InfoHub Logo

زامان وزگەرگەن سايىن  زامان تالابىنا ساي قوعامنىڭ بارلىق سالاسى وزگەرىستەرگە ۇشىراپ، جاڭارىپ، دامىپ، جەتىلىپ وتىرادى. سول سەكىلدى ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا دا سوڭعى جىلدارى كوپتەگەن وزگەرىستەر ەنىپ جاتىر. سولاردىڭ باستىسى — «ءتيىمدى وقىتۋ جانە وقۋ» باعدارلاماسى. زامان كوشىنەن قالمايىن، زامان تالابىنا ساي ءبىلىمدى دە، بىلىكتى ۇستاز بولايىن دەگەن ماقساتپەن مەن دە وسى باعدارلامانى وقىتۋ كۋرسىنا كەلگەن ەدىم.

وسى باعدارلامانى وقي كەلە تۇيگەنىم: بۇل — وقۋشىلاردى زەرتتەي، زەردەلەي كەلە، بار ىنتا-جىگەرىمەن جۇمىس ىستەيتىن، وقۋشىلارىنا قامقورلىق كورسەتە وتىرىپ، «ءوزىنىڭ بىلىمدىلىگىمەن، جۇرىس-تۇرىسىمەن، جايدارى مىنەزىمەن ... وقۋشىسىنا جاقسى ماعىنادا قاتتى اسەر ەتەتىن» (م.عابدۋللين) جانە وقۋشىلارىنا  باعدار بەرەتىن مۇعالىمدەردى، وقىتۋدىڭ ماقساتتارى مەن مىندەتتەرىن جەتە تۇسىنە الاتىن جانە سوعان جەتۋدە ۇستانىمى دۇرىس قالىپتاسقان مۇعالىمدەردى، «جاي ءمۇعالىم حابارلايدى، جاقسى ءمۇعالىم تۇسىندىرەدى، كەرەمەت ءمۇعالىم كورسەتەدى، ۇلى ءمۇعالىم شابىتتاندىرادى»-دەگەندەي (ۋيليام ۋورد اعىلشىن اعارتۋشىسى)، وقۋشىلاردى وقۋعا شابىتتاندىراتىن مۇعالىمدەردى، باستاپقى يدەيالاردان تۋىنداعان يدەيالاردى جەتىلدىرە بايلانىستىرا الاتىن، سول يدەيالاردى وقۋشىلار وزدەرى قۇراستىرا الۋلارى ءۇشىن تۇرتكى بولىپ، جاعداي جاسايتىن، سول يدەيالاردى جيناقتاپ، تولىقتىرىپ، تەرەڭدەتىپ بەرە الاتىن  مۇعالىمدەردى دايىندايتىن باعدارلاما.

وسى باعدارلامادا قاراستىرىلعان جەتى ءمودۋلدىڭ بارلىعى دا ماڭىزدى جانە قاجەتتى  دەپ ويلايمىن. سەبەبى، بۇل — پەداگوگ، پسيحولوگ  عالىمداردىڭ نەشە جىلعى زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىنىڭ ناتيجەسىندە دۇنيەگە كەلگەن ۇلكەن باعدارلاما. ءبىر ساباقتىڭ وزىندە بىرنەشە ءمودۋلدى  قاتار پايدالانۋعا بولادى. ءبىر ءمودۋلدىڭ ىشىندە بىرنەشە ادىس-تاسىلدەردى ءتيىمدى قولدانۋعا بولادى. بۇل دەگەن كەرەمەت قوي! ءار ساباعىڭ بىر-بىرىنە ۇقسامايتىن سان قىرلى، وقۋشىلارعا تەك ءبىلىم بەرىپ قانا قويماي،  العان بىلىمدەرىن ومىردە دە قولدانۋعا ۇيرەتەتىن، الدىڭنان وتكەن ءاربىر شاكىرتىڭنىڭ سىن تۇرعىسىنان ويلاۋىن قالىپتاستىرىپ، دامىتاتىن، جەكە تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋىنا ۇلكەن مۇمكىندىكتەر بەرەتىن، سوعان جاعداي جاسايتىن ساباق بولسا، وقۋشىلارىڭ ءپانىڭدى قىزىعۋشىلىقپەن وقيتىن بولسا، ءاربىر ساباققا قويىلعان ماقساتىڭا جەتىپ وتىرساڭ، ءمۇعالىم ءۇشىن بۇدان اسقان باقىت بار ما؟ وسىنداي باقىتقا جەتكىزەتىن ءتيىمدى جول — وسى باعدارلاما دەپ سەنىممەن ايتا الامىن.

 مەن وسى كۋرستان ءوزىمنىڭ ىس-تاجىريبەمە قاجەتتى كوپ نارسەنى، جالپى ءپاندى وقىتۋعا جانە ءار ساباققا ارناپ دۇرىس ماقسات قويۋدى ۇيرەندىم. تابىس كريتەرييلەرىن دۇرىس قۇرۋدى ۇيرەنىپ، ونىڭ ساباق ماقساتىنا جەتۋدە، باعالاۋدا وتە ماڭىزدى ەكەنىن، ءار ساباقتان كەيىن ءمۇعالىمنىڭ ءوز جۇمىسىنا رەفلەكسيا جاساپ وتىرۋى  ونىڭ العا جىلجۋىنا كومەكتەسەتىنىن  ۇعىندىم.

بۇرىن دا ارىپتەستەرىمنەن كورگەن وسى ادىس-تاسىلدەردى ساباقتارىمدا قولداناتىنمىن. ءقازىر پايىمداسام، ول كەزدە ولاردىڭ ءمان-ماعىناسىن، ماقساتىن اسا تۇسىنبەگەن ەكەنمىن. ال بۇگىنگى كۇنى وسى كۋرستاعى تالىمگەرىم رىسبەكوۆا ءاليا ايتباي قىزىنىڭ ارقاسىندا كوپ نارسەنى ءتۇسىندىم، ۇيرەندىم. سول ءۇشىن جاس تا بولسا، ۇستازدارعا — ۇستاز بولىپ جۇرگەن ول كىسىگە ايتار العىسىم شەكسىز. ەندى الداعى ۋاقىتتا وسى العان ءبىلىمىمدى ءوزىمنىڭ ىس-تاجىريبەمە قولدانىپ، جوعارىدا اتالعان باقىتتى مۇعالىمدەردىڭ قاتارىنا قوسىلامىن دەپ ۇمىتتەنەمىن. ول ءۇشىن تەك  ەرىنبەي  ەڭبەكتەنۋ  كەرەك.

سونىمەن قاتار،  وسى توپتاعى كۋرستاستارىما دا كوپ راقمەت ايتامىن. كۋرسقا كەلگەن العاشقى كۇننەن باستاپ-اق بىزدە بىردەن دوستىق اتموسفەرا قالىپتاستى. سونداي اتموسفەرانى قالىپتاستىرىپ، سوعان جاعداي جاساعان تاعى دا سول تالىمگەرىمىز — ءاليا ايتبايقىزىنا ايتار العىسىمىز شەكسىز! ارىپتەستەردىڭ اراسىندا اۋزىن اشسا، جۇرەگى كورىنەتىن اقجارقىندارى دا، كومەك قولىن سوزىپ، كەز كەلگەنىمىزگە قولداۋ كورسەتىپ جۇرەتىندەرى دە،  جۇرگەن جەرى توي-دۋمان جاندار دا، بارلىق جاقسىلىقتىڭ  ۇيىتقىسى بولىپ جۇرەتىندەر دە، كوپ ۇندەمەسە دە، ءوز ىسىنە تياناقتى، بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ۋاقىتىندا تاپ-تۇيناقتاي ورىنداپ جۇرەتىندەر دە، وزىندىك ۇشقىر وي-پىكىرلەرىمەن ەرەكشەلەنەتىندەر دە، اقىندار دا، بيشىلەر دە، انشىلەر دە، سۋرەتشىلەر دە، سان قىرلى ادامدار بار. ءار قايسىسى ءبىر-بىر الەم! وسىنشا الەمدى ءبىر جەرگە توعىستىرىپ،  بارلىعىمىزدى ءبىر ماقسات، ءبىر مۇددەگە جۇمىلدىرعان — وسى كۋرس. وسىنداي كۋرس ۇيىمداستىرىپ، مۇعالىمدەرگە بارلىق جاعدايدى جاساپ جۇرگەن پەداگوگيكالىق شەبەرلىك ورتالىعىنىڭ باسشىلىعىنا، ۇجىمىنا كوپ-كوپ راقمەت ايتامىن! ءارقاشان تەك جاقسىلىقتىڭ جارشىسى بولىپ جۇرە بەرىڭىزدەر!

ماڭعىستاۋ وبلىسى قاراقيا اۋدانى

مۇنايشى سەلوسى  №5 ورتا مەكتەبىنىڭ

اعىلشىن ءتىلى ءپانى ءمۇعالىمى

شۋگۋروۆا جانىل ونگالييەۆنا

---