ءۇي جانۋارلارى
جامبىل وبلىسى،
ت. رىسقۇلوۆ اۋدانى، قۇلان اۋىلى
«بالاپان» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى:
امانجولوۆا جانار بايرامبايەۆنا
تاقىرىبى: «ءۇي جانۋارلارى»
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم. شىعارماشىلىق
ءبولىمى: ەكولوگيا. مۇسىندەۋ.
ماقساتى: بالالارعا ءۇي جانۋارلارىنىڭ نەلىكتەن ءۇي جانۋارلارى دەپ اتالۋىن ءتۇسىندىرۋ. ولاردىڭ اتتارىن دۇرىس اتاپ، تولدەرىنىڭ دىبىستارىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. ءۇي جانۋارلارىنا قامقورلىق جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ. بالالارعا ەرمەكسازدى يلەۋ، الاقان اراسىندا دومالاقتاۋدى ۇيرەتۋ، ۇقىپتىلىققا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: تاقىرىپقا ساي سۋرەتتەر، ويىنشىق ءۇي جانۋارلارى.
ءادىس – ءتاسىلى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ويىن.
سوزدىك جۇمىس: ءۇي جانۋارلارى.
بيلينگۆيزم: سيىر - كوروۆا، بۇزاۋ - تەلونوك.
ينكليۋزيۆتىك: بالالارمەن جەكە جۇمىس جۇرگىزۋ
كەيىپكەر: اجە
تاربيەشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى
شاتتىق شەڭبەرى:
كۇننىڭ كوزى اشىلسىن،
كوككە شۋاق شاشىلسىن،
قايىرلى تاڭ دوستارىم،
سالەمەتسىز بە، اپكەيلەر.
ۇيىمداستىرۋ ىزدەنىس
بالالار مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن، سەندەر مۇقيات تىڭداپ، شەشۋىن تابىندار.
جۇمباق:
كىشكەنە عانا بويى بار،
اينالدىرا كيگەن تونى بار.
(قوي)
ەكى نايزاسى بار،
ەكى ايناسى بار،
ءتورت سىلدىرماعى بار
ءبىر سىپىرعىشى بار.
(سيىر)
مىنا سۋرەتتەن قانداي ءۇي جانۋارلارىن كورىپ تۇرسىندار؟
بالالار بۇلاردىڭ ءبارىن ءبىر سوزبەن ءۇي جانۋارلارى دەيمىز.
ءۇي جانۋارلارىنىڭ ادامعا پايداسى مول. سوندىقتان ءۇي جانۋارلارى قورادا ءومىر سۇرەدى. ادامدار ءۇي جانۋارلارىنا قامقور جاساپ ولارعا جەم، سۋ، ءشوپ بەرەدى.
سيىر بىزگە ءسۇت بەرەدى، سۇتىنەن ايران، ماي، قۇرت، ىرىمشىك جاسايمىز.
ال ەندى بالالار بەينەتاسپانى تاماشالايمىز.
- مىناۋ قاي ءۇي جانۋارلارى؟
اتتارىن اتاپ وتەيىكشى.
ءۇي جانۋارلارىنىڭ تولدەرى بار.
سيىردىڭ ءتولى – بۇزاۋ.
قويدىڭ ءتولى - قوزى.
جىلقىنىڭ ءتولى - قۇلىن.
ەشكىنىڭ ءتولى - لاق.
تۇيەنىڭ ءتولى - بوتا دەيمىز.
بالالار ەندى سەندەرمەن «ءتولىن تاپ» ويىنىن وينايمىز.
ماقساتى: بالالاردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
شارتى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتى ءىلىنىپ تۇرادى. وسى جانۋارلارىنىڭ جانىنا ءوز ءتولىن تاۋىپ ءىلۋى كەرەك.
ال ەندى بالالار تەلەديداردان جانۋارلاردىڭ وزدەرىنە ءتان دىبىستارىن تىندايىق.
بالالار بۇگىن بىزگە قوناققا اجە كەلىپتى. قانە ءبارىمىز اجەمەن امانداسىپ الايىق.
اجە:
- سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار!
تاربيەشى:
- بالالار اجە بىزگە بازارلىق الىپ كەلىپتى. قانە نە الىپ كەلگەنىن كورىپ اتتارىن اتاپ وتەيىك.
بۇل تاعامداردى ءبىز سيىردىڭ سۇتىنەن جاسايمىز.
سيىردىڭ دەنە مۇشەلەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
سيىردىڭ ءتولىن – بۇزاۋ دەيمىز. سيىر ءمو - ءمو - ءمو دەپ دىبىستايدى.
بيلينگۆيستيكا:
سيىر - كوروۆا.
سوزدىك جۇمىس: ءۇي جانۋارلارى
سەرگىتۋ ءساتى:
بىزدەردە بار قۋىرشاق،
بۇزاۋ قوزى، قۇلىنشاق،
ويىنشىقتار تىندايدى،
ايتقانىڭنان شىقپايدى.
شىعارماشىلىق ورتاعا بارادى.
بالالار ءبىز اجەگە سىيلىققا قۇرت جاساپ بەرەيىكشى.
ول ءۇشىن الدىمىزداعى اق ءتۇستى ەرمەكسازدى الاقان اراسىنا سالىپ، جۇمسارتىپ، سول الاقانعا قويىپ، وڭ الاقانمەن دومالاقتايمىز.
قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى:
جەڭىمىزدى تۇرەمىز، ەرمەكسازدى اۋىزعا سالۋعا بولمايدى، ۇستەلدىڭ ۇستىنە، كيىمگە جاعۋعا بولمايدى.
اجە: قاراڭىزشى ءبىزدىڭ بالالار سىزگە قانداي ادەمى قۇرت جاساپ بەردى.
اجە: بالالار سەندەرگە كوپ راحمەت!
مەن ەندى ۇيگە بارىپ مىنا جاساعان قۇرتتارىڭدى اتالارىڭا كورسەتەيىن.
«نە جوق» ويىنى.
شارتى: ۇستەلدىڭ ۇستىنە ويىنشىق ءۇي جانۋارلارىن قويىپ. سول ويىنشىقتىڭ ىشىنەن، ءبىر ويىنشىقتى الىپ تاستاپ، جوق ويىنشىقتى تاپقىزۋ.
ت. رىسقۇلوۆ اۋدانى، قۇلان اۋىلى
«بالاپان» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى:
امانجولوۆا جانار بايرامبايەۆنا
تاقىرىبى: «ءۇي جانۋارلارى»
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم. شىعارماشىلىق
ءبولىمى: ەكولوگيا. مۇسىندەۋ.
ماقساتى: بالالارعا ءۇي جانۋارلارىنىڭ نەلىكتەن ءۇي جانۋارلارى دەپ اتالۋىن ءتۇسىندىرۋ. ولاردىڭ اتتارىن دۇرىس اتاپ، تولدەرىنىڭ دىبىستارىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. ءۇي جانۋارلارىنا قامقورلىق جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ. بالالارعا ەرمەكسازدى يلەۋ، الاقان اراسىندا دومالاقتاۋدى ۇيرەتۋ، ۇقىپتىلىققا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: تاقىرىپقا ساي سۋرەتتەر، ويىنشىق ءۇي جانۋارلارى.
ءادىس – ءتاسىلى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ويىن.
سوزدىك جۇمىس: ءۇي جانۋارلارى.
بيلينگۆيزم: سيىر - كوروۆا، بۇزاۋ - تەلونوك.
ينكليۋزيۆتىك: بالالارمەن جەكە جۇمىس جۇرگىزۋ
كەيىپكەر: اجە
تاربيەشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى
شاتتىق شەڭبەرى:
كۇننىڭ كوزى اشىلسىن،
كوككە شۋاق شاشىلسىن،
قايىرلى تاڭ دوستارىم،
سالەمەتسىز بە، اپكەيلەر.
ۇيىمداستىرۋ ىزدەنىس
بالالار مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن، سەندەر مۇقيات تىڭداپ، شەشۋىن تابىندار.
جۇمباق:
كىشكەنە عانا بويى بار،
اينالدىرا كيگەن تونى بار.
(قوي)
ەكى نايزاسى بار،
ەكى ايناسى بار،
ءتورت سىلدىرماعى بار
ءبىر سىپىرعىشى بار.
(سيىر)
مىنا سۋرەتتەن قانداي ءۇي جانۋارلارىن كورىپ تۇرسىندار؟
بالالار بۇلاردىڭ ءبارىن ءبىر سوزبەن ءۇي جانۋارلارى دەيمىز.
ءۇي جانۋارلارىنىڭ ادامعا پايداسى مول. سوندىقتان ءۇي جانۋارلارى قورادا ءومىر سۇرەدى. ادامدار ءۇي جانۋارلارىنا قامقور جاساپ ولارعا جەم، سۋ، ءشوپ بەرەدى.
سيىر بىزگە ءسۇت بەرەدى، سۇتىنەن ايران، ماي، قۇرت، ىرىمشىك جاسايمىز.
ال ەندى بالالار بەينەتاسپانى تاماشالايمىز.
- مىناۋ قاي ءۇي جانۋارلارى؟
اتتارىن اتاپ وتەيىكشى.
ءۇي جانۋارلارىنىڭ تولدەرى بار.
سيىردىڭ ءتولى – بۇزاۋ.
قويدىڭ ءتولى - قوزى.
جىلقىنىڭ ءتولى - قۇلىن.
ەشكىنىڭ ءتولى - لاق.
تۇيەنىڭ ءتولى - بوتا دەيمىز.
بالالار ەندى سەندەرمەن «ءتولىن تاپ» ويىنىن وينايمىز.
ماقساتى: بالالاردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
شارتى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتى ءىلىنىپ تۇرادى. وسى جانۋارلارىنىڭ جانىنا ءوز ءتولىن تاۋىپ ءىلۋى كەرەك.
ال ەندى بالالار تەلەديداردان جانۋارلاردىڭ وزدەرىنە ءتان دىبىستارىن تىندايىق.
بالالار بۇگىن بىزگە قوناققا اجە كەلىپتى. قانە ءبارىمىز اجەمەن امانداسىپ الايىق.
اجە:
- سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار!
تاربيەشى:
- بالالار اجە بىزگە بازارلىق الىپ كەلىپتى. قانە نە الىپ كەلگەنىن كورىپ اتتارىن اتاپ وتەيىك.
بۇل تاعامداردى ءبىز سيىردىڭ سۇتىنەن جاسايمىز.
سيىردىڭ دەنە مۇشەلەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
سيىردىڭ ءتولىن – بۇزاۋ دەيمىز. سيىر ءمو - ءمو - ءمو دەپ دىبىستايدى.
بيلينگۆيستيكا:
سيىر - كوروۆا.
سوزدىك جۇمىس: ءۇي جانۋارلارى
سەرگىتۋ ءساتى:
بىزدەردە بار قۋىرشاق،
بۇزاۋ قوزى، قۇلىنشاق،
ويىنشىقتار تىندايدى،
ايتقانىڭنان شىقپايدى.
شىعارماشىلىق ورتاعا بارادى.
بالالار ءبىز اجەگە سىيلىققا قۇرت جاساپ بەرەيىكشى.
ول ءۇشىن الدىمىزداعى اق ءتۇستى ەرمەكسازدى الاقان اراسىنا سالىپ، جۇمسارتىپ، سول الاقانعا قويىپ، وڭ الاقانمەن دومالاقتايمىز.
قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى:
جەڭىمىزدى تۇرەمىز، ەرمەكسازدى اۋىزعا سالۋعا بولمايدى، ۇستەلدىڭ ۇستىنە، كيىمگە جاعۋعا بولمايدى.
اجە: قاراڭىزشى ءبىزدىڭ بالالار سىزگە قانداي ادەمى قۇرت جاساپ بەردى.
اجە: بالالار سەندەرگە كوپ راحمەت!
مەن ەندى ۇيگە بارىپ مىنا جاساعان قۇرتتارىڭدى اتالارىڭا كورسەتەيىن.
«نە جوق» ويىنى.
شارتى: ۇستەلدىڭ ۇستىنە ويىنشىق ءۇي جانۋارلارىن قويىپ. سول ويىنشىقتىڭ ىشىنەن، ءبىر ويىنشىقتى الىپ تاستاپ، جوق ويىنشىقتى تاپقىزۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ي.ابدىكارىموۆ اتىنداعى
