حالىق سەنىمىن اقتايمىز
بىزدە كوركەم ادەبيەت حالىقتىڭ مەنشىگى. سوندىقتان دا سوۆەت ادەبيەتى ءومىر شىندىعىنا سۇيەنىپ، ماركسيزم-لەنينيزمنىڭ وزىق تەورياسىنا سۇيەنىپ، بيىك بەلەسكە شىقتى، وراسان مول تابىستارعا يە بولدى. جالپى سوۆەت ادەبيەتىنە ءتان وسى جاقسى قاسيەتكە، وسى جەتىستىككە قازاق ادەبيەتى دە ورتاق.
ءىستىڭ جاعدايىن وسىنداي قولايلى دا تابىستى بولعاندا نەگە ءبىز وسىنشا قاتال سىنعا ۇشىرادىق؟ — دەگەن سۇراق تۋادى. قازاقستان كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ ورتالىق كوميتەتى ءبىزدىڭ قاتەلىكتەرىمىز بەن كەمشىلىكتەرىمىزدى بىرنەشە رەت اتاپ كورسەتكەن سەبەبى نە؟ مەنىڭ ويىمشا مۇنىڭ ءوزى ءبىزدىڭ ادەبيەتىمىزدىڭ قۇلدىراپ، تومەندەپ كەتكەندىگىنەن ەمەس. حالىقتىڭ ادەبيەتكە دەگەن تالاپ-تىلەگى ءوستى. ءومىر كۇشتى قارقىنمەن ىلگەرىلەپ بارادى، ءار كۇنىمىز ءوزىنىڭ شىعار بيىگى مەن قيىندىقتارىن الدىمىزعا تارتۋدا. ءومىردىڭ وسى سيپاتىن تەرەڭ زەرتتەپ بىلمەگەن، ءوز ءۇيىنىن، ءتورت قابىرعاسىنان اسىپ ەشقايدا بارماعان، ءومىر جاڭالىقتارىن تەك دارىن كۇشىمەن، سەزىم تۇيسىگىمەن عانا بىلەم دەيتىن جازۋشىلار، ءتىپتى وتكەندە ەلەۋلى شىعارمالار بەرگەندەرىنىڭ ءوزى دە، — بۇگىن تاڭدا قۇلدىرايدى، قوجىرايدى. ءتىپتى كەيبىر جازۋشىلار ءوڭىنىڭ وسىلاي قۇلدىراعانىن سەزىپ، ءجوندى شىعارما جازباي ءجۇر. جاڭالىققا باتىل ۇمتىلۋ، ۇنەمى العا باسۋ ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدىڭ دامۋ زاڭى. قول جەتكەن تابىسقا ءسال دە بولسا توقمەيىلسىسەڭ، كوش جەر ارتتا قالاسىڭ. تۆورچەستۆولىق وي توقىرادى دەگەنشە، ونى شالشىق سۋعا وسەتىن ءشوپ-شالام سىقىلدى قوقىسپەن بىلعاندى دەي بەرىڭىز. مەنىڭ بىلۋىمشە، ورتالىق كوميتەت قاۋلىلارىندا، باسپا ءسوز بەتتەرىندە جانە شارشى توپ جينالعان جينالىستاردا بىزگە ايتىلعان قاتال سىندار، بىزگە قويىلعان بيىك تالاپتار جاڭاعى توقمەيىلسۋگە، ومىردەن ارتتا قالۋىمىزعا بايلانىستى. وسى توقمەيىلسۋ، قول جەتكەن تابىستارعا توقىراپ قالۋ سالدارىنان جەكەلەگەن جازۋشىلار، كەيدە ءتىپتى جازۋشىلار وداعىنىڭ ءوزى دە جاڭانى سەزىنە بەرمەيدى. ۇيىمىمىزدا بەلگىلى دارەجەدە ورىن العان وسى قاتەلىكتەرىمىز بەن كەمشىلىكتەرىمىز ءۇشىن ءبىز الدەنەشە سىنالدىق، بەتىمىز قىزارىپ ۇيالدىق.
قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ پرەزيديۋمى، پارتيا ۇيىمى وسى ايتىلعان قاتەلەر مەن كەمشىلىكتەردەن ءتيىستى قورىتىندى شىعاردى ما؟ ازىرگە جەتكىلىكسىز بولسا دا قورىتىندى شىعاردىق. «پراۆدا» گازەتىنىڭ «قازاقستان تاريحى ماركستىك-لەنيندىك ءىلىم تۇرعىسىنان باياندالسىن» دەگەن ماقالاسى شىققاننان كەيىن، ونىڭ بەر جاعىندا، قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتى بيۋروسىنىڭ جانە VIII پلەنۋمىنىڭ قاۋلىلارىنان كەيىن وداق پرەزيديۋمى مەن پارتيا ۇيىمى ادەبيەت شارۋاشىلىعىن تازارتۋعا رەتتەۋگە بۇرىن بولىپ كورمەگەن قالىپتا قۇلشىنا كىرىستى. ءبىزدىڭ وسى ورايداعى جۇمىسىمىز بارعان سايىن كۇشەيۋدە. ءبىز ادەبيەتتى يدەيالىق قوقىستاردان، حالىقتىق ەستەتيكالىق تۇيسىگىن، تالعامىن بۇزاتىن قۇنسىز شىعارمالاردان ارىلتۋدامىز. سىنسىز ادەبيەت ىلعالسىز جەردە شايا بولىپ وسكەن ەگىن سياقتى. وعان قاي — قايداعى ارام شوپتەر قاپتاپ كەتەدى.
ءبىزدىڭ ادەبيەتىمىزدى يدەيالىق قاتەلىكتەر مەن كەمشىلىكتەردەن ارىلتۋ ءۇشىن ءبىز قىرۋار قايرات جۇمسادىق. اسىرەسە بۇل ورايدا ۇستىمىزدەگى جىلدا اتقارعان ءىسىمىزدى بۇگىن اۋىز تولتىرىپ ايتا الامىز.
قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ پارتيا ۇعىمى قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ نۇسقاۋلارىن باسشىلىققا الا وتىرىپ، بىرنەشە جازۋشىلار مەن اقىنداردىڭ تۆورچەستۆوسىن تالقىلادى، ولاردىڭ شىعارمالارىنداعى قاتەلەردى قاتال سىنادى، باسقالارعا ساباق بولارلىقتاي، بۇكىل ادەبيەتىمىزدىڭ وسۋىنە سەبىن تيگىزەرلىكتەي شارالار بەلگىلەندى.
ءبىز وسىمەن ءىس ءبىتتى، ماقساتىمىزعا جەتتىك دەمەيمىز. ۇيىمنىڭ تازالىعى ءۇشىن ۇزدىكسىز كۇرەسەمىز. جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەلەرىن، جاڭا تالاپ جاس ادەبيەتشىلەرىمىز ناعىز ادامگەرشىلىك، بيىك مورال، وتانعا، حالىققا بارىنشا ادال قىزمەت ەتۋ رۋحىندا ۇنەمى تاربيەلەيمىز.
ءبىزدىڭ وداقتا تۆورچەستۆولىق سەكسيالاردىڭ جۇمىسى ويداعىداي ەمەس. تۆورچەستۆولىق سەكسيالاردىڭ باسشىلارى كوبىنەسە شىعارمالاردى تالقىلاۋدى ءاتۇستى، نەمقۇرايدى وتكىزەدى. ال وداقتىق پرەزيديۋمى سەكسيالاردىڭ ۇسىنىستارىن قالاي بولسا سولاي قابىلداي سالادى. شىعارمالاردى تالقىلاپ، باعالاۋعا وسىلاي جەڭىل قاراۋدىڭ سالدارىنان ءبىرسىپىرا اۆتورلار وداق سەكسياارى مەن پرەزيديۋمى اتتاپ ءوتىپ، وزدەرىنىڭ قولجازبالارىن باسپاعا تىكەلەي وتكىزەتىن بولىپ ءجۇر. كوركەم ادەبيەت باسپاسى ولاردان وداقتىڭ ۇسىنىسىن تالاپ ەتپەيدى، بۇكىل جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الادى. ادەبيەت شارۋاشىلىعىنداعى وسىنداي تارتىپسىزدىك، جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبيەتتى باسقارۋداعى قىرسىزدىعى تامىر-تانىستىق پەن ەپتىلىككە قولايلى جاعداي تۋعىزدى، قۇنسىز، سۇرقاي شىعارمالاردىڭ جارىققا شىعۋىنا مۇمكىندىك بەردى.
اسىرەسە دراماتۋرگيا سەكسياسى مەن پوەزيا سەكسياسىنىڭ جۇمىسىنداعى ەلەۋلى كەمشىلىكتەرىن اتاپ ايتقان ءجون. بۇل سەكسيالاردى ءار كەزدە كورنەكتى دراماتۋرگتار مەن اقىندار باسقارىپ كەلەدى. امال قانشا، ولار كوبىنەسە ءوز مىندەتىنە سالاق قارايدى، ءىستى تياناقتى ۇيىمداستىرمايدى، كوپشىلىكتى جۇمىلدىرمايدى. وسى ەكى سەكسيانىڭ جۇمىسىنا بايلانىستى ءبىر — ەكى مىسال كەلتىرەيىك: كوركەمونەر ىستەرى جونىندەگى باسقارما سوڭعى جىلداردا 47 پەسا قابىلداپ الىپ، اقى تولەپتى. ساراپقا سالىپ، تەكسەرگەندە سودان 32 پەسا ىسكە جاراماي قالدى. وسى باسقارما سوڭعى جىلداردا 400 ءان تەكستىن قابىلداپ، اقى تولەپتى. سونىڭ ىشىنەن 170 تەكست ناشار بولىپ شىقتى. ءبىزدىڭ جاڭاعى اتالعان ەكى سەكسيانىڭ جۇمىسى نە كۇيدە ەكەنى وسى فاكتىلەردىڭ وزىنەن دە ايقىن كورىنسە كەرەك. تالداپ، تاپتىشتەپ ايتىپ جاتۋدىڭ قاجەتى بولا قويماس.
جازۋشىلار وداعى، ونىڭ پارتيا ۇيىمى سەكسيالاردىڭ جۇمىسىن شۇعىل جاقسارتۋدى، شىعارمالاردى جان-جاقتى تالقىلاۋ، ءادىل باعاسىن بەرىپ، جاقسىلارىن باسپاعا ۇسىنىپ، ناشارلارىن قايتا جازدىرۋ، ادەبيەتكە دەگەن تالاپتى كۇشەيتۋ وزدەرىنىڭ تىنباي اتقاراتىن ەڭ باستى مىندەتى دەپ بىلەدى.
بىردە-بىر شىعارما سەكسيادا تالقىلانباي، وداق پرەزيديۋمىنىڭ قاۋلىسىمەن ۇسىنىلماي باسپاعا وتپەيتىن بولدى بىزدە. شىعارمالار ءتيىستى سەكسيالاردا تالقىلانعاندا پرەزيديۋم مۇشەلەرى مەن اعا جازۋشىلار مىندەتتى تۇردە قاتىناسادى. وسى كۇنى شىعارما تالقىلاۋدىڭ ساپاسى دا ءوستى، ادەبيەتتىڭ دامۋىنا كەدەرگى جاسايتىن كۇيكى ماقسات، كۇيبەڭ، مۇددەلەر بىلاي قالىپ، جولداستىق، جاناشىرلىق ءادىل سىن ورىستەدى.
ءبىزدىڭ سان سالالى، مول كولەمدى جۇمىسىمىزداعى ەندىگى ءبىر ۇلكەن تارماق — باسپا ءسوز. رەسپۋبليكامىزداعى كۇندەلىكتى گازەتتەردە ءجيى-جيى باسىلىپ كەلگەن كوپتەگەن ماقالالاردى ايتپاعاننىڭ وزىندە، جازۋشىلار وداعىنىڭ باسپا ورگاندارىندا — اتاپ ايتقاندا، «ادەبيەت جانە يسكۋسستۆو» جۋرنالى مەن «قازاقستان» الماناحىندا قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ قاۋلىسى مەن «پرايادا» گازەتىنىڭ ماقالاسىنا بايلانىستى يدەولوگيا جونىندە، اسىرەسە ادەبيەت ماسەلەلەرى جايىندا، جازۋشىلار مەن ادەبيەت زەرتتەۋشىلەردىڭ 45 ماقالاسى باسىلدى.
قانشا ايتقانمەن، ءالى تىندىرىلىپ بولماعان، الداعى جەردە اتقارىلاتىن ىستەرىمىز ۇشان-تەڭىز. وسى ورايدا ەڭ الدىمەن تومەندەگى وزەكتى ماسەلەلەرگە باسا كوڭىل بولسەك دەيمىن.
ءبىرىنشى — وقۋ-ۇيرەنۋ. ءوزىمىزدىڭ تۆورچەستۆومىزدا ارقا سۇيەپ، تايانىش ەتىپ وتىرعان بىردەن-بىر ءادىسىمىز — سوسياليستى رەاليزم ادەبيەتتەگى جەكە-دارا وقشاۋلانۋعا، دايەكسىزدىككە، دالسىزدىككە، يدەياسىزدىققا، بيپارتيالىققا جول بەرمەيدى. مادەنيەتسىزدىك، ءومىر شىندىعىن بۇرمالاپ، ءوڭىن اينالدىرىپ كورسەتۋ سوسياليستىك رەاليزمگە جات قىلىق. دەمەك، ادامعا اۋا مەن سۋ قانداي قاجەت بولسا، ءبىزدىڭ جازۋشىلارىمىزعا سوسياليستىك رەاليزم ءادىسىن مەڭگەرۋ سونداي قاجەت. مۇنىڭ ءمانىسى — ءومىردى عىلىم تۇرعىسىنان ايقىن تانىپ ءبىلۋ، ونى ءىس جۇزىندە بارىنشا شەبەر دە جارقىن كورسەتۋ دەگەن ءسوز.ەندەشە بۇل مىندەتتى ويداعىداي اتقارۋ ءۇشىن ۇزدىكسىز وقۋ كەرەك، ءبىلىمدى كەمەلدەندىرە بەرۋ كەرەك. وكىنىشكە قاراي بىزدە وسى وقۋ-ۇيرەنۋ جەتكىلىكسىز. جاسىراتىنى جوق، ءبىزدىڭ كەيبىر جازۋشىلارىمىز وركوكىرەكتىككە سالىنىپ ءجۇر. تۆورچەستۆودان مەشەۋ بولىپ، يدەيالىق قاتەلىكتەرگە ۇشىراۋلارىنىڭ سەبەبى وسىندا ەكەنى ولار اڭعارمادى. ماركس — لەنين ءىلىمىن جەتە مەڭگەرمەگەن، ءومىردىڭ، قوعامنىڭ دامۋ زاڭدارىنا جەتىلمەگەن جازۋشى — ناعىز قاۋقارسىز، سورلى جازۋشى. جازۋشىلاردىڭ وقۋىن ۇيىمداستىرىپ، ساياسي بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ، ولاردىڭ يدەيالىق دارەجەلەرىن ءوسىرۋ وداق پارتيا ۇيىمىنىڭ ەڭ باستى مىندەتى بولىپ تابىلادى.
تۆورچەستۆولىق كۇشتى ورىن — ورنىنا قويىپ، دۇرىس پايدالانۋ ەكىنشى ماڭىزدى ماسەلە. ءبىز ءاربىر جازۋشىدان رومان، پەسا، ليبرەتتو، اڭگىمە، بالالار كىتاپشاسىن جاز، كينوسەناريي جاز، تۋىسقان حالىقتار جازۋشىلارىنىڭ شىعارمالارىن اۋدار دەپ تالاپ ەتەمىز. بەلگىلى جاعدايدا، ادەبيەت كادرىمىز ازعانتاي كەزدە مۇنىڭ ءوزى ءماجبۇر قاجەتىمىز ەدى. ءبىراق ادەبيەتىمىز وسكەن، ونىڭ كادرى وسكەن، قازىرگى جاعدايدا دا وسى قالىپتاسقان ادەت ءالى قالماي كەلەدى.
پايىمداپ قاراساق، ادەبيەتتىڭ بارلىق تۇرلەرىن تۇگەل مەڭگەرگەن بەساسپاپ جازۋشى بولعان ەمەس. كەرەك دەسەڭىز، عىلىم مەن ادەبيەتتى قاتار مەڭگەرىپ، قوسا شۇعىلدانعان ۇلى لومونوسوۆتىڭ ءوزى دە اقىر سوڭىندا عىلىممەن ءبىرىڭعاي اينالىسقان، سودان اتاعى شىققان. عىلىم مەن مادەنيەت بارعان سايىن تارماق — تاراۋلارىن، كوبەيتىپ، مولايىپ، زورايىپ جاتقاندا ءبىز جازۋشىنى كوپ ماماندىق جولىنا باعىتتاماۋىمىز كەرەك. قايتا، ءبىرىڭعاي ماماندىققا بەيىمدەپ، جەتىلدىرەيىك. جازۋشىنىڭ ادەبيەتتەن ءوزى تاڭداپ العان جانرىندا جارقىراپ كورىنۋىنە كومەكتەسىپ، ءاربىر جانر مەن ءتۇردىڭ شەبەرلەرىن تاربيەلەپ وسىرەيىك. حالىقتىڭ قاۋىرت وسكەن ادەبي تالاپ — تىلەگىن سوندا عانا ورىندايمىز.
وسىعان وراي ءۇشىنشى ماسەلە كەلىپ شىعادى. ايتايىق دەگەنىمىز ادەبيەتتىڭ شاعىن تۇرلەرى. قالىڭ رومان، كوپ اكتىلى پەسا، كولەمدى پوەما جازعانداردى عانا ناعىز جازۋشى دەپ تانۋ ءبىزدىڭ رەسپۋبليكادا داعدىعا اينالدى. پوەزيانىڭ، پروزانىڭ جانە دراماتۋرگيانىڭ شاعىن تۇرلەرى ەكىنشى ءۇشىنشى قاتارداعى شىعارمالار دەپ ەسەپتەلىنەدى. قالىڭدىعى بەس ەلى كەيبىر سۇرقاي روماننان ءساتتى شىققان جۇقا كىتاپ وقۋشىسىنا كول — كوسىر رۋحاني ءلاززات بەرەتىنىن ۇمىتادى دا كەيبىر جازۋشىلار جاڭاعى تەرىس پىكىرگە بوي الدىرادى. شىعارمانىڭ ماڭىزى كولەمىندە ەمەس، مازمۇنىندا، قۇندىلىعىندا. بۇعان ادەبيەتتىڭ شاعىن جانرلارىندا جازىپ-اق بۇكىل دۇنيە جۇزىنە اتاعى جايىلعان چەحوۆ پەن كرىلوۆتى ايتپاعاننىڭ وزىندە دە، مارشاك، لەبەديەۆ، كۋماچ، ميحالكوۆ، يساكوۆسكييلەر دە مىسال بولا الادى. حالىققا تەز جەتەتىن، وسۋ-وركەندەۋ قارقىنىمىزعا ىلەسىپ، كۇندەلىك جاڭالىقتاردى شاپشاڭ كورسەتىپ وتىراتىن شاعىن تۇرلەردى دامىتپايىنشا ءبىزدىڭ ادەبيەتىمىز بۇتاقسىز، جاپىراقسىز قۋ اعاشپەن تەڭ بولار ەدى. سوندىقتان دا وسى شاعىن تۇرلەردىڭ كادرلارىنا قولايلى جاعداي تۋعىزىپ، ولاردى ۇنەمى قولداپ وتىرۋىمىز كەرەك.
ءتورتىنشى ماسەلە وداق مۇشەلىگى جايىندا. جازۋشى دەگەن اتاق تەك جازۋشىلىق ەڭبەككە قاراي بەرىلەتىنى بەلگىلى. انىقتاڭقىراپ ايتساق، ول اتاق دارىنمەن، ەڭبەكپەن الىنادى. ءبىزدىڭ وداق قاتارىندا جازۋشى اتاعىن بوسقا الىپ، مۇشەلىك بيلەتتى قالتاعا جاي سالىپ جۇرگەندەر دە بار. ءبىز كەيدە تاڭداماي، تالعاماي، ايتەۋىر تۇپتەپ كەلگەندە جازۋشىلىق قابىلەتتەن جۇرداي الدەكىمدەردى وداقتا جاي قابىلداي سالامىز. مەن بۇل جەردە وندايلاردىڭ اتتارىن ءتىزىپ جاتپايمىن. كازىرگى كۇندە قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا 130 مۇشە بار.
وداققا مۇشە قابىلداۋ ءىسىن تارتىپكە كەلتىرىپ، مۇشە بولام دەگەن ءاربىر ادامعا قاتال قاراۋىمىز كەرەك. بۇل جوندە ەڭ الدىمەن وداقتىڭ ۋستاۆىن بۇزۋشىلارعا قارسى مىقتاپ كۇرەسەيىك. وداقتى قولدارىنان جازۋ كەلمەيتىن، ادەبيەتكە پايدا بەرمەيتىن ماسىلداردان، دارمەنسىزدەردەن تازارتايىق. ءبىراق مۇنىڭ ءوزىن ەكپىندى ناۋقانعا اينالدىرماي، بايسالدىلىقپەن جۇزەگە اسىرايىق. سونىمەن قاتار، دارىنى، تۇرمىس جاعدايى ساي بولا تۇرا كەرەناۋ تارتىپ، سالعىرت قيمىلدايتىن، ءجوندى شىعارما جازباي ەسىل ۋاقىتىن بوسقا وتكىزىپ جۇرگەن مۇشەلەر بار. ولارعا قوزعاۋ سالۋ، قوعامدىق جانە تۆورچەستۆولىق پايدالى ىستەرگە تارتۋ ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز.
بەسىنشى ماسەلە — اۋدارما جونىندە. ءبىزدىڭ زامانىمىزدا اۋدارمانىڭ ماڭىزى ارتتى. ۇلت ادەبيەتتەرى، سونىمەن قاتار بۇكىل سوۆەت ادەبيەتى اۋدارما ارقىلى مولىعادى، تولىعادى. بىزدە وسى شارۋاشىلىقتىڭ جاي-كۇيى ناشار.
جاقىندا قازاقستان جازۋشىلار وداعى اۋدارما جونىندە ارنايى كونفەرەنسيا وتكىزدى. ناشار، شالاعاي اۋدارماشىلار كلاسسيكتەرىنىڭ اسىل شىعارمالارىن، وسى زامانعى ورىس جازۋشىلارىنىڭ تاڭداۋلى شىعارمالارىن تالكەك ەتىپ، ءبۇلدىرىپ جۇرگەنىن كونفەرەنسيا بىزگە ايقىن كورسەتتى. قازاقشادان ورىس تىلىنە اۋدارۋ جاعدايى ودان دا ناشار كۇيدە. بىزدە كۇنى وسى ۋاقىتقا شەيىن قازاقشا ءتۇپنۇسقاسىنان ورىس تىلىنە تىكەلەي اۋداراتىن بىردەن — ءبىر جازۋشى جوق. شىعارمانىڭ اۆتورى دا، اۋدارماشى جازۋشى دا جولما-جول اۋدارمانىڭ ق ۇلى. ال، شىن مانىسىندە جولما-جول اۋدارما ءتۇپ نۇسقانى بۇرمالايدى، تەرىس تۇسىندىرەدى، تەك سۇلدەرىن عانا قالدىرادى. وقي باستاساڭ، ءوز شىعارماڭا ءوزىڭ تۇسىنبەيسىڭ. تۋىسقان قازاق ادەبيەتىنە قارىزدار ەكەنىن، قازاق جازۋشىلارىنىڭ شىعارمالارىن ءتۇپنۇسقاسىنان اۋدارۋ مەزگىلى الدەقاشان جەتكەنىن ءبىزدىڭ قازاقستاندىق جازۋشىلار شۋحوۆ، سنەگين، ماكەيەۆ، كوپىتين جانە باسقالار ويلاندى ما ەكەن، ءسىرا؟ ەگەر دە بۇل جولداستار جاتپاي — تۇرماي قازاق ءتىلىن جەتە ۇيرەنسە، ناعىز ساپالى اۋدارمامەن شۇعىلدانسا قازاق ادەبيەتىنە دە، بۇكىل ورىس ادەبيەتىنە دە وراسان كوپ پايدا كەلتىرەر ەدى.
بۇنى ۇيىمداستىرعان اۋدارماشىلار سەكسياسىنىڭ الدىندا وراسان زور مىندەتتەر تۇر. ەڭ الدىمەن اۋدارما ءىسىن كەزدەيسوق ادامداردىڭ قولىنان الىپ، اۋدارمانى وڭاي پايدا تابۋدىڭ قولايلى جولى دەيتىن، قالىپتاسقان تەرىس پىكىردى سەيىلتۋ كەرەك، اۋدارما — جازۋشىنىڭ ءتول ءىسى دەگەن ۇعىمدى ساناعا ءسىڭىرۋ كەرەك. تەگىندە بەساسپاپ اۋدارماشى جوق. ەندەشە، اۋدارىلاتىن ءاربىر شىعارمانىڭ ەرەكشەلىگىن، سونىمەن قاتار اۋدارماشىنىڭ ماماندىق قابىلەتىن ەسكەرگەن ءجون. سايىپ كەلگەندە ءار جانردىڭ، ءاربىر ءتۇردىڭ ماماندانعان، ىسىلعان اۋدارماشىلارى بولسىن دەيمىز.
قازاقشادان ورىس تىلىنە اۋدارۋ ماسەلەسى ءبىزدى قاتتى تولعاندىرادى، ويلاندىرادى. ءبىز جولما — جول اۋدارمامەن الىسقا بارا المايمىز، ماقساتقا جەتە المايمىز. ءبىزدىڭ ويىمىزشا جولما — جول اۋدارما ۋاقىتشا وتكىنشى قۇبىلىس. قايتادان ايتايىن، ورىس اۋدارماشىسى قازاق ءتۇپنۇسقادان تىكەلەي اۋدارعاندا عانا ناعىز ساپالى اۋدارماعا قولىمىز جەتەدى. دەمەك، اۋدارماشىلار كادرلارىن مەملەكەتتىك تۇرعىدا دايارلاۋ شارالارىن بەلگىلەۋ جونىندە ۇكىمەت الدىندا ماسەلە قوياتىن مەزگىل جەتتى.
ءبىز تالاي دۋلى جينالىستار وتكىزدىك. قاتەلىكتەرىمىز بەن كەمشىلىكتەرىمىزدى اشتىق، ءىسىمىز بەن پىكىرىمىزدى قايتا قۇردىق. مۇنىڭ ءبارى حالىققا تاتىمدى جاڭا شىعارمالار بەرۋ قامى. بۇل مىندەتتى اتقارۋداعى العاشقى جەمىستەرىمىز كورىنە باستادى. ءبىز وعان مىسە تۇتپايمىز، مولايتا بەرەمىز.
ءبىز 1951 جىلدى نەگىزىنەن ۇيىم جۇمىسىن قايتا قۇرۋ يدەيالىق ازىرلىكپەن وتكىزدىك. ەندى 1952 جىل ادەبيەتتەگى جاڭا ورلەۋ، سونى تابىستار جىلى بولاتىنىنا سەنىمىمىز كامىل. سوندا ءبىز پارتيامىزدان، حالقىمىزدان «جارايسىڭدار، جازۋشىلار، سەنىمدى اقتادىڭدار، راحمەت سەندەرگە!» - دەگەن جىلى لەبىز ەستيتىن بولامىز.
1951
You Might Also Like
-
سوۆەت ەلىندە جاڭا جىل — جاڭا تىلەك، جاڭا ءىس. سەكۋندتان قۇرالعان ۋاقىت جىلداردى جاساسا، ءبىزدىڭ ادامدار ۇلكەندى — كىشىلى ەڭبەگىمەن كوممۋنيزمنىڭ كەڭ سارايىن جاساپ جاتىر. بۇگىنگى ۇندەر، بۇگ...
-
مەنىڭ ءقادىرلى وقىرماندارىم! زور ءىلتيپاتتارىڭىز، مەنىڭ «قاراعاندى» رومانىما ارنالعان بۇگىنگى جازۋشىلار كونفەرەنسياسىنا وراي، ول شىعارماما دەگەن ىقىلاس-نيەتتەرىڭىز مەنى مەيلىنشە تولقىتتى.
