حالقىما، پارتياما ريزامىن
جولداستار، جاقىن-جاراڭ تىلەكتەستەر!
مەنىڭ جەتپىسكە كەلگەنىمە وسىنشا قۋانىپ، قۇرمەت كورسەتكەندەرىڭىز ءۇشىن كوپتەن-كوپ راحمەت، كوپتەن-كوپ العىس ايتامىن. بۇل قۇرمەتتەرىڭىز ادەبيەت قۇرمەتى. جازۋجولداستار، جاقىن-جاراڭ تىلەكتەستەر! شىعا ادەبيەتتەن ارداقتى ەشتەڭە جوق. ادەبيەت ەڭبەك اتاۋلىنىڭ ىشىندە ەڭ قيىندارىنىڭ، ەڭ ۇزاق جاسايتىندارىنىڭ، ادام جانىنا كەرەكتى قورەكتەردىڭ ءبىرى.
ميلليونداعان قولدار، مىڭداعان اقىل-ويلار جاساپ جاتقان وسىناۋ ەڭبەك دۇنيەسىن جازۋشى جالعىز وتىرىپ ادەبيەتتە قايتا جاساپ شىعادى. سول ميلليوندار جاساعان دۇنيە ءومىر اعىنىمەن امەن وزگەرەدى. ءبىز كورگەننىڭ تالايىن كەلەشەك قاۋىم بۇل قالپىندا كورە المايدى، كورۋگە، بىلۋگە ىنتىعادى. مىنە سوندا ادەبيەت ءوز زامانىنىڭ سىر، سيپاتىن كەلەشەك زامانىنىڭ ادامدارىنا ايتىپ بەرەتىن اقيقات شەجىرە، كورسەتىپ بەرەتىن ءتۇزۋ اينا.
بۇل كۇندەردە عىلىم-ونەر شارىقتاعان شاق. بۇرىن مىڭنىڭ ىستەگەنىن ءقازىر ءجۇز ىستەيدى. ادەتتە عىلىم، تەحنيكا جاڭالىقتارى تاڭداندىرا كەلەدى، بويعا سىڭگەن سوڭ تاڭدانبايسىڭ، جاي عانا تىرشىلىك قۇرالدارىنىڭ بىرىنە اينالادى. ال، ادەبيەت جاڭالىعى ولاي ەمەس، بويعا سىڭگەن سايىن تاڭداندىرا، سۇيسىندىرە تۇسەدى. مىسالى: ابايدى اكەمىز وقىدى، ءوزىمىز وقىدىق، بالامىز وقىدى، ونىڭ بالاسى وقىماق، وقىعان سايىن سۇيسىنە بەرمەك. اباي تۇسىمەن سالىستىرعاندا ءبىزدىڭ قازىرگى ادەبيەتىمىز ۇشان-تەڭىز. الاتاۋداي بيىك تۇر. سوندا دا ابايدىڭ ورنىن بىردە-بىرىمىز باسا العان جوقپىز. سايىپ كەلگەندە ايتايىن دەگەنىم، جاقسى ادەبيەت ەسكىرمەيدى، جىلداپ ەمەس، عاسىرلاپ ءومىر سۇرەدى. ول ادام سىرى، ادام ارەكەتى، ءارى عىلىم، ءارى ونەر. سوندىقتان دا ونى جاساۋشىنىڭ داڭقى ۇرپاقتان-ۇرپاققا كەتە بەرەدى.
سوۆەت جازۋشىلارى وسىنداي ادەبيەت جاساۋ جولىندا تالاي-تالاي تابىس تۇعىرلارىنا كوتەرىلدى. سولاردىڭ ىشىندە ەڭ اقىرىندا اتى اتالعان جازۋشى دا باقىتتى. جازۋشى دەگەن بيلەتى بار، ءتىپتى الدەنەشە كىتابى بار جازۋشىنىڭ ءوزى بۇل باقىتقا جەتە بەرمەيدى. تالانت، تالماي ىزدەنۋ عانا جەتكىزەدى. بۇل ەكەۋىنىڭ ارىماس كەرەگى — بيىك ماقسات. بىزدە بيىك ماقسات بىرەۋ عانا. ونىڭ اتى — كوممۋنيزم. بۇگىن سىزدەر تويلاپ وتىرعان مەنىڭ شاعىن ەڭبەگىم قالپىمەن وسى ماقساتقا ارنالعان. ارناعانىمدى ماقتان ەتە المايمىن. ءبىر اعامىزدىڭ، ون اتقاندا ءبىر وعى نىساناعا دارىمايدى، سوندا دا مىلتىق ۇستاۋىن قويمايدى. وسىعان ۇقساس جازۋشىلار اراسىنان دا تابىلادى. مەن جازۋعا وتىرعان سايىن ءتاڭىرىم تەك سولارعا ۇقساتا كورمە دەپ سانايمىن.
ءومىر قىزىقتى. جازۋشى ەڭبەگى دە قىزىقتى. جازا بەرگىڭ كەلەدى. ءبىراق تىلەكتەن وزگەنىڭ ءبارى ولشەۋلى. مۇنى ەسكەرمەسكە بولمايدى.
سىزدەر مىنە ويدان، قىردان جينالىپ، ۇلكەن توي قۇردىڭىزدار، ءبىر ادامنىڭ ەڭبەگىن ءار قايسىڭىز ءوز ەڭبەكتەرىڭىزدەي كورىپ تويلاپ وتىرسىزدار. ەڭبەك دارەجەسى مۇنشا بيىككە كوتەرىلگەنىن كارى تاريح بىلمەيدى، تەك ءبىزدىڭ زامانىمىزدا — سوۆەت زامانىندا عانا كوتەرىلدى، ەڭبەك مەرەكەسى حالىقتىق داستۇرگە اينالدى. جاڭا ءداستۇر جاساۋ بارىنەن قيىن، بارىنەن قىمبات. سول قىمباتتى، قيىندى جاساۋعا باستاعان دانىشپان لەنيننىڭ قۇدىرەتىنە، ونىڭ پارتياسىنا ءاردايىم العىس ايتالىق. ۇلى پارتيانىڭ قاتارىندا بولۋدى ماقتان ەتەلىك.
جاقسى ءسوز — جان ازىعى دەپتى قازاق. اقىن ايالاۋدى ۇناتادى، — دەپتى ماركس. ەكەۋىن دە دانىشپان دەسەڭىزشى. سىزدەر ماعان ريزا بولساڭىزدار مەن سىزدەرگە ودان دا ءارى ريزامىن. جازۋشى مەن حالىق اراسىنداعى وسى ريزالىق ءومىر بويى جاساي بەرسىن!
You Might Also Like
-
«قازاق ادەبيەتى» گازەتى سۇراي كەلگەن سوڭ تاجىريبە تۋرالى بىرەر ءسوز ايتۋعا تۋرا كەلدى.
-
قولدا قالام، باستا شىتىرمان وي، ساعاتتى ۇمىتىپ ۇزاق ۋاقىت ءسوز ءتىزىپ وتىرعانىمدا راديودان تانىس داۋىس ەستىلدى. بۇل جولى ديكتور سوۆەت ەلىنىڭ قالا مەن قىرداعى ءومىر بەينەسىن العا جايىپ سالدى. كىسى جاقس...
