InfoHub Logo

دۋڭحاي تەڭىزىنىڭ باس جاعىنداعى حەي چى مەملەكەتىنىڭ تەرىستىگىندە ءبىر ۇلكەن تەڭىز بار. ول تەڭىزدىڭ اتى — تاڭ گۋ. تاڭ گۋدىڭ ورتاسىندا تۇت اعاشى بار. بۇل اعاشتىڭ بيىكتىگى بىرنەشە مىڭ مەتر، ەنى مىڭ مەتر، بۇل اعاش ون كۇننىڭ تۇراقتى مەكەنى.

بۇل كۇندەر — اسپان پاتشاسى دي ءجۇن مەن ونىڭ ايەلى سي حىنىڭ تۋعان ۇلدارى. ولاردىڭ دەنەسى كۇشتى جارىق پەن ىستىق شىعارادى. ءاردايىم توعىز كۇن تۇت اعاشىنىڭ استىنا بارىپ دەمالادى. تەك ءبىر كۇن سۋ ىشىندە جۋىنادى. سوسىن اعاشتىڭ باسىنا كەلىپ جارىق پەن جىلۋ تاراتادى. ولاردىڭ اناسى ۇنەمى التى ايداھارلى ارباعا ءمىنىپ، تاڭەرتەڭنەن كەش باتقانشا ۇلدارىن تاسىپ وتىرادى. كۇن باتقاننان كەيىن جۇلدىز اراسىنان ءوتىپ، تاڭ گۋعا قايتىپ ەكىنشى بالاسىن الىپ بارۋعا دايىندالادى.

كۇن شۋاعى شىعىپ كەلە جاتقان كەز وتە ادەمى. شىعىستا كۇن شىعاردا تۇت اعاشىنىڭ باسىندا اتەش قاناتىن جايىپ، شاقىرادى. وسى كەزدە كۇننىڭ نۇرى بۇكىل دۇنيەگە تاراپ، جەر جارىق بولىپ شىعا كەلەدى. ءبىراق كوپ جىلدار وتكەن سوڭ ون كۇن انالارىنىڭ وسىنداي قايتالانا بەرەتىن ەش وزگەرىسسىز كۇندەلىكتى تىرلىگىنەن زەرىگىپ، ولار ءوزارا اقىلداسىپ، ايداھار ارباعا وتىرماي، ءوزىمىز اسپاندا ءوز ەركىمىزبەن جۇرەمىز دەپ كەلىسەدى. ەكىنشى كۇنى تاڭەرتەڭ اناسى بايقاماي تۇرعاندا، ولار بىرگە اعاش باسىنا شىعىپ، اسپاننان ادامداردىڭ شات-شادىمان تىرلىگىنە قاراپ، قاتتى قىزىعادى. ءبىراق ولار وزدەرىنىڭ بۇل ءىسىنىڭ ادامدار ومىرىنە ءقاۋىپ توندىرەتىنىن بىلمەدى. ون كۇن اسپانعا بىردەي شىققاندا جەر بەتىندەگى تەمپەراتۋرا ون ەسەگە ارتىپ، قاتتى ىستىق بولادى. ەگىندەر كۇيىپ، وزەندەر قايناپ، تاس ەرىپ، ءتىپتى جەر ءبولىنىپ كەتەدى. ادامدار تەك ۇڭگىر ىشىندە ءومىر سۇرەتىن بولدى. تەك كەش باتقاندا شىعىپ، كۇيىپ ولگەن جانۋارلارمەن تاماقتانادى. جەر بەتى ىسىعاننان ورمان ورتەنىپ، قۇبىجىقتارعا بارار جەر قالماي، ادامداردى جەي باستايدى. بۇرىنعى بەيبىت ءومىر ەندى توزاققا اينالدى.

ادامدار نە ىستەرىن بىلمەي، ءبىر باقسىنى شاقىرادى، ول تاۋ باسىنا بارىپ، جاڭبىر جاۋۋىن تىلەيدى. بۇل باقسى تەڭىز ۇستىنەن وتسە داۋىل تۇرعىزاتىن مىقتى ەدى. ول قارا كيىم كيىنىپ، تاۋ باسىنا شىعىپ، ەكى قولىن كوتەرىپ، توقتاماستان دۇعا وقيدى. قانشا ۋاقىت وتسە دە جاڭبىر جاۋمايدى. باقسى ماس ادام سياقتى قيمىلداپ، سوسىن جەرگە قۇلايدى. ول ون كۇننىڭ ىستىعىنا شىداماي ءولىپ قالادى.

اسپان بالاسى سياو قاتتى ۋايىمداپ، دي ءجۇن پاتشا تەزىرەك ۇلدارىن باسقارسا دەپ تىلەيدى. ونىڭ تىلەگى دي ءجۇن پاتشانىڭ قۇلاعىنا جەتەدى. ول ۇلدارىنىڭ قىلىعىن كورىپ قاتتى اشۋلانىپ، اسپانداعى اتاقتى ساداقشى مەرگەن حوۋ ي دەگەن جىگىتتى شاقىرتادى. وعان قىزىل ساداق پەن ون وق بەرەدى. «اناۋ اقىماق ون بالانىڭ جازاسىن بەر!» — دەيدى.

حوۋ ي اسپانداعى ەڭ اتاقتى ساداقشى ەدى. اتقاندا دا وعىن ۇشىپ بارا جاتقان شىبىنعا تيگىزە الاتىن. ول جەر بەتىندەگى جاعدايدى ەستىپ، كۇن پاتشاسىنىڭ رۇقساتىمەن ايەلىن الىپ جەر بەتىنە بارادى. بارىپ قاراسا، شوپتەر ورتەنىپ كەتكەن، جەر بەتى تۇگەل ولىكتەر. حوۋ ي اشۋلانىپ، حالىق ءۇشىن سول ون كۇندى اتىپ ولتىرەمىن دەپ ويلايدى.

حوۋ ي ۇلكەن تاسقا شىعىپ، اسپانعا قاراي اتام دەگەن كەزدە ون كۇننىڭ نۇرىنا كوزى شاعىلىسىپ اتا الماي قالادى. ول باسىن تومەن قاراتىپ، سۋداعى كۇن بەينەسىن دالدەيدى. ءبىر قاتتى داۋىستان سوڭ ءبىر زات جەرگە تۇسەدى. ادامدار بارىپ قاراسا، ولگەن ءۇش اياقتى قارعا ەكەن. بۇل قارعا كۇننىڭ ولگەنننەن كەيىنىگى بەينەسى ەدى. اسپاندا قالعان توعىز كۇن ءتىپتى دە قورىقپاي، قايتا حوۋ ءيدى بالاعاتتايدى. حوۋ ي اشۋلانعاننان سەگىز وقتى اتادى. ولار بىرىنەن كەيىن ءبىرى جەرگە قۇلايدى.

سياو ي حوۋ ي بارلىق كۇندى اتا ما دەپ قورقىپ، ەڭ سوڭعى وقتى تىعىپ تاستايدى. حوۋ ي وق جوق ەكەنىن كورەدى. ەڭ سوڭعى قالعان كۇنگە «سەن بۇزىق بولماساڭ، مەن سەنى اتپايمىن»، — دەيدى.

اسپان بۇرىنعى قالپىنا تۇسەدى. ءبىراق جەر بەتىندەگى قۇبىجىقتار ادامدارعا ءتيىسىپ، مازالارىن الادى. حوۋ ي ءوزىنىڭ مىندەتىن اتقارىپ بولمادىم دەپ ويلاپ، قايتادان، ءتىپتى ءقاۋىپتى دەگەن مىندەتىن اتقارۋعا كىرىسەدى. بىردەن حوۋ ي ادام جەيتىن الىپ قۇستى ولتىرەدى. ول وڭتۇستىكتەگى ءبىر كولگە بارىپ، ۇلكەن جىلانمەن سوعىسىپ، ونى كىشكەنتاي بولىكتەرگە ءبولىپ ولتىرەدى. ەڭ سوڭىندا ول ساداقپەن تاۋ سياقتى ۇلكەن قاباندى ءولتىرىپ، ونىڭ ەتىن كۇنگە قۇرباندىققا شالادى. ءبىراق كۇن پاتشاسى ونىڭ ەتىن جەمەيدى. حوۋ ي حالىق ءۇشىن جاقسىلىق جاساعانىمەن، اسپان پاتشاسىنىڭ توعىز ۇلىن ولتىرگەندىكتەن، اسپانعا ونى قايتا قابىلدامايدى.

---