سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
زيلماننىڭ قوزۋ تەورياسى

زيلماننىڭ قوزۋ تەورياسى - حح عاسىردىڭ ورتاسىندا ورىس عالىمى گەورگيي زيلمان جاساعان پسيحولوگيالىق تەوريا. بۇل تەوريا ادام اعزاسىنداعى قوزۋ جانە بەلسەندىرۋ پروسەستەرىن جانە ولاردىڭ ەموسيونالدى جانە پسيحولوگيالىق جاعدايىنا اسەرىن زەرتتەيدى. بۇل ماقالادا ءبىز وسى تەوريانىڭ نەگىزگى پرينسيپتەرىن جانە ونىڭ ادام پسيحولوگياسىن تۇسىنۋدەگى ماڭىزدىلىعىن قاراستىرامىز.

زيلماننىڭ قوزۋ تەورياسىنا سايكەس، ادام اعزاسى ءار ءتۇرلى ارەكەتتەردى ورىنداۋ ءۇشىن قوزۋدىڭ وڭتايلى دەڭگەيىن ساقتاۋعا تىرىسادى. بۇل دەڭگەي تاپسىرماعا جانە سىرتقى جاعدايلارعا بايلانىستى وزگەرۋى مۇمكىن. تەوريا "قوزۋ شەگى" ۇعىمىنا سۇيەنەدى، بۇل قوزۋ دەڭگەيىنىڭ جوعارىلاۋى پسيحيكالىق جانە فيزيكالىق ونىمدىلىكتىڭ ناشارلاۋىنا اكەلەتىن نۇكتە.

زيلماننىڭ ايتۋىنشا، قوزۋدىڭ ەكى نەگىزگى ءتۇرى بار:

ەندوگەندىك قوزۋ: بۇل سىرتقى فاكتورلاردىڭ اسەرىنسىز ادام اعزاسىندا پايدا بولاتىن قوزۋ. مىسالى، سترەسس، مازاسىزدىق نەمەسە ىشكى تاجىريبە ەندوگەندىك قوزۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋى مۇمكىن.

ەكزوگەندىك قوزۋ: بۇل قورشاعان ورتا، دىبىستار، جارىق جانە ت.ب. سياقتى سىرتقى فاكتورلاردان تۋىنداعان قوزۋ.

زيلمان تەورياسى سونىمەن قاتار ىنتالاندىرۋدىڭ ءارتۇرلى تۇرلەرى قوزۋ مەن تومەندەۋ دەڭگەيىنە قالاي اسەر ەتەتىنىن تۇسىندىرەدى. مىسالى، جاعىمدى مۋزىكا نەمەسە جاقسى كىتاپ سياقتى جاعىمدى تىتىركەندىرگىشتەر قوزۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋى مۇمكىن، ال سترەسس نەمەسە ءقاۋىپ سياقتى جاعىمسىز تىتىركەندىرگىشتەر تومەندەۋدى جوعارىلاتۋى مۇمكىن. بۇل ءوزارا ارەكەتتەسۋدى ءتۇسىنۋ سترەسستى باسقارۋ ءۇشىن، سونداي-اق وقۋ مەن جۇمىس ءۇشىن وڭتايلى جاعداي جاساۋ ءۇشىن پايدالى بولۋى مۇمكىن.

زيلماننىڭ قوزۋ تەورياسى ادامنىڭ پسيحولوگياسى مەن مىنەز قۇلقىنىڭ ءبىرقاتار اسپەكتىلەرىن تۇسىنۋدە ماڭىزدى:

سترەسس جانە بەيىمدەلۋ: تەوريا سترەسستىك جاعدايلاردىڭ قوزۋ دەڭگەيىنە، دەمەك، ادامنىڭ مىنەز-قۇلقى مەن فيزيكالىق جاعدايىنا قالاي اسەر ەتەتىنىن تۇسىندىرۋگە كومەكتەسەدى.

موتيۆاسيا: قوزۋ دەڭگەيى ادامنىڭ موتيۆاسياسىندا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. قوزۋدىڭ وڭتايلى دەڭگەيى تاپسىرمالاردى تيىمدىرەك ورىنداۋعا جانە ماقساتتارعا جەتۋگە ىقپال ەتەدى.

قورشاعان ورتانىڭ اسەرى: تەوريا شۋ نەمەسە جارىق سياقتى قورشاعان ورتانىڭ ءبىزدىڭ پسيحولوگيالىق جاعدايىمىز بەن ەموسيونالدىق ءال-اۋقاتىمىزعا قالاي اسەر ەتەتىنىن جاقسىراق تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

قورىتىندىلاي كەلە، زيلماننىڭ قوزۋ تەورياسى بىزگە ادام اعزاسىنداعى قوزۋ دەڭگەيىن رەتتەۋ مەحانيزمدەرى جانە ونىڭ مىنەز-قۇلىق پەن ەموسيونالدىق كۇيگە اسەرى تۋرالى قۇندى تۇسىنىكتەر بەرەدى. بۇل تەوريانى ءتۇسىنۋ ءبىزدىڭ جاعدايىمىزدى جانە مىنەز-قۇلقىمىزدى ءارتۇرلى جاعدايلاردا تيىمدىرەك باسقارۋعا كومەكتەسەدى.

الەۋمەتتىك جۇمىس ماماندىعىنىڭ 2 كۋرس ماگيسترانتى  ساپارگالييەۆا م.ر.
جەتەكشىسى: اعا وقىتۋشى اۆسىدىكوۆا ق.ءا.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما