InfoHub Logo

Ақпараттық соғыс - бұл ережесіз соғыс, көзге көрінетін жойылусыз соғыс, кейде тіпті нақты анықталған қарсылассыз. Онда қолданылатын әдістердің әртүрлілігі шексіз, ал басты қауіп-жеке адамға әсер ету ұзақ уақыт бойы байқалмай қалуы мүмкін. Сонымен қатар, ақпараттық соғыстың басты ерекшеліктерінің бірі-аудиторияның өзін «ұстап алу» фактісін нақты түсінбестен, бір аудиторияны бірнеше рет «ұстап алу» мүмкіндігі.

Ақпараттық соғыстың белгілерін ежелгі дәуірден табуға болады және коммуникация дамыған сайын оның адамзат өркениетіне әсері арта түсті. Бүгінгі таңда интернет пен басқа да бұқаралық ақпарат құралдарын қолдана отырып, сондай-ақ ақпараттық соғыстың ерекше түрі ретінде кибер соғыстың пайда болуымен мемлекеттің ақпараттық өріс пен киберкеңістіктегі қауіпсіздігі мәселесі ерекше өзекті болып отыр.

Киберкеңістікте қарсыласқа тиімді қарсы тұру үшін мемлекеттің де, қоғамдық институттардың да, бұқаралық ақпарат құралдарының да, азаматтардың да бірлескен жұмысы қажет.

Ақпараттық соғыстың жіктелуі мен әдістері

Мартин Либики ақпараттық соғыстың жеті түрін анықтайды:

• командалық-басқарушылық-командалық және орындаушы арасындағы қалыптасқан байланысты бақылауды алып тастауды мақсат етеді.
• барлау соғысы-шабуыл жасау және өзін-өзі қорғау үшін құнды ақпарат жинауды қарастырады.
• электрондық соғыс-мақсат-барлық электрондық коммуникацияларды өшіру.
• психологиялық соғыс-халықты насихаттау және ақпараттық зомбификациялау.
• хакерлік соғыс-кез-келген деректерге (электрондық пошта, Банктік карталар, жеке файлдар, хат алмасулар және т.б.) қол жеткізу және оларды рұқсатсыз пайдалану.
• экономикалық соғыс - ақпараттық блокада (коммерциялық қызметті шектеу) немесе ақпараттық империализм (саяси ақпараттық шабуыл).
• кибер соғыс-компьютерлік деректерді түсіруді, объектіні іздеуді, ақпараттық технологияларға негізделген инфрақұрылымды бұзуды мақсат етеді.

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Әскери доктринаға өзгерістер енгізіп, ақпараттық-психологиялық әсерге қарсы іс-қимыл жасау үшін бөлімшелер құрды. Мемлекет басшысының Жарлығы Республиканың нормативтік құқықтық актілерінің ақпараттық-құқықтық жүйесінің сайтында жарияланды.

«Қарулы Күштерде әскерлердегі ақпараттық-психологиялық және бағдарламалық-техникалық (кибер) әсерге қарсы іс-қимылды ұйымдастыру үшін бөлімшелер құрылды. Олардың әлеуеті мен мүмкіндіктерін арттыру бойынша жұмыстар жүргізілуде», - делінген хабарламада.

Ақпарат дайындаған: «Мәдениеттану» мамандығының 2 курс магистранты Оралқұл Әли Саинұлы.

Аликбаева Маржан Башановнаның жетекшілігімен «Медиа, тарих, қоғам» пәні шеңберінде.

---