InfoHub Logo

Aǵabek — kóne túrki tilinen alynǵan aǵa+bek. jas jaǵynan nemese laýazym jaǵynan úlken, joǵary bek.

Aǵyn — aǵyny qatty, lek, ekpin.

Adaı — balapan. Bala, sábı, perzent degen aýyspaly maǵyna beredi.

Adyrbaı — adyr, bıik, dóń, qyr+baı.

Ajarbek — ajar — ádemi, shyraıly, kórikti, kelisti+bek. Iaǵnı asa kórikti, óte ádemi, kelbetti.

Aıádil — aı+arab tilinen – ádil. Ádil, adal, shynshyl.

Aıbala — aı sıaqty sulý, kórkem bolsyn degen tilekpeı qoıylǵan esim.

Aıbar — aıbat, aıbyn. Bul esim sábıge aıbatty, aıbyndy bolsyn degen maqsatpen qoıylady. Syılap, qurmettep aıtý túri — Aıaǵa, Aıeke, erkeletip aıtý túri — Aıbarjan, Aıke, Aıkesh, Aıken.

Aıbas — aı+bas, aı sıaqty ashyq, jarqyn júzdi adam.

Aıbat — aıbar, qahar, aıbyn. Bul esim sábıge batyl ári batyr, aıbyndy bolsyn degen maqsatpen qoıylady.

Aıbek — aı+bek — berik, myqty. Sábı ǵumyrly, bedeldi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aıbol — aı+bol — aıdaı aıqyn, jaryq bol degen maǵynaly esim.

Aıbolat — aı+bolat – bolady — meniń aıym bolady.

Aıbyn — maǵynasy aıbar, aıbat, batyldyq.

Aıǵalı — aı+arab tilinen – ǵalı — bıik, joǵary. Bala árdaıym joǵary muratqa ıe bolsyn degen tilekpen qoıylǵan bolsa kerek.

Aıdan — aı+dan — qosymsha. Bul esim bala aıdan da jaryq, kórkem bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Aıdar — balalardyń tóbesine qoıylǵan shashy. Al aıdarly sózi «myqty, kúshti, zor» degen maǵynada qoldanylady. Birikken tulǵaly esimder — Aıdarhan, Aıdarly, sondaı-aq sınonımdik esimder — Kekil, Tulymhan.

Aıdarhan — aıdar, arab sózi – haıdar + qazaq sózi – han, ıaǵnı arystan, jaýjúrek han degen maǵynany beredi.

Aıdos — aıdyń dosy.

Aıdyn — aıbat, aıbyn, kahar, kúsh-qýat, aıqyn, ashyq, jaryq. Birikken tulǵaly esim – Aıdynǵalı.

Aıjas — aı jáne jas, qazaq sóderinen jasalǵan birikken tulǵaly esim. Ómirge jana kelgen sábıdi jańa týǵan jas aıǵa teńep qoıylǵan esim.

Aıqyn — áıgili, belgili, naqty.

Aımaǵambet — aı+arab sózi mohammad — maqtaýly. Aıtmaqambet, Aımýhambet dep te aıtyla beredi. Qysqarǵan túri — Aımaǵan, Aımat.

Aımaq — ólke, qıyr, atyrap, aınala, mańaı, tóńirek.

Aımurat — arab sózi morad – maqsat, tilek. Aı sıaqty aıqyn, jaryq tilegim, maqsatym degen nıetpen qoıylǵan esim.

Aınabek — birikken qazaq sózderi aına + bek. Páktiktiń, tazalyqtyń, adaldyq pen shynaıylyqtyń beınesi.

Aısaýyt — aı jáne saýyt qazaq sózderinen birikken kóne esim. Aıdaı aıqyn, aı sıaqty jarqyrap máńgi tursyn degen tilekpen qoıylǵan.

Aısúgir — aı jáne súgir — ásker, jaýynger sózderinen jasalǵan kóne esim.

Aıtan — qazaq sózdernen birikken aı+tan. Tań sóziniń dybystyq turǵydan ózgergen nusqasy, ıaǵnı jaryq, jarqyraǵan aı.

Aıtýar — qazaq aı jáne týar sózderi arqyly jasalǵan esim. Balaǵa baqyt, yrys tileýge baılanysty qoıylyp otyrǵan.

Aıtýǵan — aı týǵan mezgilde dúnıege kelgen balaǵa osylaı at berilgen.

Aıshýaq — aı sıaqty sáýleli, jaryq, kóńili shýaqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aqbolat — aq+ıran sózinen bolat qurysh. Bala saf quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.

Aqedil — ózen atyna baılanysty qoıylǵan esim. Mundaı esimder ádette bala ózen jaǵasynda týǵan aǵdaıda qoıylǵan.

Aqqozy — qozy sıaqty súıkimdi, ádemi, kórkem bolsyn dep, qozyǵa balap qoıylǵan esim.

Aqpanbet — aqpan — fevral aıynyń qazaqsha aty; bet kisi attaryna qosylatyn qosymsha. Aqpanda týylǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.

Aqtań — ertede tań atyp kele jatqanda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.

Aqylbek — aqyldy, sergek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aqynjan — bala aqyn bolsyn, aqynjandy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aldan — bala ata-anaǵa aldanysh, jubanysh bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim; balanyń aldy, tuńǵyshy. Aldanazar degen tolyq esimniń erkelete qyskartyp aıtylǵan túri.

Alpamys — alyp — qazaq tilinde dáý, dókeı, zor. Mamysh — batyr.

Altynbek — qazaq sózderi altyn+bek. Bala altyn sıaqty ádemi ári ómiri myqty, berik bolsyn dep qoıylǵan esim.

Ańsaǵan — saǵynǵan, zaryqqan. Bul esim balasy bolmaı júrgen semBányń bala kórgende qoıǵan esimi.

Arqat — kúshti, myqty bol degen maǵynadaǵy esim.

Aryn — qarqyn, ekpin, jiger. birikken tulǵalar — arynbaı, arynbek.

Aqbaı — aq jáne baı sózderinen jasalǵan birikken tulǵaly esim. Bul esim bala adal, ak nıetti bolsyn degen nıetpien qoıylǵan.

Aqbolat — aq+ıran sózinen bolat qurysh. Bala saf quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.

Aqbota — Bala appaq bota sıaqty bolǵan soń uqsatý maqsatymen qoıylǵan esim.

Aqedil — ózen atyna baılanysty qoıylǵan esim. Mundaı esimder ádette bala ózen jaǵasynda týǵan aǵdaıda qoıylǵan.

Aqjol — ómirge alǵan baǵyty, ashyq, aıqyn, joly sara, taza degen maǵynany bildiredi.

Aqzıa — aq jáne arab tilinen alynǵan zıa – jaryq, sáýle, araı.

Aqqal — aq jáne tájik tilinen alynǵan hol – betke shyqqan men. Betinde ıakı denesinde qaly bar balalarǵa osyndaı at qoıǵan. Túrleri — Qalbıbi, Qalturǵan, t. b.

Aqqoja — aq — taza, adal, nemese arab tilinen hak — ákim, ámir. Qoja arab tilinenHodja — myrza, úıretýshi, ıe. Adal úıretýshi degen maǵynany bildiredi.

Aqqozy — qozy sıaqty súıkimdi, ádemi, kórkem bolsyn dep, qozyǵa balap qoıylǵan esim.

Aqpanbet — aqpan-fevral aıynyń qazaqsha aty; bet kisi attaryna qosylatyn qosymsha. Aqpanda týylǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.

Aqsultan — esim quramyndaǵy aq arabtyń haq «ákim, ámir» sóziniń tilimizdegi ózgergen nusqasy. Alsultan arabtyń soltan «ákim, bıleýshi, memleket basshysy» degen sózi.

Aqtamaq — beıneleý túrinde qoıylǵan esim.

Aqtań — ertede tań atyp kele jatqanda týǵan balaǵa osyndaı esim berilgen.

Aqtilek — bala baqytty bolsyn, ata-ananyń aq nıet, tilegi oryndalsyn, degen maqsatpen qoıylǵan esim.

Aqylbek — aqyldy, sergek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aqyn — ıran tilinen alynǵan aqýn — óleń shyǵarýshy, jyrshy. Birikken tulǵaly esimder — Orazaqyn, Álaqyn, Nuraqyn, Baıaqyn, Turdaqyn.

Aqynjan — bala aqyn bolsyn, aqynjandy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Alaı — otrád, bólim, rota, batalón, polk.

Alaý — shymqaı qyzyl tús.

Alǵa — balanyń keleshegi zor bolsyn, ómirde alda júrsin degen tilekpen berilgen esim. Alǵataı degen de esim bar.

Alǵyr — ójet, erjúrek.

Aldan — bala ata-anaǵa aldanysh, jubanysh bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim; balanyń aldy, tuńǵyshy. Aldanazar degen tolyq esimniń erkelete qyskartyp aıtylǵan túri.

Aldar — qý, aılaker. Bul — halyq aýyz ádebıetindegi aılaker keıipker Aldar kóseniń esimi.

Alqa — Asyl tastardan, marjannan tizilgen moıynǵa taǵatyn monshaq. Oǵan gúl sózi qosylyp jańa esim jasalady. Máselen, Alqagúl.

Alpamys — alyp — qazaq tilinde dáý, dókeı, zor. Mamysh — batyr.

Alpar — alyp — batyr, ar — er sóziniń kóne túrki tilderindegi jýan aıtylýy. Iaǵnı batyr adam, er kisi.

Alpysbaı — bul balanyń ákesi ne sheshesi alpys jasqa tolǵanda týǵandyqtan qoıylǵan esim.

Altybaı — saýsaǵy nemese bashpaıy altaý bop týǵan er balalarǵa ertede osylaı at berilgen.

Altynbek — altyn+bek. Bala altyn sıaqty ádemi ári ómiri myqty, berik bolsyn dep qoıylǵan esim.

Altynsary — qazaq sózderi altyn + sary. Bala qymbatty, qadirmendi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Aman — saý, esen, salamat. Buǵan gúl, ǵaısha, bala sıaqty sózder qosylyp: Amangúl, Amanǵaısha, Amanbala sıaqty birikken tulǵaly esimder jasalady.

Ańsaǵan — qazaq tilinen alynǵan saǵynǵan, zaryqqan. Bul esim balasy bolmaı júrgen semBányń bala kórgende qoıǵan esimi.

Ańsar — saǵynatyn, zaryǵatyn.

Appaq — asa aq, áppaq, saf taza, kirshiksiz.

Aralbaı — Aral teńizi jaǵasynda týǵan balaǵa berilgen esim.

Arbek — ar-uıaty kúshti, namysy bar degen maǵynasy bar.

Arbol — Otanyńnyń, ata- anańnyń namysyn qorǵaýshy bol degen maǵynadaǵy esim. Sınonımi — Ardan.

Ardaq — qurmet, qadir.

Arqat — qazaq tilinen alynǵan kúshti, myqty bol degen maǵynadaǵy esim.

Arna — bir adamǵa baǵyshtaý, arnaıy qoıý.

Artyq — bárinen joǵary, qundy, qymbat, erekshe. birikken tulǵalar — artyqbaı, artyqqalı.

Aryn — qarqyn, ekpin, jiger. birikken tulǵalar — arynbaı, arynbek.

Aryndyq — qarqyndylyq, ekpindilik, jigerlilik.

Arysbaı — Arys ózeni atynan qoıylǵan esim.

Arystan — qazaq tilinen alynǵan esim batyldyq pen batyrlyq beınesi retinde qoıylady. Birikken tulǵaly esimder — Arystanbek, Arystanǵalı, Arystanbaı.

Asyljan — asyl jáne jan sózderinen – mártebeli, ıigi jandy qyz bolsyn degen maǵynasyn bildiredi.

Atamurat — atanyn muraty, maqsaty.

Ábilqan — han — ámirshi. ámirshiniń ákesi degen maǵyna beredi.

Ájibaı — kóne túrki tilinen kelgen áji — aǵa + baı. Bul áji sózi birikken tulǵaly kisi esimderiniń quramynda qoldanylyp, keıde qajy, áji túrinde jıi kezdesedi. Ondaı birikken tulǵaly esimder — Ájibek, Ájiǵalı, Ájigereı, Ájimukambet. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵalary — Ájiken, Ájtaı, Ájik.

Baǵlan — qazaq tilinen – erte týyp, jetilgen qozy. Aýyspaly maǵyna – jaınaǵan jas.

Baı — bul sóz túrki halyqtary tilinde mal-dúnıesi mol, aýqatty, áldi adam degen maǵynany bildiredi.

Baıarystan — arystan sıaqty batyl, er júrek balaǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıahmet — qazaqtyń sózi baı + arab sózi – ahmet. Maqtaýǵa laıyq.

Baıbaqty — dúnıege, ómirge baı adam, er bala keledi dep kútti, úmittendi degen maǵynaly esim.

Baıbarys, beıbarys — bul túrikmen, tatar, qazaq, qyrǵyz tilderdegi eski esim. Barys ertedegi túrkilerdiń jyl sanaýyndaǵy úshinshi jyl aty, sol jyly týǵan balaǵa osyndaı at qoıylǵan.

Baıbek — bala myqty, baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Baıbol — bala aýqatty, baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıboldy — mundaı esim, ádette, kóp balaly úıdin balasyna qoıylyp otyrǵan.

Baıbóri — kóne túrki tilinen kelgen bóri-qasqyr. Birikken tulǵaly esimder — Bóribaı, Qasqyrbaı.

Baıǵalı — qazaq tilinen alynǵan baı + arab sózi ǵalı — bıik, joǵary. Óte baı adam degen maǵynany bildiredi.

Baıǵanı — qazaq tilinen alynǵan baı + arab sózi ǵanı — dáýletti, aýqatty, adam.

Baıǵoja — qazaq tilinen alynǵan baı + ıran sózi hodja – qojaıyn, myrza, ustaz.

Baıjan — qazaq tilinen alynǵan baı + tájik tilinen alynǵan djon, úıde bala kóp bólsyn, adam sany kóbeısin, óse bersin degen tilekpen qoıylǵan esim. Túri — Janbaı.

Baıqoshqar — bala urpaqqa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵany ańǵarylady.

Baıqutty — baqytty baı degen maǵynany bildiretin esim. Túri — Quttybaı.

Baımaǵambet — qazaq tilinen alynǵan baı + ıran tilinen alynǵan maǵambet. Ataqty, dańqty, ataǵy jaıylǵan. Erkeletip aıtý tulǵalary — Baıken, Báken, Baıkesh.

Baıman — qazaq tilinen alynǵan baı + tájik tilinen alynǵan man — adam, kisi, ıaǵnı baı adam, dáýletti kisi. Túrleri — Baımen, Báımen.

Baısal — sabyrlylyq, tynyshtyq, tabandylyq.

Baısan — birikken tulǵaly esim. Aýyspaly maǵynasy esebi joq, qısapsyz. Túri — Sansyzbaı.

Baıserke — baı + serke, túri — Serkebaı.

Baıtaq — ushy-qıyry joq keń, sheksiz; shamadan tys kóp, óte mol.

Baıtas — adam ómirindegi baqyt pen baılyq tastaı berik, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıtemir — balanyń ómirindegi baılyǵy men baqyty temirdeı myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıtý — bala baı bop týdy, ómirge baı bop keldi degen maǵynada qoıylǵan esim.

Baıtur — baqytty ómir súr, ómirinde molshylyq-bereke bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Balǵabek — balǵa + bek, bala balǵadaı myqty, berik bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Balqy — eljireý, nasattaný. birikken tulǵaly túri — balqybek.

Balta — bala ótkir, qaıtpas-qaısar batyl, myqty bolsyn degen nıetpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Baltabaı,

Barjaqsy — barlyǵy oıdaǵydaı, kónildegideı degen maǵynany bildiredi.

Barlybaı — qazaqtyń sózi bar, úlken, zor + qosymsha ly + baı; dáýletti, baı adam.

Barys — jolbarys tuqymdas jyrtqysh ań; kóne, on eki múshel jyl atynyn úshinshi aty.

Bastaýbaı — bastaý + baı, bastaýdaı móp-móldir, taza adam bop óssin degen tilekpen qoıylǵan esim.

Basym — kúshi, bilimi basqadan artyq, mol, basym bolsyn dep qoıylǵan esim.

Batsaıy — jolaqty jibek mata.

Batyr — qazaq tilinen alynǵan kaharman – batyl, er júrek.

Batyrbek — batyr + bek, myqty, kúshti batyr. Túri — Bekbatyr.

Batyrqan — ári batyr ári han bolsyn degen tilekpen qoıylǵan kóne esim.

Batyrlan — ójettený, er júrektene túsý.

Baýbek — ómir-jasy uzaq, ómirli bolsyn, tabandy jigit bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Sınonımi — Bekbaý.

Baýyrjan — aǵaıynǵa, týǵan-týysqa jan-tánimen berilsin, janyndaı jaqsy kórsin, baýyrmal bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Baıan — kóne túrki, mońǵol tilderine ortaq «myqty», «zor», «baı» maǵynaly sóz. Arab tilinen vaıan — aıqyn, ashyq, túsinik, anyqtama, habarlama.

Baıandy — turaqty, tabandy.

Begaıdar — qazaqtyń sózderden bek — myqty, kúshti + aıdar — balalardyń tóbesine qóıylatyn bir shók shash. Arab tilinen alynǵan aıdar — haıdar — arystan degen sóziniń ózgergen túri.

Begesh — kóne túrki tilinen kelgen, eski qazaq tilderinde vedas — han uly degen maǵynada aıtylǵan.

Bedelbaı — dańqqa, ataqqa, abyroıǵa baı degen maǵynany beredi.

Bekeı — bekem bol, myqty bol.

Bekjasar — bala uzaq ómir súrsin, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Sınonımi — Kópjasar.

Bekin — myqty bol, bekem bol degen mándegi esim.

Bekbolat — bek + bolat. Bala myqty bolady, bolattaı berik, ómir-jasy uzaq, bolyp, kóp jasaıdy degen tilekpen qoıylǵan. Erkelete qysqartyp aıtý túrleri — Beken, Beket.

Bekkeldi — ómirge berik, myqty bop keldi degen maǵynany bildiredi.

Beklan — bek — berik, bekim + qosymsha lan, myqty, bekem.

Beknar — bek — óte, ásire + ıran tilinen alynǵan nar — tirshilik kúshi, qýat.

Beksultan — qazaq tilinen alynǵan sultan — bıleýshi ákim. Sınonımi — Sultanbek.

Bektemir — bala temirdeı myqty, berik bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Bektemis — bekte — bekitý, myqty ustaý. Bul Bekturǵan degen esimniń sınonımi bolyp tabylady.

Bekten — myqty bol, berik bol degen maǵynany bildiretin esim.

Bektileý — qazaq tilinen alynǵan bek – óte + tileý — tilek. Túri — Ótetileý.

Bektur — bul esim bala ómirli, turaqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Túri — Túrbek. Erkeletip aıtylatyn túri — Beken.

Bekturǵan — bala ómirde uzaq ómir súrsin, turaqtap qalsyn degen maǵynany bildiredi. Túri — Turǵanbek.

Bektursyn — bul esim de balanyń jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan.

Belasar — tirek, kúsh.

Belasyl — eń qymbat, naǵyz myqty taıanysh, súıenish degen mándegi esim.

Belberdi — bel+berdi, ómirge taıanysh, súıenish berdi, er bala berdi degen mándegi esim.

Belgibaı — belgi – kóne túrki tilinde dana, danyshpan degen sóz. Sınonımderi — Nysanbaı, Nyshanbaı.

Beles — asý, shoqy.

Bergen — er bala týdy degen maǵynadaǵy esim.

Berden — ber+qosymsha den.

Berdi — syılady, tartý etti. Birikken tulǵaly esim — Berdibaı.

Bereke — yrys, molshylyq, qut. Túri — Bereket.

Beren — asyl qurysh.

Berjan — ber + jan – janyn beretin, eshtene aıamaıtyn adam degen maǵynaly esim.

Berik — myqty, bekem, berkin, tabandy, turaqty.

Berkin — berik, myqty bol sózinin qysqasha tulǵasy. Birikken tulǵaly esim — Berkinbaı.

Bernar — ber+nar – kúshti, myqty. Bala kúshti, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylsa kerek.

Besbaı — balaǵa Úshbaı, Besbaı, Jetibaı, Toǵyzbaı dep esim berý belgili bir yrymmen baılanysty bolǵan.

Bıbatyr — qazaq tilinen alynǵan bı+batyr.

Bıdaıbek — bala astyqqa kenelsin degen tilekpen qoıylyp otyrǵan.

Bıjan — bılik, ústemdik, ákimdik júrgizýshi adam.

Bırjan — ataqty birjan saldyń qurmetine jıi qoıylatyn esim. maǵynasy — jalǵyz, jalqy týǵan adam.

Bozdaq — jas jigit, bozbala. Túrleri — Bozjan, Bozjigit. Erkelete qysqartyp aıtý túri — Boztaı.

Bolatjan — bolattaı berik, myqty adam degen maǵyna beredi.

Bolatqoja — myqty qojaıyn degen maǵynany bildiredi.

Bolǵan — kemeline kelip tolǵan, jetilgen, kenelgen degen maǵynany bildiretin esim.

Bolǵanbaı — kemeline kelip, tolyp jetilgen, kenelgen baı adam degen maǵynaly esim.

Bolsynbek — quryshtaı berik, myqty bolsyn dep qoıylǵan esim.

Boran — bala qatýly, batyl er bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Boranǵazy — yzǵarly, qaharly jaýynger, ásker degen maǵynany bildiretin esim.

Bójeı — dana, danyshpan.

Bólebaı — týystyq ataýmen baılanysty qoıylǵan esim, shesheleri týys balalar bóle bolady.

Búrkit — búrkit sıaqty alǵyr, qyran, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Búrkitbaı, Búrkitbek.

Buǵybaı — buǵyǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Bulabaı — bula — erkin, erke degen uǵymdy bildiredi. Sınonımi —Erkebaı.

Bulanbaı — qazaq tilinen alynǵan búlan — buǵy tektes ań.

Buldybaı — dúnıege baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Bulqysh — esimniń túbiri bulqy-julqy, julqyp tart — sh esim qosymshasy. Qaıratty, jigerli, pysyq, eti tiri.

Dabyl — uran, dańq.

Dabys — ataq, dańq, daýys, ún.

Daırabaı — daıra qazirgi tilimizdegi darıa sóziniń dıalektilik formasy. Sınonımi — Tenizbaı.

Daıyn — árqashan ázir. Birikken tulǵaly esim — Daıynbaı.

Damyl — tynyshtyq, beıbitshilik.

Dandaı — uly, zor.

Dara — qazaq tilinen alynǵan erekshe, ózgeshe, ıaǵnı basqadan artyq. Iaǵnı bala basqadan erekshe, artyq, aqyldy ıa sulý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Daras — jeke, aıryqsha

Daryn — qazaq tilinen — talant, kabilet.

Dálbek — bektiń, myqtynyń naǵyz degen maǵynaly esim.

Dáýbek — úlken, kúshti degen maǵynaly esim.

Dáýirbek — óz zamanynyń, dáýiriniń myqtysy degen mándegi esim.

Dáýlen — úlken bolý, eseıý. Birikken tulǵaly esim — Dáýlenhan.

Dáýletbaı — dáýletti, aýqatty.

Demeý — qazaq tilinen alynǵan qoldaý, súıeý, kómek kórsetý.

Dodan — úlken, zor.

Dosbaı — dosqa keń, baı adam degen maǵynada.

Dosjan — adal, taza adam.

Dosym — jan serigim, joldasym.

Dosymjan — meniń jan dosym degen maǵynadaǵy esim.

Dýbaı — ataq-danqy assyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Dýdar — buıra shash; shashy buıra balalarǵa osyndaı esim qoıylǵan.

Dýman — bala ómiri qýanyshqa toly, kóńildi, saýyq-saırandy bólsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Egizbaı — bundaı esimder egiz týgan balalarǵa qoıylyp otyrǵan. Sınonımi — Qosjan.

Egizbek — egiz týǵan balaǵa qoıylatyn esim.

Elaman — el-jurt jaýdan aman, saý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Sınonımderi — Tynyshtyq, Beıbit.

Elbar — elge, halyqqa qyzmet etýge árdaıym bar, daıyn degen maǵynaly esim.

Elbas — halqyna, eline basshy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Elbek — eldiń myqtysy, óz halqynyń kaharman uly.

Eldar — elin, Otanyn súıetin otanshyl.

Eldes — eli, jeri bir degen maǵynaly esim.

Eldos — eldiń, halyqtyń dosy, elin súıýshi.

Elebaı — bala eleýli, jurt aýzynda ataq-dańqy shyǵyp júretin kisi bolsyn degen maǵynada qoıylǵan esim. Túri — Ele- bek.

Elen — qurmet-syıǵa bólený.

Eleý — eskerý, kóńil bólý, nazar aýdarý; qurmetteý, syılaý.

Eleýbaı — qurmetti, syıly, jurt nazary túsken azamat.

Eljan — eldiń, halyqtyń jany, maqtanyshy.

Eljar — eldiń dosy.

Eljas — eldiń úmitin aqtaıtyn jas degen maǵynany bildiredi.

Eljasar — eli, jurty arasynda uzaq ómir súredi degen maǵynaly esim.

Elibaı — eli sıaqty baı bolsyn degen mándegi esim.

Elqam — eldiń muń-muqtajyn, qamyn oılaıtyn azamat bolsyn.

Elmurat — eldiń murat-maqsatyn oryndaýǵa úles qosatyn azamat bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Elnazar — eldiń yqylas, nazaryna ilingen azamat bolsyn degen mándegi esim.

Elnar — eldiń suıikti er azamaty bolsyn degen maǵynaly esim.

Elnur — eldiń nury.

Eltoq — eldiń kóńili toıar azamat bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Elshibaı — el habarshysy, jarshysy, el arasyndaǵy tynyshtyq saqtaýshy. Sınonımi — Elshibek.

Eńsebek — oı-órisi keń, rýhanı baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Eraly — asa batyl, asqan júrekti batyr.

Erasyl — asa aıaýly, naǵyz batyr.

Erbaı — naǵyz batyl, er júrek adam.

Erbala — batyl, er júrek bala.

Erbatyr — er júrek batyl adam, naǵyz batyr.

Erbek — myqty, kúshti, batyr adam.

Erbol — bala batyr, ójet bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Erbolat — bala batyl, ójet, batyr bolady degen tilekpen qoıylǵan.

Erbosyn, Erbolsyn — bala batyr, qaharman, erjúrek bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Erbota — balany botaǵa balap qoıylǵan esim.

Ergesh — aldyńǵylardyń sońynan erýshi, izin basýshy.

Erden — batyr, er. Mońǵol tilinen alynǵan erdene — qymbat zat. Birikken tulǵaly esimder — Erdenbaı, Erdenbek, Erdenǵalı.

Erdenaı — aı tulǵaly batyr.

Eren — asqan, erekshe, aıryqsha.

Erjan — batyl, ójet adam, batyr kisi.

Erjigit — erjúrek, batyl jigit, azamat.

Erik — tolyq erkindik, bostandyq.

Erimbet — senimdi, myqty batyrym bolsyn dep qoıylǵan esim.

Erkebaı — erke bala bolsyn dep qoıylǵan esim. Erkelete aıtylatyn túri — Erkesh.

Erkebolat — aıtqanyn istetetin erke bala bolsyn dep qoıylǵan esim.

Erkebulan — bir úıdiń álpeshtegen aıaýlysy, qaǵý-soǵý kórmegen erke totaıy.

Erkin — óz yqtıary, erki ezinde, azat, basy bos, erikti. Erkin sózi quramynda keletin birikken tulǵaly esimder — Erkinbaı, Erkinbek, Erkinǵalı, Erkinjan, Erkintaı.

Erlan — bala batyl bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Erlen — er, batyr degen mándegi esim.

Erlik — batyrlyq, batyldyq, er júrektik.

Erman — erjúrek, batyl adam degendi bildiredi.

Ermat — er+mat — mamet esiminin qysqaryp ózgergen túri, ıaǵnı Ermat — Ermamet.

Ermek — aldanysh, jubanysh. Orta jastan asqan ata-ana otbasynda týǵan balaǵa endigi ermegim bolsyn dep qoıylatyn esim.

Ernar — nar — halyq uǵymynda óte shydamdy, berik, kúshti túıe. Nar tulǵaly batyr bolsyn degen maǵynany beredi.

Ersaıyn — qazaq tilinen alynǵan er + monǵol tilinen alynǵan saıyn – jaqsy. Iaǵnı eń myqty, asa jaqsy batyr.

Ertaı — qazaq tilinen alynǵan er + taı kisi attary qosymshasy, ıaǵnı er, batyr, batyl kisi.

Ertiles — ómirge kelgen bala keleshekte batyr bolsa eken degen tilekten qoıylǵan esim.

Ertis — kóne túrki tilinen kelgen, Ertis ózeni boıynda týylǵan balaǵa qoıylǵan esim.

Ertýǵan — ómirge batyr, er júrek bop kelgen.

Erýbaı — qazaq tilinen alynǵan er + ý – sońynan ilesý + 6aı; sońynan eretin balalar kóp bolsyn degen maǵynaly esim.

Es — aqyl-es, aýyspaly maǵynasy tirek, súıenish.

Esbaı — aqyl-oıǵa baı bolsyn dep qoıylǵan esim.

Esbatyr — Estibatyr degen esimdegi ti qosymshasy túsip qalyp, Esbatyr bop ketken. Esti, aqyldy batyr bolsyn degen maǵynany bildiretin esim.

Esbergen — jaratqan aqyl, es bergen degen maǵynadaǵy esim. Sınonımi — Esberdi.

Esbol — aqyldy, súıenishim bol, medeý bol degen maǵynaly esim.

Esbolat — óskende aqyl kosady, súıenish, medeý bolady degen maǵynaly esim.

Eseı — qazaqtyń tilinen alynǵan ósý, er jetý, úlken bolý.

Eseıjan — saý-salamat, aman týǵan jan.

Esen — qazaq tilinen – saý-salamat, aman. Birikken tulǵaly esimder — Esenaman, Esenáli, Esenaı, Esenbaı, Esenbol, Esengeldi jáne t. b.

Esenaı — bala dúnıege aman-saý keldi, aı degen qýanyshpen baılanysty qoıylǵan esim.

Esenberdi — aman-esen, saý-salamat dúnıege ákeldi, berdi.

Esentemir — densaýlyǵy temirdeı myqty, aman-saý bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Esjan — esti, aqyldy adam.

Esil — Esil ózeni boıynda týǵan soń qoıylǵan esim.

Esilbaı — Esil boıynda týǵan er bala.

Esim — at, ataq, dańq.

Esimbek — qazaqtyń esimi, aty, dańqy zor, myqty.

Esirke — aıaý, jany ashý, músirkeý.

Estibaı – qazaq esimi aqyldy, parasatty.

Jaıdar — qazaq tilinen alynǵan jaıdary — kóńildi, aq jarqyn. Birikken tulǵaly esim — Jaıdarbek.

Jaılaý — qazaq tilinen alynǵan shóbi shúıgin, sony, jazǵy mal jaıylymy.

Jaınaq — ashyq-jarqyn, jaıdary.

Jaıyq — Oral ózeniniń atyna baılanysty qoıylǵan esim.

Jaqsybaı — kópke jaǵymdy, jurtqa súıkimdi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Qysqartyp-erkelete aıtý tulǵasy — Jakeı. Sınonımi — Sadybaı.

Jaqsylyq — adam boıyndaǵy jaqsy qasıet, izgilik, qaıyrymdylyq.

Jalǵas — tirkes, ushtas, selbes. Bul esim aldyńǵy balalardyń jalǵasy degendi nemese sodan keıin de balalar kóbeıip, jalǵasa bersin degen uǵymda berilgen. Birikken tulǵaly esimder — Jalǵasbaı, Jalǵasbek, Jalǵastur.

Jaltyr — ap-ashyk, jaltyraǵan, jaınaǵan.

Jalyn — kúsh-jiger, qaırat, qýat.

Janat — eń asyl, kórkem, keremet, rahat.

Janǵozy — qozy sıaqty súıkimdi bala.

Jandaı — asa qymbat, qadirli.

Jandar — jan bitkenniń daryndysy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Birikken tulǵaly esimder — Jandarbek, Jandarhan.

Jansal — jan bitkennin serisi, erkesi.

Jańabaı — dúnıege, ómirge jańa kelgen bala.

Japan — keń jazyq qulan dala. Bala óz ómirinde keń peıildi adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Jaryq —  sáýle, nur.

Jansal — jan bitkennin serisi, erkesi.

Jansulý — jan bitkenniń sulýy, ádemisi, kórkemi degen maǵynaly esim.

Jańabaı — dúnıege, ómirge jańa kelgen bala.

Japan — keń jazyq qulan dala. Bala óz ómirinde keń peıildi adam bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Jarylqasyn — qudaı ońdasyn, táńir esirkesin degen maǵynany bildiredi.

Jasamys — kópti kórgen, ysylǵan, tájirıbeli.

Jasqaırat — jańa qýatqa, qabiletke ıe bolsyn dep qoıylǵan esim.

Jastalap — jańa talapqa umtylǵan jas bala degen maǵynadaǵy esim.

Jasuzaq — balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan.

Jasulan — jas jigit, jas azamat degen mándegi esim.

Jasybaı — balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Jaıalaýbaı — jaılaý sıaqty keń, jaıly bolsyn dep qoıylǵan esim. Sınonımi — Jaılaýbek.

Járdem — kómek, tirek, súıenish.

Jemisbek — bala erjetkende ata-ananyń eńbegin aqtap, jemisin jegizetin bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Jeńis — jeńiske ıe bolý, jeńý. Uly Otan sorysy aıaqtalyp, gıtlerlik fashızmdi jeńgen kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Kúrdeli tulǵaly esim — Jenisbek.

Jetes — aqyl-oıy ózine jetkilikti, aqyldy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Jetibaı — erte kezde 3, 7, 9 sandary kıeli sanalǵan, soǵan baılanysty er balanyń ómir-jasy uzaq bolsyn degen tilekpen osyndaı esimder jıi qoıylǵan. Qysqarta aıtylý túri — Jeten.

Jetigen — astronomıa termınnen alynǵan – aspan juldyzynyń biri, jeti qaraqshy.

Jetik — bilimdi, bilgir.

Jetistik — qol jetken tabys, jeńis.

Jetkinshek — jas óspirim, jastar, jas býyn.

Jırenshe — halyq ańyzyndaǵy áıgili sheshen esimi. Keıinnen urpaqtan-urpaqqa qoıylyp ketken.

Jiger — qajyr, kaırat, kúsh, qýat; ynta, talap, erik.

Jolan — balanyń ómirde joly bop, baqytty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Joldas — senimdi serik, pikirles dos. Birikken tulǵaly esimder — Joldasbaı, Joldasbek, Joldasqan, Joldasáli t. b.

Joldasbaı — joldasqa, doska baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Joldasbek — bektiń, bekzadanyń joldasy; joldastyqqa berik, myqty, turaqty.

Joldasqan — joldas, serik.

Joldybaı — joly qutty, aqjoltaı bolsyn dep qoıylǵan esim.

Joltaı — baqyt, qut ákeletin, sátti, aq joldy.

Júrsin — aman-saý bolsyn, uzaq ómir súrsin degen tilekpen qoıylǵan esim.

Juban — jubaný, tynyshtalý, ekinishin basý. Ertede balasy turmaı jurgende týǵan balaǵa osyndaı at bergen.

Jubanysh — qýanysh esiminiń sınonımi. Fonetıkalyk túri — Jýanysh.

Juzbaı — bala júz jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Jumanbaı— qymbat baǵaly zatqa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Zańǵar — qazaq esimi: úlken, alyp; záýlim, bıik.

Igenbaı — qudaı jarylqaǵan, ıigen, baı degen maǵynaly esim.

Igilik — qaıyrymdy is, jaqsylyq.

Igisin — jaqsy, qaıyrly.

İzbasar — ákesiniń murageri, izbasary bolsyn degen maqsapen qoıylǵan esim. Qysqarǵan túri — İztaı.

İlebaı — İle ezeni boıynda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.

Kádirjan — kádirli kisi, kádiri joǵary adam.

Kekil — balanyń mandaıǵa deıin qoıǵan shashy.

Kelis — kelisken degen sózdiń qysqarǵan túri. Sınonımi — Jaras.

Kenen — jetkilikti, mol; myrza, keń peıil. Birikken tulǵaly esim — Kenenbaı.

Kenje — eń kishi, sońǵy perzent. Túrleri — Kenjegúl, Kenjeqyz.

Keńes — májilis, máslıhat. Bul esim sovet (keńes) ókimetiniń alǵashqy jyldarynan bastap kóp qoıyla bastady. Ol Sovet dáýirinde týǵan jańa esimder qataryna jatady.

Keńshilik — jańa esim – bostandyq, erkindik.

Kıikbaı — qazaq tilinen alynǵan kıik — elik, beken, taý eshkisi, qara quıryq tektes jabaıy ań + baı.

Kóbeı — kóp bol, ónip-ós degen maǵynada.

Kóbeısin — óssin, ósip-ónip jetilsin. Sınonımi — Kóbeıhan.

Kókbaı — kók-aspan, táńiri. Sınonımi — Táńirbaı.

Kópbaı — bala kópshil bolyp, kópti súıetin bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim.

Kópjan — kópshilikti, kópti jaqsy kóretin adam.

Kópjasar — bala uzaq jyldar ómir súrsin, jasy uzaq bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Kórkemjan — bala kórikti, nurly bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Kúlbala — kýl (gýl) + bala, gúldeı jaınaǵan sulý da ádemi qyz bala.

Kúntý — halqyna, eline kún bop týdy degen maǵynaly esim.

Qadyrbaı — qadyrly baı. Fonetıkalyq túri — Qadyrǵalı.

Qadyrqan — qadyr + qan (han). Qadyry, bedeli joǵary han degen maǵynada.

Qazaqbaı — qazaq sózine baı sózin qosý arqyly jasalǵan esim.

Qaıyrgeldi — ómirge meıirimdi, qaıyrymy mol, shapaǵatty jan keldi degen maǵynaly esim. Qysqarǵan túri — Qaıyrke.

Qalaý — talǵap-taldaý, qolqalaý, unatqanyn óz tileginshe alý. Birikken tulǵaly esimder — Qalaýbaı, Qalaýjan.

Qalaýsha — ata-ananyn qalaýynsha, tileýine saı týǵan bala.

Qaldybaı — bala baqytty, ǵumyrly bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Qalqa — ata-ananyń qalqasy, qorǵany, panasy, suıenishi bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

Qalqaman — qalqa + man — kisi, adam.

Qalybaı — onyń meńi kóp. Óte baqytty adam degen mándi esim.

Qalybek — onyn meńi kóp, baqytty bek degen mándi esim.

Qanat — bundaı esim bala ata- anasynyń súıenishi, tiregi bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan.

 

Qarasaı — qara — aýyspaly maǵynasy iri, úlken, zor, kúshti + saı kóne túrki tilinen Sag — alyp, óte dáý, zor, ıaǵnı zor tulǵaly alyp. Qazaq eposyndaǵy batyrdyń esimi.

Qarataı — qara — iri, úlken, zor + taı – kóne túrki tilindegi tag — taý sóziniń dybystyq ózgeriske túsken kúıi. Iaǵnı ata-ananyń taýdaı úlken tiregi, súıenishi.

Qarshyǵa — bala qarshyǵadaı tuıǵyn, qyraǵy bolsyn dep qoıylǵan esim.

Qobdabaı — qamysy kóp, qalyń jer. Osyndaı jerde otyrǵanda týǵan balaǵa ádette osyndaı esim bergen.

Qozy — balalarǵa mal tóliniń atyn qoıa berý erteden bar. Bul sóz birikken tulǵaly esimdi jasaýǵa qoldanylady — Qozybaı, Qozybaǵar, Janǵozy, Baıǵozy, Erǵozy jáne t. b.

Qoılybaı — qoıǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

Qoldas — qol sózi men dos qosymshasynyń birigýinen jasalǵan esim. Kóne túrki tilinde «qol basy» degen sóz.

Qorǵanbek — bala ata-ananyń myqty da berik qorǵanyshy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

QOSAI — qazaq tilinen alynǵan bul esim ana tilimizdiń baıyrǵy sózi qos — eki, nemese egiz + aı sózderinen jasalǵan. Demek, aıǵa jet, aıǵa jýyq bol degen maǵyna beredi. Qazaq eposyndaǵy batyr esimi.

QOSYN — arab tilinen  —  sulýlyq, ádemilik, kórkemdik;   qaıyrym;    qazaq sózi — ásker.  

QOSYNBAI  — (qarańyz: Úderbaı).

QOSHQARBAI — bul esim otbasynda er bala kóp bolýyn qalaýdan týǵan.

QÝAN — ul bala týǵanda qatty qýaný sebepti qoıylǵan esim. Sınonımderi — Qýanysh, Qýandyq.

QÝAT – kúsh, jiger, qaırat.

QUBAN — ıran tilinen alynǵan qub — ádemi, kórkem.

QUDAIBERGEN — ıran tilinen alynǵan hoda, hodaı + qazaq sózi bergen. Sınonımderi — Tánirbergen, Aldabergen. Birik ken tulǵaly esimder — Qudaıqul, Qudaımende. Qysqartylǵan tulǵasy — Qudysh, Qudken, Qudıar.

QULYNSHAQ — qulyndy kishireıte, erkelete aıtý túri.

QUMAR — arab tilinen alynǵan kýmar — áýes, yntyzar, qushtar.

QURALBEK —  mońǵol  tilinen hýral — jınalys + qazaqtyń sózi bek, ıaǵnı jıyn, úlken jınalys bastyǵy, aǵasy degen maǵynany bildiredi.

QURMAN — arab tilinen  — qurbandyq;  qurban shalý. Qurban aıty kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Qurmanbaı, Qurmanbek, Qurmanáli, Qurmanǵalı, Qurmanseıit, Qurmanǵazy, Qurmantaı. Fonetıkalyq túrleri — Qurban, Qurbanáli. Qyskartyp erkelete aıtý tulǵasy — Qurmash.

QURMET — arab tilinen alynǵan hýrmat — syı, izet, qoshemet.

QURYSHJAN — arab tilinen alynǵan qurysh — kúshti, myqty, asyl  + ıran tilinen alynǵan jan (djon). Myqty, kúshti adam.

QUSAIYN — arab tilinen alynǵan hýseın , hýsnı sóziniń ózgergen túri — ádemi, ásem, eń kórkem; qaıyrymdy is, jaqsylyq;  Hasen, Hasan esiminiń kishireıtý formasy.  Túri — Husaıyn.

QUTEL — kóne túrki tilinen qýt — baqyt + el, ıaǵnı eldiń quty, baqyty degen mándegi esim. Birikken tulǵaly esimder — Quttybaı, (qarańyz: Baıqutty).

QYDYR — arab tilinen alynǵan hızr — sýdyń kózin tabý. «Baqytty, baǵy ashylǵan». Birikken tulǵaly esimder — Qydyráli, Qydyrbaı, Qydyrbek, Qydyrǵalı.

LATIF — arab tilinen  — qaıyrymdy, raqymdy, jaıdary, súıkimdi.

LAÝLA — laýlap janǵan ottaı qyzýy kúshti ótkir bol degen maǵynaly esim.

LÁSHKER — ıran tilinen  — ásker, jaýynger, qol.

LÁSHKERBEK — ıran tilinen  — jaýynger, ásker. Áskerbek degen maǵynany bildiredi.

LEKER — dáneker, baılanys, demeý.

LUQPAN — arab tilinen alynǵan Lýkman — danalyqtyn sımvoly. Ertedegi danyshpan, mysal jazǵan adamnyń esimi.
MAǴAZ — arab tilinen alynǵan ma’azza — mahabbat, súıispenshilik. Iaǵnı qymbatty, súıikti.

MAǴAÝIA — arab tilinen  —  saý-salamat;    qutylǵan.

MAǴZUM – arab tilinen alynǵan  ma’sým — talǵan;  shaqyrylǵan;   qonaq, meıman.

MAǴRÝF — arab tilinen alynǵan magrýf —  jalpyǵa málim;   qoldaý tapqan, jeni túzý;   járdem berý,  qaıyrym jasaý.

MAIDAN — arab tilinen alynǵan meıdan —  ashyq alań, soǵys alańy;  maıdan. Bul esim Uly Otan soǵysy kezinde týǵan balalarǵa qoıylǵan.

MAILY — kúıli, qýatty, áldi.

MAQABYL — arab tilinen  —  qabyldanǵan, qoldaıtyn;   qoldanýǵa tolyq bolatyn.

MAQSAT — arab tilinen  —  arman, tilek;  tilep, kútip alǵan.  túrleri — Maqsut, Maqsutbaı.

MAQSUM — arab tilinen alynǵan Mahdým — myrza, qojaıyn.

MALBAI —  malǵa, dúnıege baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan. Túrleri — Malbek, Maldybaı.

MALJAN — maldy, jalpy baılyqty jaqsy kóretin jan.

MAMAN —  qolynan is keletin, ónerli, sheber; maman adam.

MAMASADYQ — arab tilinen  — ádildik.

MAMAT —  MAMYT — arab tilinen — maqtaýǵa, alǵysqa laıyq.

MAMYR — eskishe kóktemdegi aı aty.

MANAN — arab tilinen alynǵan mánnan —  qaıyrymdy, marqabatty;   jomart.

MANAP — arab tilinen —  orynbasar ornyn basý;   feodaldyq-rýlyq qoǵam kezindegi ataq;   tóre aqsúıek.

MANAR — arab tilinen alynǵan mánar jaryq shyǵatyn jer (belgi, qaraýshy); maıak. Birikken tulǵaly esim — Manarbek. Sınonımderi — Shyraqbek, Jaryqbek.

MANASBAI  — qyrǵyz tilinen manas — er- júrek + qazaq sózi baı. Bul qyrǵyzdyń epostyq batyrynyń esimi.

MANSUR – arab tilinen  —  jeńimpaz, jeńiske jetýshi;   qudiretti.

MARABAI — ıran tilinen alynǵan mara — belgi úshin qoıylǵan kómbe, sóre + qazaqtyń sózi baı; ıaǵnı bala árkashanda óz qatarynyń aldy bol, ozyp júrsin degen tilekpen qoıylǵany baıqalady.

MARALBAI — maralǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

MARAT – fransýz halqynan kelgen esim. Fransýz býrjýazıalyq revolúsıasy qolbasshylarynyń biri Jan-Pol Marat (1747—1793) qurmetine Qazaq otbasyna 1930 jyldan beri keńinen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esim — Maratbek.

MARDAN – tájik tilinen —  mard — er, erkek, batyl, er júrek.

MARQAI — eseı, erjet, úlken bop ós.

MARLEN  —  jańa esim —   Marks jáne Lenın famılıalarynyń birinshi býyndarynan jasalǵan birikken tulǵaly esim.

MARHABAT — arab tilinen alynǵan marqamat — jaqsylyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik.

MASQUT  — arab tilinen alynǵan mashýd — baqytty, yrysty.

MAÝSYMBAI — arab tilinen alynǵan maýsým —  ýaqyt, shaq, jıyn-terin aıy.

MAHAMBET,  MÝHAMBET — Mohammed — maqtalǵan, madaqtalǵan, maqtaýǵa laıyq, súıikti. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵalary — Maqan, Maqanjan.

MAHMET — arab tilinen alynǵan mahmede — maqtaýǵa laıyq is, maqtarlyq qasıet, qylyq.

MAHMÝT — arab tilinen alynǵan maqmod — maqtalǵan, maqtaýǵa laıyq, maqtaýly.

MAHÝ, MAHY — ıran tilinen alynǵan mah — aı, aıly, aı júzdi, aı jaryǵy.

MASHABAI — kóne túrki tilinen máshá — emen. Demek, bala ómirli, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

MASHRAP — arab tilinen alynǵan máshrab — minez-qulyq, is-áreket.

MÁDEL – mońǵol tilinen  — sana, oı, aqyl.

MÁDI — arab tilinen alynǵan maddı —  zattyq, materıaldyq;   materıalısik, materıalıs.

MÁDIT — arab tilinen alynǵan mádıd — uzaq, uzyn, keń.

MÁDHAN — arab tilinen alynǵan madh — madaqtaý, dáripteý + han.

MÁDHAT — arab tilinen alynǵan madhed — madaqtaýǵa, dáripteýge laıyq. Birikken tulǵaly esimder — Mátjan, Mátqasym, Máthalyq.

MÁJǴUL – tájik tilinnen alynǵan – Mávdjıgýl,Mavdjı — jaınaǵan, qulpyrǵan, jarqyraǵan gúl.

MÁJEN — arab tilinen alynǵan — madjın — uıalmaıtyn, jasqanbaıtyn.

MÁJIT — arab tilinen alynǵan majıd —  ataqty;   dańkty;   maqtaýly.

MÁLİK — arab tilinen alynǵan malık —  patsha;  bıleýshi.

MÁLİKAIDAR — arab tilinen  — arystaı kúshti, myqty patsha.

MÁLİM — arab tilinen  — belgili, ataqty.

MÁMBET — ıran tilinen — Mommed — járdem etýshi;   járdemshi, kómekshi.  Túri — Mámet.

MÁSİMBAI — arab tilinen alynǵan ma’sým —  saqtalǵan;   shaqyrylǵan;  qonak, meıman + qazaq sózi baı. Sınonımi — Qonaqbaı. 

MÁTJAN — arab tilinen  — maqtaý, dáripteý  + ıran tilinen alynǵan jan (djon). Maqtaýly adam.

MÁTKÁRİM — arab tilinen  — maqtaýǵa turatyn adam, qoly ashyq jomart.

MÁTQASYM — arab tilinen  — maqtaýǵa turatyn kórkem, sulý.

MÁTHALYQ — arab tilinen  — halyq maqtaǵan, halyq koldaǵan.

MÁTİBÁLİ — arab tilinen alynǵan madh — ýálı. Maqtaýǵa laıyq Ýálı.

MÁTİBI — arab tilinen  — bı, qoja; bedeldi, kúshti, ústem.

MÁÝLEN — arab tilinen alynǵan mevlan —  myrza, ákim;    jarylqaǵysh, esirkegish.

MÁSHHÚR — arab tilinen  — kópke belgili,  ataqty, dańqy shyqqan.

MEDET — arab tilinen alynǵan medád — járdem, kómek. Birikken tulǵaly esimder — Medetbaı, Medetbek.

MEDETNAR — arab tilinen alynǵan meded + qazaq sózi nar — bir órkeshti úlek túıe, ıaǵnı nar tárizdi demeýshi, kúshti, senimdi.

MEDETHAN — medet + qazaq sózi han, ıaǵnı hannyń járdemshisi, demeýshisi.

MEDEÝ — arab tilinen alynǵan mádád — úmit, tirek.

MEDHAT — arab tilinen alynǵan — medhad — maqtaý, madaqtaý.

MEIMAN — arab tilinen alynǵan máhman — qonaq.

MEIRAM — mereke. Bala ómiri shat-shadyman, merekege toly bolsyn degen tilekpen qoıylǵany baıqalady.

MEIİR — ıran tilinen alynǵan mehr — meıirim, ynta, yqylas, qaıyrym.

MEIİRBEK — asa meıirli, meıirbandy.

MEIİRMAN — meıirimdi, shafaǵatty, qaıyrymdy adam.

MEKEMTAS — arab tilinen alynǵan mehkám — berik, myqty, nyq + qazaq sózi tas. Bala ómiri tastaı qatty, myqty, ómiri uzaq bolsyn dep qoıylǵan esim.

MEŃ — adam denesindegi qal. Birikken tulǵaly er (áıel) esimderi quramynda jıi qoldanylatyn sóz. Burynǵy kezde bala baqytty bolady degen senimmen meń sózin bala esimine qosyp otyrǵan. Negizinde Meń, Meńli sózderi sulý, ádemi, kórkem degen maǵynalarda jumsalǵan. Birikken tulǵaly esimder — Meńlibaı, Meńgereı, Meńsuıaý.

MEŃDİBAI — denesinde meńi kóp, ıaǵnı baqytty adam. Erkelete qysqartyp aıtý tulǵasy — Meńdesh.

MEŃDAHMET, MEŃLİAHMET — baqytty Ahmet.

MERGEN – qazaqtyń sózinen nysanaǵa dál tıgizetin atqysh. Birikken tulǵaly esim — Mergenbaı.

MEREI — baqyt, qýanysh. Birikken tulǵaly esim — Mereıbek.

MEREKE — meıram, saltanat.

MIZAM — arab tilinen alynǵan — qyrkúıek aıyna sáıkes keletin aı aty. Osy aıda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.

MIRAS — arab tilinen alynǵan — mura, artta qalatyn kez, tuıaq.

MIRǴALI — ıran tilinen alynǵan mır — arab tilindegi ámir sóziniń ózgergen turi. Bul sóz «ákim, bıleýshi, bastyq» degen maǵynany bildiredi.

MIRON — grek tilinen — beıbitshilik, tynyshtyq súıgish.

MYRHAIDAR — arystandaı aıbatty ámir, ákim, bastyq.

MIAT — korǵanysh, tirek, qýat. Birikken tulǵaly esim — Mıatjan.

MOLBAI — arab tilinen alynǵan — óte baı. Sınonımi — Kópbaı.

MOLDABAI — arab tilindegi mavlo — myrza, hoja, sóziniń ózgergen túri. Tájik tilinde bilimdi, saýatty degen maǵynaǵada ıe. Saýatty, bilimdi bolsyn degen maqsatta qoıylady. Birikken tulǵaly esimder — Moldajan, Moldahan, Moldabek.

MOLDAN – qazaqtyń sózi mol — kóp + dan qosymsha. Iaǵnı bala kópshil, qaýymshyl, ómiri uzaq bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Moldabaı, Moldahmet sıaqty birikken esimderdiń erkelete aıtý túri.

MOMBEK – ıran tilinen alynǵan mom — balaýyz + qazaq sózi bek. Sınonımderi — Jaryq, Jaryqbek.

MOMYNÁLİ — qazaq tilinen alynǵan jýas  + arab tilinen alynǵan álı. Óte jýas, jumsaq, bıazy adam. Erkelete aıtý túri — Momysh.

MOIaZ — arab tilinen alynǵan mýıassar — óte baı, áldi.

MÓŃKE —  altaı tilinen alynǵan  monký — máńgi,  mońǵol tilinen alynǵan móńgó — kúmis, aqsha. Aqshaly bolsyn degen maǵynada.

MUZAFAR — arab tilinen alynǵan mýzaffar — jeńimpaz.  Túri — Muzapar.

MUQA — kóne túrki tilinen kelgen zor, kúshti, úlken, batyr.

MUQAǴALI — kóne túrki tilinen mýqa  + arab tilinen alynǵan ǵalı ; asa kúshti, zor batyr.

MUQADİL — arab tilinen  — teń, birdeı; teń baǵaly.

MUQALI – arab tilinen alynǵan mohalı — joǵary, kóterińki.

MUQAMÁDI,  MUHAMÁDI — arab tilinen alynǵan —  Muhambettiń jolyn qýýshy;    maqtaýǵa laıyq. 

MUQAMBET,  MUQAMET —  arab tilinen alynǵan Mohammad — dańqy shykqan, ataqty, maqtalǵan. Birikken tulǵaly esimder — Muqambetbaı, Muqambetbek, Muqambetǵalı, Muqambetkárim, Muqambetnazar, Muqambetqoja, qysqarta erkeletip aıtý túrleri — Muqataı, Muqan, Muqaı, Muqash, Muqysh, Mámet, Mamaı jáne t. b.

MUHAMBETÁZİZ — arab tilinen alynǵan — qurmetti, qudiretti.

MUHAMEDIAR — arab tilinen  — Muqambettiń dosy. Qysqartylǵan túri — Madıar.

MUHAMBETJAN — arab tilinen — Muqambettiń jany.

MUQYM — arab tilinen alynǵan — mýkım — turaqty, tabandy, tıanaqty, berik, uzaq jasaıtyn.

MURABAI — muraǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

MURAT — arab tilinen alynǵan — mýrad — maqsat, tilek, yqylas. Birikken tulǵaly esimder — Muratbaı, Muratbek, Muratáli, Muratberdi, Muratǵalı, Muratqoja, Muratqan, Muratjan jáne t. b.

MURATBAI  — (qarańyz: Baımurat).

MUSA — arab tilinen alynǵan Mýsa — kóne evreı tilinen — Moıseı — sýdan shyǵaryp alynǵan. Birikken tulǵaly esimder — Musabaı, Musabek, Musaǵalı, Musajan, Musahan, Musataı. 

MUSTAFA — arab tilinen alynǵan Mýstafa — tańdalǵaı, saılap alynǵan. 

MUSTAHIB — arab tilinen alynǵan mústahıf —  súıikti;   qalaýly;   maqtaýly;   qymbatty.

MUHIT — arab tilinen alynǵan mohıt —  qorshaǵan;   tóńirek, aınala;  Muhıt.

MUHITAN – tájik tilinen alynǵan mohıtobon — jaryq aı.

MUHTAR — arab tilinen alynǵan mýhtar — tandaýly, irikteýli.

MÚBÁRAK — arab tilinen alynǵan — mýbarak —  gúldengen, baqytty;  qasıetti.

MÚRSEIİT — arab tilinen alynǵan múr, ıran tilinen alynǵan mır, amır  + arab tilinen alynǵan seııd — myrza, ákim, qurmetti, ıaǵnı qurmetti myrza, ákim.

MÚSİRÁLİ — arab tilinen alynǵan — dáýletti, baı.

MÚSİREP — arab tilinen alynǵan mýsrıf — ysyrapqor, jomart.

MÚTÁLİP — arab tilinen — talap etý, suraý.

MYǴYM — myqty, berik. Birikken tulǵaly esim — Myǵymbaı. Sınonımi — Berikbaı.

MYŃBAI — balanyń ómir jasy uzaq bolsyn, kóp jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

MYRZAHMET — ıran tilinen alynǵan myrza  + arab tilinen alynǵan Ahmed. Qoly ashyq jomart, ıaǵnı Myrzahmet — jomart Ahmet. Birikken tulǵaly esimder — Myrzabaı, Myrzahan, Myrzamurat, Myrzabolat, Myrzageldi, Myrzabergen, Myrzaǵul, Myrzakárim. Qyskarta erkelete aıtý túrleri — Myrzataı, Myrzash.

MYRZABAI  — (qarańyz: Baıyzbaı).

MYRQASYM — ıran tilinen alynǵan myr  + arab tilinen alynǵan hasym — sulý, ádemi; ıaǵnı óte sulý, ádemi, kórkem myrza, ámir, ákim.

MYSHBAI — kóne túrki tilinen mıshı — buǵy + baı. Iaǵnı bala buǵyǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

MYSHYRBAI — arab tilinen alynǵan mýshır — aqylshy, keńesshi (ertede Ottoman ımperıasynda mýshır — generaldyq ataq bolǵan. Ol kezde bul ataq armıa qolbasshylaryna jáne general-gýbernatorlarǵa da berilgen). Túri – Mysyr.
NAǴI — arab tilinen alynǵan nákı — taza, qospasyz. 

NAǴYM — arab tilinen alynǵan nágım — amansaýlyq, esendik, baqytty ómir, raqat, lázzat.

NAǴYMBEK — arab tilinen alynǵan nagym + qazaq sózi bek. Myqty saýlyq, baqytty ómir.

NAZAR — arab tilinen alynǵan názár — qaraý, kózqaras, kóz salý; yqylas, iltıpat. Metaforalyq maǵynasy — járdem, kómek, ıgi nıet, súıeýshilik, jaqtaýshylyq.

NAZARBAI — jurttyn yqylasyna, iltıpatyna baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Fonetıkalyq túri — Nazarbek.

NAQYP — arab tilinen alynǵan nákıb — bastyk, basshy.

NAQYSBEK — arab tilinen alynǵan náksh —  sýret, áshekeı, órnek;   túrli jazba, ıaǵnı kórikti, árli adam.

NARBAI — nar —  jalǵyz órkeshti iri túıe;   aýyspaly maǵynasy — úlken, myqty, erekshe, zor + baı. Bala úlken, zor, myqty bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Narbek, Narbol.

NARIMAN — ıran tilinen alynǵan narı — batyl, erjúrek + man, ıaǵnı batyl, er adam.

NARKES — ótkir, batyl.

NARMAǴAMBET,  NARMUQAMBET – qazaqtyń sózi nar  + arab tilinen alynǵan Maǵambet — zor, myqty Muqambet. Qysqartyp erkeletý túlǵalary — Narymbet, Narmat, Narysh, Narken, Narjan, Nartaı. 

NARTAÝ — bala taý sıaqty zor, úlken bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

NARTÝ — dúnıege iri, zor bop kel degen mándegi esim.

NARYMJAN — narym — meniń narym, meniń súıiktim, meniń janym.

NASYR — arab tilinen alynǵan nasr — járdem berýshi, kómek etýshi;  jeńimpaz. Birikken tulǵaly esimder Nasyrolla, Nasyrbaı.

NAÝRYZ — ıran tilinen alynǵan nov — jańa + rýz — kún. Novrýz ırandyqtardyń kalendary boıynsha jańa jyldyń basy — 21 mart. Bul meıram kúni týǵan balalarǵa Naýryz, Naýryzbaı, Naýryzǵalı, Naýryzbek degen esimder berilgen. Qysqasha aıtylý túri — Naýan.

NÁBI — arab tilinen alynǵan naabı — áýlıe, qudiret, jaratýshy, elshi;  ıaǵnı jaratýshynyń elshisi. 

NÁBIBOLLA — arab tilinen  — jaratýshynyń, qudirettiń, áýlıeniń elshisi. 

NÁDİR — arab tilinen alynǵan nadyr — sırek, tańdaýly.

NÁDİRBAI – arab tilinen alynǵan — qazaq sózi baı— sırek, tandaýly baı.

NÁDİRBEK — sırek, tańdaýly bek, ákim.

NÁJİP — arab tilinen alynǵan nádjıb — meıirban, qaıyrymdy, aq kóńil, keń peıildi, qudiretti.

NÁZİR — arab tilinen  — saltanatty ýáde, sert;  ant.

NÁZİRBEK — ýádede, sertte turatyn, berik adam.

NÁRİK — arab tilinen alynǵan narı — otty, jalyndy.

NESİP — arab tilinen  —  úles, sybaǵa;  baqyt, taǵdyr.

NESİPBAI — óz baqyty, óz taǵdyry bar, baılykqa kenelgen.

NETÁLİ — (qarańyz: Nıetqalı).

NIETQALI — arab tilinen alynǵan nııat — pıǵyl, oı, talap. Iaǵnı joǵary pikirli, aqyldy, parasatty adam. Fonetıkalyq túri — Netáli.

NIZAM — arab tilinen alynǵan tártip, ornyǵýshy.

NIAZ – tájik tilinen alynǵan nıaz —  ótinish, tilek, jalbaryný;   úmit;   syı, tartý. Birikken tulǵaly esimder — Nıazbaı, Nıazǵalı. 

NIAZMUHAMBET – tájik tilinen alynǵan  — Muhambet paıǵambar syıǵa tartqan.

NOǴAIBAI — noǵaı — halyq aty + baı.

NOIL,  NOEL — arab tilinen  — maqsatqa jetýshi, jetistik.

NOIAN — mońǵol tilinen alynǵan noen 1/10000 adamnyń ıaǵnı túmenniń bastyǵy, ákimi;   hanzada, patsha balasy;  myrza, tóre, ámir, ústemdik etýshi. Birikken tulǵaly esimder — Noıanbaı, Noıanbek. Fonetıkalyq túri — Doıan.

NÓKERBEK – mońǵol tilinen alynǵan noher — joldas, dos.

NUǴMAN — kóne evreı tilinen kelgen —  amandyq, esendik, jaqsylyq.

NUR — arab tilinen  — jaryq, sáýle.

NURABAI — Nura ózeniniń boıynda týǵan balaǵa qoıylǵan esim.

NURAIDAR — arab tilinen alynǵan nur + aıdar. Aıdary jarqyraǵan baqytty bala. Qysqarǵan túri — Nuraq.

NURAQYN —  nurly, sáýletti aqyn.

NURALY — arab tilinen alynǵan nur — jaryk, sáýle. Álıdiń nury ıakı Álıdiń jaryǵy. Fonetıkalyq túrleri — Nurálı, Nurǵalı. Qysqarǵan túri — Nuran. Erkelete aıtylatyn túri — Nurash.

NURBAI — arab tilinen  — nurly, kórikti er bala.

NURBAQ — arab tilinen alynǵan baǵy janǵan, baqytty, nurly.

NURBAPA — arab tilinen alynǵan nýr + qazaq sózi bapa — baba — úlken ata, arǵy ata.

NURBEK — arab tilinen alynǵan nur + qazaq sózi bek — berik, myqty; óte nurly, ádemi, kórkem.

NURBOL — nurly, kórkem, kórikti bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim. Fonetıkalyq túrleri — Nurbolat, Nurbolsyn.

NURGEDİ — arab tilinen alynǵan nur + qazaq sózi keldi, ıaǵnı ómirge ádemi, kórkem, baqytty bala keldi degen mándi esim.

NURǴAZY — arab tilinen alynǵan nur + ǵazy — ásker, qosyn; ıaǵnı nury tasyǵan, keremet áskerı adam. 

NÚRǴALYM — arab tilinen alynǵan nur + ǵalym — tamasha, nury tasyǵan, baqytty ǵalym.

NURǴISA — arab tilinen alynǵan nur + ǵısa — Isa, ıaǵnı kelbetti, sulý, kórkem tulǵaly Isa, Ǵaısa.

NURDAN — nurdan týǵan, jaratylǵan degen maǵynany bildiredi.

NURDÁÝLET — arab tilinen alynǵan nur + dáýlet; ıaǵnı baılyǵy, dáýleti, sáýleti jarasqan.

NURJAQAN — arab tilinen alynǵan nur  + ıran tilinen alynǵan jıhan — dúnıe, álem, shartarap; ıaǵnı dúnıedegi, álemdegi adamzattyń nurlysy, sulýy. 

NURJAN — arab tilinen alynǵan nur  + ıran tilinen alynǵan jan; ıaǵnı jan bitkenniń nurlysy, ádemisi, kóriktisi.

NURJAÝ – arab jáne qazaq tilderinen  — nur jaýsyn, baqytty bolsyn degen maǵynaly esim.

JOLDASBEK — bektiń, bekzadanyń joldasy; joldastyqqa berik, myqty, turaqty.

JOLDASQAN — joldas, serik.

JOLDYBAI — joly qutty, aqjoltaı bolsyn dep qoıylǵan esim.

JOLTAI — baqyt, qut ákeletin, sátti, aq joldy.

JOMART — ıran tilinen alynǵan djavan — jas, jas jigit, bozbala + mard — er, erkek, ıaǵnı djavonmard — qaıyrymdy, meıirimdi, qoly ashyq myrza. Birikken tulǵaly esimder — Jomartbaı, Jomartbek.

JOMARTBAI — (qarańyz: Baıyzbaı).

JORA — ıran tilinen alynǵan djýrá — joldas, dos. Joldasbek degen esimniń sınonımi. Birikken tulǵaly esimder — Jorabaı, Joraqan.

JUBAN — jubaný, tynyshtalý, ekinishin basý. Ertede balasy turmaı jurgende týǵan balaǵa osyndaı at bergen.

JUBANYSH — qýanysh esiminiń sınonımi. Fonetıkalyk túri — Jýanysh.

JUMA — arab tilinen alynǵan djýmǵa — jıyn, jalpy qaýym jınalatyn kún. Birikken tulǵaly esimder — Jumabaı, Jumabek, Jumaqan, Jumádil, Jumaǵul, Jumajan, Jumageldi jáne t. b. Erkelete aıtylatyn túri — Jumash.

JUMAN — arab tilinen alynǵan — qymbat baǵaly zat, injý.

JUMANBAI — qymbat baǵaly zatqa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

JUMANIAZ — arab tilinen alynǵan djýmga — jıyn, qaýym jınalatyn kún, jumadan jumaǵa deıingi bir jeti + arab tilinen alynǵan nıaz — ótinish, tilek, úmit, syı, tartý. Juma kúni týǵan syıly, úmit artar bala.

JUMAT – arab tilinen alynǵan, sanaýyndaǵy 5-shi aı aty.

JUZBAI — bala júz jasasyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

JÚNİS, JÚNÚS — kóne evreı tilinen alynǵan ıona — kógershin. Birikken tulǵaly esimder — Júnisbaı, Júnisbek, Junisjan, Júnisáli.

JÚRSİN — aman-saý bolsyn, uzaq ómir súrsin degen tilekpen qoıylǵan esim.

JÚSİP — kóne evreı tilinen alynǵan Iosıf — kóbeısin, kóp bolsyn; ádemi, jaqsy. Birikken tulǵaly esimder — Júsipbaı, Júsipbek, Júsipjan, Júsipqan, Júsipqalı, Júsipqoja, Júsipaqyn. Fonetıkalyk túrleri — Túsip, Núsip, Nusup.

JİGER — qajyr, kaırat, kúsh, qýat; ynta, talap, erik.

ZAIT — arab tilinen alynǵan záıd — ósýshi, kóbeıýshi; artyq.

ZAIYR — arab tilinen — aıqyn, anyq.

ZAKARIA — ıran tilinen alynǵan zakr — es, eske alýshy, eskerýshi + ıa.

ZAMANBEK – arab tilinen alynǵan zamona — dáýir, kezen + bek. Sınonımi — Dáýirbek.

ZAMIR – orys tilinen alynǵan — beıbitshilik, tynyshtyq úshin.

ZAŃǴAR – qazaq esimi: úlken, alyp; záýlim, bıik.

ZÁKI — arab tilinen alynǵan zakı — zerek, sezimtal, ótkir; aqyldy, qabiletti.

ZÁKİR — arab tilinen alynǵan zakr — es, sana, aqyl, eske alýshy.

ZÁRİP — arab tilinen alynǵan zarıf — ótkir oıly, aqyldy, zeıindi; ádemi, názik, kórkem.

ZEINUR — arab tilinen — nur, kórkemdik reń. Qysqarta aıtylý túri – Zeın.

ZEREK — ıran tilinen alynǵan — asa aqyldy, pysyq.

ZIATBEK — ıran tilinen alynǵan — zıad — kóp, mol; qosylǵan, kóbeıgen + bek.

ZULQARNAI — arab tilinen alynǵan — zýl + korneın — qos múıizdi. Aleksandr Makedonskııdiń laqap aty.

ZULPYQAR — arab tilinen alynǵan zý + l + fagar — shanshýshy, Álıdiń qylyshynyń ásirelegen aty; túıreýshi, qaq jaryp túsýshi, jaryp túsetin qylysh degen maǵyna beredi.

ZİKİRIA — arab tilinen — este qalǵan; es, jady; eske alý. túri — Zikirıan.

IBAT — arab tilinen alynǵan hibát, hıbat — syı, syılyq tartý.

IBRAGIM — kóne evreı tilinen kelgen Avraam esiminiń aıtylý túri. El aǵasy degen maǵynaly esim. túrleri — Ybraıym, Ybraı, Ybysh, Ybyken, Ybyrash.

IGENBAI — qudaı jarylqaǵan, ıigen, baı degen maǵynaly esim.

IGİLİK — qaıyrymdy is, jaqsylyq.

IGİSİN — jaqsy, qaıyrly.

IDAIaT — (qarańyz: Ǵıdaıat).

IZATBEK — arab tilinen alynǵan — ızzat — dańq, ataq + bek. Asa dańqty, ataqty.

IKRAM — arab tilinen alynǵan — ıkrom — izet, qurmet, syı, qadir.

INAIaT — (qarańyz: Ǵınaıat).

ISA — kóne evreı tilinen kelgen Iıeýstyń arabsha aıtylý túri — qudaı syıy, qudaı qutqarady. Sınonımderi — Aısa, Ǵaısa, Ǵaısyn. Birikken tulǵaly esimder — Isadil, Isaly, Isahmet, Isabaı, Isabek, Isaǵalı, Isataı, Isajan, Isahan.

KABIR — arab tilinen — uly, kúshti, zor, úlken; mańyzdy, baıypty, salmaqty.

KAMAL — arab tilinen alynǵan kamal — tolyqtyq, jetiktik, tutas. Túrleri — Kemel, Kamal, Kamıl.

KÁDİR — arab tilinen alynǵan kadr — kúshti, qudiretti; qabiletti; kurmetti, laıyqty, qundy, bedeldi. Dıalektilik túrleri — Qadyr, Hadır.

KÁDİRBAI — arab tilinen alynǵan kadr + qazaq sózi baı. Kúshti, qudiretti, baı degen maǵynany bildiredi.

KÁDİRBEK — arab tilinen alynǵan kadr + qazaq sózi bek. Qadiri joǵary, kádirli kisi. Erkelete aıtylý túri — Kádirtaı.

KÁDİRJAN — kádirli kisi, kádiri joǵary adam.

KÁKİMBEK — arab tilinen alynǵan hakım + qazaq sózi bek. Dana, bilgir adam. Qysqartylyp-erkelete aıtý túri — Káken.

KÁKİMJAN — arab tilinen alynǵan hákim — dana, danyshpan, aqyldy, esti; fılosof + ıran tilinen alynǵan djon. Danyshpan adam. Qysqartyp-erkelete aıtý túri — Kákitaı.

KÁMİL — arab tilinen alynǵan kamıl — jetilgen, tolysqan. Birikken tulǵaly esim — Kómilbek. Sınonımderi — Kemel, Kemelbaı.

KÁRİM — arab tilinen alynǵan karım — qoly ashyq myrza, jomart; aqkóńil, keń peıil, súıkimdi. Túri — Kárim. Birikken tulǵaly esimder — Kárimbaı, Kárimjan, Kárimbek, Kárimqul.

KÁRİPJAN — arab tilinen alynǵan karıb — jaqyn, týys, týǵan, ıaǵnı eń jaqyn, týysqan adam.

KEKİL — balanyń mandaıǵa deıin qoıǵan shashy.

KELİS — kelisken degen sózdiń qysqarǵan túri. Sınonımi — Jaras.

KEMELBEK — arab tilinen alynǵan kamal + bek ıaǵnı kemeline kelgen, tolysqan.

KEMEŃGER — arab tilinen — dana, danyshpan.

KENBAI — kenge baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

KENEN — qazaq tilinen — jetkilikti, mol; myrza, keń peıil. Birikken tulǵaly esim — Kenenbaı.

KENESH — kóne túrki tilinen — kensh — bala.

KENJE — qazaq tilinen alynǵan eń sońǵy týǵan perzent. Birikken tulǵaly esimder — Kenjebek, Kenjeǵalı, Kenjetaı, Kenjeqan.

KEŃES — májilis, máslıhat. Bul esim sovet (keńes) ókimetiniń alǵashqy jyldarynan bastap kóp qoıyla bastady. Ol Sovet dáýirinde týǵan jańa esimder qataryna jatady.

KEŃSHLİK — jańa esim — bostandyq, erkindik.

KERİM — arab tilinen alynǵan karım — tamasha, asa keremet, keńpeıil, jomart, márt adam. Birikken tulǵaly esimder — Kerimbaı, Kerimbek, Kerimhan. Sınonımi — Dáýletkerim.

KIİKBAI — qazaq tilinen alynǵan kıik — elik, beken, taý eshkisi, qara quıryq tektes jabaıy ań + baı.

KÓBEGEN — kóne túrki tilinen kelgen — jas bala.

KÓBEI — kóp bol, ónip-ós degen maǵynada.

KÓBEISİN — óssin, ósip-ónip jetilsin. Sınonımi — Kóbeıhan.

KÓDEK — ıran tilinen alynǵan kýdak — bala, sábı; bozbala, jigit.

KÓKBAI — kók-aspan, táńiri. Sınonımi — Táńirbaı.

KÓLBAI – qazaq sózderden kól + baı. Kóldiń jaǵasynda otyrǵanda týǵan balaǵa Kólbaı dep at qoıý ertede kóp kezdesken.

KÓPBAI — bala kópshil bolyp, kópti súıetin bolsyn degen maqsatpen qoıylǵan esim.

KÓPJAN — kópshilikti, kópti jaqsy kóretin adam.

KÓPJASAR — bala uzaq jyldar ómir súrsin, jasy uzaq bolsyn degen tilekpen qoıylǵan.

KÓRKEMJAN — bala kórikti, nurly bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

KÓRİK — ádemi, sulý kelbet, ádemilik.

KÓSHİMBAI — (qarańyz. Úderbaı).

KÚMİS — qymbat baǵaly aq metal. Birikken tulǵaly esimder — Kúmisbek, Kúmisbaı.

KÚNDAR – qazaqtyń sózi kýn + dar tájik tilinen alynǵan doro — meıirim, shapaǵat etýshi, meırimdi. Kún sıaqty tirshilikke shapaǵat taratýshy, meıirimdi jan degen maǵynaly esim.

KÚNTÝ — halqyna, eline kún bop týdy degen maǵynaly esim.

QARAMAN — qara — aýyspaly maǵynasy zor kúsh, kúshti, iri, parsy tilinde — man — kisi, adam. Iaǵnı kushti adam degen maǵyna beredi.

QARASAI — qara — aýyspaly maǵynasy iri, úlken, zor, kúshti + saı kóne túrki tilinen Sag — alyp, óte dáý, zor, ıaǵnı zor tulǵaly alyp. Qazaq eposyndaǵy batyrdyń esimi

QARATAI — qara — iri, úlken, zor + taı — kóne túrki tilindegi tag — taý sóziniń dybystyq ózgeriske túsken kúıi. Iaǵnı ata-ananyń taýdaı úlken tiregi, súıenishi.

QARMYS — kóne túrki tilinde qarmysh — halyq, buhara, kópshilik.

QARSHYǴA — bala qarshyǵadaı tuıǵyn, qyraǵy bolsyn dep qoıylǵan esim.

QASIMAN — arab tilinen alynǵan has — taza, asyl, naǵyz, erekshe + arab tilinen alynǵan ıman — senim. Naǵyz, taza jandy, sengish.

QASYM — arab tilinen alynǵan hasım — sulý, ádemi; taratýshy, bólýshi, ulestirýshi. Birikken tulǵaly esimder — Qasymbaı, Qasymbek, Qasymjan, Qasymáli, Qasymhan, Qasymtaı, Qasymqul.

QATIF — arab tilinen alynǵan qatıb — hatshy, jazbashy, jazýshy.

QAHARMAN — arab tilinen alynǵan gaharman — er, batyr; kúshti, qýatty. alyp.

QIRABAI – arab tilinen hıra — tandaý; eń jaqsy, tandaýlylar + baı.

QISA — (qarańyz: Aısa).

QISAMETDIN, HISAMETDIN — arab tilinen alynǵan — ádemi, tamasha; jaqsy, jarasymdy.

QISAN — arab tilinen alynǵan hısan — sulý, óte ádemi, tym jaqsy.

QIAS — arab tilinen alynǵan hıas — teńeý, uqsatý; baǵa, qun. Laıyqty degen maǵynany bildiredi.

QOBDABAI — qamysy kóp, qalyń jer. Osyndaı jerde otyrǵanda týǵan balaǵa ádette osyndaı esim bergen.

QOBYLANDY – qazaqtyń sózinen qablan — aýyspaly maǵynasy er, erjúrek, batyl. Qazaq eposyndaǵy belgili batyr esimi. Qysqartylyp Qobylan, Qoblan dep aıtylady.

QOǴAMBAI — bala kópshil, uıymshyl bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

QOJA — arab tilinen alynǵan hodje — ustaz, myrza, baı, kópes, qojaıyn. Birikken tulǵaly esimder — Qojabaı, Qojabek, Qojahmet, Qojageldi, Qojataı, Qojanıaz, Bekqoja, Erǵoja, Esqoja, Nurǵoja jáne t. b. Qyskartylyp aıtylatyn tulǵalary — Qojash, Qojken.

QOJAQ — kóne túrki tilinen — úlken, zor, dáý. Qazaq eposyndaǵy batyr esimi.

QOJBAN — kóne túrki tilinde — óte iri, dáý.

QOZY — balalarǵa mal tóliniń atyn qoıa berý erteden bar. Bul sóz birikken tulǵaly esimdi jasaýǵa qoldanylady — Qozybaı, Qozybaǵar, Janǵozy, Baıǵozy, Erǵozy jáne t. b.

QOILYBAI — qoıǵa baı bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

QOLDAS — qol sózi men dos qosymshasynyń birigýinen jasalǵan esim. Kóne túrki tilinde «qol basy» degen sóz.

QONAQBAI — (qarańyz: Meımanbaı).

QORǴANBEK — bala ata-ananyń myqty da berik qorǵanyshy bolsyn degen tilekpen qoıylǵan esim.

QOSAI — qazaq tilinen alynǵan bul esim ana tilimizdiń baıyrǵy sózi qos — eki, nemese egiz + aı sózderinen jasalǵan. Demek, aıǵa jet, aıǵa jýyq bol degen maǵyna beredi. Qazaq eposyndaǵy batyr esimi.

QOSYN — arab tilinen — sulýlyq, ádemilik, kórkemdik; qaıyrym; qazaq sózi — ásker.

QOSYNBAI — (qarańyz: Úderbaı).

QOSHQARBAI — bul esim otbasynda er bala kóp bolýyn qalaýdan týǵan.

QÝAN — ul bala týǵanda qatty qýaný sebepti qoıylǵan esim. Sınonımderi — Qýanysh, Qýandyq.

QÝAT – kúsh, jiger, qaırat.

QUBAN — ıran tilinen alynǵan qub — ádemi, kórkem.

QUDAIBERGEN — ıran tilinen alynǵan hoda, hodaı + qazaq sózi bergen. Sınonımderi — Tánirbergen, Aldabergen. Birik ken tulǵaly esimder — Qudaıqul, Qudaımende. Qysqartylǵan tulǵasy — Qudysh, Qudken, Qudıar.

QULYNSHAQ — qulyndy kishireıte, erkelete aıtý túri.

QUMAR — arab tilinen alynǵan kýmar — áýes, yntyzar, qushtar.

QURALBEK — mońǵol tilinen hýral — jınalys + qazaqtyń sózi bek, ıaǵnı jıyn, úlken jınalys bastyǵy, aǵasy degen maǵynany bildiredi.

QURMAN — arab tilinen — qurbandyq; qurban shalý. Qurban aıty kúni týǵan balaǵa qoıylǵan esim. Birikken tulǵaly esimder — Qurmanbaı, Qurmanbek, Qurmanáli, Qurmanǵalı, Qurmanseıit, Qurmanǵazy, Qurmantaı. Fonetıkalyq túrleri — Qurban, Qurbanáli. Qyskartyp erkelete aıtý tulǵasy — Qurmash.

QURMET — arab tilinen alynǵan hýrmat — syı, izet, qoshemet.

QURYSHJAN — arab tilinen alynǵan qurysh — kúshti, myqty, asyl + ıran tilinen alynǵan jan (djon). Myqty, kúshti adam.

QUSAIYN — arab tilinen alynǵan hýseın , hýsnı sóziniń ózgergen túri — ádemi, ásem, eń kórkem; qaıyrymdy is, jaqsylyq; Hasen, Hasan esiminiń kishireıtý formasy. Túri — Husaıyn.

QUTEL — kóne túrki tilinen qýt — baqyt + el, ıaǵnı eldiń quty, baqyty degen mándegi esim. Birikken tulǵaly esimder — Quttybaı, (qarańyz: Baıqutty).

QYDYR — arab tilinen alynǵan hızr — sýdyń kózin tabý. «Baqytty, baǵy ashylǵan». Birikken tulǵaly esimder — Qydyráli, Qydyrbaı, Qydyrbek, Qydyrǵalı.

LATIF — arab tilinen — qaıyrymdy, raqymdy, jaıdary, súıkimdi.

LAÝLA — laýlap janǵan ottaı qyzýy kúshti ótkir bol degen maǵynaly esim.

LÁSHKER — ıran tilinen — ásker, jaýynger, qol.

LÁSHKERBEK — ıran tilinen — jaýynger, ásker. Áskerbek degen maǵynany bildiredi.

LEKER — dáneker, baılanys, demeý.

LUQPAN — arab tilinen alynǵan Lýkman — danalyqtyn sımvoly. Ertedegi danyshpan, mysal jazǵan adamnyń esimi.

 

UL BALALARǴA EREKSHE ESİM UL BALAǴA AT QOIÝ UL BALAǴA ESİMDER UL BALAǴA AT