31 - mamyr saıası repressıa qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan senarı
31 - mamyr saıası repressıa qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan senarı
● Bilimdilik: XX ǵasyrda bizdiń qazaqtaı kóp qyrylyp, jappaı qýǵyndalyp, kóp atylǵan halyq jer betinde kemde - kem. Onyń ashshy aqıqat ekendigin izdeý barysynda kóz jetkizý. Alǵan bilimdi tereńdetý, damytý, muǵalimniń kómeginsiz oqyp úırený. Elimizdiń talaı qyrylyp, talaı qıynshylyqty basynan ótkerip jetkenin túsindirý.
●Damytýshylyq: Daıyn derekkózderin, syzbalardy paıdalana otyryp, sabaqtyń mazmunyn asha bilý daǵdylaryn qalyptastyrý. Syn turǵysynan oılap, ártúrli
tapsyrmalardy oryndaı bilýlerine baǵyt berý.
● Tárbıelik: Stýdentterdiń Otanǵa, elge, týǵan jerge degen maqtanysh sezimderin týǵyzý.
Júrgizýshi 1: Qaıyrly kún asa qurmetti ustazdar, stýdentter! 31 - mamyr saıası repressıa qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan saltanatty lıneıkany ashyq dep jarıalaımyz!
Júrgizýshi 2: Dobryı den dorogıe stýdenty, prepodavatelı! 5 aprelá 1997 goda Prezıdent Respýblıkı Kazahstan podpısal Ýkaz ob ýstanovlenıı 31 maıa Dnem památı jertv polıtıcheskıh repressıı.
I nelzá promolchat
Kak nelzá dopýstıt
Povtorenıa prejnıh koshmarov…
Júrgizýshi 1: Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik týyn engizýge ruqsat etińizder!
Júrgizýshi 1: Totalıtarlyq rejım - Totalıtarlyq – (latyn sezinen – totalis barlyq, tolyq) qoǵamdaǵy memlekettik bılik bir toptyń, bir partıanyń qolynda shoǵyrlanǵan, elde demokratıalyq bostandyq pen saıası opozısıanyń bolýyna tyıym salǵan rejım. Memleket jeke adamnyń barlyq isterin baqylaýǵa alady.
Júrgizýshi 2: Da, my mnogogo ne znalı ız toı pory… Ilı ne hotelı znat? Ilı boıalıs znat? Kak nı prıskorbno soznavat, no nashe obshestvo do sıh por ne ımeet tochnogo ı glýbokogo znanıa o sebe.
I vot seıchas, kogda otkrylıs taınye zadvıjkı arhıvov ı chelovecheskıh dýsh, na stranısah gazet, jýrnalov stalı poıavlátsá svıdetelstva ochevıdsev, dokýmenty v toı ılı ınoı mere vospolnáúshıe probely v odnoı ız samyh tragıcheskıh stranıs nasheı ıstorıı, ıstorıı nashego kraıa.
Ádebı montaj
1 oqýshy:
Resmı derekter boıynsha KSRO – da 3, 77 mln adam stalındik repressıa qurbany bolǵan. Olardyń 500 myńy atylsa, qalǵandary - 25 jylǵa deıin bas bostandyqtarynan aıyrylǵan.
Búgingi tańda 1921 - 1954 j aralyǵynda 103 myń adam qýǵyn - súrginge ushyrap, olardyń 25 myńnan astamy atylǵan.
Elimizde búgingi tańda 345 myń zańsyz qýǵyndalǵan adam aqtaldy.
Olardyń ishinde Qazaqstanǵa jer aýdarylǵandar bar.
2 oqýshy:
Nad Dolınkoı svırepy vetry,
V kolúcheı provoloke Spassk,
No smotrát v nashı dýshı s veroı
Sedye lúdı v chernyı chas.
Posmertna jızn reabılıtasıı,
No – na veka, ı — dlá vekov.
Spat nevozmojno. Lısa snátsá
Karlagovskıh bólshevıkov
3 oqýshy:
Saıası qýǵyn - súrgin sıpattary:
- 1921 – 23 jyldarda maldy tartyp alý
- maldan aıyrylýdyń kesirinen bolǵan ashtyq
- sharýalar kóterilisi men “bandylardy joıý” dep atalǵan qyrǵyn naýqan
- baı – kýlaktardy joıý, olardyń múlikterin
tárkileý jáne jer aýdarý
- 1923 - 33 jj arlyǵyndaǵy din ókilderin jazalaý
- halyq jaýlarymen, shetel tyńshylarymen júrgizilgen kúres
4 oqýshy:
Nash krýg vse slabee ı reje, drýzá,
Proshaná vse chashe ı chashe…
Za zavtrashnıı den porýchıtsá nelzá.
I daje za den nastoıashıı.
I v etı tájelye, strashnye dnı,
V chrede ıh nevernoı ı ljıvoı,
Tak hochetsá verıt, chto my ne odnı,
Ýslyshat vo mrake: «My jıvy».
My prejnım lúbımym znamenam verny,
I daje pod nebom nenastá
Po - prejnemý meráem schaste strany
Svoe otletevshee schaste…
5 oqýshy:
1938 jylǵy saıası represııa qurbandary - eliniń birtýar azamattary edi... Olar eli úshin ter tógip, eńbek etip, shybyn jandaryn qıdy.."Halyq jaýy" dep sókkenderi osylar edi. Sol jylǵy saıası repressıa qurbandary Maǵjan Jumabaev, Sáken Seıfýllın, Beıimbet Maılın, Ahmet Baıtursynov syndy ádebıetter dúldilderi jazyqsyz jan tapsyrdy..
6 oqýshy:
Ia verú, (vy perechıt mne ne stanete)
Chto pravda mat vsegda svoe beret,
No razve vyrvat ız narodnoı památı
Shlı mıllıony v svoı poslednıı boı
I eslı b ne onı, chto my zastalı by,
Na etoı vot planete golýboı?
Karlagı? Býhenvaldy? Krematorıı?
Krovavyh bratev – fúrera s vojdem?
A za spınoı ý nas stoıt ıstorıa,
Kak jenshına pod prolıvnym dojdem,
Dojdem ız slez ı krovı, s potom smeshannyh,
I nekýda ýkrytsá ot nego.
1 oqýshy: Eliniń, týǵan jeriniń azattyǵy dep shyryldaǵan azamattar
Birge: MÁŃGİ ESİMİZDE!
Júrgizýshi 1: Eń sumdyǵy – munda boıyna náreste bitken analarǵa da meıirimdilik jasalmady. Nátıjesinde temir tordyń ar jaǵynda 1 myń 507 náreste dúnıege kelip, olardyń basym kópshiligi ashtyq pen sýyqtyń qurbany boldy Solardyń biri «Otanyna opasyzdyq jasaǵandardyń jarlarynyń Akmola lagerinde» (ALJIR)
S. Seıfýllın, B. Maılın, J. Shanın, S. Asfendıarov, M. Tátimov, T. Júrgenov,
N. Nurmaqov, S. Sarmoldaev, S. Esqaraev jáne basqa belgili qaıratkerlerdiń jarlary
qamaýda ustaldy. 1938 jyly 6 qańtarda, máselen, munda 1 - 3 jas aralyǵynda balalary
bar 50 áıelden turatyn alǵashqy etap kelip túsedi. Olar erleri saıası aıypker retinde
sottalǵan, ózderi jas sábılerimen tutqynǵa alynǵan analar bolatyn.
Júrgizýshi 2: Ý vseh nas estnravstvennyı dolg pered jıvshımı ranee pokolenıamı. Sýdby mıllıonov jertv polıtıcheskıh repressıı nıkem ne vydýmany. Eto jestokaıa realnost Kazahskaıa zemlá stala mestom dıslokasıı mnogochıslennyh konsentrasıonnyh lagereı – odnogo ız naıbolee strashnyh ızobretenıı totalıtarızma.
Památ o proshlom nýjna nam ne tolko dlá togo, chtoby ıspolnıt dolg pered jertvamı rejıma, ona neobhodıma dlá togo, chtoby ızbejat povtorenıa oshıbok.
Júrgizýshi 1: Qorytyndy sóz kezegi kolej dırektory Arǵynǵazın Dýmanǵazy Semeıǵazyulyna beriledi (dırektordyń áleýmettik jáne tárbıe isi jónindegi orybasary Bahtıarova Baqytgúl Januzaqqyzyna beriledi)
Mýzykalyq nomer – án
Júrgizýshi 1: Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik týyn shyǵarýǵa ruqsat etińizder!
Júrgizýshi 2: Búgingi 31 - mamyr saıası repressıa qurbandaryn eske alý kúnine oraı
arnalǵan saltanatty jıynymyz jabyq dep jarıalanady.
Júrgizýshi 1: Qazaq halqy dep shyryldaǵan er júrekter máńgi esimizde bolmaq... Bul kún
qazaq eli úshin túbinde qaıǵy qasireti jatqan qaraly kún. Árbir qazaq balasy osy qaıǵy
qasiretti umytpaýy tıis.
Kóriskenshe kún jaqsy aman saý bolyńyzdar!
R. Baıseıtov atyndaǵy
Semeı qarjy – ekonomıkalyq koleji RMKQ
Daıyndaǵan K. S. Konkasheva
31 - mamyr saıası repressıa qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan senarı júkteý
● Bilimdilik: XX ǵasyrda bizdiń qazaqtaı kóp qyrylyp, jappaı qýǵyndalyp, kóp atylǵan halyq jer betinde kemde - kem. Onyń ashshy aqıqat ekendigin izdeý barysynda kóz jetkizý. Alǵan bilimdi tereńdetý, damytý, muǵalimniń kómeginsiz oqyp úırený. Elimizdiń talaı qyrylyp, talaı qıynshylyqty basynan ótkerip jetkenin túsindirý.
●Damytýshylyq: Daıyn derekkózderin, syzbalardy paıdalana otyryp, sabaqtyń mazmunyn asha bilý daǵdylaryn qalyptastyrý. Syn turǵysynan oılap, ártúrli
tapsyrmalardy oryndaı bilýlerine baǵyt berý.
● Tárbıelik: Stýdentterdiń Otanǵa, elge, týǵan jerge degen maqtanysh sezimderin týǵyzý.
Júrgizýshi 1: Qaıyrly kún asa qurmetti ustazdar, stýdentter! 31 - mamyr saıası repressıa qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan saltanatty lıneıkany ashyq dep jarıalaımyz!
Júrgizýshi 2: Dobryı den dorogıe stýdenty, prepodavatelı! 5 aprelá 1997 goda Prezıdent Respýblıkı Kazahstan podpısal Ýkaz ob ýstanovlenıı 31 maıa Dnem památı jertv polıtıcheskıh repressıı.
I nelzá promolchat
Kak nelzá dopýstıt
Povtorenıa prejnıh koshmarov…
Júrgizýshi 1: Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik týyn engizýge ruqsat etińizder!
Júrgizýshi 1: Totalıtarlyq rejım - Totalıtarlyq – (latyn sezinen – totalis barlyq, tolyq) qoǵamdaǵy memlekettik bılik bir toptyń, bir partıanyń qolynda shoǵyrlanǵan, elde demokratıalyq bostandyq pen saıası opozısıanyń bolýyna tyıym salǵan rejım. Memleket jeke adamnyń barlyq isterin baqylaýǵa alady.
Júrgizýshi 2: Da, my mnogogo ne znalı ız toı pory… Ilı ne hotelı znat? Ilı boıalıs znat? Kak nı prıskorbno soznavat, no nashe obshestvo do sıh por ne ımeet tochnogo ı glýbokogo znanıa o sebe.
I vot seıchas, kogda otkrylıs taınye zadvıjkı arhıvov ı chelovecheskıh dýsh, na stranısah gazet, jýrnalov stalı poıavlátsá svıdetelstva ochevıdsev, dokýmenty v toı ılı ınoı mere vospolnáúshıe probely v odnoı ız samyh tragıcheskıh stranıs nasheı ıstorıı, ıstorıı nashego kraıa.
Ádebı montaj
1 oqýshy:
Resmı derekter boıynsha KSRO – da 3, 77 mln adam stalındik repressıa qurbany bolǵan. Olardyń 500 myńy atylsa, qalǵandary - 25 jylǵa deıin bas bostandyqtarynan aıyrylǵan.
Búgingi tańda 1921 - 1954 j aralyǵynda 103 myń adam qýǵyn - súrginge ushyrap, olardyń 25 myńnan astamy atylǵan.
Elimizde búgingi tańda 345 myń zańsyz qýǵyndalǵan adam aqtaldy.
Olardyń ishinde Qazaqstanǵa jer aýdarylǵandar bar.
2 oqýshy:
Nad Dolınkoı svırepy vetry,
V kolúcheı provoloke Spassk,
No smotrát v nashı dýshı s veroı
Sedye lúdı v chernyı chas.
Posmertna jızn reabılıtasıı,
No – na veka, ı — dlá vekov.
Spat nevozmojno. Lısa snátsá
Karlagovskıh bólshevıkov
3 oqýshy:
Saıası qýǵyn - súrgin sıpattary:
- 1921 – 23 jyldarda maldy tartyp alý
- maldan aıyrylýdyń kesirinen bolǵan ashtyq
- sharýalar kóterilisi men “bandylardy joıý” dep atalǵan qyrǵyn naýqan
- baı – kýlaktardy joıý, olardyń múlikterin
tárkileý jáne jer aýdarý
- 1923 - 33 jj arlyǵyndaǵy din ókilderin jazalaý
- halyq jaýlarymen, shetel tyńshylarymen júrgizilgen kúres
4 oqýshy:
Nash krýg vse slabee ı reje, drýzá,
Proshaná vse chashe ı chashe…
Za zavtrashnıı den porýchıtsá nelzá.
I daje za den nastoıashıı.
I v etı tájelye, strashnye dnı,
V chrede ıh nevernoı ı ljıvoı,
Tak hochetsá verıt, chto my ne odnı,
Ýslyshat vo mrake: «My jıvy».
My prejnım lúbımym znamenam verny,
I daje pod nebom nenastá
Po - prejnemý meráem schaste strany
Svoe otletevshee schaste…
5 oqýshy:
1938 jylǵy saıası represııa qurbandary - eliniń birtýar azamattary edi... Olar eli úshin ter tógip, eńbek etip, shybyn jandaryn qıdy.."Halyq jaýy" dep sókkenderi osylar edi. Sol jylǵy saıası repressıa qurbandary Maǵjan Jumabaev, Sáken Seıfýllın, Beıimbet Maılın, Ahmet Baıtursynov syndy ádebıetter dúldilderi jazyqsyz jan tapsyrdy..
6 oqýshy:
Ia verú, (vy perechıt mne ne stanete)
Chto pravda mat vsegda svoe beret,
No razve vyrvat ız narodnoı památı
Shlı mıllıony v svoı poslednıı boı
I eslı b ne onı, chto my zastalı by,
Na etoı vot planete golýboı?
Karlagı? Býhenvaldy? Krematorıı?
Krovavyh bratev – fúrera s vojdem?
A za spınoı ý nas stoıt ıstorıa,
Kak jenshına pod prolıvnym dojdem,
Dojdem ız slez ı krovı, s potom smeshannyh,
I nekýda ýkrytsá ot nego.
1 oqýshy: Eliniń, týǵan jeriniń azattyǵy dep shyryldaǵan azamattar
Birge: MÁŃGİ ESİMİZDE!
Júrgizýshi 1: Eń sumdyǵy – munda boıyna náreste bitken analarǵa da meıirimdilik jasalmady. Nátıjesinde temir tordyń ar jaǵynda 1 myń 507 náreste dúnıege kelip, olardyń basym kópshiligi ashtyq pen sýyqtyń qurbany boldy Solardyń biri «Otanyna opasyzdyq jasaǵandardyń jarlarynyń Akmola lagerinde» (ALJIR)
S. Seıfýllın, B. Maılın, J. Shanın, S. Asfendıarov, M. Tátimov, T. Júrgenov,
N. Nurmaqov, S. Sarmoldaev, S. Esqaraev jáne basqa belgili qaıratkerlerdiń jarlary
qamaýda ustaldy. 1938 jyly 6 qańtarda, máselen, munda 1 - 3 jas aralyǵynda balalary
bar 50 áıelden turatyn alǵashqy etap kelip túsedi. Olar erleri saıası aıypker retinde
sottalǵan, ózderi jas sábılerimen tutqynǵa alynǵan analar bolatyn.
Júrgizýshi 2: Ý vseh nas estnravstvennyı dolg pered jıvshımı ranee pokolenıamı. Sýdby mıllıonov jertv polıtıcheskıh repressıı nıkem ne vydýmany. Eto jestokaıa realnost Kazahskaıa zemlá stala mestom dıslokasıı mnogochıslennyh konsentrasıonnyh lagereı – odnogo ız naıbolee strashnyh ızobretenıı totalıtarızma.
Památ o proshlom nýjna nam ne tolko dlá togo, chtoby ıspolnıt dolg pered jertvamı rejıma, ona neobhodıma dlá togo, chtoby ızbejat povtorenıa oshıbok.
Júrgizýshi 1: Qorytyndy sóz kezegi kolej dırektory Arǵynǵazın Dýmanǵazy Semeıǵazyulyna beriledi (dırektordyń áleýmettik jáne tárbıe isi jónindegi orybasary Bahtıarova Baqytgúl Januzaqqyzyna beriledi)
Mýzykalyq nomer – án
Júrgizýshi 1: Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik týyn shyǵarýǵa ruqsat etińizder!
Júrgizýshi 2: Búgingi 31 - mamyr saıası repressıa qurbandaryn eske alý kúnine oraı
arnalǵan saltanatty jıynymyz jabyq dep jarıalanady.
Júrgizýshi 1: Qazaq halqy dep shyryldaǵan er júrekter máńgi esimizde bolmaq... Bul kún
qazaq eli úshin túbinde qaıǵy qasireti jatqan qaraly kún. Árbir qazaq balasy osy qaıǵy
qasiretti umytpaýy tıis.
Kóriskenshe kún jaqsy aman saý bolyńyzdar!
R. Baıseıtov atyndaǵy
Semeı qarjy – ekonomıkalyq koleji RMKQ
Daıyndaǵan K. S. Konkasheva
31 - mamyr saıası repressıa qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan senarı júkteý
You Might Also Like
-
1 maýsym balalardy qorǵaý kúnine arnalǵan taqpaqtar
-
Balalardy qorǵaý kúnine arnalǵan mýzykalyq is - shara
