52-24 túrindegi azaıtý
Matematıka
Sabaqtyń taqyryby: 52 - 24 túrindegi azaıtý.
Maqsaty: 1. Oqýshylarǵa eki tańbaly sandardy jazbasha jáne aýyzsha qosý tásilderin meńgertý, kestelik qosý jáne azaıtý daǵdylaryn qalyptastyrý.
2. Oqýshylardyń oısha esepteý daǵdylaryn, shyǵarmashylyq oılaý qabiletin damytý.
3. Týǵan jerdi súıýge, tabıǵatty qorǵaýǵa, saqtyqqa, shapshańdyqqa, alǵyrlyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: kespe sıfrlar, sýretter, slaıdtar.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý
Psıhologıalyq daıyndyq.
Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý, quraldaryn túgendeý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
№ 5 tapsyrmanyń oryndalysyn tekserý.
Ár qatardan eki oqýshyǵa oqytyp, tekserý.
Birinshi baǵanda qaı amal oryndalady? 20 men 40 - tyń qosyndysyn 100 - den azaıtý. 16 men 4 - tiń qosyndysyn 90 - nan azaıtý.
İİ - baǵanda: aıyrmalardyń mánderin oqytý.
İİİ - baǵanda qaı amal birinshi oryndalady? Oqytý, tekserý.
İİİ. Ótkendi pysyqtaý
«Mıǵa shabýyl»
1. Kópburyshtyń perımetrin qalaı tabady?
2. Qosýdyń qandaı qasıetteri bar?
3. Qosýǵa keri amal.
4. Uzyndyq birlikterin ata.
1 dm -? sm 1m -? sm 1sm -? mm
5. Massa birlikterin, ýaqyt birlikterin ata.
6. Barlyq buryshtary tik bolatyn tórtburysh qalaı atalady?
7. Qandaı bir tańbaly sandardyń qosyndysy 12 - ge teń?
8. 9 sanyn alý úshin 14 - ten qandaı sandy azaıtý kerek?
9. Súıir burysh tik buryshtan qandaı?
10. Doǵal burysh tik buryshtan she?
Balalar, ótken sabaqta ne óttik, ne úırendik?
Eki tańbaly sandardy qosý men azaıtýdyń aýyzsha jáne jazbasha tásilderin shyǵarýdy úırendik.
Olaı bolsa, búgingi sabaǵymyzda da eki tańbaly sandardy azaıtýdyń taǵy bir tásilimen tanysamyz?
İV. Jańa sabaq
52 - 24 túrindegi azaıtý. Shyǵarylýyn túsindirý.
Azaıtýdyń aýyzsha tásilin qaıtalaý.
Sýretti paıdalanyp, 52 - 24 mysalynan 24 sanyn bóliktep azaıtý: aldymen 20 - ny azaıtý, sodan shyqqan sannan (32 - den) 4 - ti azaıtý.
Baǵan túrinde shyǵarylýyn túsindirý:
52 men 24 - tiń aıyrmasyn baǵan túrinde jazamyz. Birlikterdi azaıtamyz. Azaıǵyshtyń birligi azaıtqyshtyń birliginen kem bolǵan jaǵdaıda qalaı azaıtamyz? 5 ondyqtan 1 ondyqty alamyn. (Umytyp ketpeý úshin 5 sıfrynyń ústine núkte qoıamyn ) 1 ond. jáne 2 birl. – bul 12 birl.
12 - 4=8 Birlikterdiń astyna 8 - di jazamyn. Endi ondyqtardy azaıtamyz:
5 ond. boldy, biraq 1 ond. birlikterdi azaıtqan kezde aldyq; endeshe 4 ond. qaldy; 4 ond. – 2 ond.=2 ond., ondyqtardyń astyna 2 - ni jazamyn. Aıyrma 28 - ge teń.
№1.
Ár qatardan 1 oqýshy shyǵaryp (3 mysaldy) aýyzsha túsindire otyryp oryndatý. Sońǵy eki mysaldy ózderiniń dápterlerine oryndatý. Tekserýdi oryndaý.
№2
Ómirmen baılanys:
Balalar, biz qaı qalada turamyz? Qalamyzda jańa úıler, jańa nysandar kóptep salynýda. Sonyń biri jańadan salynǵan 6 - shaǵynaýdan. Sol týraly № 2 esep berilgen. Oqý, eseptiń suraǵyn tolyqtyrý, taldaý, shyǵarý.
Ótken jyly - 12 úı
Osy jyly -?, 3 úı >?
Sh: 12+3+12=27 (úı)
J: Barlyǵy 27 úı salyndy.
Sergitý sáti: Sanamaq esep (1 oqýshyǵa oqytý)
Meniń týǵan kúnimde
Keldi birim - birimdep;
Balnur tátem keldi,
Arnur kókem keldi,
Úlken atam keldi,
Naǵashy ápkem keldi,
Bólem Bójen keldi,
Jezdem Sháken keldi.
Ápkem Sápen keldi.
Dostarymnan beseý keldi.
Ustazym kesheý keldi.
Barlyǵy nesheý keldi? M. Álimbaı
№3.
İ - úı - 35 páter
İİ - úı -?, 20 páter ?
İİİ - úı – sonsha
Sh: 1) 35 - 20=15 (p)
2) 35+15=50 (p)
3) 35+15+50=100 (p)
J: Barlyǵy 100 páter bar.
№5. Kóbeıtýge daıyndyq retinde
32+4+4+4
18+9+9
27 - 9 - 9 - 9
14 - 7 - 7
32 sanyna qandaı sandardy qosty? 18 sanyna she? (Birdeı sandardy)
32 sanyna qansha birdeı sandy qosty? (3); 18 sanyna she? (2)
27 sanynan qandaı sandardy azaıtty? 14 sanynan she? (Birdeı sandardy )
Nátıjesinde qandaı san shyqty? (nól). Endeshe, 27 sanynda 9 sany 3 ret keledi. 14 sanynda 7 sany neshe ret keledi? (2 ret).
Tapqyrlyqqa tapsyrma
Esepte. Eki topqa ból
Eseptemeı turyp, myna órnekterdi qandaı eki topqa bólýge bolady?
(qosyndy jáne aıyrma). Taǵy qandaı eki topqa bólýge bolady? Qosylǵyshtarynyń bireýi bir jáne eki tańbaly sandar dep bólýge de bolady. Al endi eseptep, mánine qaraı eki topqa bóleıik.
Logıkalyq tapsyrmalar
1. Aptada neshe kún bar? Apta kúnderin ataý. Tıin týraly málimet berý.
Dúısenbi - 2; Seısenbi - 3; Sársenbi - 4; Beısenbi - 5; Juma - 6; Senbi - 7
Jeksenbi - 8;
Órnek jazý. Qalaı ońaı esepteýge bolady? Qosýdyń terimdilik qasıetin paıdalanyp esepteý.
(2+8)+(3+7)+(4+6)+5=35 (jańǵaq)
2. Balyq týraly málimet berý. Kaspıı teńizindegi balyqtardy ataý ( bekire, qorytpa, shabaq, t. b.). Balyqtyń quramynda fosfor men kálsı bar. Ol súıek pen kózge paıdaly. Balyq tez buzylatyn taǵam, qyltanynan da saq bolý kerek. Balyq aýlaýǵa kelgen úsh balanyń qaısysynyń aty 2 ret qaıtalandy? Darhan. Sonda, Darhan 2 úlken jáne 4 kishkentaı balyq ustaǵan. Al, 2 úlken balyǵy bar shelek Qanattiki bolsa, 4 kishkentaı balyǵy bar shelek Asyldiki bolǵany.
Qanat ---------------- Darhan --------------- Asyl
2 úlken ------------- 2 úlken --------------- 3 úlken
3 kishkentaı ------- 4 kishkentaı --------- 4 kishkentaı
Qosymsha logıkalyq tapsyrmalar
1. Shópte qoıandar tyǵylyp otyr, tek 10 qulaǵy ǵana kórinip tur. Qansha qoıan tyǵylyp otyr? (5 qoıan)
2. Aýylda 4 kún 4 tún boran soqty. Neshe táýlik boran soqty? (4 táýlik)
3. Bir adam qalaǵa bara jatyr edi, jolda oǵan 3 tanysy qarsy keldi. Qansha adam qalaǵa bardy? (1 adam).
4. Marattyń kileń 1 teńgelikten turatyn barlyǵy 100 teńge aqshasy bar edi. Qural – jabdyq satyp alǵan ol dúkenge 97 teńge tóleýi tıis edi. Qalaı tez eseptep berýge bolady? (3 teńgesin alyp qalady).
Qorytý: Ne úırendik? Ne bildik?
Baǵalaý:
Úıge tapsyrma: 48 - bet, № 4.
Sabaqtyń taqyryby: 52 - 24 túrindegi azaıtý.
Maqsaty: 1. Oqýshylarǵa eki tańbaly sandardy jazbasha jáne aýyzsha qosý tásilderin meńgertý, kestelik qosý jáne azaıtý daǵdylaryn qalyptastyrý.
2. Oqýshylardyń oısha esepteý daǵdylaryn, shyǵarmashylyq oılaý qabiletin damytý.
3. Týǵan jerdi súıýge, tabıǵatty qorǵaýǵa, saqtyqqa, shapshańdyqqa, alǵyrlyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: kespe sıfrlar, sýretter, slaıdtar.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý
Psıhologıalyq daıyndyq.
Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý, quraldaryn túgendeý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
№ 5 tapsyrmanyń oryndalysyn tekserý.
Ár qatardan eki oqýshyǵa oqytyp, tekserý.
Birinshi baǵanda qaı amal oryndalady? 20 men 40 - tyń qosyndysyn 100 - den azaıtý. 16 men 4 - tiń qosyndysyn 90 - nan azaıtý.
İİ - baǵanda: aıyrmalardyń mánderin oqytý.
İİİ - baǵanda qaı amal birinshi oryndalady? Oqytý, tekserý.
İİİ. Ótkendi pysyqtaý
«Mıǵa shabýyl»
1. Kópburyshtyń perımetrin qalaı tabady?
2. Qosýdyń qandaı qasıetteri bar?
3. Qosýǵa keri amal.
4. Uzyndyq birlikterin ata.
1 dm -? sm 1m -? sm 1sm -? mm
5. Massa birlikterin, ýaqyt birlikterin ata.
6. Barlyq buryshtary tik bolatyn tórtburysh qalaı atalady?
7. Qandaı bir tańbaly sandardyń qosyndysy 12 - ge teń?
8. 9 sanyn alý úshin 14 - ten qandaı sandy azaıtý kerek?
9. Súıir burysh tik buryshtan qandaı?
10. Doǵal burysh tik buryshtan she?
Balalar, ótken sabaqta ne óttik, ne úırendik?
Eki tańbaly sandardy qosý men azaıtýdyń aýyzsha jáne jazbasha tásilderin shyǵarýdy úırendik.
Olaı bolsa, búgingi sabaǵymyzda da eki tańbaly sandardy azaıtýdyń taǵy bir tásilimen tanysamyz?
İV. Jańa sabaq
52 - 24 túrindegi azaıtý. Shyǵarylýyn túsindirý.
Azaıtýdyń aýyzsha tásilin qaıtalaý.
Sýretti paıdalanyp, 52 - 24 mysalynan 24 sanyn bóliktep azaıtý: aldymen 20 - ny azaıtý, sodan shyqqan sannan (32 - den) 4 - ti azaıtý.
Baǵan túrinde shyǵarylýyn túsindirý:
52 men 24 - tiń aıyrmasyn baǵan túrinde jazamyz. Birlikterdi azaıtamyz. Azaıǵyshtyń birligi azaıtqyshtyń birliginen kem bolǵan jaǵdaıda qalaı azaıtamyz? 5 ondyqtan 1 ondyqty alamyn. (Umytyp ketpeý úshin 5 sıfrynyń ústine núkte qoıamyn ) 1 ond. jáne 2 birl. – bul 12 birl.
12 - 4=8 Birlikterdiń astyna 8 - di jazamyn. Endi ondyqtardy azaıtamyz:
5 ond. boldy, biraq 1 ond. birlikterdi azaıtqan kezde aldyq; endeshe 4 ond. qaldy; 4 ond. – 2 ond.=2 ond., ondyqtardyń astyna 2 - ni jazamyn. Aıyrma 28 - ge teń.
№1.
Ár qatardan 1 oqýshy shyǵaryp (3 mysaldy) aýyzsha túsindire otyryp oryndatý. Sońǵy eki mysaldy ózderiniń dápterlerine oryndatý. Tekserýdi oryndaý.
№2
Ómirmen baılanys:
Balalar, biz qaı qalada turamyz? Qalamyzda jańa úıler, jańa nysandar kóptep salynýda. Sonyń biri jańadan salynǵan 6 - shaǵynaýdan. Sol týraly № 2 esep berilgen. Oqý, eseptiń suraǵyn tolyqtyrý, taldaý, shyǵarý.
Ótken jyly - 12 úı
Osy jyly -?, 3 úı >?
Sh: 12+3+12=27 (úı)
J: Barlyǵy 27 úı salyndy.
Sergitý sáti: Sanamaq esep (1 oqýshyǵa oqytý)
Meniń týǵan kúnimde
Keldi birim - birimdep;
Balnur tátem keldi,
Arnur kókem keldi,
Úlken atam keldi,
Naǵashy ápkem keldi,
Bólem Bójen keldi,
Jezdem Sháken keldi.
Ápkem Sápen keldi.
Dostarymnan beseý keldi.
Ustazym kesheý keldi.
Barlyǵy nesheý keldi? M. Álimbaı
№3.
İ - úı - 35 páter
İİ - úı -?, 20 páter ?
İİİ - úı – sonsha
Sh: 1) 35 - 20=15 (p)
2) 35+15=50 (p)
3) 35+15+50=100 (p)
J: Barlyǵy 100 páter bar.
№5. Kóbeıtýge daıyndyq retinde
32+4+4+4
18+9+9
27 - 9 - 9 - 9
14 - 7 - 7
32 sanyna qandaı sandardy qosty? 18 sanyna she? (Birdeı sandardy)
32 sanyna qansha birdeı sandy qosty? (3); 18 sanyna she? (2)
27 sanynan qandaı sandardy azaıtty? 14 sanynan she? (Birdeı sandardy )
Nátıjesinde qandaı san shyqty? (nól). Endeshe, 27 sanynda 9 sany 3 ret keledi. 14 sanynda 7 sany neshe ret keledi? (2 ret).
Tapqyrlyqqa tapsyrma
Esepte. Eki topqa ból
Eseptemeı turyp, myna órnekterdi qandaı eki topqa bólýge bolady?
(qosyndy jáne aıyrma). Taǵy qandaı eki topqa bólýge bolady? Qosylǵyshtarynyń bireýi bir jáne eki tańbaly sandar dep bólýge de bolady. Al endi eseptep, mánine qaraı eki topqa bóleıik.
Logıkalyq tapsyrmalar
1. Aptada neshe kún bar? Apta kúnderin ataý. Tıin týraly málimet berý.
Dúısenbi - 2; Seısenbi - 3; Sársenbi - 4; Beısenbi - 5; Juma - 6; Senbi - 7
Jeksenbi - 8;
Órnek jazý. Qalaı ońaı esepteýge bolady? Qosýdyń terimdilik qasıetin paıdalanyp esepteý.
(2+8)+(3+7)+(4+6)+5=35 (jańǵaq)
2. Balyq týraly málimet berý. Kaspıı teńizindegi balyqtardy ataý ( bekire, qorytpa, shabaq, t. b.). Balyqtyń quramynda fosfor men kálsı bar. Ol súıek pen kózge paıdaly. Balyq tez buzylatyn taǵam, qyltanynan da saq bolý kerek. Balyq aýlaýǵa kelgen úsh balanyń qaısysynyń aty 2 ret qaıtalandy? Darhan. Sonda, Darhan 2 úlken jáne 4 kishkentaı balyq ustaǵan. Al, 2 úlken balyǵy bar shelek Qanattiki bolsa, 4 kishkentaı balyǵy bar shelek Asyldiki bolǵany.
Qanat ---------------- Darhan --------------- Asyl
2 úlken ------------- 2 úlken --------------- 3 úlken
3 kishkentaı ------- 4 kishkentaı --------- 4 kishkentaı
Qosymsha logıkalyq tapsyrmalar
1. Shópte qoıandar tyǵylyp otyr, tek 10 qulaǵy ǵana kórinip tur. Qansha qoıan tyǵylyp otyr? (5 qoıan)
2. Aýylda 4 kún 4 tún boran soqty. Neshe táýlik boran soqty? (4 táýlik)
3. Bir adam qalaǵa bara jatyr edi, jolda oǵan 3 tanysy qarsy keldi. Qansha adam qalaǵa bardy? (1 adam).
4. Marattyń kileń 1 teńgelikten turatyn barlyǵy 100 teńge aqshasy bar edi. Qural – jabdyq satyp alǵan ol dúkenge 97 teńge tóleýi tıis edi. Qalaı tez eseptep berýge bolady? (3 teńgesin alyp qalady).
Qorytý: Ne úırendik? Ne bildik?
Baǵalaý:
Úıge tapsyrma: 48 - bet, № 4.