Palaý jasaýdyń joldary óte kóp. Ózińizge yńǵaılysyn tańdap alarsyz.

Kádimgi palaý

Quramy:

400 gram et, 3 úıeme as qasyq toń maı, 3 pıaz, irileý 5-6 sábiz, 1 kese kúrish, 1 kese kepken órik nemese alma, tuz ben burysh tatymyna qaraı.

Daıyndaý prosesi:

Shaǵyndaý qazan otqa qoıylady da, maı salyp qyzdyrylady. Maı qaınaı bastaǵanda saqınalap, irileý etip týralǵan pıaz salynyp qýyrylady da, kepsermen súzip alynady. Sodan soń ár kisige bir kesekten keletindeı etip, iri-iri et kesekteri syrty qyzarǵansha qýyrylady. Ústine uzynshalap kesilgen sábiz qosylady, tuzdalyp, buryshtalady. 1 kılogramm kúrishke 1,5 lıtr esebimen sý quıylyp odan ári asylady. Sodan keıin aldyn ala kúrmeginen, bógde zattardan tazartylyp, jýylǵan kúrish salynady da, jan-jaǵy ysyrylyp ortasyna úıiledi. Ústinen túbine deıin birneshe jerden tesiledi. Sonda suıyq maı birkelki taraıtyn bolady. Betine usaqtap týralǵan kepken órik nemese kepken alma sebiledi. Qazannyń qaqpaǵy myqtap jabylyp, astyndaǵy oty báseńdetiledi. Palaý pisip jatqanda ony aralastyrýǵa bolmaıdy.

Piskennen keıin qazan ottan alynyp, qalyń matamen 5-10 mınýt oralyp tastalady. Osy ýaqyttan keıin aralastyrylyp, dóńgelek ne sopaq ásem ydystarǵa salynyp, dastarqanǵa ákelinedi.

Toı palaýy

Quramy:

1 adamǵa eseptegende 200 gram kúrish, 2 sábiz, 200 gram et, 2 as qasyq maqta maıy, kishirekteý jarty pıaz, 1 shymshym qara burysh, 1 shymshym tuz.

Daıyndaý prosesi:

Ataýynan-aq kórinip turǵandaı bul palaý úlken toılarda, jıyndarda, merekelerde daıyndalady.

Kúrish kúrmeginen, bógde zattardan tazartylady. 3-4 qaıtara jýylady. Sóıtip sýǵa salynyp qoıylady.

Sábiz irileý etip, uzynshalap kesiledi. Pıaz saqınalap týralady. Et súıegimen qosa 0,5-1 kılogramdyq kesekterge bólinedi.

Úlken shógen otqa qoıylyp, maqta maıy quıylady da ábden qaınatylady. Oǵan et kesekteri salynyp, ábden qyzarǵansha qýyrylady. Sodan soń pıaz salynady. Ol etpen birge jumsarǵansha qýyrylady. Pıaz qýyrylyp, jumsarǵannan keıin tegis bir qabat etilip sábiz salynady. Tuzdalyp, buryshtalady. Qazandaǵy ónimderdiń betimen-bet etip sý quıylady da, otty basyńqyrap qoıyp, bir saǵat asylady.

Aldyn ala bórttirilgen kúrishtiń sýy tógilin, sábizdiń ústine salynady. Kúrish jarylýyna qajet azdaǵan ystyq sý quıylady. Qazanǵa kúrish salynysymen ottyń shoǵy alyp tastalynady da, maıdalap jarylǵan aǵash otyn salyp, shalqyta jaǵylady. Eger qazan qatty qaınap ketip, bý mol shyǵa bastasa, qazannyń qaqpaǵy ashylady da kúrish kepsermen birneshe ret aralastyrylady. Sodan soń jan-jaǵy jınastyrylyp, ortasyna úıiledi. Birneshe jerden ústinen túbine deıin tesiledi. Qaqpaǵy qaıta jabylyp, astyndaǵy ot sóndiriledi nemese qazandy jerge qoıady. Sóıtip 20-40 mınýt óz býyna pisiriledi.

Piskennen keıin eti alynyp, usaqtap týralady. Palaý birneshe ret aýdarystyrylyp úlken jaıpaq tabaqtarǵa salynady. Jan-jaǵy ysyrylyp, ortasy úıiledi. Beti kepsermen tegisteledi de, ústine manaǵy týralǵan et salynyp dastarqanǵa ákelinedi.

Meıram palaýy

Quramy:

1 kılogramm kúrish, 800 gram et, 3 úıeme as qasyq toń maı, 6-7 iri sábiz, 3-4 pıaz, 3-4 sarymsaq, 2 aıva, 150 gram nýhat asburshaǵy, 2 as qasyq meıiz, 50 gram anar dáni, 2 jumyrtqa, tuz ben burysh tatymyna qaraı.

Daıyndaý prosesi:

Qazandaǵy qaınap jatqan maıǵa saqınalap kesilgen pıaz, sodań soń týralǵan et salynyp, ábden qyzarǵansha qýyrylady da ústin tórtburyshtap týralǵan sábiz salynady. Ol etpen qosyp jartylaı, ıaǵnı shala qýyrylady. Odan keıin aldyn ala sýǵa salyp jibitilgen nýhat asburshaǵy men aıva tilikteri, tutas sarymsaq salynyp, ústine sý quıylady da, otty basyńqyrap qoıyp, asburshaq jumsarǵansha qaınatylady.

Palaýdy asburshaq pispeı turyp tuzdaýǵa da, buryshtaýǵa da bolmaıdy. Áıtpese ony pisirý qıynǵa soǵady.

Qazandaǵy barlyq ónim daıyn bolǵannan keıin kúrmegi men bógde zattardan aryltylǵan, jýylyp, tazartylǵan kúrish salynyp, ústine sý quıylady da, otty kúsheıtip qoıyp pisiriledi. Sálden soń iriktelip jaqsylap jýylǵan meıiz salynyp, qazannyń qaqpaǵy oramalmen oralyp jabylady da, 15-20 mınýt buqtyrylady.

Bólek ydysqa jumyrtqa men sábiz pisiriledi de dóńgelektep, juldyzshalap, úshburyshtap, pıaz korzına sekildendirip, ásemdep kesiledi.

Pisqen palaý bir-eki ret aralastyrylady da aıva men sarymsaq alynyp, tabaqqa úıip salynady. Palaýdyń jıekteri álgi órnektep kesilgen kókónistermen ásemdeledi. Korzına sekildendirip kesilgen pıaz anar dánimen toltyrylyp, kórnektileý tusyna qoıylady. Palaýmen birge pisken manaǵy aıva men sarymsaq ta ásemdeý úshin paıdalanylady.

Osylaı daıyndalǵan palaý til úıirip qana qoımaıdy, sonymen birge dastarqannyń sánin de keltiredi.

Qýyrma palaý

Quramy:

1 kılogramm kúrish, 500 gram qoı eti, 250 gram quıryq maı, irileý 5-6 túıir sábiz, 4-5 pıaz, tuz, burysh, zıre tatymyna qaraı, 2 as qasyq usaqtalǵan kók jýa.

Daıyndaý tásili:

Quıryq maı usaqtap týralady da otqa qoıyp qyzdyrylǵan qazanǵa shyjǵyrylady. Shyjyǵy súzip alynady. Qaınap jatqan maıǵa saqınalap kesilgen pıaz qyzarǵansha qýyrylady. Sodan soń kesektep týralǵan et salynady. Ol da pıazben qosylyp ábden qyzarǵansha qýyrylady. Uzynshalap kesilgen sábiz qazanǵa et qýyrylǵannan keıin ǵana salynady. Sóıtip aýyq-aýyq aralastyryla otyryp, odan ári qýyryla beredi. Sábiz shala piskennen keıin ústine sý quıylady. Oǵan qazan ishindegi ónimder tolyq batyp jatýǵa tıis. Ot báseńdetilip, qazan bir qaınatylady. Qaınaǵannan keıin buryshtalyp, azdap zıre salynady. Qazannyń qaqpaǵy jabylyp, taǵy bir qaınaǵan soń tuzdalady da, otty basyp qoıyp, 50-80 mınýt buqtyrylady. Eger kóbirek býlanyp ketse, qaınaǵan sýmen eseleýge bolady. Et pen kókónis daıyn boldy-aý degen kezde aldyn ala kúrmegi terilip, jýylǵan kúrshi tegistelip salynady. Otty kúsheıtip, kúrish qabatyn bógip jatatyndaı deńgeıde sý quıylady. Sóıtip qatty qaınatylady.

Sýy tartylmaı turǵanda tuzyn kórip, tatymasa qosymsha salýǵa bolady. Sodan soń sýy tartylǵan boıda oty óshiriledi de, palaýdyń jan-jaǵy ortasyna qaraı úıiledi. Ár jerinen túbine deıin jetkizilip tesiledi. Qazannyń qaqpaǵy jaqsylap jabylyp, qalyń matamen oralyp tastalady.

Palaý basylatyn kúrishtiń sortyna baılanysty orta eseppen 20-25 mınýttan keıin oralǵan mata alynyp, qazannyń qaqpaǵy ashylady da, muqıat aralastyrylyp, tabaqqa úımelep salynady. Betine eti, súıekteri salynady. Dastarqanǵa ákelerde usaqtap týralǵan kók jýa sebiledi.

Qazyly palaý

Quramy:

500 gram kúrish, 250 gram qazy, 250 gram tońmaı, 4-5 sábiz, 2-3 pıaz, tuz ben burysh tatymyna qaraı.

Daıyndaý tásili:

Salqyn sý quıylǵan kastrúlge salynǵan qazy 2 saǵat asylady. Otty barynsha báseidetedi. Bir qaınaǵannan keıin birneshe jerinen iskekteledi. Sonda qazy jarylyp ketpeıdi.

Shuńǵyl qazanǵa maı qyzdyrylyp, oǵan pıaz shala qýyrylady da, uzynshalap kesilgen sábiz salynyp, pıazben aralastyrylady. Qazanǵa pisken qazy tutas salynyp, ústine sý quıylady da sábiz piskenshe taǵy da asylady.

Bul palaýdyń kúrishi aldyn-ala kúrmeginen tazartylyp, 1,5-2 saǵat sýǵa salynyp qoıylady. Sodan soń qazanǵa tegistep salynady da 1,5 santımetr asyp turatyndaı etilip sý quıylady. Ot kúsheıtilip, qatty qaınatylady. Sýy tartylǵan soń kúrish aýdarystyrylady. Eger kúrish jarylmasa, ústine azdap ystyń sý quıylyp, odan ári asylady. Sodan keıin jan-jaǵy ortasyna qaraı ysyrylyp, úıiledi. Bir-eki jerinen bý shyǵyp turatyn sańylaý jasalyp, qazannyń qaqpaǵy tyǵyzdap jabylady da, ot óshiriledi. Sóıtip 25-30 mınýt óz býyna pisiriledi.

Palaý piskennen keıin ishinen qazy alynady da palaý aralastyrylyp, jaıpaq tabaqqa úıemelep salynady. Al qazy ústine dóńgelektep týralady.

Qus etimen basylǵan palaý

Quramy:

560 gram qyrǵaýyl nemese úırek eti, 2 as qasyq toń maı, 2-3 pıaz, 1 shaı qasyq usaqtalǵan petrýshka tamyry, 4-5 sábiz, 500 gram kúrish, tuz ben burysh tatymyna qaraı.

Daıyndaý tásili:

Qyrǵaýyl nemese úırek eti súıegimen qosyp shabylady da pıazben birge ábden qýyrylady. Bólek ydysqa qyzdyrylǵan maıǵa uzynshalap kesilgen sábiz, petrýshka tamyry, pıazdyń qalǵany qýyrylady. Tuzdalyp, buryshtalady. Ústine sorpa quıylady. Bir qaınaǵannan keıin kúrish salynady da, otyn basyńqyrap qoıyp, sýy tartylǵansha qaınatylady. Birneshe tusynan tesiledi. Ot barynsha báseńdetiledi. Qazannyń qaqpaǵy tyǵyzdap jabylady da jan-jaǵy oramalmen, ne qalyń matamen oralyp tastalady.

Pisken palaý jaqsylap aralastyrylady. Tabaqqa orta tusy úıip salynady. Beti manaǵy qýyrylǵan qus etimen jabylady.

Meıiz palaý

Quramy:

400 gram qoı eti, 2-3 pıaz, 5-6 sábiz, 1 kesege jýyq kúrish, 2 as qasyq meıiz, 2 as qasyyq ósimdik maıy, tuz ben burysh tatymyna qaraı, 1 as qasyq askók.

Daıyndaý tásili:

Qazanǵa qyzdyrylǵan maıǵa týralǵan qoı eti salynyp, uzynshalap kesilgen sábiz, usaqtap týralǵan pıaz qosylady da, jaqsylap qýyrylady. Tuzdalyp, buryshtalady. Ústine áýeli osy palaýǵa arnalǵan kúrishtiń jartysy, odan keıin meıiz, onyń ústine kúrishtiń qalǵany salynady da, qaınap turǵan sý quıylyp, qazannyń qaqpaǵy tyǵyzdap jabylady. Sodan keıin oty basyńqyrap qoıyp pisiriledi.

Piskennen keıin úlken ydysqa salynyp, beti kókpen ásemdeledi.        

Bıdaı palaý

Quramy:

500 gram bıdaı jarmasy, 500 gram qoı eti (sıyr eti de jaraıdy), 2-3 pıaz, 150 gram quıryq maı, 1 as qasyq áshkók, tuz ben burysh tatymyna qaraı.

Daıyndaý tásili:

Qoı eti týralmaı, iri kesek kúıinde pisirip alynady. Sodan soń kesegi 5-7 gramnan keletindeı etilip týralady. Sorpasy súziledi. Tuzdalady. Qoıdyń quıryq maıy men sál qýyrylǵan pıaz qosyp bir qaınatylady da, aldyn ala iriktelip, jýylǵan bıdaı jarmasy salynady. Odan ári botqa sekildi pisirile beredi.

Pisken bıdaı botqasynyń ústine manaǵy asylyp, týralǵan et salynyp, jaqsylap aralastyrylady. Etti salar kezde sorpaǵa batyryp alǵan durys.

Dastarqanǵa ákelerde bıdaı palaýynyń betine usaqtalǵan áshkók sebiledi.

---