InfoHub Logo

9 - 12 ǵasyrlardaǵy qolóner, saýda jáne sharýashylyqtyń damýy
Konspekt
Ortaǵasyrlyq qalalardyń kóbeıýi tutyný buıymdaryn kóp óndirýdi talap etti. Sondyqtan qalalarda sheberhanalar kóbeıe bastady. Qysh qumyra jasaıtyn sheberhanalar Otyrar, Quıryqtóbe, Talǵar, Tarazdan tabyldy. Qumyralardyń ishi - syrty jyltyrap turatyn túrli - tústi áınek tárizdi syrmen syrlanǵan. Bul ydystardyń syrlary jer astynda qansha ýaqyt jatsa da, óshpeı, hımıalyq ózgeriske ushyramaı sol alǵashqy túsin saqtap qalǵan. Qysh qumyrashylardyń qoly jetken jetistikteriniń biri – shyny buıymdar jasaý. 10 ǵasyrǵa jatatyn shyny ydystar Otyrar, Taraz, Iasy qalalarynan tabylǵan.
Zergerlik kásip ustalyqtaǵy sheberliktiń jetistigi dep esepteledi. Otyrar, Taraz, Talǵardan kúmis bilezik, altyn syrǵa, saqına, alqalar tabylǵan. Orta ǵasyr qolónerinde damyǵan kásiptiń biri – súıek uqsatý. Cúıekten jasalǵan buıymdardyń ishinde kóbirek kezdesetini – múıizden jasalǵan áshekeıler.
Ispıdjab, Otyrar, Farab qalalarynda aqsha shyǵaratyn saraılar bolǵan. Alaıda 10 - 12 ǵasyrlarda aıyrbas saýdasy basym bolǵan. 10 - 12 ǵasyrlardaǵy saýda qalalyq otyryqshylyq mádenıettiń damyǵandyǵyn bildiretin basty kórsetkish boldy. Ol qalalar arasyndaǵy saýda baılanysymen birge, dalalyq aımaqtar turǵyndarynyń saýdaǵa aralasýyn, qala men dalanyń baılanysyn da kúsheıtti. Eginshiliktiń damýy qala sanynyń jáne turǵyndarynyń ósýine baılanysty boldy. Qala mańyndaǵy egin egýge qajetti jerler keń túrde ıgerile bastady.
Konspekt suraqtar
1. Shý ańǵaryndaǵy óńdeletin jer kólemi:
2. Qalalyq otyryqshylyq mádenıettiń damyǵandyǵyn bildiretin basty kórsetkish:
3. Tarazda eshki túbitterimen aıyrbas saýda bolǵandyǵyn jazdy:
4. Horezm shahy Muhammed Tekesh teńge soqtyrǵan jyl:
5. Súıek túıreýishter, shahmat tastary tabyldy:
6. Ustalyqtaǵy sheberliktiń jetistigi:
7. Shyny ydystardy jasaý tásili:
8. Qysh qumyrashylardyń jetistikteri:
9. Jetisýdan tabylǵan qumyralardyń túr - pishini:
10. Syry óshpegen qysh qumyralar tabylǵan qala:
Taqyryptyń testi