InfoHub Logo

Jońǵarlardan týǵan jerin azat eti úshin úsh júzdiń basyn biriktirip, bárine basshylyq jasaǵan Abylaı han qolbasshylardy ózi tańdaıtyn kórinedi.

Birde qolbasy bolamyn degen ondaǵan batyrdy Abylaı aldyna shaqyrypty. Bulardyń ishinde raıymbek te bar kórinedi.

Qatar-qatar sapqa túzilgen óńsheń alpaýyt erlerdiń ózin, kóligin, qarý-jaraǵyn, kóbe-saýytyn syn kózden ótki zip kele jatqan Abylaı Raıymbektiń qasyna kelgende erekshe toqtasa kerek. Astyndaǵy qunannyń er-turmany óte áshekeıli eken. Aldynan qarasa, jylqynyń arqasy, ar tynan qarasa, shoqtyǵy, jaly kórinetin Qurandy erdiń ústindegi jigit óte jas kórinedi. Abylaı synaı qarap turyp:

— Myna balanyń astyndaǵy er-turman meniki, — deıdi. Sol sát Raıymbek:

— Hannyń eki aıtqany — ólgeni! — dep shańq ete qalady. Han ári qaraı basqa batyrlardy aralap kete barady. Raıymbek tapjylmaı tura beredi. Bir sıyr saýym ýaqyttan keıin Abylaı qaıta oralady. Oralady da manaǵy sózin taǵy aıtady. Sonda Raıymbek tizginin tartyp, taqymyn qysyp qalǵanda astyndaǵy qunany kókke qarǵyp, kisinep jiberedi. Abylaıdyń aldyna qunanyn oınaqtatyp bergen Raıymbek:

— Ýa, hanym, tóresiń,
Er-toqymǵa tónesiń,
Dúnıe kórip turmysyń,
Altyndaǵan shegesin!
Jala jaýyp tursyń-aý,
Jaladan túbi ólesiń.
Aıtqanyma senesiń,
Aıtqanyma senbeseń,
Abyroıyńdy tógesiń!
«Balań» dep meni basynba,
Batyrlyǵymdy kóresiń.
Arǵy atamdy surasań:
Ótirik aıtpas ór Alban,
Ór Albannan — er Aljan,
Aljannyń aty — dúr Mámbet.
Mámbetten týǵan Syrymbet,
Syrymbetten — Hangeldi.
Hangeldi babam týǵanda
Ýysynda qan keldi.
Aınalaıyn qazaǵym,
Qalmaq shaýyp, baq aýyp,
Sýdan aqqan qan kórdi.
Aqqan qandy tyımaqqa,
Alashtyń basyn jımaqqa
Abylaıdaı han berdi.
Atam meniń Hangeldi
Qazaq úshin qan berdi,
Jaratqanym jar berdi.
Jeti birdeı ul berdi,
Úlkeni — batyr Tileýke,
Ekinshisi — er Túke,
Úshinshisi — Móńke eken,
Tórtinshisi — Dóńke eken,
Besinshisi — Tursyn er,
Tursyndaı bolyp tursyn er.
Tursynnan keıin Aıbas-ty,
Aıbastan keıin Qoıbas-ty.
Jeti uly birikse,
Jer qýyrmaı qoımas-ty.
Er Túkeden men týdym
Er bolýǵa bel býdym.
Ýa, aldıar, tóresiń,
Er-toqymǵa tónesiń.
Dúnıe kórip turmysyń
Altyndaǵan shegesin!
Jalǵan aıtty demesin,
Óńsheń jasyq bul tobyr
Han aıtqan soń ne desin.
Aınalaıyn Han babam
Nemeresine arnaǵan
Astymdaǵy qunan ker.
Qunan kerde Qurandy er
Áýbákir usta jasaǵan.
Meniń ǵana básirem,
Shynymenen han bolsań,
Básiremdi surap kór, —

dep toqtaıdy. Abylaı han jas jigitke súısine qarap turyp:

— Qaraǵym, altynmen aptaǵan, kúmispen kúptegen ertoqymǵa, oınaqshyǵan ker qunanǵa mastanyp kelgen qýys keýde, dańǵoı maqtanshaq bireý me dep synaı aıtyp edim. Sózimdi qaıtyp aldym. Qolbasy sen bolasyń, — degen eken.

Oqýǵa keńes beremiz:

Abylaı hanmen sońǵy kezdesý

Abylaıdyń «Qandy qaraǵaı qan boldy, jol boldy» dep at berýi

Abylaıdyń qyrǵyz, ózbekke joryǵy (İİ nusqa)

---