Adamdar áleminde. Qarym - qatynastaǵy qıyndyqtar
Aqmola oblysy Kókshetaý qalasy № 19 OM
pedagog – psıhologi Kýrmasheva A.N.
«Adamdar áleminde. Qarym - qatynastaǵy qıyndyqtar» trenıń sabaǵy
Maqsaty: jasóspirimdik jalǵyzdyqty aldyn alý arqyly sýısıdtik minez – qulyqty aldyn - alý.
Kimdermen ótkizildi: 5 - 6 synyptar
1. «JARNAMALYQ ROLIK» jattyǵýy.
Nusqaý:
- Jarnama ne ekeni barlyǵymyzǵa jaqsy belgili. Kúndelikti ómirde biz teledıdar arqyly jarnamalyq rolıkter kórip, ártúrli taýarlarǵa jasalǵan prezentasıalardyń túrleri jaıynda túsinikterimiz bar. Barlyǵymyz jarnamalanǵan taýarlardyń tutynýshysy bolǵandyqtan, jarnama boıynsha maman bolyp alǵanymyz ásire aıtylǵan emes dep oılaımyn. Qazir biz osy jerge ózimizdiń bir taýarymyzǵa jarnamalyq rolıgimizdi jasaýǵa jınalyp otyrǵandaı elestetip kóreıik. Bizdiń mindetimiz – belgili bir taýardy halyqqa tanystyrý arqyly onyń jaqsy jaqtaryn kórsetý, olardy qyzyqtyrý. Barlyǵy – kádimgi jarnamalyq qyzmettegideı.
Biraq bir ereksheligi, bizdiń jarnama obektimiz aramyzdaǵy belgili adamdar bolady. Qazir árqaısymyz senderdiń esimderiń jazylǵan kartochkalardy alamyz. Senderge óz esimderiń túsýi múmkin, biraq eshteńe etpeıdi, onda ózderińdi ózderiń jarnamalaısyńdar. Bizdiń jarnamanyń erejesi boıynsha sender jarnamalaıtyn adamnyń esimin atamaısyńdar. Odan qaldy, senderge sol adamdy kádimgi taýar nemese qyzmet kórsetý túri retinde elestetý usynylǵan. Eger de seniń obektiń adam keıpinde týylmasa, ne bolýy múmkin dep oılaısyń. Múmkin tońazytqysh pa? Nemese qala syrtyndaǵy úı ma? Tońazytqysh bolsa, ne qylǵan tońazytqysh? Nemese qala syrtyndaǵy úı bolsa, ol qandaı úı?
Jasaǵan jarnamalaryń qandaı halyq kategorıasyna arnalǵanyn atańdar. Sonymen qatar, jarnamalyq rolıkte jarnamalaý obektileriniń eń mańyzdy jáne shynaıy sapalary kóriný kerek. Ár jarnamalyq rolıktiń uzaqtyǵy 1 mınýttan aspaý kerek. Sońynda toptyń qaı múshesin jarnamalaǵanyn top músheleri taýyp alý kerek.
Qajet bolsa synyp bólmesindegi kez - kelgen zattardy qoldanýǵa jáne basqa oıynshylardy kómekke shaqyrýǵa bolady.
Daıyndyqqa 10 mınýt ýaqyt beriledi.
2. «KÓLEŃKE» jattyǵýy.
Maqsaty: bir - birlerin túsine bilý qabiletterin damytý.
Nusqaý: Óz syńarymyzdy tańdaımyz. Birinshisi «adam», al ekinshisi onyń «kóleńkesi» bolyp bólinemiz. Adam mýzykanyń yrǵaǵymen ártúrli qımyldar jasaıdy, al kóleńkeniń mindeti sol qımyldardy buljytpaı qaıtalaý. Keıin «adam» men «kóleńke» ornymen aýysady.
3. «SEZİMDERDİ ATA»
Nusqaý:
Qanekeı kóreıik balalar, kim maǵan ártúrli sezimderdi bildiretin sózderdi eń kóp atap bere alady eken. Kezekpen sózderdi aıtyp, olardy vatmanǵa jazyp otyryńdar.
Bul jattyǵý qatysýshylardyń emosıa sózdikterin baıytý maqsatynda júrgiziledi. Jattyǵýdy eki toptyń arasynda saıys nemese jalpy toptyq «mı shabýyly» retinde ótkizýge bolady. Toptyń jumys nátıjesi - sózder jazylǵan vatmandy sabaq boıy qoldanýǵa bolady. Jumys barysynda tizimge jańa sózderdi engizýge bolady – bul sózdikte toptyń emosıonaldyq tájirıbesi kórsetiledi.
Talqylaý:
Atalǵan sezimder arasynan qaısysy basqalarynan qaraǵanda saǵan unaıdy? Seniń oıyńsha, qaı sezim eń jaǵymsyz? Myna sezimderdiń ishinen qaısysy saǵan jaqsy tanys nemese asa tanys emes?
4. «SIQYRLY ALAQAN» jattyǵýy.
Ár qatysýshy paraqtyń joǵarǵy shetine esimin jazyp, paraqqa alaqanynyń sýretin qaryndashpen túsiredi. Alaqannyń ár saýsaǵyna óziniń jeke qasıetterin jazý usynylady, saýsaqtardy ártúrli tústerge boıaýǵa da bolady. Keıin «alaqandar» sheńber boıynsha aralaıdy da, basqalary sol alaqan ıesine tán basqa jeke qasıetterin saýsaqtardyń arasyna jazady.
Talqylaý:
Óziń týraly ne bildiń? Qandaı jańalyq bildiń? Talqylaý barysynda biz ózimizdi qalaı qabyldaıtynymyzda jáne basqa adamdar bizdi syrtynan qalaı baıqaıtyndyǵynda shyndyqtyń ushy bar ekenine basa nazar aýdartý.
5. «ÓRMEKSHİ TORY» jattyǵýy.
Maqsaty: Topta jumys jasaý, kómek kórsetý.
Bul jattyǵýdy oryndaý úshin toqyma jibi qajet. Barlyǵy sheńber quryp turady. Jiptiń bir ushyn myqtap ustap, qarama - qarsy turǵan adamǵa jaqsy lebiz – tilek, madaqtama sóz aıtý arqyly jip matogyn beresiz. Jiptiń ózińizdegi ushyn myqtap ustap turasyz. Osylaısha jip matogyn bir - birine jaqsy sózder aıtý arqyly berip, jipti myqty ustap, tartyp turady. Keıin barlyǵy matogty alyp bolǵan soń, matok sizge qaıtyp kelý kerek. Sońynda qatysýshylar bir - birin jip arqyly bir tordy qurap turǵanyn kóredi. Torymyz buzylyp ketpeý úshin, biz bir - birimizben tyǵyz baılanystymyz. Eger bireýimiz ózimizdegi jiptiń ushyn jibere salsaq, sol jerdegi tor buzylyp qalady. Qatysýshylardan osy jattyǵý olardyń shynaıy ómirlerin qalaı kórsetetindigi jóninde suraý.
6. Trenıń qorytyndysyn shyǵarý. Refleksıa.
pedagog – psıhologi Kýrmasheva A.N.
«Adamdar áleminde. Qarym - qatynastaǵy qıyndyqtar» trenıń sabaǵy
Maqsaty: jasóspirimdik jalǵyzdyqty aldyn alý arqyly sýısıdtik minez – qulyqty aldyn - alý.
Kimdermen ótkizildi: 5 - 6 synyptar
1. «JARNAMALYQ ROLIK» jattyǵýy.
Nusqaý:
- Jarnama ne ekeni barlyǵymyzǵa jaqsy belgili. Kúndelikti ómirde biz teledıdar arqyly jarnamalyq rolıkter kórip, ártúrli taýarlarǵa jasalǵan prezentasıalardyń túrleri jaıynda túsinikterimiz bar. Barlyǵymyz jarnamalanǵan taýarlardyń tutynýshysy bolǵandyqtan, jarnama boıynsha maman bolyp alǵanymyz ásire aıtylǵan emes dep oılaımyn. Qazir biz osy jerge ózimizdiń bir taýarymyzǵa jarnamalyq rolıgimizdi jasaýǵa jınalyp otyrǵandaı elestetip kóreıik. Bizdiń mindetimiz – belgili bir taýardy halyqqa tanystyrý arqyly onyń jaqsy jaqtaryn kórsetý, olardy qyzyqtyrý. Barlyǵy – kádimgi jarnamalyq qyzmettegideı.
Biraq bir ereksheligi, bizdiń jarnama obektimiz aramyzdaǵy belgili adamdar bolady. Qazir árqaısymyz senderdiń esimderiń jazylǵan kartochkalardy alamyz. Senderge óz esimderiń túsýi múmkin, biraq eshteńe etpeıdi, onda ózderińdi ózderiń jarnamalaısyńdar. Bizdiń jarnamanyń erejesi boıynsha sender jarnamalaıtyn adamnyń esimin atamaısyńdar. Odan qaldy, senderge sol adamdy kádimgi taýar nemese qyzmet kórsetý túri retinde elestetý usynylǵan. Eger de seniń obektiń adam keıpinde týylmasa, ne bolýy múmkin dep oılaısyń. Múmkin tońazytqysh pa? Nemese qala syrtyndaǵy úı ma? Tońazytqysh bolsa, ne qylǵan tońazytqysh? Nemese qala syrtyndaǵy úı bolsa, ol qandaı úı?
Jasaǵan jarnamalaryń qandaı halyq kategorıasyna arnalǵanyn atańdar. Sonymen qatar, jarnamalyq rolıkte jarnamalaý obektileriniń eń mańyzdy jáne shynaıy sapalary kóriný kerek. Ár jarnamalyq rolıktiń uzaqtyǵy 1 mınýttan aspaý kerek. Sońynda toptyń qaı múshesin jarnamalaǵanyn top músheleri taýyp alý kerek.
Qajet bolsa synyp bólmesindegi kez - kelgen zattardy qoldanýǵa jáne basqa oıynshylardy kómekke shaqyrýǵa bolady.
Daıyndyqqa 10 mınýt ýaqyt beriledi.
2. «KÓLEŃKE» jattyǵýy.
Maqsaty: bir - birlerin túsine bilý qabiletterin damytý.
Nusqaý: Óz syńarymyzdy tańdaımyz. Birinshisi «adam», al ekinshisi onyń «kóleńkesi» bolyp bólinemiz. Adam mýzykanyń yrǵaǵymen ártúrli qımyldar jasaıdy, al kóleńkeniń mindeti sol qımyldardy buljytpaı qaıtalaý. Keıin «adam» men «kóleńke» ornymen aýysady.
3. «SEZİMDERDİ ATA»
Nusqaý:
Qanekeı kóreıik balalar, kim maǵan ártúrli sezimderdi bildiretin sózderdi eń kóp atap bere alady eken. Kezekpen sózderdi aıtyp, olardy vatmanǵa jazyp otyryńdar.
Bul jattyǵý qatysýshylardyń emosıa sózdikterin baıytý maqsatynda júrgiziledi. Jattyǵýdy eki toptyń arasynda saıys nemese jalpy toptyq «mı shabýyly» retinde ótkizýge bolady. Toptyń jumys nátıjesi - sózder jazylǵan vatmandy sabaq boıy qoldanýǵa bolady. Jumys barysynda tizimge jańa sózderdi engizýge bolady – bul sózdikte toptyń emosıonaldyq tájirıbesi kórsetiledi.
Talqylaý:
Atalǵan sezimder arasynan qaısysy basqalarynan qaraǵanda saǵan unaıdy? Seniń oıyńsha, qaı sezim eń jaǵymsyz? Myna sezimderdiń ishinen qaısysy saǵan jaqsy tanys nemese asa tanys emes?
4. «SIQYRLY ALAQAN» jattyǵýy.
Ár qatysýshy paraqtyń joǵarǵy shetine esimin jazyp, paraqqa alaqanynyń sýretin qaryndashpen túsiredi. Alaqannyń ár saýsaǵyna óziniń jeke qasıetterin jazý usynylady, saýsaqtardy ártúrli tústerge boıaýǵa da bolady. Keıin «alaqandar» sheńber boıynsha aralaıdy da, basqalary sol alaqan ıesine tán basqa jeke qasıetterin saýsaqtardyń arasyna jazady.
Talqylaý:
Óziń týraly ne bildiń? Qandaı jańalyq bildiń? Talqylaý barysynda biz ózimizdi qalaı qabyldaıtynymyzda jáne basqa adamdar bizdi syrtynan qalaı baıqaıtyndyǵynda shyndyqtyń ushy bar ekenine basa nazar aýdartý.
5. «ÓRMEKSHİ TORY» jattyǵýy.
Maqsaty: Topta jumys jasaý, kómek kórsetý.
Bul jattyǵýdy oryndaý úshin toqyma jibi qajet. Barlyǵy sheńber quryp turady. Jiptiń bir ushyn myqtap ustap, qarama - qarsy turǵan adamǵa jaqsy lebiz – tilek, madaqtama sóz aıtý arqyly jip matogyn beresiz. Jiptiń ózińizdegi ushyn myqtap ustap turasyz. Osylaısha jip matogyn bir - birine jaqsy sózder aıtý arqyly berip, jipti myqty ustap, tartyp turady. Keıin barlyǵy matogty alyp bolǵan soń, matok sizge qaıtyp kelý kerek. Sońynda qatysýshylar bir - birin jip arqyly bir tordy qurap turǵanyn kóredi. Torymyz buzylyp ketpeý úshin, biz bir - birimizben tyǵyz baılanystymyz. Eger bireýimiz ózimizdegi jiptiń ushyn jibere salsaq, sol jerdegi tor buzylyp qalady. Qatysýshylardan osy jattyǵý olardyń shynaıy ómirlerin qalaı kórsetetindigi jóninde suraý.
6. Trenıń qorytyndysyn shyǵarý. Refleksıa.
You Might Also Like
