InfoHub Logo

Ońtústik Qazaqstan obylysy
Shardara aýdany
№16 kolej
Oryndaǵan: J-56 top stýdenti Tólebaev Ersultan Qaıratuly
Jetekshisi: óndiristik oqytý sheberi Pantaev Erkeǵalı Sydyquly

 

İri ólshemdi daıyndamalardy óńdeý kezinde óńdeletin daıyndamany kóterýge, ornatýǵa jáne alýǵa arnalǵan aspap qoldanylady. 
Uzyndyǵy 800 mm astam bólshekterdi óńdeý úshi tokarlyq stanoktar almaly-salmaly lúnettermen qamtamasyz etiledi. Qyrlanǵan bólshekterdi shlıfteý úshin stanoktar qalyptar qamtamasyz etiledi.Týra qurylǵylarmen jabdyqtalǵan stanoktarda ortalyqta jumys istegen kezde (shaıba alynǵan kezde) shpındel qorshaýy qarastyrylady. Tutqany tokarlyq stanokqa bekitý qurylymy jumys kezinde onyń ózdiginen yǵysýyn boldyrmaıdy. Japsyrylǵan bólshekterdi óńdeý kezinde aldyńǵy taraqtar men artqy ortalyqtar úshin qatty metal tirek plasınkalar qoldanylady. Tutas bólshekterdi ushtaý kezinde syrtqy jyldamdyǵy 15 m/s aspaıdy, japsyrma bólshekterdiń jyldamdyǵy 10 m/s aspaıdy. 

Aǵash óńdeýge arnalǵan shlıfteý stanoktary

Shlıfti qabatty (sılındrdi, dıskilerdi, bobınalardy, shkıvterdi jáne janyshqyshty) kóteretin jumys organdary teńgeriledi.Shekti dısbalans pen teńgerý jaǵdaılary (statıkalyq nemese dınamıkalyq) zaýyt nusqaýlarynda kórsetiledi. Stanoktardaǵy shlıfti qabyqsha antı statıkalyq qurammen sińiriledi, al stanoktardyń statıkalyq elektr zarádtarynyń jınalý múmkindigin boldyrmaıtyn qurylǵylary bolady. Úzilgen, jaqsylap jelimdenbegen nemese shlıfti qabattarynyń jıekteri tegis emes stanoktardy paıdalanýǵa bolmaıdy.Taspaly stanoktarda shlıvti taspanyń japsyrmasynyń qosylǵan jeri onyń syrtqy (jumys) jaǵy onyń qozǵalysyna keri baǵytta bolatyndaı etip oryndalady. Sılındrlik stanoktarda shlıfti qabatty bekitý qurylymy onyń sılındrge tolyqtaı ornalastyrylýyn, jınalǵan jerleri men shyǵyńqy jıekteriniń bolmaýyn jáne senimdi uzartylýyn qamtamasyz etedi. Sılındrdegi qosý oryndaryndaǵy qaptamalardyń joǵarǵy jabyn sheti sılındrdi aınaldyrý baǵytyna qarsy jaǵyna qaratylady.Dıskili stanoktarda shlıfteý qabatynyń eni stanoktyń dıametrine sáıkes bolady. Shlıfteý qabaty dıskige myqtap bekitiledi jáne jıekterden shyǵyńqy búrmeleri men ózge de aqaýlary bolady. Taspaly stanoktardyń jumys barysynda shlıfteý taspasynyń turaqty kerilýin qamtamasyz etetin qurylǵysy bolady. Stanoktardaǵy dıametri 750 mm shlıfteý dıskisiniń jyldamdyǵy shetki oryndarda 38 m/s aspaıdy.Taspaly stanoktarda shoıyn shlıfterin qoldaný kezinde shlıfteý taspalarynyń jyldamdyǵy 30 m/s aspaıdy. Keń taspaly stanoktarda shlıfteý taspalary tolyǵymen jabylady.Taspasy tar stanoktarda shlıfteý taspasynyń joǵarǵy (jumys) bóligi qorshalady. Shkıfter men taspalardyń, sılındrlerdiń, dıskilerdiń jáne shetkaly bilikterdiń jumys istemeıtin bóliginiń qorshaý qurylǵylary tıimdi túrde tozań joıýdy qamtamasyz etetin pnevmo júıeniń tozań qabyldaǵyshtarymen biriktiriledi.Usaq nemese qısyq syzyqty bólshekterdi shlıfteý kezinde jumysshynyń qolynyń jaraqattaný múmkindigin boldyrmaıtyn arnaıy buıymdar qoldanylady. Stanoktardyń sorǵy jeldetkishi ajyratylǵan kezde, tútiksheler men qorshaý qaqpaqtary alynǵan jáne ashylǵan kezde stanoktyń iske qosylýyn boldyrmaıtyn buǵattaǵysh qurylǵylary bolady.

Aǵash óńdeýge arnalǵan burǵylaý jáne qashaý stanoktary

Kesetin aspaptardy daıyndamaǵa tereńdetý kezinde olardyń qorshaýlary aspaptyń qalǵan bóligin jaýyp turady, al ol daıyndamadan shyqqan kezde ol tolyǵymen qorshalady. Burǵy patronmen birge qorshalady. Burǵylaý stanogynyń kesetin aspabyn bekitý qurylymy onyń naqty ortalyqtandyrylýyn qamtamasyz etedi. Qashaý stanogynyń sýpportynyń shektegish tirekteri nemese sońǵy ajyratqyshtary bolady. Shynjyrly qashaý stanoktaryndaǵy kesý shynjyry syzǵysh pen 0 N kúshinde syzǵyshtan onyń ortalyǵy boıymen tartylǵan shynjyr arasyndaǵy aralyq shamamen 3-5 mm bolatyndaı etip tartylady.

Aǵash óńdeýge arnalǵan tıektep kesý stanoktary

Stanoktar óńdeletin materıaldyń yǵysýy men laqtyryndysyn boldyrmaıtyn qoldanystaǵy qyspaly qurylǵylarmen senimdi túrde jaraqtalady.«Aıyr quıryq» túrindegi stanoktarda frezalar jumys istemeıtin jaǵynan saqtandyrý aspaqtarymen qorshalady. Qyspalar tutas eni boıymen óńdeletin bólshekti jumys kúıinde bekitedi. Eki jaqty tıek kesý ramaly stanokta jyljymaıtyn baǵa jaǵynan kesetin aranyń aldynda kesý aspabyna qatysty stanokqa beriletin daıyndamalardyń qalpyn retteıtin trekter ornatylady. Ramaly eki jaqty tıektep kesý stanoktary avtomatty iske qosqyshtarmen jabdyqtalady jáne konveıerden óńdegen materıaldardy qabyldaıtyn kólbeý jazyqtyqtary bolady. Týra tıekti jáshikke arnalǵan stanoktarda kesetin bastıektiń qorshaýy qalyńdyǵy 3 mm bolat tabaqtan daıyndalady. Qorshaýdy shoıyn men plasmassadan daıyndaýǵa bolmaıdy. Stanoktyń árbir tabanynyń bastıegi jeke elektr jeteginen aınaldyrylady. Barlyq elektr qozǵaltqyshtary bir jalpy «Toqtatý» túımesinen ajyratylady. Berý tetiginiń iske qosý qurylǵysy kesý tetikteriniń bireýi bolsa da isten shyqqan kezde daıyndamany berý toqtalatyndaı etip, kesý tetikterin iske qosý qurylǵylarymen buǵaýlanady.

---