Áke - asqar taý
Esse
Áke - asqar taý
Áke - asqar taý. Otbasynda ákeniń alatyn orny bólek. Áke sol shańyraqtyń bar aýyrtpashylyǵyn kóteretin asyrap baǵýǵa da, jaqsy tálim-tárbıe berýge de mindetti adam.
Qazaq qoǵamynda ákeniń alatyn orny erekshe. Olaı bolatyny otbasyn materıaldyq ıgilikpen qamtamasyz etý balany súndetke otyrǵyzý, uldy úılendirip otaýyn tigip, enshisin berý, qyzdy ornyqty jerge uzatý, balalaryna bilim alýǵa múmkindik jasaý sıaqty mádenı-áleýmettik mańyzdy jaıttar ákeniń moınyndaǵy úlken mindet. Osymen baılanysty ákeni syılaý, qurmetteý, oǵan qarsy kelmeý otbasylyq ádemi tárbıeniń belgisi dep oılaımyn.
Otbasy tárbıesinde áke ul balaǵa, sheshe qyz balaǵa jaýapty bolady. Sondyqtan halqymyz “Uldyń uıaty ákede, qyzdyń uıaty sheshede” degen. Meniń oıymsha qazirgi qoǵamda otbasyndaǵy ákeniń orny, bedeli tómendep ketti. Analardyń róli birinshi orynǵa shyǵyp, uldaryna aıbaryn kórsetip jubaıyna nyq sózin aıtatyn jigerli jigitter qatary azaıdy.
Qazirgi qoǵamda ákeniń orny tómendep ketýiniń sebebi, qazir kóp er azamattar joǵaryda aıtyp ótkendeı jaýapkershilikpen, mindetterdi oryndaýdan qashady. Al sondaı jaǵdaıda qaı áıel zaty ol er azamatty kerek qylady? Árıne ondaı jaǵdaıda áıel adam eshqandaı erkekke táýeldi emes ekenin kórsete biledi.
Qazir kóbinese otbasyn asyrap otyrǵan jalǵyz basty áıelder, nemese kúıeýiniń jumysy joq áıel zaty sol otbasyny asyraý mindetim dep biledi. Sondaı kezderde jaýapkershilikpen mindetterden qashatyn er azamatty kim syılap, kim tórine otyrǵyzady? Sol sebepti de qazirgi ákelermen burynǵy ákelerdiń orny men bedeli jermen kókteı.
Qoryta kelgende ár otbasynda áke men ananyń mindeti óz ornymen oryndalsa, sol otbasydan shyqqan qyz ben jigitterde bolashaqta jaqsy otbasynyń negizi bola alady dep oılaımyn. “Eshbir áke balasyna jaqsy tárbıeden artyq eshteńe bere almaıdy” (Hadıs shárıf) aıtqandaı. Bala otbasynda ákeniń jaýapkershilik pen úlken mindetterin kórip, sony sanasyna quıyp ósse olda óz otbasyndaǵy mindetin tolyqtaı bilip syıly áke bolyp shyǵady degen oıdamyn. Sondyqtan balalaryna, jaryna bárin nazarymen-aq túsindiretin burynǵy ákelerdiń rólin qaıtarý kerek!
Jazǵan: Djýmabaeva Aıdana
Áke - asqar taý
Áke - asqar taý. Otbasynda ákeniń alatyn orny bólek. Áke sol shańyraqtyń bar aýyrtpashylyǵyn kóteretin asyrap baǵýǵa da, jaqsy tálim-tárbıe berýge de mindetti adam.
Qazaq qoǵamynda ákeniń alatyn orny erekshe. Olaı bolatyny otbasyn materıaldyq ıgilikpen qamtamasyz etý balany súndetke otyrǵyzý, uldy úılendirip otaýyn tigip, enshisin berý, qyzdy ornyqty jerge uzatý, balalaryna bilim alýǵa múmkindik jasaý sıaqty mádenı-áleýmettik mańyzdy jaıttar ákeniń moınyndaǵy úlken mindet. Osymen baılanysty ákeni syılaý, qurmetteý, oǵan qarsy kelmeý otbasylyq ádemi tárbıeniń belgisi dep oılaımyn.
Otbasy tárbıesinde áke ul balaǵa, sheshe qyz balaǵa jaýapty bolady. Sondyqtan halqymyz “Uldyń uıaty ákede, qyzdyń uıaty sheshede” degen. Meniń oıymsha qazirgi qoǵamda otbasyndaǵy ákeniń orny, bedeli tómendep ketti. Analardyń róli birinshi orynǵa shyǵyp, uldaryna aıbaryn kórsetip jubaıyna nyq sózin aıtatyn jigerli jigitter qatary azaıdy.
Qazirgi qoǵamda ákeniń orny tómendep ketýiniń sebebi, qazir kóp er azamattar joǵaryda aıtyp ótkendeı jaýapkershilikpen, mindetterdi oryndaýdan qashady. Al sondaı jaǵdaıda qaı áıel zaty ol er azamatty kerek qylady? Árıne ondaı jaǵdaıda áıel adam eshqandaı erkekke táýeldi emes ekenin kórsete biledi.
Qazir kóbinese otbasyn asyrap otyrǵan jalǵyz basty áıelder, nemese kúıeýiniń jumysy joq áıel zaty sol otbasyny asyraý mindetim dep biledi. Sondaı kezderde jaýapkershilikpen mindetterden qashatyn er azamatty kim syılap, kim tórine otyrǵyzady? Sol sebepti de qazirgi ákelermen burynǵy ákelerdiń orny men bedeli jermen kókteı.
Qoryta kelgende ár otbasynda áke men ananyń mindeti óz ornymen oryndalsa, sol otbasydan shyqqan qyz ben jigitterde bolashaqta jaqsy otbasynyń negizi bola alady dep oılaımyn. “Eshbir áke balasyna jaqsy tárbıeden artyq eshteńe bere almaıdy” (Hadıs shárıf) aıtqandaı. Bala otbasynda ákeniń jaýapkershilik pen úlken mindetterin kórip, sony sanasyna quıyp ósse olda óz otbasyndaǵy mindetin tolyqtaı bilip syıly áke bolyp shyǵady degen oıdamyn. Sondyqtan balalaryna, jaryna bárin nazarymen-aq túsindiretin burynǵy ákelerdiń rólin qaıtarý kerek!
Jazǵan: Djýmabaeva Aıdana
You Might Also Like
-
Osy ólkeden qazaqtyń belgili kúıshileri Qurmanǵazy, Dına, Seıtek, Naýsha, dombyrashylar J. Temiralıev, E. Qazıev, Halyq artısi, aktrısa H. Bókeeva, qazaqtyń tuńǵysh dırıjeri Sh. Qajyǵalıev jáne t. b.Osy...
