Alaqaı, Jańa jyl!
«Alaqaı, Jańa jyl!»
Maqsaty: Balalarǵa jyldyń tórt mezgili, Jańa jyl merekesi týraly túsinik berip, balalardyń taqpaqty mánerlep oqýy, ánmen bıdi naqyshyna keltirip oryndaý qabiletterin arttyrý jáne ásemdikke, uıymshyldyqqa tárbıeleý.
Keıipkerler:
Altyn qus –
Mystan kempir –
Aıaz ata –
Aqshaqar –
Jyl mezgilderi - Balalar.
Mýzyka áýenimen búldirshinder zalǵa kiredi.
Júrgizýshi: Sálemetsizder me! Qurmetti ata - analar, qonaqtar, balalar. Kele jatqan Jańa jyl qutty bolsyn!
Aıaz betten óbedi,
Aı barady jylystap,
Aspan jerge tógedi
Aq kúmisin ýystap.
Óleń de ázir, án ázir,
Oıyn da ázir, bári ázir,
Kel, jańa jyl bizderge,
Kel, jańa jyl, jańa jyl!
Jeldiń daýysy estiledi. Ortaǵa qanatyn samǵap altyn qus ushyp keledi.
Jańa jylym jol bolsyn,
Basqan qadam oń bolsyn!
Kele jatqan jańa jyl,
Bizge qutty jyl bolsyn!
Al men bolsam, Altyn quspyn! Ár shańyraqqa qonǵan baqyt quspyn.
Júrgizýshi: Balalar, qarańdarshy, ózi qandaı sulý! Baqyt qusynyń bizdiń merekemizge kelgeni qandaı jaqsy boldy. Altyn qus, osy sen adal nıet, aqyldy adamdardyń tilegin oryndaıdy deıdi. Bizdiń aıtqanymyzdy oryndaısyń ba?
Altyn qus: Árıne, oryndaımyn. Ne tilekteriń bar? Aıta berińder
Júrgizýshi: Olaı bolsa, búgingi merekege jyldyń tórt mezgilin shaqyrsaq qaıtedi?
Altyn qus: Aıtqandaryń oryndalady, balalar.
Altyn qus alańdy aınala ushyp, qanatymen samǵap júgiredi. Daýyl men jeldiń daýysy estiledi. Ortaǵa Kóktem, Jaz, Kúz, Qys keledi.
Kóktem: Oıpyrmaı, men qaıdamyn?
Qys: Basym aınalyp ketti biz qaıda keldik?
Jaz: Qyzdar, qarańdar, qandaı ádemi! Biz merekege kelgen sıaqtymyz.
Kúz: Ana shyrshany qarańdar, qandaı ádemi. Altyn qus sen bizdi qaıda alyp keldiń?
Júrgizýshi: Jyldyń tórt mezgilin, jaıqalǵan, jadyraǵan jaz, qaharly qylyshyn súıregen qys, baılyǵyn halyqqa tartý etken altyn kúz, tirshilikti tiriltip kókke boıaǵan kóktem. Sálemetsizder me! Biz sizderdi «Qarlyǵash» toby búldirshinderiniń Jańa jyldyq merekesine arnaıy shaqyryp otyrmyz.
Kóktem. Sálemetsizder me, balalar! Amansyńdar ma, shyraqtarym! Maıysyp kólge bitken quraqtarym, Kórsetińder ónerdi qıly - qıly,
Ózderińdi dúbir toıǵa izdep keldik.
Qys: Qyzyq dýman kún keldi
Jasyl shyrsha túrlendi
Aıaz súıip, qar borap
Mine, jańa jyl keldi.
Jaz: Oı, balalar, sender men sıaqty qandaı sulýsyńdar.
Kúz: Joq, jaz. Myna turǵan balalar maǵan tartqan, qandaı ádemi.
Júrgizýshi: Qyzdar aıtyspańdar, qanekı birińnen biriń ótken ádemisińder, odanda myna búldirshindermen birgelikte jańa jyl ánin oryndaıyq.
Shyrsha jyry.
Al, balalar aıtyńdarshy bizdiń merekemizge kim jetispeı tur, Jańa jyl merekesiniń sáni kim, qalaı oılaısyńdar?
Balalar: Aıaz ata men Aqshaqar jetispeıdi.
Júrgizýshi: Al onda balalar Aıaz ata ormanda adasyp qalǵan bolar. Aıaz ata men Aqshaqardy shaqyraıyq.
Balalar: Aıaz ata, Aqshaqar - dep aıǵaılap shaqyrady.
(Aıaz atanyń ornyna mystan kempir ushyp kiredi de, shyrshany bir aınalyp baryp, qonaqtardyń aldyna kelip tura qalady.)
Mystan: Paı - paı, men qaıda keldim ózi. Myna shyrshanyń keremetin - aı! Úıge alyp ketsem be eken? (Osy kezde mystan tómenge eńkeıip, shyrshanyń túbirimen julyp alǵysy keledi.)
Júrgizýshi: Mystan kempir! (Mystan kempir oǵan mán bermeıdi de, shyrshany julýyn toqtatpaıdy.) Biz jańa jyl meıramyn toılap jatyrmyz, tımeńiz bizdiń shyrshamyzǵa - mystan kempir sózge mán bermeı bylaı deıdi:- Týý (mańdaıdaǵy terin súrtip turyp) Myna shyrshanyń tamyrynyń tereń otyrǵyzylǵanyn - aı, julynbaıdy ǵoı. Sol kezde shyrshadaǵy jaltyraǵan kiltti kórip qalady da: mynaý qandaı qyzyq kilt ózi, osy kilt baǵanaǵy meniń ushyp kele jatyp kórgen, sandyqtyń kilti bolar. Sol sandyqtan bir keremet dámniń ıisi shyǵyp edi, múmkin aqsha da bar shyǵar men shyrshaǵa tımeı - aq osy kiltti alyp baryp sandyqty ashaıyn, múmkin tamaǵyna toıyp, aqshasyna bir baıyp qalarmyn.
Júrgizýshi: Balalar, qane merekeni jalǵastyraıyq, Aıaz ata keshikti ǵoı. Múmkin adasyp ketken bolar.......
(Esiktiń syrtynan daýystar estilip, ile shala zalǵa Aıaz ata men Aqshaqar kiredi.)
Aıaz ata: Qandaı jarqyn júzderiń
Qandaı ásem jyrlaryń
Asaýlarmen alysqan
Asaý jelmen jarysqan
Atalaryń senderge
Sharshap keldi alystan.
Aıaýly analarǵa, ardaqty ul - qyzdarǵa, búldirshin balalarǵa bir salem.
Aqshaqar: Qarashy Ata balalardyń kıimi qandaı ádemi. Shyrshada ásem bezendirilgen eken. Bári de tym sulýlanyp ketipti.
Shyrsha shamyn jaǵaıyq
Jańa jyl merekesin ashaıyq
1, 2, 3
Janbaıdy. Ne bolǵan sıqyrly taıaǵym tońyp qalǵan bolar. Taǵy bir kóreıik 1, 2, 3,- 1, 2, 3.
Júrgizýshi: Aıaz ata siz jol júrip sharshap kelgen bolarsyz, myna jerge otyryp, bizdiń balalardyń jańa jylǵa arnaǵan taqpaqtaryn tyńdaı qoıyńyz endeshe.
Balalardyń taqpaqtary:
Temirlan: Nazerke:
1) Tamasha, tamasha! 2) Jańa jylym mol bolsyn
Shyrshamyz tur jarasa. Basqan qadam oń bolsyn
Basynda ásem juldyzy Tórle tórle jańa jyl
Kóz toımaıdy qarasa. Bizge qutty jyl bolsyn.
Maǵjan: Janar: Aıajan:
3) Saqaly appaq kúmisteı 4) Ádemilep biz ilgen 5) Dalada qar boraıdy
Tisteri appaq kúrishteı Oıynshyqtar tizilgen Aq mamyqqa oraıdy
Qyzyl ala shapandy Qandaı jaqsy shyrshamyz Muz bolady qatady
Saǵyndym aıaz atany. Án shyrqaıyq barshamyz. Jyp - jyltyr bop jatady.
Júrgizýshi: Aıaz ata qazir bizdiń búldirshinderimizdiń daıyndaǵan bıin tamashalaıyq. Váls.
Oıyn: «Jyldam kıindir»
Júrgizýshi: Al endi bizdiń merekege kelgen ańdarymyzdyń bıin tamashalasaq.
Aıaz ata: Keremet balapandarym rahmet senderge.
Oıyn: «Qatyp qal»
Aıaz ata:- Oı bárekeldi, jaraısyńdar balalar, atalaryńdy bir qýantyp tastadyńdar.
Júrgizýshi: Qys hanshaıymymyzdyń da bizdiń balalarǵa arnaǵan áni bar eken. Tyńdaımyz ba balalar?
Júrgizýshi: Aıaz ata siz bizdiń balalarǵa syılyqtar ákeldińiz be?
Aıaz ata: Árıne barlyq syılyq myna sandyqtyń ishinde. Aqshaqar sandyqtyń kilti qaıda?
(Aqshaqar ıyǵymen bilmeımin degendeı shara jasaıdy.)
Júrgizýshi: Qandaı kiltti surap tursyz? Baǵanaǵy shyrshadaǵy ilinip turǵan kilt pe?
Aıaz ata: Iá sol kilt bolar.
Júrgizýshi: Aıaz ata, ol kiltti mystan kempir alyp ketti, ol tipti shyrshamyzdy da ala ketkisi kelgen.
Aıaz ata: Qap áttegen - aı! Qane biz Aqshaqar ekeýmiz ony izdep keleıik.(Osy kezde zalǵa mystan kiredi.)
Mystan: AA bálem! Taptym, sandyq munda tur eken ǵoı.
Aqshaqar: Myna urlyqshy munda júr ǵoı. Qane kiltti maǵan ber, balalar syılyqtaryn kútip qaldy.
Mystan: oıbaı taǵy ne deıdi. Syılyq ózime de kerek.
Aıaz ata: Ah bálem! Olaı bolsa ózińnen kór men seni qatyryp tastaıyn. «Qane taıaǵym myna mystandy qatyryp tasta (mystan kempir turǵan jerinde qatyp qalady.)
Mystan: Áı Aıaz ata! keregi joq, meni bosat men saǵan kiltińdi beremin, men jeńildim. Balalar men kiltti bersem maǵan da syılyq beresińder me.
Balalar: Beremiz.
Mystan kempir: Balalar onda meniń qoıar tilegimdi oryndasyn: Bul oıyn «Aldaý oıyny» dep atalady. Men senderdi aldaımyn, sender qatelespeı aıtqan kezde ózderińniń dene múshelerińdi aldanbaı ustap qalýlaryń kerek.
Mystan kempir: Jaraısyńdar, balalar, men jeńildim.
Aıaz ata: Jaraısyńdar balalarym! Meni búgin bir qýantyp, alys jerden kelgende kóńilimdi kóterdińder. Bizdiń syılyǵymyzǵa rıza bolyńdar. Al endi biz jolǵa shyǵaıyq. Qosh saý bolyńdar!
Júrgizýshi: Al osymen bizdiń jańa jylǵa arnalǵan merekemiz aıaqtaldy. Jańa jyl barlyqtaryńyzǵa qut bereke ákelsin.
Rýdnyı qalasy,
«№2 Qashar orta mektebi»KMM
Shaǵyn ortalyq tárbıeshisi Ýtebaeva Gýljaına Elmýratovna
Maqsaty: Balalarǵa jyldyń tórt mezgili, Jańa jyl merekesi týraly túsinik berip, balalardyń taqpaqty mánerlep oqýy, ánmen bıdi naqyshyna keltirip oryndaý qabiletterin arttyrý jáne ásemdikke, uıymshyldyqqa tárbıeleý.
Keıipkerler:
Altyn qus –
Mystan kempir –
Aıaz ata –
Aqshaqar –
Jyl mezgilderi - Balalar.
Mýzyka áýenimen búldirshinder zalǵa kiredi.
Júrgizýshi: Sálemetsizder me! Qurmetti ata - analar, qonaqtar, balalar. Kele jatqan Jańa jyl qutty bolsyn!
Aıaz betten óbedi,
Aı barady jylystap,
Aspan jerge tógedi
Aq kúmisin ýystap.
Óleń de ázir, án ázir,
Oıyn da ázir, bári ázir,
Kel, jańa jyl bizderge,
Kel, jańa jyl, jańa jyl!
Jeldiń daýysy estiledi. Ortaǵa qanatyn samǵap altyn qus ushyp keledi.
Jańa jylym jol bolsyn,
Basqan qadam oń bolsyn!
Kele jatqan jańa jyl,
Bizge qutty jyl bolsyn!
Al men bolsam, Altyn quspyn! Ár shańyraqqa qonǵan baqyt quspyn.
Júrgizýshi: Balalar, qarańdarshy, ózi qandaı sulý! Baqyt qusynyń bizdiń merekemizge kelgeni qandaı jaqsy boldy. Altyn qus, osy sen adal nıet, aqyldy adamdardyń tilegin oryndaıdy deıdi. Bizdiń aıtqanymyzdy oryndaısyń ba?
Altyn qus: Árıne, oryndaımyn. Ne tilekteriń bar? Aıta berińder
Júrgizýshi: Olaı bolsa, búgingi merekege jyldyń tórt mezgilin shaqyrsaq qaıtedi?
Altyn qus: Aıtqandaryń oryndalady, balalar.
Altyn qus alańdy aınala ushyp, qanatymen samǵap júgiredi. Daýyl men jeldiń daýysy estiledi. Ortaǵa Kóktem, Jaz, Kúz, Qys keledi.
Kóktem: Oıpyrmaı, men qaıdamyn?
Qys: Basym aınalyp ketti biz qaıda keldik?
Jaz: Qyzdar, qarańdar, qandaı ádemi! Biz merekege kelgen sıaqtymyz.
Kúz: Ana shyrshany qarańdar, qandaı ádemi. Altyn qus sen bizdi qaıda alyp keldiń?
Júrgizýshi: Jyldyń tórt mezgilin, jaıqalǵan, jadyraǵan jaz, qaharly qylyshyn súıregen qys, baılyǵyn halyqqa tartý etken altyn kúz, tirshilikti tiriltip kókke boıaǵan kóktem. Sálemetsizder me! Biz sizderdi «Qarlyǵash» toby búldirshinderiniń Jańa jyldyq merekesine arnaıy shaqyryp otyrmyz.
Kóktem. Sálemetsizder me, balalar! Amansyńdar ma, shyraqtarym! Maıysyp kólge bitken quraqtarym, Kórsetińder ónerdi qıly - qıly,
Ózderińdi dúbir toıǵa izdep keldik.
Qys: Qyzyq dýman kún keldi
Jasyl shyrsha túrlendi
Aıaz súıip, qar borap
Mine, jańa jyl keldi.
Jaz: Oı, balalar, sender men sıaqty qandaı sulýsyńdar.
Kúz: Joq, jaz. Myna turǵan balalar maǵan tartqan, qandaı ádemi.
Júrgizýshi: Qyzdar aıtyspańdar, qanekı birińnen biriń ótken ádemisińder, odanda myna búldirshindermen birgelikte jańa jyl ánin oryndaıyq.
Shyrsha jyry.
Al, balalar aıtyńdarshy bizdiń merekemizge kim jetispeı tur, Jańa jyl merekesiniń sáni kim, qalaı oılaısyńdar?
Balalar: Aıaz ata men Aqshaqar jetispeıdi.
Júrgizýshi: Al onda balalar Aıaz ata ormanda adasyp qalǵan bolar. Aıaz ata men Aqshaqardy shaqyraıyq.
Balalar: Aıaz ata, Aqshaqar - dep aıǵaılap shaqyrady.
(Aıaz atanyń ornyna mystan kempir ushyp kiredi de, shyrshany bir aınalyp baryp, qonaqtardyń aldyna kelip tura qalady.)
Mystan: Paı - paı, men qaıda keldim ózi. Myna shyrshanyń keremetin - aı! Úıge alyp ketsem be eken? (Osy kezde mystan tómenge eńkeıip, shyrshanyń túbirimen julyp alǵysy keledi.)
Júrgizýshi: Mystan kempir! (Mystan kempir oǵan mán bermeıdi de, shyrshany julýyn toqtatpaıdy.) Biz jańa jyl meıramyn toılap jatyrmyz, tımeńiz bizdiń shyrshamyzǵa - mystan kempir sózge mán bermeı bylaı deıdi:- Týý (mańdaıdaǵy terin súrtip turyp) Myna shyrshanyń tamyrynyń tereń otyrǵyzylǵanyn - aı, julynbaıdy ǵoı. Sol kezde shyrshadaǵy jaltyraǵan kiltti kórip qalady da: mynaý qandaı qyzyq kilt ózi, osy kilt baǵanaǵy meniń ushyp kele jatyp kórgen, sandyqtyń kilti bolar. Sol sandyqtan bir keremet dámniń ıisi shyǵyp edi, múmkin aqsha da bar shyǵar men shyrshaǵa tımeı - aq osy kiltti alyp baryp sandyqty ashaıyn, múmkin tamaǵyna toıyp, aqshasyna bir baıyp qalarmyn.
Júrgizýshi: Balalar, qane merekeni jalǵastyraıyq, Aıaz ata keshikti ǵoı. Múmkin adasyp ketken bolar.......
(Esiktiń syrtynan daýystar estilip, ile shala zalǵa Aıaz ata men Aqshaqar kiredi.)
Aıaz ata: Qandaı jarqyn júzderiń
Qandaı ásem jyrlaryń
Asaýlarmen alysqan
Asaý jelmen jarysqan
Atalaryń senderge
Sharshap keldi alystan.
Aıaýly analarǵa, ardaqty ul - qyzdarǵa, búldirshin balalarǵa bir salem.
Aqshaqar: Qarashy Ata balalardyń kıimi qandaı ádemi. Shyrshada ásem bezendirilgen eken. Bári de tym sulýlanyp ketipti.
Shyrsha shamyn jaǵaıyq
Jańa jyl merekesin ashaıyq
1, 2, 3
Janbaıdy. Ne bolǵan sıqyrly taıaǵym tońyp qalǵan bolar. Taǵy bir kóreıik 1, 2, 3,- 1, 2, 3.
Júrgizýshi: Aıaz ata siz jol júrip sharshap kelgen bolarsyz, myna jerge otyryp, bizdiń balalardyń jańa jylǵa arnaǵan taqpaqtaryn tyńdaı qoıyńyz endeshe.
Balalardyń taqpaqtary:
Temirlan: Nazerke:
1) Tamasha, tamasha! 2) Jańa jylym mol bolsyn
Shyrshamyz tur jarasa. Basqan qadam oń bolsyn
Basynda ásem juldyzy Tórle tórle jańa jyl
Kóz toımaıdy qarasa. Bizge qutty jyl bolsyn.
Maǵjan: Janar: Aıajan:
3) Saqaly appaq kúmisteı 4) Ádemilep biz ilgen 5) Dalada qar boraıdy
Tisteri appaq kúrishteı Oıynshyqtar tizilgen Aq mamyqqa oraıdy
Qyzyl ala shapandy Qandaı jaqsy shyrshamyz Muz bolady qatady
Saǵyndym aıaz atany. Án shyrqaıyq barshamyz. Jyp - jyltyr bop jatady.
Júrgizýshi: Aıaz ata qazir bizdiń búldirshinderimizdiń daıyndaǵan bıin tamashalaıyq. Váls.
Oıyn: «Jyldam kıindir»
Júrgizýshi: Al endi bizdiń merekege kelgen ańdarymyzdyń bıin tamashalasaq.
Aıaz ata: Keremet balapandarym rahmet senderge.
Oıyn: «Qatyp qal»
Aıaz ata:- Oı bárekeldi, jaraısyńdar balalar, atalaryńdy bir qýantyp tastadyńdar.
Júrgizýshi: Qys hanshaıymymyzdyń da bizdiń balalarǵa arnaǵan áni bar eken. Tyńdaımyz ba balalar?
Júrgizýshi: Aıaz ata siz bizdiń balalarǵa syılyqtar ákeldińiz be?
Aıaz ata: Árıne barlyq syılyq myna sandyqtyń ishinde. Aqshaqar sandyqtyń kilti qaıda?
(Aqshaqar ıyǵymen bilmeımin degendeı shara jasaıdy.)
Júrgizýshi: Qandaı kiltti surap tursyz? Baǵanaǵy shyrshadaǵy ilinip turǵan kilt pe?
Aıaz ata: Iá sol kilt bolar.
Júrgizýshi: Aıaz ata, ol kiltti mystan kempir alyp ketti, ol tipti shyrshamyzdy da ala ketkisi kelgen.
Aıaz ata: Qap áttegen - aı! Qane biz Aqshaqar ekeýmiz ony izdep keleıik.(Osy kezde zalǵa mystan kiredi.)
Mystan: AA bálem! Taptym, sandyq munda tur eken ǵoı.
Aqshaqar: Myna urlyqshy munda júr ǵoı. Qane kiltti maǵan ber, balalar syılyqtaryn kútip qaldy.
Mystan: oıbaı taǵy ne deıdi. Syılyq ózime de kerek.
Aıaz ata: Ah bálem! Olaı bolsa ózińnen kór men seni qatyryp tastaıyn. «Qane taıaǵym myna mystandy qatyryp tasta (mystan kempir turǵan jerinde qatyp qalady.)
Mystan: Áı Aıaz ata! keregi joq, meni bosat men saǵan kiltińdi beremin, men jeńildim. Balalar men kiltti bersem maǵan da syılyq beresińder me.
Balalar: Beremiz.
Mystan kempir: Balalar onda meniń qoıar tilegimdi oryndasyn: Bul oıyn «Aldaý oıyny» dep atalady. Men senderdi aldaımyn, sender qatelespeı aıtqan kezde ózderińniń dene múshelerińdi aldanbaı ustap qalýlaryń kerek.
Mystan kempir: Jaraısyńdar, balalar, men jeńildim.
Aıaz ata: Jaraısyńdar balalarym! Meni búgin bir qýantyp, alys jerden kelgende kóńilimdi kóterdińder. Bizdiń syılyǵymyzǵa rıza bolyńdar. Al endi biz jolǵa shyǵaıyq. Qosh saý bolyńdar!
Júrgizýshi: Al osymen bizdiń jańa jylǵa arnalǵan merekemiz aıaqtaldy. Jańa jyl barlyqtaryńyzǵa qut bereke ákelsin.
Rýdnyı qalasy,
«№2 Qashar orta mektebi»KMM
Shaǵyn ortalyq tárbıeshisi Ýtebaeva Gýljaına Elmýratovna
You Might Also Like
-
«Bozbala men boıjetken» baıqaýynyń senarıi.
