InfoHub Logo

Algorıtmniń tıpteri
(Syzyqtyq algorıtm, tarmaqtalǵan algorıtm, qaıtalaý algorıtimi)

Sabaqtyń maqsaty:

Bilimdilik: Algorıtm komandalarynyń túrlerimen, algorıtmniń qurylymymen tanystyrý.
Algorıtm qurýǵa úıretý.
Damytýshylyq: oqýshylardyń oı - órisin, logıkasyn odan ári damytý.
Tárbıelik: algorıtm qurýda uqyptylyqqa, óz betinshe eńbektenýge tárbıeleý.

Algorıtm ataýy ataqty arab matematıgi Ábý Jafar Muhammed ıbn Musa ál - Horezmı esiminiń latynsha Algorithmi (Algorıtmı) bolyp jazylýynan İX ǵasyrda shyqqan

Algorıtm degenimiz - oryndaýshy belgilengen maqsatqa jetý úshin árekettiń ret - retimen oryndalýy.

«Aǵashty otyrǵyzý» algorıtmi
Kúrek pen kóshetti al
Shuńqyrdy qaz
Kóshetti shuńqyrǵa sal.
Sý sepkishti alyp, kóshetti otyrǵyz
Shuńqyrdy toltyr…
Kúrek pen sý sepkishti ornyna qoı

Stýdent bolý úshin algorıtmniń mynadaı qadamdaryn oryndaý kerek:
1. Orta mektepti bitirip, atestat alý.
2. Ulttyq biryńǵaı test boıynsha synaq tapsyrý.
3. Test qorytyndysy boıynsha jınaǵan bal kórsetilgen qujattardyń konkýrsqa tapsyrý
4. Konkýrstan ótý.

Algorıtm qasıetteri
↓
Aıqyn, anyqtylyǵy
Úziktiligi
Nátıjeliligi
Jalpylamalyq

Algorıtm qurylymy
↓
Syzyqtyq algorıtm
Tarmaqtalý algorıtm
Sıkldik (qaıtalaný) algorıtm
Áreketterdiń tizbekteı oryndalýyn sıpattaıtyn algorıtm
Shartty tekserý arqyly oryndalatyn algorıtm
Belgili bir bóligi birneshe ret qaıtalatatyn algorıtm

Algorıtmdi jazý tásilderi:
1. Tabıǵı tilde
2. Arnaıy túıindi sózder – termınder arqyly jazý. Qarapaıym algorıtmdik tilder qoldaný.
3. Blok - shema túrinde.
4. Programmalaý tilinde jazý.

Áreketterdiń tizbekteı oryndalýyn sıpattaıtyn algorıtm – syzyqtyq algorıtm dep atalady.
Mysaly:
alg úı tapsyrmasyn oryndaý
basy
kúndelikti alý
tıisti betin ashý,
úı tapsyrmasyn anyqtaý
úı tapsyrmasyn oryndaý
kúndelikti ornyna qoıý
sońy

Tarmaqtalý algorıtmi degenimiz - logıkalyq shart tekseriledi. Eger ol oryndalsa, onda algorıtm bir tarmaqpen, al oryndalmasa ekinshi tarmaqpen júzege asyrylady.
Eger shart
Onda 1 - serıa
Áıtpese 2 - serıa
Bitti

Sıkldik algorıtmi degenimiz – belgili bir áreketter tizbegi birneshe ret qaıtalanýy
Q a l a m s ap
↓
Matematıka
Fızıka
Geografıa
Qazaq tili
Matematıka

№1 tapsyrma (toptyq jumys)
İ top «Monıtor» Tarmaqtalǵan algorıtm boıynsha mysal keltirý
İİ top «Pernetaqta» Sıkldik algorıtm boıynsha mysal keltirý
İİİ top «Júıeli blok» Syzyqtyq algorıtm boıynsha mysal keltirý

Tapsyrma №2 Algorıtmdi blok shema túrinde jazý.
İ top «Monıtor» Eki A jáne V sandary berilsin. Eki sannyń úlkenin tabý programmasy men blok - shemasyn qurý.

İİ top «Pernetaqta» 5 - ten 1 - ge deıingi sandardyń qosyndysyn esepteıtin blok shema qurý kerek.

İİİ top «Júıeli blok» Eki sannyń qosyndysyn tabatyn blok shema qurý kerek

Paskal tilin 1968 - 1971 jyldary Shveısarıada profesor Nıklaýs Vırt oqyp - úırenýge qolaıly programmalaý tili retinde usynǵan bolatyn. Paskal tili óziniń qarapaıymdylyǵynyń jáne tıimdiliginiń arqasynda dúnıe júzine tez taraldy.
Bul tilde jazylǵan programma kompúterde oryndalý barysynda aldymen translásıalanady (mashına tiline aýdarylady), obektik programmaǵa túrlendiriledi de, sodan keıin ǵana oryndalady.
Paskal tiliniń negizgi elementteri
Paskal tilindegi programma jeke - jeke joldardan turady. Olardy terý, túzetý arnaıy mátindik redaktorlar arqyly atqarylady. Programmada árbir joldan keıin núkteli útir (;) qoıylady.
Paskal tilinde programma úsh bólikten turady: taqyryp, sıpattaý bólimi jáne operatorlar bólimi.
Kez - kelgen programma Program sózinen bastalyp, onyń taqyryby jazylady. Bul bólim programmadaǵy aınymalylar, turaqtylar tárizdi obektilerdiń jalpy qasıetterin aldyn ala anyqtap alýǵa kómektesedi.
Programmanyń sońǵy jáne negizgi bólimi operatorlar bólimi – bolyp tabylady.
Oryndalatyn is - áreketter, komandalar osy bólimde ornalasady. Ol begin túıindi sózinen bastalyp, barlyq atqarylatyn operatorlar (komandalar) tizbegi jeke - jeke joldarǵa jazylyp bitken soń end túıindi sózimen aıaqtalady.