Altyn kúz (erteńgilik)
"Altyn kúz" erteńgiligi
Ádemi sazdy áýen oınalyp turady. Búldirshinder sahna jaqtan kishkene oryndyqtarǵa jaıǵasady.
Tárbıeshi: Qurmetti, ata-analar, áriptester, qonaqtar! «Altyn kúz» atty merekelik erteńgiligimizge hosh keldińizder!
Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik ánurany oryndalady.
-Balalar men senderge bir júmbaq jasyraıyn:
Qyzyl, sary kemeler,
Sý betinde qalqıdy.
Soqsa eger salqyn jel,
Yrǵalady, tolqıdy.
(Japyraq)
-Durys aıtasyńdar! Qazir bizde jyldyń qaı mezgili?
-Kúz!
Olaı bolsa senderdiń kúz týraly taqpaqtaryńdy tyńdaıyq.
Altyn, altyn, sary altyn,
Altyn kúzde nur jatyr.
Biz mektepke baratyn,
Alaqaı-aý, kún jaqyn. (Alına)
Altyn sary, qyzyl, kók...
Alýan-alýan japyraq
Kúzgi baqta kúlimdep,
Kóz tartady atyrap. (Azamat)
Altyn nurdaı tamshylap,
Japyraqtar tógiledi.
Bizdiń ómir tań shýaq,
Bizdiń ómir kóńildi. (Aıaýlym)
Bireý astyq túsirip,
Bireý bıdaı ushyryp.
Jatqan mezgil kúz eken,
Aldym sony túsinip. (Ilás)
Qystyń jaqyn qalǵanyn,
Japyraqtar bilgendeı
Jelmen ushyp barady,
Jerge qonyp úlgermeı.(Asanalı)
Japyraqtar jamyrap,
Saıǵa baryp bekindi.
Anasynan ajyrap,
Qalǵan bala sekildi.(Altynaı)
Dıqan babań ekti de,
Eńbekten esh qashpady.
Aldyńa ákelip tókti de.
Aq nandy úıip tastady.(Janel)
-Balalar meniń senderge jasyrar taǵy da jumbaqtarym bar, káne sheship kóremiz be?!
Jazdaı inge tyǵylyp,
Jatqan qyzyl túlkini,
Quıryǵynan sýyryp,
Ákeldi ájem bir kúni.
(Sábiz)
Ústine tigip kók shatyr,
Asytynda qyzyl dáý jatyr.
(Qyzylsha)
Jaıly, jumsaq tósegim,
Domalanyp ósemin,
Qabat-qabat tonym bar,
Qalaı ony sheshmin?
(Qyryqqybat)
Kómdiń taǵy túıirlep,
Qazyp aldyń «úıirlep».
(Kartop)
«Kúz jomart»áni oryndalady.
«Shalqan» ertegisi».
«Kókónister» tobyn qarsy alyp, ónerlerin tamashalaıyq.
Asqanadan shyqpaımyn,
Atym - pıaz, buqpaımyn.
Kózden jasty shyǵaryp,
Tumaýdan biraq saqtaımyn. (Nurdáýlet)
Ósiretin boıyńdy,
Damytatyn oıyńdy,
Qoıanǵa da azyqpyz –
Sábizdermiz jazyqsyz. (Arýjan)
Aq túsim bar qant alar,
Qyzyl túsim bar qanǵa - nár.
Zıanym joq bilip qoı -
Qyzylshamyn, paıdam bar. (Farıza)
Tal shybyǵym buralyp,
Baqshalarda qyzaryp,
Turǵan ol men – qyzanaq,
Kúnge qarap uıalyp. (Tolǵanaı)
Kóptep erte shyrmalyp,
Ósemin men búr jaryp. (Mansýr)
Atym – qıar, terip al,
Jıi-jıi sýǵaryp. (Ańsar)
Baqshalarda tizilip,
Qapersiz men jatamyn.
Qabat-qabat kıinip,
Qyryqqabat atandym. (Sertaı)
Kartop – bizdiń atamyz,
Jer astynda jatyrmyz.
Bir tamyrdan taraǵan
Aǵaıynbyz bárimiz. (Jánibek)
Iisim jupar ańqyǵan,
Baqshadaǵy shyrynmyn.
Jep kórgender tamsanǵan -
Baldaı tátti qaýynmyn. (Arnur)
Oıyn «Qaı jemistiń dámi?»
Berekesin syılaýǵa,
Ólkemizge kúz keldi.
Jemisterin jınaýǵa,
Shaqyrady bizderdi. (Ermek)
Olaı bolsa jemisterdiń ónerlerin tamashalaıyq.
İshi tolǵan shárbát,
Dámi sondaı áıbat.
Úzesiń birden júzin,
Onyń aty - JÚZİM. (Erkejan)
Syrty qandaı qatty,
Dáni sondaı tátti.
Shaǵyp qara tańdap,
Onyń aty - JAŃǴAQ. (Dılshat)
Dóp-dóńgelek sary,
İshinje bar dáni.
Qyzyǵasyń kórip,
Onyń aty - ÓRİK. (Araılym)
Pisetin kezi dál kúzde,
Mezgilsiz ony úzbe.
Aýzyńnan ketpes bal dámi
Onyń aty - SHABDALY. (Jansaıa)
Bir sabaqta kóp túıme,
Jeı almaısyń kók kúıde.
Sanap qara qansha,
Onyń aty - SHIE. (Aıym S.)
Japyraqty tasalap,
Ósetin jeri baqsha-baq.
Kúreń qyzyl shirkin-aı,
Onyń aty - QULPYNAI. (Aıym A.)
Pisip turǵan almamyn,
Tamsandyrar bal dámim.
Jerge silkip túsirme –
İsip keter mańdaıym. (Maral)
Til úıirgen almurpyn,
Tańsyǵymyn bar jurttyń,
Jaqsy ósire almaıdy,
Qarasa eger salǵyrt kim. (Narına)
«Kúz kelgende» áni.
Ata-analarǵa metogramma:
Q-dan meni bastasań,
Shóliń basar asyńmyn.
J-ǵa aıyrbastasań,
Tamshy bolyp tasyndym.
(Qaýyn-jaýyn)
Bir baýyńda kárińmin,
Ekinshi de nárińmin.
Qosylǵanda ekeýi,
Kókónis bop tabyldym.
(Shal-qan)
Bı «Qara jorǵa». Balalar ata-analaryna daıyndaǵan ashyq hattaryn tabystap, bıge shaqyrady.
Berekeli baq dáýlet,
Arta tússin toılanyp.
Saý bolyńdar balalar,
Kelgenshe jyl aınalyp.
Tárbıeshiniń ata-analarǵa, qonaqtarǵa degen alǵysy.
Ádemi sazdy áýen oınalyp turady. Búldirshinder sahna jaqtan kishkene oryndyqtarǵa jaıǵasady.
Tárbıeshi: Qurmetti, ata-analar, áriptester, qonaqtar! «Altyn kúz» atty merekelik erteńgiligimizge hosh keldińizder!
Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik ánurany oryndalady.
-Balalar men senderge bir júmbaq jasyraıyn:
Qyzyl, sary kemeler,
Sý betinde qalqıdy.
Soqsa eger salqyn jel,
Yrǵalady, tolqıdy.
(Japyraq)
-Durys aıtasyńdar! Qazir bizde jyldyń qaı mezgili?
-Kúz!
Olaı bolsa senderdiń kúz týraly taqpaqtaryńdy tyńdaıyq.
Altyn, altyn, sary altyn,
Altyn kúzde nur jatyr.
Biz mektepke baratyn,
Alaqaı-aý, kún jaqyn. (Alına)
Altyn sary, qyzyl, kók...
Alýan-alýan japyraq
Kúzgi baqta kúlimdep,
Kóz tartady atyrap. (Azamat)
Altyn nurdaı tamshylap,
Japyraqtar tógiledi.
Bizdiń ómir tań shýaq,
Bizdiń ómir kóńildi. (Aıaýlym)
Bireý astyq túsirip,
Bireý bıdaı ushyryp.
Jatqan mezgil kúz eken,
Aldym sony túsinip. (Ilás)
Qystyń jaqyn qalǵanyn,
Japyraqtar bilgendeı
Jelmen ushyp barady,
Jerge qonyp úlgermeı.(Asanalı)
Japyraqtar jamyrap,
Saıǵa baryp bekindi.
Anasynan ajyrap,
Qalǵan bala sekildi.(Altynaı)
Dıqan babań ekti de,
Eńbekten esh qashpady.
Aldyńa ákelip tókti de.
Aq nandy úıip tastady.(Janel)
-Balalar meniń senderge jasyrar taǵy da jumbaqtarym bar, káne sheship kóremiz be?!
Jazdaı inge tyǵylyp,
Jatqan qyzyl túlkini,
Quıryǵynan sýyryp,
Ákeldi ájem bir kúni.
(Sábiz)
Ústine tigip kók shatyr,
Asytynda qyzyl dáý jatyr.
(Qyzylsha)
Jaıly, jumsaq tósegim,
Domalanyp ósemin,
Qabat-qabat tonym bar,
Qalaı ony sheshmin?
(Qyryqqybat)
Kómdiń taǵy túıirlep,
Qazyp aldyń «úıirlep».
(Kartop)
«Kúz jomart»áni oryndalady.
«Shalqan» ertegisi».
«Kókónister» tobyn qarsy alyp, ónerlerin tamashalaıyq.
Asqanadan shyqpaımyn,
Atym - pıaz, buqpaımyn.
Kózden jasty shyǵaryp,
Tumaýdan biraq saqtaımyn. (Nurdáýlet)
Ósiretin boıyńdy,
Damytatyn oıyńdy,
Qoıanǵa da azyqpyz –
Sábizdermiz jazyqsyz. (Arýjan)
Aq túsim bar qant alar,
Qyzyl túsim bar qanǵa - nár.
Zıanym joq bilip qoı -
Qyzylshamyn, paıdam bar. (Farıza)
Tal shybyǵym buralyp,
Baqshalarda qyzaryp,
Turǵan ol men – qyzanaq,
Kúnge qarap uıalyp. (Tolǵanaı)
Kóptep erte shyrmalyp,
Ósemin men búr jaryp. (Mansýr)
Atym – qıar, terip al,
Jıi-jıi sýǵaryp. (Ańsar)
Baqshalarda tizilip,
Qapersiz men jatamyn.
Qabat-qabat kıinip,
Qyryqqabat atandym. (Sertaı)
Kartop – bizdiń atamyz,
Jer astynda jatyrmyz.
Bir tamyrdan taraǵan
Aǵaıynbyz bárimiz. (Jánibek)
Iisim jupar ańqyǵan,
Baqshadaǵy shyrynmyn.
Jep kórgender tamsanǵan -
Baldaı tátti qaýynmyn. (Arnur)
Oıyn «Qaı jemistiń dámi?»
Berekesin syılaýǵa,
Ólkemizge kúz keldi.
Jemisterin jınaýǵa,
Shaqyrady bizderdi. (Ermek)
Olaı bolsa jemisterdiń ónerlerin tamashalaıyq.
İshi tolǵan shárbát,
Dámi sondaı áıbat.
Úzesiń birden júzin,
Onyń aty - JÚZİM. (Erkejan)
Syrty qandaı qatty,
Dáni sondaı tátti.
Shaǵyp qara tańdap,
Onyń aty - JAŃǴAQ. (Dılshat)
Dóp-dóńgelek sary,
İshinje bar dáni.
Qyzyǵasyń kórip,
Onyń aty - ÓRİK. (Araılym)
Pisetin kezi dál kúzde,
Mezgilsiz ony úzbe.
Aýzyńnan ketpes bal dámi
Onyń aty - SHABDALY. (Jansaıa)
Bir sabaqta kóp túıme,
Jeı almaısyń kók kúıde.
Sanap qara qansha,
Onyń aty - SHIE. (Aıym S.)
Japyraqty tasalap,
Ósetin jeri baqsha-baq.
Kúreń qyzyl shirkin-aı,
Onyń aty - QULPYNAI. (Aıym A.)
Pisip turǵan almamyn,
Tamsandyrar bal dámim.
Jerge silkip túsirme –
İsip keter mańdaıym. (Maral)
Til úıirgen almurpyn,
Tańsyǵymyn bar jurttyń,
Jaqsy ósire almaıdy,
Qarasa eger salǵyrt kim. (Narına)
«Kúz kelgende» áni.
Ata-analarǵa metogramma:
Q-dan meni bastasań,
Shóliń basar asyńmyn.
J-ǵa aıyrbastasań,
Tamshy bolyp tasyndym.
(Qaýyn-jaýyn)
Bir baýyńda kárińmin,
Ekinshi de nárińmin.
Qosylǵanda ekeýi,
Kókónis bop tabyldym.
(Shal-qan)
Bı «Qara jorǵa». Balalar ata-analaryna daıyndaǵan ashyq hattaryn tabystap, bıge shaqyrady.
Berekeli baq dáýlet,
Arta tússin toılanyp.
Saý bolyńdar balalar,
Kelgenshe jyl aınalyp.
Tárbıeshiniń ata-analarǵa, qonaqtarǵa degen alǵysy.