InfoHub Logo

El shaýyp, jer basyp alý jóninde aty shýly Shyńǵys hannan kem túspegen Ámir Temir kóregen eldiń bozdaǵy men arýyn, sábıi men kárisin, qyzy men kempirin qynadaı qyryp, qanyn sýdaı aǵyzǵan. Aqsaq Temir degen atty esitkende jylaǵan bala daýysyn óshirip, sóılegen jan sózin
qoıǵan. Onyń qattylyǵynan qaıyspaǵan el, qamyqpaǵan adam bolmaǵan. Shabylmaı qalǵan el de, alynbaı qalǵan jer de qalmaǵan. Sondaı zulymdyǵynyń birinde Temir bir eldi shaýyp, mal-múlkin, halqyn basyp alyp aıdap ketedi. Sol aıdalyp ketken qolǵa kóp tutqynnyń ishinde bir kempirdiń kóziniń aǵy men qarasyndaı jalǵyz balasy da ketedi. Balasynan aırylǵan kempir: «Jalǵyzymnan aırylyp, odan janymdy aıap qalyp men kimge tulǵa bolamyn», — dep, balasynyń artynan bul da ketedi. Jolda ne bir bıik taý-tasty, qalyń ný ormandy, ótkel bermes asaý ózendi kezdestiredi. Biraq onyń bárine de tózimdilikpen shydaıdy. Aqyrynda kempir Temirdiń Samarqandaǵy saraıyna da jetedi. Biraq jol azabyn kóp kórgen kempirdiń tek qana súldesi jetip edi.

Ajary ketken, júziniń nury qashyp, silesi qatqan kempirdi kórgen saraı adamdary, kúzetshi-jasaýyldary ony Temirge jibermeıdi. Ójettigi men qaısarlyǵy kemimegen tabandy kempir Temirge de jetedi. Aldyna kelgen adamnan jón suraýdy kúnámen teń kóretin Temir myna kelgen kempirdi adam eken-aý dep elemeıdi. Tis jarmaıdy.

Aqyry shydamy taýsylǵan kempir Temirge bylaı dep sóz bastaıdy:

— Ýa, arystandaı aıbatty, jolbarystaı qaıratty ámirshim! Bizdeı aldyńyzǵa kelgen paqyr jannyń sózine qulaǵyńyzdy asyńyz. Sen almaǵan el bar ma, sen baspaǵan jer bar ma?! Halyqtyń qanyn sýdaı aǵyzdyń. Ulyn ýlattyń, qyzyn shýlattyń, kárisin zarlattyń, sábıin jylattyń. Olardyń barlyǵyna da tyrnaqtaı rahym jasamadyń. Aldyńa kelgendi ajdahadaı juttyń, qasyńa jýyǵandy qapsyra qurttyń, oıyńa alǵannyń bárin istediń. Armanyńdy túgel oryndadyń. Dúnıede ýysyńa sımaǵan el de, qansyramaǵan halyq ta joq. osynyń bárin, ámirshim, sen istediń. Dúnıe júzine Temir atyń máshhúr bolyp, keńinen tarady. osyndaı aıbarly ataq pen óshpes dańqqa ıe bolǵanyńmen, ámirshim, sen mendeı anadan týyp, anadan óstiń. Mendeı ana bolmasa, sendeı ataqty da qaharly patsha da bolmaǵan bolar edi. Sondyqtan da anadaı asyl jan dúnıede ám uly, ám qudiretti dep aıtýǵa laıyq. Anaǵa bala ómir baqı qaryzdar. Sol anadan sendeı aıbarly han da, aıbatsyz, aqymaq, jaman da týady. Sen anadan artyq týǵan hansyń da, meniń balam jaman týǵan jan. Biraq jaman bolsa da ol ózime artyq, ózime jaqsy. Qarǵa ekesh qarǵa da balapanyn «appaǵym» dep aıalaıtyn kórinedi. Ananyń balaǵa, balanyń anaǵa qymbattylyǵy sondaı. Endeshe, han ıem! Endeshe, sol jaman balam seniń tutqynyńnyń biri bolyp zyndanda jatyr. Sol jaman balamdy suraı keldim. Shybynymdy tirileı qolyma ber! Ol ózime qymbat, — dep kempir sózin aıaqtaǵanda dúnıede tastaı qatty, eshkimge esh ýaqytta meıirimi túspegen, adam qanyn sýdaı tókken qatygez Ámir Temir kempirdiń sózine jibip, balasyn óltirmeı qaıtyp beripti.

Adam balasyna jibimegen, adamnyń sózin sóz demegen, adam balasy batyp sóz aıta almaǵan qaharly da aıbarly Shyǵystyń jalǵyz kózdi arystany atanǵan Aqsaq Temir sıaqty qatty ámirdi sózben toqtatyp, maqsatyn oryndatqan tek ananyń úlken júregi men onyń qudireti edi.

---