Aqparat
Sabaqtyń taqyryby: Aqparat
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardyń aqparat týraly túsinigin qalyptastyrý, sıpaty men qabyldaý tásilderi boıynsha ár túrli aqparat túrlerimen tanystyrý;
Tárbıelik: Oqýshylardy uqyptylyqqa, júıelikke tárbıeleý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, logıkasyn, mádenıettilik damytý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqta qoldanylatyn kórnekti quraldar: Kompúter, ınteraktıvti taqta, elektrondy oqýlyq
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Oqýshylardy uıymdastyrý.
2. Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
3. Jańa taqyrypty túsindirý.
4. Tapsyrmalardy oryndaý.
5. Sabaqty bekitý.
6. Úıge tapsyrma berý
Jańa túsinikter:
“Aqparat” sózi latynnyń túsindirý, baıandaý, málimet degen uǵymdardy bildiretin informatio sózinen shyqqan. Qazirgi kezde aqparat kúndelikti turmysqa, ǵylymnyń ár túrli fılosofıa, ekonomıka fızıka, matematıka, ınformatıka t. b salalarynda keńinen endi. Aqparatty biz jazbasha nemese aýyzsha, tipti qımyl - qozǵalys túrinde bere alamyz. “Aqparat ” degen sóz belgili bir habardyń, jańalyqtardyń ótken oqıǵalardyń mazmunyn bildiredi. Tiri organızmniń qurylysyn zertteý de bizge kóp aqparat beredi.
Mysaly: Balasy atasyna nege uqsaıdy? Itten nege týmaıdy? Bul suraqtarǵa genetıka ǵylymy jaýap beredi. Ol tuqym qýalaýshylyq bolatynyń, árbir organızmniń negizgi belgileri urpaqtan urpaqqa DNQ molekýlalary arqyly aqparat beriledi. Sonymen aqparat tiri tabıǵatta da, óli tabıǵatta bolady. Ol árqashan sózben ǵana jetkizilmeıdi, ıaǵnı aqparat almasýdyń san alýan túrleri bar, qarym - qatynas jasaý, óz betimen oılaný, zerteý nátıjesinde paıda bolady.
Aqparatqa úzildi kesildi anyqtama bere almaımyz. Ony qorshaǵan dúnıe týraly jáne onda júrip jatqan prosester týraly habarlar men maǵlumattar dep túsinýge bolady.
Aqparat materıalymen jáne energıamen qatar bizdi qorshaǵan ortanyń quramdy bólikteriniń biri bolyp sanalady.
Aqparat túrleri
Barlyq aqparattardy tómendegideı bólýge bolady: qoǵamdyq saıasattyq - áleýmettik - ekonomıkalyq, ǵylymı - tehnıkalyq, hımıa - bıologıalyq, fızıologıalyq t. b. Munymen qatar aqparat óziniń sıpaty boıynsha:
1. statıkalyq (turaqty) nemese dınamıkalyq (aınymaly);
2. alǵashqy (kiristik), týyndy (aralyq) nemese shyǵystyq;
3. basqarýshy jáne málimet berýshi;
4. obektıvti jáne sýbektıvti bolýy múmkin.
Aqparat qasıetterine mynalardy jatqyzýǵa bolady: tolyqtyq, senimdilik (anyqtyq), baǵalylyq, mańyzdylyq (aktýaldyq), aıqyndylyq, qysqalyq, nanymdylyq.
Tiri tabıǵatta aqparat berý men óńdeý mysaldary:
Janýarlar ózderiniń jerlerin qorǵap, ıisti belgiler qaldyryp ketedi.
Adam aqparatty sezý, kórý arqyly qabyldaıdy. Adam radıodan, teledıdardan, gazet - jýrnaldan aqparattardy sezim músheleri arqyly qabyldaıdy. Adam qabyldaıtyn aqparat tańbaly, beıneli bolyp bólinedi.
Beınelik aqparat dep - tabıǵat kórinisterin, keskinderdi, dám, ıis, sezý músheleri arqyly qabyldanǵan aqparattardy aıtady.
Tańbaly aqparatqa sóıleý, jazý túrinde alynǵan aqparattar jatady. Aýyzeki til de tańbaly aqparatqa jatady. Sebebi, ár túrli tańbalardan turady, biraq olar dybystyq tańbalar - fenomender dep atalady. Tańba túrinde qatynasýdy qatynas tili dep ataıdy. Tabıǵı qatynas tiline: qazaq, orys, aǵylshyn tilderi jatady. Jasandy tilderge matematıka, fızıka, kompútermen qatynasý tilderi jatady. Ár tildiń óz alfavıti bar. Sandardy kórsetetin alfavıtter: ekilik, segizdik, ondyq, onaltylyq bolady.
Sabaqty bekitý suraqtary:
1. Aqparat degen sózge qandaı maǵyna beresińder?
2. Adam aqparattyń qandaı túrlerin qabyldaı alady?
3. Adam aqparatty qalaı jáne qaıda saqtaıdy?
4. Adam aqparatty óńdeýine mysal keltir?
5. Adam aqparatty qalaı saqtaıdy?
Úıge tapsyrma:
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardyń aqparat týraly túsinigin qalyptastyrý, sıpaty men qabyldaý tásilderi boıynsha ár túrli aqparat túrlerimen tanystyrý;
Tárbıelik: Oqýshylardy uqyptylyqqa, júıelikke tárbıeleý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, logıkasyn, mádenıettilik damytý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqta qoldanylatyn kórnekti quraldar: Kompúter, ınteraktıvti taqta, elektrondy oqýlyq
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Oqýshylardy uıymdastyrý.
2. Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
3. Jańa taqyrypty túsindirý.
4. Tapsyrmalardy oryndaý.
5. Sabaqty bekitý.
6. Úıge tapsyrma berý
Jańa túsinikter:
“Aqparat” sózi latynnyń túsindirý, baıandaý, málimet degen uǵymdardy bildiretin informatio sózinen shyqqan. Qazirgi kezde aqparat kúndelikti turmysqa, ǵylymnyń ár túrli fılosofıa, ekonomıka fızıka, matematıka, ınformatıka t. b salalarynda keńinen endi. Aqparatty biz jazbasha nemese aýyzsha, tipti qımyl - qozǵalys túrinde bere alamyz. “Aqparat ” degen sóz belgili bir habardyń, jańalyqtardyń ótken oqıǵalardyń mazmunyn bildiredi. Tiri organızmniń qurylysyn zertteý de bizge kóp aqparat beredi.
Mysaly: Balasy atasyna nege uqsaıdy? Itten nege týmaıdy? Bul suraqtarǵa genetıka ǵylymy jaýap beredi. Ol tuqym qýalaýshylyq bolatynyń, árbir organızmniń negizgi belgileri urpaqtan urpaqqa DNQ molekýlalary arqyly aqparat beriledi. Sonymen aqparat tiri tabıǵatta da, óli tabıǵatta bolady. Ol árqashan sózben ǵana jetkizilmeıdi, ıaǵnı aqparat almasýdyń san alýan túrleri bar, qarym - qatynas jasaý, óz betimen oılaný, zerteý nátıjesinde paıda bolady.
Aqparatqa úzildi kesildi anyqtama bere almaımyz. Ony qorshaǵan dúnıe týraly jáne onda júrip jatqan prosester týraly habarlar men maǵlumattar dep túsinýge bolady.
Aqparat materıalymen jáne energıamen qatar bizdi qorshaǵan ortanyń quramdy bólikteriniń biri bolyp sanalady.
Aqparat túrleri
Barlyq aqparattardy tómendegideı bólýge bolady: qoǵamdyq saıasattyq - áleýmettik - ekonomıkalyq, ǵylymı - tehnıkalyq, hımıa - bıologıalyq, fızıologıalyq t. b. Munymen qatar aqparat óziniń sıpaty boıynsha:
1. statıkalyq (turaqty) nemese dınamıkalyq (aınymaly);
2. alǵashqy (kiristik), týyndy (aralyq) nemese shyǵystyq;
3. basqarýshy jáne málimet berýshi;
4. obektıvti jáne sýbektıvti bolýy múmkin.
Aqparat qasıetterine mynalardy jatqyzýǵa bolady: tolyqtyq, senimdilik (anyqtyq), baǵalylyq, mańyzdylyq (aktýaldyq), aıqyndylyq, qysqalyq, nanymdylyq.
Tiri tabıǵatta aqparat berý men óńdeý mysaldary:
Janýarlar ózderiniń jerlerin qorǵap, ıisti belgiler qaldyryp ketedi.
Adam aqparatty sezý, kórý arqyly qabyldaıdy. Adam radıodan, teledıdardan, gazet - jýrnaldan aqparattardy sezim músheleri arqyly qabyldaıdy. Adam qabyldaıtyn aqparat tańbaly, beıneli bolyp bólinedi.
Beınelik aqparat dep - tabıǵat kórinisterin, keskinderdi, dám, ıis, sezý músheleri arqyly qabyldanǵan aqparattardy aıtady.
Tańbaly aqparatqa sóıleý, jazý túrinde alynǵan aqparattar jatady. Aýyzeki til de tańbaly aqparatqa jatady. Sebebi, ár túrli tańbalardan turady, biraq olar dybystyq tańbalar - fenomender dep atalady. Tańba túrinde qatynasýdy qatynas tili dep ataıdy. Tabıǵı qatynas tiline: qazaq, orys, aǵylshyn tilderi jatady. Jasandy tilderge matematıka, fızıka, kompútermen qatynasý tilderi jatady. Ár tildiń óz alfavıti bar. Sandardy kórsetetin alfavıtter: ekilik, segizdik, ondyq, onaltylyq bolady.
Sabaqty bekitý suraqtary:
1. Aqparat degen sózge qandaı maǵyna beresińder?
2. Adam aqparattyń qandaı túrlerin qabyldaı alady?
3. Adam aqparatty qalaı jáne qaıda saqtaıdy?
4. Adam aqparatty óńdeýine mysal keltir?
5. Adam aqparatty qalaı saqtaıdy?
Úıge tapsyrma:
You Might Also Like
