InfoHub Logo

Taqyryby: «Aralas qurmalas sóılem»
Maqsaty:
Bilimdilik: jańa sabaqty meńgertý, ótken sabaqtarmen baılanystyrý, sabaqtas qurmalas sóılem men salalas qurmalas sóılemniń ereksheligin tanytý, oqýshynyń ózine taldatý arqyly ózdiginen qorytyndy shyǵarý.
Damytýshylyq: dúnıetanymyn, oı - órisin keńeıtý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, óz betimen árekettenýge daǵdylandyrý, sóıleý tilin, sóıleý mádenıetin jetildirý.
Tárbıelik: ujymdasyp eńbektenýge, ádeptilikke, ulttyq tálim - tárbıe alýǵa, uqyptylyqqa, mysaldaǵy sóılemder arqyly eljandylyqqa tárbıeleý.
Sabaq ádisi: suraq - jaýap, oqýlyqpen jumys, álternatıv test, ınteraktıvti taqtamen jumys, salystyrý.
Kórnekiligi: kompúter, slaıdtar.

Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi:
a) oqýshylarmen amandasý.
b) kóńilderin sabaqqa aýdarý.
1 - slaıd:
«Árbir tilde sóıle adamdy tań qylyp,
Ana tilin bilmeý qandaı zańdylyq?!
Óser balań, baıtaq dalań turǵanda
Qazaq tili jasaý kerek máńgilik!»
2 - slaıd: «Úı tapsyrmasyn tekserý»
1. Qurmalas sóılem degenimiz ne?
2. Qurmalas sóılemniń túrleri.
3. Salalas qurmalas sóılem degenimiz ne?
4. Sabaqtas qurmalas sóılem degenimiz ne?

Qurmalas sóılem
Salalas ---------------- Aralas --------------- Sabaqtas

3 - slaıd: «Venn dıagramsy»
Salalas
Komponentteri tıanaqty, teń dárejede baılanysady.
Jalǵaýlyq shylaýlar, ıntonasıa arqyly baılanysady.

Sıntaksıs.
Qurmalas sóılem.
Kúrdeli oıdy bildiredi.

Sabaqtas- Alǵashqy komponenti tıanaqsyz. Baǵyna baılanysady. Qosymshalar arqyly baılanysady.
Baǵynyńqy, basyńqy

Jańa sabaq.
Aralas qurmalas sóılem.
1. Sáken aýylǵa erterek kelse, shóp shabýdy bastaımyz.(shartty baǵynyńqy sabaqtas)
2. Sáken sózdi ári qaraı tereńdetkisi kelmedi, sondyqtan áńgime jelisin buryp jiberdi. (sebep - saldar salalas)
3. Kún shyǵyp, el tura bastady,- Sáken áli joq. (Aralas qurmalas sóılem)
Syzbasy: baǵynyńqy, basyńqy, basyńqy.
4. Aqboz aldyńǵy eki aıaǵyn erbıtip, kózi shatynap tura bergende, Sholaq qulaǵyn tómen qaraı tuqyrta basyp qalyp edi - at etpetinen tústi.(Aralas qurmalas sóılem)
Syzbasy: baǵynyńqy, baǵynyńqy, basyńqy, basyńqy.
5. Kegen aýdanyna kelgenshe, men de ańshy emes edim, munda kelgen soń, eriksiz úırendim.(Aralas qurmalas sóılem)
Syzbasy: baǵynyńqy, basyńqy, baǵynyńqy, basyńqy.
Quramynda jaı sóılemderi bir - birine salalasyp ta, sabaqtasyp ta baılanysqan qurmalastyń túri aralas qurmalas sóılem dep atalady.
Oqýlyqpen jumys:
1 - tapsyrma
Oqýlyqtaǵy 151 - jattyǵýdy aýyzsha oryndaý. Baǵynyńqy, basyńqy syńarlarynyń ornalasý tártibin túsindirý.
Oqýlyqtaǵy 152 - jattyǵýdan kóp baǵynyńqy qurmalas sóılemdi taýyp, jasalý jolyn túsindirý.(jazbasha)
2 - tapsyrma. Yrymdarǵa baılanysty sóılemder berilgen. Oryndary aýysyp ketken salalas sóılem men sabaqtas sóılemniń syńarlaryn ornalastyrý kerek.
Salalas Sabaqtas

Álternatıv test
1. Aralas qurmalas sóılem salalasyp ta, sabaqtasyp ta, baılanysa ma?
a) ıá; á) joq.
2. Aralas qurmalas sóılemniń quramynda keminde úsh jaı sóılem bola ma?
a) ıá; á) joq.
3. Sabaqtas sóılemniń baıandaýyshy tıanaqsyz bola ma?
a) ıá; á) joq.
4. Sabaqtas qurmalas sóılemniń basyńqysy birinshi tura ma?
a) ıá; á) joq.
5. Salalas qurmalas sóılemniń baıandaýyshy tıanaqsyz bola ma?
a) ıá; á) joq.

Sózjumbaq «Aralas»
1. Eki nemese odan da kóp jaı sóılemnen quralǵan sóılem.(qurmalas)
2. Kimge? nege? suraǵyna jaýap beretin septik.(barys)
3. Sóılemde ataý, ilikten basqa septikterdiń birinde turyp, basqa músheni maǵyna jaǵynan sıpattaıtyn turlaýsyz múshe.(tolyqtaýysh)
4. Quramyndaǵy jaı sóılemderiniń baıandaýyshtary tıanaqty bolyp, teń dárejede baılanysqan qurmalas sóılem.(salalas)
5. Zattyń atyn bildirip, kim? ne? degen suraqtarǵa jaýap beretin sóz taby.(zat esim)
6. Zattyń qımylyn, is - áreketin bildiretin sóz taby.(etistik)

Úıge tapsyrma. 1. Aralas qurmalas sóılemniń erejesin jattaý.
2.«Abaı joly» romanynan alty aralas qurmalas sóılem jazyp kelý.
Oqýshylardy baǵalaý.