As qorytý músheleriniń qurlysy
Bıologıa 8 synyp
Sabaqtyń taqyryby: As qorytý músheleriniń qurlysy
Sabaqtyń maqsaty: oqýshylardy asqorytý músheler júıesiniń qurlysy, zat almasýda asqorytýdyń atqaratyn róli, aýyz qýysynda, qarynda, ishekterde astyń qorytylýymen tolyq taldaý jasaý, oqýshylardyń salystyra oılaý qabiletterin damytý, belsendilikterin arttyrý.
Sabaqtyń túri: dástúrli emes
Sabaqtyń tıpi: ekspedısıa sabaq
Sabaqtyń ótý barysy: İ. Uıymdastyrý:
Oıyn júrisi.
Sabaq ekspedısıa túrinde ótkiziledi. Ekspedısıa arqyly bilim shyńyna jetý. Oıyn 2 satydan turady.
1. Ekspedısıaǵa daıyndyq.
2. Shyńǵa jetý.
İ. İ. Ekspedısıaǵa daıyndyq.
A. «Jolǵa ne alý kerek?»
Jol sómkelerinde bıologıalyq termınder jazylǵan qaǵazdar bar. Oqýshylar termınderge túsinik berý kerek.
Termınder: silemeıli epıtelıı, dáneker ulpasy, aýyz qýysy, jutqynshaq, óńesh qaryn ash ishek, toq ishek, erin, urt, tis, qyzylıek, aran, tańdaı, keńirdek, tik ishek, ultabar, búrler, búıen, soqyrishek, apendıks, sfınkter.
Á. «Meteoboljam».
Birneshe bulttar beınelengen. Bultty beınelerdiń artynda suraqtar men tapsyrmalar bar.
Suraqtar men tapsyrmalar.
1. As qorytý júıesi qandaı múshelerden turady?
2. Aýyz qýysynyń qurlysy qandaı?
3. Jutqynshaq pen óńeshtiń qurlysy qandaı?
4. Asqazan qurlysynyń qandaı erekshelikteri bar?
5. Ash ishek qandaı bólshekterden turady?
6. Toq ishektiń qurlysy qandaı?
Bularǵa jaýap bergen oqýshy İİ satyǵa ótedi.
İİ. Shyńǵa jetý.
Aldyn ala shynyǵý. Synyp oqýshylary eki komandaǵa bólindi, óıtkeni shynǵa shyǵý joly qıyn, sondyqtan oǵan tártip, sergektik, aqyl - oı kerek.
A. «Tártip ornatý»:
Á. «Uıyqtamaı tyńda!» «Jaýabyn tap»
1. Adamnyń asqazan beziniń bóletini
a) shyryn
v) hımozın
s) ptıalın
d) kúkirt qyshqyly
e) pepsın
2. Baýyr qaqpasynan ótetinder
a) silekeı beziniń ózegi
v) júıkeler
s) venalar
d) ót joly
e) arterıalar
3. Adamnyń kúrek tisteriniń sany
a) 2
v) 4
s) 6
d) 8
e) 10
4, Ózegi aýyz qýysyna ashylatyn bezder
a) jaq asty
v) jutqynshaq mańy
s) til asty
d) shyqshyt
e) qosymsha bezder
B. «Oılan tap».
Taqtada ( 2 komanda qysqa suraqtar beredi) asqorytý músheleri qurlysynyń sýreti ilingen. Jaýaptar «ıa» jáne «joq».
1. Mynaý aýyz qýysy ma? «Ia!»
2. Myna jutqynshaqtyń uzyndyǵy 11 - 12sm bulshyq eti me? «Ia»
3. Dám sezý reseptorlary jumsaq tańdaıda ornalasqan ba? «Joq»
4. As qorytý jáne tynys joldary jutqynshaqta qıylysady ma? «Iá»
5. Adamda as qorytý jolynyń uzyndyǵy 3 - 5sm ma? «Joq»
Shyńǵa jetken oqýshy – «Naǵyz álpınıs»
İİ. İ. Qarly burqasyn. (14 upaı)
A. «Birinshi asýdan asý».
Sáıkestendirý testi
1. As qorytý jolynyń eń kólemdi bólimi (Baýyr)
2. As qorytý jolynyń uzyn bóligi (Uıqybez)
3. Eń úlken asqorytý bezi (Jutqynshaq)
4. Jutqynshaqty asqazanmen jalǵastyratyn bólim (Óńesh)
5. Asty soryp, sińiretin bólimi (Toq ishek)
6. Qurt tárizdi ósindisi - apendıks bar ( Asqazan)
7. Tómengi jaǵyna ót qaby jalǵasqan múshe (Ash ishek)
Á. «Ekinshi asýdan asý».
Tis órnegin «oqyp shyq».
3/3---- 2/2 ---1/1 ---2/2 - 2/2 ---1/1 ---2/2 ---3/3
İİ. Muzdyq. (16 upaı)
Durys jaýaptardy belgile
1. Qorekti zattar organızmde energetıkalyq jáne qurylystyq qyzmet atqarady.
2. Jutqynshaq asqorytý júıesiniń bir bóligi bolyp tabylady.
3. Asqazannyń silemeıli qabatynda ishek sólin bóletin kóptegen bezder bar.
4. Ash ishek – asqorytý jolynyń eń uzyn bóligi.
5. Uıqy bezi tek syrtqy sekresıa bezine jatady.
İİİ. Tasty jartas.
Ár qatarǵa bir - bir paraq beriledi, sol paraqqa as qorytý týraly oqýshylar bilgenderin tez - tez jazyp, artynda otyrǵan kelesi oqýshyǵa usynyp otyrady. Al eń sońǵy oqýshy sol paraqtaǵy habarlamany tolyq oqyp shyqty.
Sabaq sońynda oqýshylar bilimi baǵalanyp, úzdik jaýabymen kózge túsip, bilim shyńyna jetken oqýshy «Naǵyz álpınıs» atandy.
Sabaqtyń taqyryby: As qorytý músheleriniń qurlysy
Sabaqtyń maqsaty: oqýshylardy asqorytý músheler júıesiniń qurlysy, zat almasýda asqorytýdyń atqaratyn róli, aýyz qýysynda, qarynda, ishekterde astyń qorytylýymen tolyq taldaý jasaý, oqýshylardyń salystyra oılaý qabiletterin damytý, belsendilikterin arttyrý.
Sabaqtyń túri: dástúrli emes
Sabaqtyń tıpi: ekspedısıa sabaq
Sabaqtyń ótý barysy: İ. Uıymdastyrý:
Oıyn júrisi.
Sabaq ekspedısıa túrinde ótkiziledi. Ekspedısıa arqyly bilim shyńyna jetý. Oıyn 2 satydan turady.
1. Ekspedısıaǵa daıyndyq.
2. Shyńǵa jetý.
İ. İ. Ekspedısıaǵa daıyndyq.
A. «Jolǵa ne alý kerek?»
Jol sómkelerinde bıologıalyq termınder jazylǵan qaǵazdar bar. Oqýshylar termınderge túsinik berý kerek.
Termınder: silemeıli epıtelıı, dáneker ulpasy, aýyz qýysy, jutqynshaq, óńesh qaryn ash ishek, toq ishek, erin, urt, tis, qyzylıek, aran, tańdaı, keńirdek, tik ishek, ultabar, búrler, búıen, soqyrishek, apendıks, sfınkter.
Á. «Meteoboljam».
Birneshe bulttar beınelengen. Bultty beınelerdiń artynda suraqtar men tapsyrmalar bar.
Suraqtar men tapsyrmalar.
1. As qorytý júıesi qandaı múshelerden turady?
2. Aýyz qýysynyń qurlysy qandaı?
3. Jutqynshaq pen óńeshtiń qurlysy qandaı?
4. Asqazan qurlysynyń qandaı erekshelikteri bar?
5. Ash ishek qandaı bólshekterden turady?
6. Toq ishektiń qurlysy qandaı?
Bularǵa jaýap bergen oqýshy İİ satyǵa ótedi.
İİ. Shyńǵa jetý.
Aldyn ala shynyǵý. Synyp oqýshylary eki komandaǵa bólindi, óıtkeni shynǵa shyǵý joly qıyn, sondyqtan oǵan tártip, sergektik, aqyl - oı kerek.
A. «Tártip ornatý»:
Á. «Uıyqtamaı tyńda!» «Jaýabyn tap»
1. Adamnyń asqazan beziniń bóletini
a) shyryn
v) hımozın
s) ptıalın
d) kúkirt qyshqyly
e) pepsın
2. Baýyr qaqpasynan ótetinder
a) silekeı beziniń ózegi
v) júıkeler
s) venalar
d) ót joly
e) arterıalar
3. Adamnyń kúrek tisteriniń sany
a) 2
v) 4
s) 6
d) 8
e) 10
4, Ózegi aýyz qýysyna ashylatyn bezder
a) jaq asty
v) jutqynshaq mańy
s) til asty
d) shyqshyt
e) qosymsha bezder
B. «Oılan tap».
Taqtada ( 2 komanda qysqa suraqtar beredi) asqorytý músheleri qurlysynyń sýreti ilingen. Jaýaptar «ıa» jáne «joq».
1. Mynaý aýyz qýysy ma? «Ia!»
2. Myna jutqynshaqtyń uzyndyǵy 11 - 12sm bulshyq eti me? «Ia»
3. Dám sezý reseptorlary jumsaq tańdaıda ornalasqan ba? «Joq»
4. As qorytý jáne tynys joldary jutqynshaqta qıylysady ma? «Iá»
5. Adamda as qorytý jolynyń uzyndyǵy 3 - 5sm ma? «Joq»
Shyńǵa jetken oqýshy – «Naǵyz álpınıs»
İİ. İ. Qarly burqasyn. (14 upaı)
A. «Birinshi asýdan asý».
Sáıkestendirý testi
1. As qorytý jolynyń eń kólemdi bólimi (Baýyr)
2. As qorytý jolynyń uzyn bóligi (Uıqybez)
3. Eń úlken asqorytý bezi (Jutqynshaq)
4. Jutqynshaqty asqazanmen jalǵastyratyn bólim (Óńesh)
5. Asty soryp, sińiretin bólimi (Toq ishek)
6. Qurt tárizdi ósindisi - apendıks bar ( Asqazan)
7. Tómengi jaǵyna ót qaby jalǵasqan múshe (Ash ishek)
Á. «Ekinshi asýdan asý».
Tis órnegin «oqyp shyq».
3/3---- 2/2 ---1/1 ---2/2 - 2/2 ---1/1 ---2/2 ---3/3
İİ. Muzdyq. (16 upaı)
Durys jaýaptardy belgile
1. Qorekti zattar organızmde energetıkalyq jáne qurylystyq qyzmet atqarady.
2. Jutqynshaq asqorytý júıesiniń bir bóligi bolyp tabylady.
3. Asqazannyń silemeıli qabatynda ishek sólin bóletin kóptegen bezder bar.
4. Ash ishek – asqorytý jolynyń eń uzyn bóligi.
5. Uıqy bezi tek syrtqy sekresıa bezine jatady.
İİİ. Tasty jartas.
Ár qatarǵa bir - bir paraq beriledi, sol paraqqa as qorytý týraly oqýshylar bilgenderin tez - tez jazyp, artynda otyrǵan kelesi oqýshyǵa usynyp otyrady. Al eń sońǵy oqýshy sol paraqtaǵy habarlamany tolyq oqyp shyqty.
Sabaq sońynda oqýshylar bilimi baǵalanyp, úzdik jaýabymen kózge túsip, bilim shyńyna jetken oqýshy «Naǵyz álpınıs» atandy.
You Might Also Like
