- 12 qar. 2019 00:00
- 271
Asan qaıǵynyń han atalýy
Asan qaıǵynyń shyn aty Hasen eken. Hasenniń jigit kúninde Ejenhan degen mánjý hany qazaq halqyna jarlyq etken eken: «Qazaq aıǵyryn kisinetpesin, eger aıǵyrdyń daýsyn estise, meniń qoramdaǵy bedeýlerim qulyn tastaıdy. Eger bedeýler qulyn tastasa, qazaq eline aýyr
jaza kórsetemin!» — depti. Qazaq halqy budan qatty qorqyp sasady. Halyqtyń qoryqqanyn kórgen Hasen el basshylaryna:
— Sizder qoryqpańyzdar, qasyma qyryq mergen qosyp hanǵa meni jiberińizder. Olar meniń aıtqanymdy istesin, — depti.
Hasenge qyryq mergen qosyp, hanǵa jiberedi. Hasen mergenderin ertip, Ejenhan turǵan shárine qaraı jolǵa shyǵyp, jolda kezdesken eldiń ıtin qyryp óltire beredi. Osylaı han turǵan qalanyń ıtin de qyra bastaıdy. Qalada eshkim qarsy kele almaıdy. Sonymen qala halqy hanǵa
kelip:
— Qasynda qyryq mergeni bar bireý neshe túrli ıtterdiń bárin qyryp, óltirip jatyr. Nege degenge jaýap joq. Óz aldyńyzǵa aldyryp toqtatpasańyz, ıt qaldyratyn emes, — degen soń han kisi jiberip shaqyrtyp aldyryp:
— Sen kimsiń? — dep jón surapty. Hasen:
— Men qazaqpyn, — depti. Han:
— Sen nege bul ıtti óltirdiń ? — depti. Sonda Hasen:
— Taqsyr, ıtterdi óltiretin sebebim — jas kezimde, qozy baǵyp júrgenimde qozyma qasqyr shaýyp, qozylarymdy qyryp jatqanda men bar daýsymmen alǵa shaýyp, ıtterimdi shaqyrdym. Maǵan bir de bir ıt kelip qasqyrdan qozylarymdy aıyrýǵa kómektespedi. Men sonda ózim sondaı sert etip edim. Osydan ózime ózim keletin kún bolsa, dalanyń ıti bolsyn, qalanyń ıti bolsyn, qyramyn dep edim, — deıdi. Han
aıtady:
— Seniń mynaýyń tentektik qoı. Seniń onda shaqyrǵanyń daladaǵy ıtter ǵoı. Qalaniki emes qoı, — depti. Hasen aıta- dy:
— Men shaqyrǵanda dalanyń, qalanyń ıtin de shaqyrdym, — degende, han aıtady:
— Seniń daýsyńdy daladaǵy ıt estise, estir. Qalanyń ıti qalaı estıdi? — depti. Hasen aıtady:
— Taqsyr, aıǵyrdyń daýsy jetken jerge adamnyń daýsy jetpeı me? Han:
— Tilińdi Táńir kessin, endi aıǵyrdyń daýsyn estirtpe degennen qaıttym. Seniń atyń Hasen bolsa, han atyn qostym! — degen eken.
Asan qaıǵy aty alǵash han atanady.