InfoHub Logo

Táýelsizdik. Erkindik.  Bul uǵymdar aıtar aýyzǵa  qaýyrsyndaı jeńil bolǵanymen, saıyp kelgende qorǵasyndaı aýyr, talaı aqqan ter men tógilgen qannyń, jańbyrsha tamǵan kóz jastardyń dáleli. Babalarymyzdyń san ǵasyrdan bergi armany, qazaq   eline 1991 jyly 16 jeltoqsanda «táýelsizdik» tańbasy óshpesteı mór bolyp basyldy.

Tarıhtyń tereńine úńilip, árbir tas betinde qalǵan tańbalarǵa qarap, babalarymyz jasap kele jatqan dáýirlerdiń esebinde ketken shaıqastar, ashtyq, jaý tylynda qalǵan jurttyń árbir qany men kóz jasyna qarap táýelsizdiktiń qandaı keremet uǵym ekenin sezinesiz. Iapyr-aı, qaıran qazaǵymnyń basyna nendeı kúnder týmady deseńshi? Eli qanbaı, eri sýsyn ishpegen, attyń jalynda, túıeniń qomynda, at aýyzdyǵymen alysyp, er etegimen kún keshken alasapyran zamanda besiktegi náresteniń de basy alynyǵan-dy. Er azamattarymyzben qatar aq jaýlyqtylarymyz da qolǵa qarý alyp, atqa da qondy. Bireýdiń kóleńkesinde júrýdi kóksemedi, bireýdiń tizesine bas ımedi. Tek azat el bolýdy maqsat etti, «Alash» dep urandatqan ata-babalarymyzdyń amanatyna qıanat etpedi.

Azaly jyldardyń atasy atanǵan asharshylyq ta qazaq elin aınalyp ótken emes. «Elim-aı» dep eńirep,  bir ýys nan da taba almaı ashtan buratylyp ólgen halqymyz búgingi azat kúnniń týaryn bildi me eken? Jańadan týǵan sharanasyna aq sútin de bere almaı, tipti bir- biriniń etterin de jeýden taıynbaǵan qasiretti jyldar da súıegimizge tańba bolyp basyldy.

Qarsha boraǵan oqqa da keýdesin tosyp, sýdaı aqqan qannyń kýási bolǵan 41-diń qaharyna da ushyradyq. Shaıqasta halqy úshin janyn bergen, «Otan úshin otqa túsken» dańqty batyrlarymyzdyń arqasynda qazaq alǵash ret « Jeńis» sózin tilge tıek etti. «Jeńis» dep alǵash ret urandatty. Soǵystyń janaıqaıynda qasqyrsha ulyp, arystansha alysqan bozdaqtarymyzdyń qıylǵan jany, tógilgen qany egemendigimizge salynǵan aıryqsha dara jol edi.

Bodan bolǵan birneshe jyldyń ishinde baıaǵy qoı ústine boztorǵaı jumyrtqalaǵan kezdi kim ańsamady deısiz?! Keń dalanyń tósinde án salyp tazy júgirtip, búrkit baptaǵan qazaqqa tar qapasta kún keshý ońaı bolmaǵany belgili.

Atynyń ózinen adam shoshyrlyq atom bombasy da qazaq dalasyn dúr silkindirip, dúnıeniń astyn ústine shyǵardy. Ýlanǵan jer, sýsha qaınap, bý bolyp ushqan úıler, júnderi túsip tentiregen janýarlar men neshe túrli aýrýǵa shaldyǵyp, jarymjan bolǵan adamdardyń halin qazirgi tańda elestetýdiń ózi qorqynyshty.

Mahambet babamyzdyń «Munar da munar, munar kún, bulttan shyqqan shubar kúni» artta qalǵan zamanda atoılatyp qazaq eli alǵash ret azat el atandy.  Qaırat, Lázzat, Sábıradaı rýhty jastarymyz «Jeltoqsan» oqıǵasynda qasqaldaqtaı qanyn tógip, janyn berdi. Ózimizdiń qazaq turǵanda, ózge eldiń adamyn bılik basyna qoıýǵa qarsy bolǵan órimdeı ǵana qarakózderimizdiń shybyn jany shyrqyrap, etikteri qannan qatsa da, táýelsizdik jolynda «tar jol taıǵaq keshti».

Iá, júrekterden óshpeıtin, esimizde máńgi qalatyn sol zulmat taǵdyrlardyń izi qalǵan jerdiń tósinde biz baqytty kún keshýdemiz. Táýelsiz memlekettiń jelbiregen týynyń astynda ómir súrip jatqan bizdiń ata- babamyz keshken taǵdyrdy umytýymyzǵa haqymyz joq. Qara qazan, sary bala qamy úshin ketken qyrshyndardyń erligi máńgilik jadymyzda.

Qazirgi tańda ulttyń uly armany oryndaldy. Kóleńkeli kúnder de kelmeske ketti. Kereı men Jánibek qazyǵyn qadap, Qasym men Esim keregesin keńitken, Táýke men Abylaı shańyraǵyn shaıqaltpaǵan Atyraýdan Altaıǵa deıin sozylǵan, ushqan qustyń qanaty talatyn, ulan- ǵaıyr atyraptyń bári de- azat. Elbasymyz sol qara shańyraqty shaıqaltpaı, elimizden shashý shyǵarmaı, bolashaqqa baǵyttap, kememizdiń jelkenin nyq ustap kele jatyr.

Azattyqtyń arqasynda alpaýyt memlekettermen ıyq tiresip, jer sharyna "Qazaqstan" degen esimmen tanyldyq. Ulan-ǵaıyr jerimiz álem kartasynan kim-kimdi bolsa da alańdatary sózsiz. Derbestiktiń nátıjesinde ózindik dara da dańǵyl jolymyz bar.  Bóri bóriligin tanytpaı qoımaıdy. Alty qurlyqqa atymyz málim. Jas ta bolsa, bas bolyp álem elderimen terezemiz teń oıysyp, tútini túzý ushqan, turmysy baqýatty elge aınaldyq.

Endigi jerde babalar armany bolǵan, ashshy termen kelgen tátti jeńisimizdi kózimizdiń qarashyǵyndaı saqtap, keleshek urpaqqa amanattaý óz enshimizde. Sol sebepten, kózimizdiń aǵy men qarasyndaı bolǵan aq bilektiń kúshimen, aq naızanyń ushymen, ata-baba qanymen kelgen  ulǵan- ǵaıyr jerimiz ben ana sútimen daryǵan, keshe ǵana Abaı, Muhtar sóılgen qasıetti tilimizdi saqtaýymyz kerek. Memlekettik rámizderimizdiń qashan da alatyn orny tór bolǵaı! Táýelsizdik tuǵyry árqashan da bıik bolsyn!

---