- 05 naý. 2024 00:26
- 339
Aýa – gazdar qospasy
Sabaqtyń maqsattary:
Bilimdilik: Aýa týraly bilimderin tereńdetý, qorytyndylaý;
Tárbıelik: Aýany lastamaýdyń joldaryn qarastyrý, densaýlyǵyn saqtaý,
Damytýshylyq: óz betimen jumys jasaýǵa daǵdylandyrý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
Sabaq barysy: 1. Uıymdastyrý.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý
Grafıkalyq dıktant
1. Ottegi gaz kúıinde kezdesedi
2. Ottegi atmosferada 78 paıyz bolady
3. SaO valenttilik boıynsha durys jazylǵan formýla
4. Ottegi turaqty İİ valentti bolady
5. Ottegini tek laboratorıada ǵana alady.
6. Sý molekýlasy ottek jáne sýtek atomdaryna ydyraıdy
7. Ottegini óndiriste aýany suıyltý arqyly alady.
8. Ottegi jaı zat kúıinde 3 atomy jazylady
9. Ottektiń atomdyq massasy 16
10. Ottegi qatty kúıde kezdesedi
3. Úı tapsyrmasyn bekitý
4. Jańa sabaqty túsindirý
«Aýa – gazdar qospasy» degen taqyrypty ótemiz.
Jańa taqyrypty óz betimen oqyp, mazmunyn aıtý.
Tómendegi suraqtar boıynsha qysqasha jazyp alý kerek.
1. Aýanyń quramy? - - - -
2. Aýanyń quramyn zerttegen ǵalym? - - - - - -
3. Aýada qandaı kezdeısoq gazdar bolýy múmkin? - - - - -
4. Inertti gazdardyń ereksheligi
5. Taǵy basqa qandaı gazdar taralady? Olardyń zıany?
6. Aýany zıandy gazdarmen lastamaýdyń qandaı sharalaryn bilesińder?
7.«Orman aýasy», «janǵysh aýa» dep qandaı gazdardy ataımyz
SEN BİLESİŃ BE?
• Adam quramynda 21% ottek, 79% azot, 0, 03% kómirqyshqyly bar atmosferalyq aýamen tynys alady. Dem shyǵarǵandaǵy aýada 16% ottek, 4, 0% kómirqyshqyly, 79% azot bolady. Dem alǵandaǵy jáne dem shyǵarǵandaǵy aýa quramyndaǵy ottek pen kómirqyshqyl gazynyń aıyrmashylyǵy ókpedegi gaz almasý nátıjesi bolyp tabylady.
• Adam bar joǵy 2 mınýt ǵana dem almaı tura alady.
• Mektep synybynda sabaq bastalǵanǵa deıin, shamamen, 1m3 - de 2600 mıkrob, al
İ aýysym sabaǵy aıaqtalǵanda 13500 mıkrob bolatyny eseptelgen.
• Nashar jeldetilgen bólmedegi aýa quramynda 0, 1% dan artyq kómirqyshqyl gazy SO2 bolady. Bul adam úshin zıandy.
• Qalalardaǵy zaýyt, fabrıkalardan bólinetin ýly gazdardyń áserinen, zıandy jaǵdaılardan ósimdikterdiń zat almasý prosesi baıaýlaıdy. Mysaly: jóke aǵashy ormanda 400 jyl ómir súrse, qalada ne bary 50 - 80 jyl ǵana ómir súredi.
5. Bekitý
Ár 2 oqýshyǵa 1 tapsyrmadan juptyq tapsyrma berý
Bilimdilik: Aýa týraly bilimderin tereńdetý, qorytyndylaý;
Tárbıelik: Aýany lastamaýdyń joldaryn qarastyrý, densaýlyǵyn saqtaý,
Damytýshylyq: óz betimen jumys jasaýǵa daǵdylandyrý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
Sabaq barysy: 1. Uıymdastyrý.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý
Grafıkalyq dıktant
1. Ottegi gaz kúıinde kezdesedi
2. Ottegi atmosferada 78 paıyz bolady
3. SaO valenttilik boıynsha durys jazylǵan formýla
4. Ottegi turaqty İİ valentti bolady
5. Ottegini tek laboratorıada ǵana alady.
6. Sý molekýlasy ottek jáne sýtek atomdaryna ydyraıdy
7. Ottegini óndiriste aýany suıyltý arqyly alady.
8. Ottegi jaı zat kúıinde 3 atomy jazylady
9. Ottektiń atomdyq massasy 16
10. Ottegi qatty kúıde kezdesedi
3. Úı tapsyrmasyn bekitý
4. Jańa sabaqty túsindirý
«Aýa – gazdar qospasy» degen taqyrypty ótemiz.
Jańa taqyrypty óz betimen oqyp, mazmunyn aıtý.
Tómendegi suraqtar boıynsha qysqasha jazyp alý kerek.
1. Aýanyń quramy? - - - -
2. Aýanyń quramyn zerttegen ǵalym? - - - - - -
3. Aýada qandaı kezdeısoq gazdar bolýy múmkin? - - - - -
4. Inertti gazdardyń ereksheligi
5. Taǵy basqa qandaı gazdar taralady? Olardyń zıany?
6. Aýany zıandy gazdarmen lastamaýdyń qandaı sharalaryn bilesińder?
7.«Orman aýasy», «janǵysh aýa» dep qandaı gazdardy ataımyz
SEN BİLESİŃ BE?
• Adam quramynda 21% ottek, 79% azot, 0, 03% kómirqyshqyly bar atmosferalyq aýamen tynys alady. Dem shyǵarǵandaǵy aýada 16% ottek, 4, 0% kómirqyshqyly, 79% azot bolady. Dem alǵandaǵy jáne dem shyǵarǵandaǵy aýa quramyndaǵy ottek pen kómirqyshqyl gazynyń aıyrmashylyǵy ókpedegi gaz almasý nátıjesi bolyp tabylady.
• Adam bar joǵy 2 mınýt ǵana dem almaı tura alady.
• Mektep synybynda sabaq bastalǵanǵa deıin, shamamen, 1m3 - de 2600 mıkrob, al
İ aýysym sabaǵy aıaqtalǵanda 13500 mıkrob bolatyny eseptelgen.
• Nashar jeldetilgen bólmedegi aýa quramynda 0, 1% dan artyq kómirqyshqyl gazy SO2 bolady. Bul adam úshin zıandy.
• Qalalardaǵy zaýyt, fabrıkalardan bólinetin ýly gazdardyń áserinen, zıandy jaǵdaılardan ósimdikterdiń zat almasý prosesi baıaýlaıdy. Mysaly: jóke aǵashy ormanda 400 jyl ómir súrse, qalada ne bary 50 - 80 jyl ǵana ómir súredi.
5. Bekitý
Ár 2 oqýshyǵa 1 tapsyrmadan juptyq tapsyrma berý
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.