InfoHub Logo

Fızıka sabaǵy
Taqyryptyń aty: Aýada júzý.
Dıdaktıkalyq maqsaty: fızıkalyq zańdardy bilýdiń praktıkalyq baǵyttalǵandyǵyn zerdeleý jáne ony zertteý jumystary men esep shyǵarýǵa qoldanýǵa beıimdilik qalyptastyrý.

Sabaqqa daıyndyq
• Almastyrylmaly stend: zattardyń tyǵyzdyǵy (keste); jumystyń birinshi kezeńine arnalǵan durys jaýaptar.
• Synyp taqtasynda: «Fızıka - 7» oqýlyǵynyń §52taqyrybynyń mátinine 7 suraq, jumystyń úshinshi kezeńine arnalǵan §52«Aýada júzý».
• Oqýshylardyń ústelinde: mátinge suraqtar (árbir oqýshyǵa jeke); sabaqtyń jumystyq kartasy (topqa); topqa tapsyrmalyq kartochkalar jáne jumystyń ekinshi kezeńine arnalǵan qajetti quraldar men materıaldar (úsh ártúrli varıantqa).
• Jumystyń ekinshi kezeńine arnalǵan kartochka - sýretter boıynsha tapsyrmalardyń oryndalýyn tekseretin ekran men epıdıaskop.

Úı tapsyrmasyn tekserý
Ózdik jumys:
• Suıyqqa batyrylǵan denege áser etýshi keri ıterýshi kúsh táýeldi:
A) Deneniń tyǵyzdyǵyna.
B) Deneniń massasyna jáne onyń kólemine.
V) Deneniń cuıyqtyń tyǵyzdyǵyna jáne dene kólemine.
• Sýǵa batyrylǵan qurysh sharlardyń qaısysyna Arhımed kúshi kóbirek áser etedi? Sýrette sý quıylǵan ydys jáne dıametri ártúrli úsh shar: birinshisi - kishkentaı, ekinshisi - ortasha, úshinshisi - úlken shar.
A) 3.
B) 2.
V) 1.
G) barlyq jaǵdaıda Arhımed kúshteri birdeı.
• Rychagty tarazynyń ushtaryna eki birdeı qurysh shar ilingen. Osy eki shardy ártúrli suıyqtarǵa batyrsa, tepe - teńdik saqtala ma? Sýrette eki ydys, bireýinde kerosın, ekinshisinde – sý, eki shardyń massasynyń birdeıligi rychagty tarazynyń tepe - teńdigimen kórsetilgen. Sol jaqta kerosın jáne shar №1, oń jaqta sý jáne shar №2.
A) Jaýap berýge málimetter jetispeıdi.
B) tepe - teńdik buzylmaıdy.
V) Shar №1 shar №2 - ni basyp ketedi.
G) Shar №2 shar №1 - di basyp ketedi.
• Atmosferalyq qysymnyń bıiktigin ólsheýge arnalǵan qural qalaı atalady?
A) Barometr.
B) Manometr.
V) Áltımetr.
G) Dınamometr.
5. Aýanyń qysymy metro stansıasynyń platformasynda 756 mm. syn. baǵ., al jer betinde – 750mm. syn. baǵ. bolsa, onda onyń tereńdigi qandaı?
A) 600 m.
B) 150, 6 m.
V) 72 m.
G) 87 m.
6. Temir qandaı suıyqta júzedi?
A) Sýda.
B) Synapta.
V) Munaıda.
G) Glıserınde.
7. Rychagty tarazynyń ushtaryna ilingen eki kirpish teńgerilip tur. Osy eki kirpishti birdeı suıyqtarǵa tolyǵymen batyrsa, tarazynyń tepe - teńdigi saqtala ma? Sýrettegi eki kirpish tarazyda teńgerilgen, birinshisi qyrynan, ekinshisi – kóldeneńinen baılanǵan, olardyń astarynda eki sý quıylǵan ydystar.
A) Birinshisi ekinshisin basyp ketedi.
B) Anyqtaý múmkin emes.
V) Ekinshi birinshini basyp ketedi..
G) Tarazy tepe - teńdikte qalady.
8. Ózindik baǵalaý nátıjesi

2. Shyǵarmashylyq jumys.
Tapsyrmanyń úsh varıanty oryndalady: árbir tapsyrma ár toppen jeke oryndaýǵa beriledi.
Birinshi tapsyrma.
Quraldar men materıaldar: sý quıylǵan stakan, jumyrtqa, tuz, qasyq. Stakanǵa toltyrylǵan sý túbinen jumyrtqany qolmen ustamaı kóterińiz. Óz áreketińizdi túsindirińiz.
Ekinshi tapsyrma.
Quraldar men materıaldar: júk, sý, dınamometr.
Sýdaǵy denege áser etýshi Arhımed kúshin anyqtańyzdar. Eger sýdyń ornyna kerosın almastyrylsa qandaı shamalar (ólshengen nemese eseptelgen) ózgeredi? Sýrette beınelengen: sol jaqta bolt jáne sýy bar menzýrka – 22ml, oń jaqta dál sol menzýrkaǵa bolt batyrylǵan, sý 47ml bólikke deıin kóterilgen. Boltqa áser etýshi keri ıterýshi kúshti esepteńizder.
Muǵalimniń krıterııi boıynsha oqýshylar ózderine baǵa qoıady, top óz músheleriniń jumysyndaǵy árbir oqýshynyń jekelegen úlesterin de baǵalaıdy:

3. Jańa materıaldy zerdeleý (toptyq jumys).
1. Muǵalimniń kirispe sózi: jalpy taqyryptaǵy osy máseleniń alatyn mańyzdy orny; oqylyp ketken materıaldarmen baılanysy.
2. Ózdik jumys. Oqýshylar oqýlyqtaǵy §52taqyrypty zerdeleý.
3. Myna suraqtarǵa jaýap daıyndaý:
- Aýa sharyna qandaı kúshter áser etedi? Olardyń qaısysy basymyraq?
- Aýa sharlaryna qandaı gazdar qoldanylady? Nelikten?
- Qandaı jaǵdaıda aýa shary ilinip turady?
- Aýa shary ne úshin qoldanylady?
- Aýa sharynyń kóterý kúshin qalaı esepteıdi?
- Ystyq aýamen toltyrylǵan aýa sharyn qalaı kóterýge nemese túsirýge bolady?
- Zond - shar degenimiz ne? Ol ne úshin qajet?
4. Tekseris. Muǵalim suraq nómirin ataıdy, jaýap beretin topty belgileıdi, al top kim jaýap beretinin anyqtaıdy. Jappaı tapsyrma: komentarıǵa jáne baǵalaýǵa daıar bolý kerek.
Bul jumysta oqýshylar ózderin ózderi jáne birin - biri baǵalaıdy.

4. Sabaqtyń qorytyndysy. Muǵalim: Biz úı tapsyrmasyn tekserdik, shyǵarmashylyq tapsyrma oryndadyq, jańa materıal zerdeledik. Sabaq boıy atqarylǵan óz jumystaryńdy jalpy baǵalańyzdar. Eger sizder materıaldy tolyq túsinseńiz, ony túsindirip aıtyp bere alsańyz «bes» baǵasyna laıyqsyz. Eger materıaldy túsinip, biraq keıbir jerin aıtyp berýge áli senimsiz bolsańyz, onda «tórt» alasyz. Eger materıal nashar ıgerilse, onda sizdiń baǵańyz «úsh».
Nátıjesi: «bes» – 10, «tórt» – 18, «úsh» – 1.

• Refleksıa. Muǵalim: Kim ózine sabaq úshin «bes» qoıdy? Ózińizdi durys baǵalaǵanyńyzǵa nelikten senimdisiz? Jumysta qandaı qıynshylyqtar boldy? Eń kúrdeli bolǵan ne? Ne nársege qanaǵattandyńyz, nelikten? Ne nársege qanaǵattanbadyńyz, nelikten?