Balalar tárbıesinde ata – ana róli (ata - ana jınalysy)
Ata - analar jınalysy:
«Balalar tárbıesinde ata – ana róli»
Maqsaty: Ár otbasynyń bala tárbıesine belsene qatysýynyń mańyzyn arttyrý. Balanyń meıirimdi sypaıy ádetterdi boıyna sińirip ósý joldaryn ata - analarmen birlese qarastyrý Ata - analarmen birlesip otbasylyq tárbıeniń negizgi erejelerin talqylaý, bala tárbıesinde ata - analardyń rólin kórsetý balalarmen ortaq til tabysýǵa úıretý.
Kórnekilik: «Meniń otbasym»(býklet), báıterek sýreti, naqyl sózder, slaıd, kartochkalar.
Jınalys jospary.
1. Uıymdastyrý
2. Kirispe sóz.
3. Ata - analarǵa test «Siz qandaı ata - anasyz?» (ár jaýap úshin 1 bal)
4. Áńgimelesý - Mıǵa shabýyl.
5. Slaıd: «Tańǵajaıyp ertegi»
6. Balalyq shaǵymyzǵa oralamyz.
7. Jaǵdaıattar
8. Baqytty otbasynyń báıteregi.
9. Qorytyndy: Ata - analarǵa keńester oqylady (tapsyrylady)
Jınalys barysy:
1) Uıymdastyrý.
Shattyq sheńberi:
Dóńgelenip turaıyq
Keregeni quraıyq.
Ýyqtar bop ıilip,
Shańyraqqa kıilip
Kıiz úıdi quraıyq.
Ata – analar sheńber boıymen turyp bir birine tilek aıtady
2) Kirispe sóz.
Tárbıeshi: Qurmetti ata - analar men sizderdi kórgenime qýanyshtymyn! Uly Abaı: «Bir ǵana qýanyshym bar ol - meniń balalarym»- degen eken. Árbir ata - ana balasynyń densaýlyǵy myqty, eń jaqsy bolýyn, talapty bolyp ósýin arman etedi. Meniń oıymsha, qurmetti ata - analar, sonymen qatar onyń jaqsy adam bolyp ósýin arman etý kerek, ol adamdarǵa jáne qoǵamǵa paıda keltirip, «Adam» degen joǵary ataqqa ıe bolyp, barlyq ómir tirshiliginiń synaqtarynan súrinbeı ótip, jetistikterge jetedi. «Biz balalarǵa uqsamaımyz, balalar bizge uqsaıdy» deıtin belgili tásil bar. Al balanyń sizge uqsaýy úshin, sizdiń qasıetterińizdi alý úshin ózińiz ne istedińiz? Qane, osy oraıda tájirıbe almasaıyq. Óz otbastaryńyzda qalyptasqan, balanyń ońdy qasıetterin jetildirýge baǵyttalǵan qandaı dástúrler bar? Sol týraly áńgimeleseıik.
3) Negizgi bólim
Ata - analarǵa «Siz qandaı ata - anasyz?» test.
Olar balalarmen qarym - qatynas barysynda neǵurlym jıi sózderdi belgileý qajet.
- Men saǵan qansha ret aıtamyn?
- Maǵan keńes bere qoıshy, aınalaıyn!
- Men sensiz ne ister edim?!
- Bul ne taǵy?
- Biz bárin birge oılasatyn dostarmyz ǵoı?
- Kimge tartqan bálesiń óziń?
- Men sendeı kezimde...
- Sen meniń tiregimsiń, qolqanatymsyń!
- Seniń janyńdaǵy qandaı dostar osy?
- Sen ne oılap otyrsyń?
- Ulym (qyzym), sen qalaı oılaısyń, jurttyń balasy bala sıaqty, al sen bolsań…
- Aqyldymsyń ǵoı sen meniń!
Jaýaptary:
7 - 8 bal
- Siz óz balańyzben júıeli túrde qarym - qatynas jasap otyrmasańyz da, ol sizdi qurmetteıdi. Sizdiń kózqarasyńyz onyń tulǵa bolyp qalyptasýyna kómektesedi.
9 - 10 bal
- Balańyz sizdi qurmet etkenimen árqashan ashyq sóılese bermeıdi. Onyń tulǵalyq damýy kezdeısoq jaǵdaıattar yqpalynan bolmaq.
11 - 12 bal
– Sizdiń bala tárbıesine muqıattylaý bolǵanyńyz jón. Balańyz sizdi qurmetteıdi, biraq ol, ata - ananyń aıaly alaqanyna, jyly sózderine zárý.
13 – 14 bal
- Sizdiń bala tárbıesine baılanysty ustanǵan jolyńyz durys emes ekenin ózińiz de bilesiz. Balańyz ben sizdiń arańyzda senimsizdik bar – oǵan kóbirek kóńil bólýge tyrysyńyz, onyń sózderine qulaq asyńyz.
Muǵalim: Bizdiń testimiz istiń shyn jaǵdaıyna qatysty emeýrin ǵana, sizdiń qandaı ata - ana ekenińizdi ózińizden basqa eshkim jaqsy bilmeıdi.
4) Áńgime: Mı shabýylynyń tásili (ata - anaǵa suraq)
Muǵalim: — Qudaıdan adamdar bala ber dep jalbarynypa suraıdy. Adamǵa nege bala kerek? (ata - analar óz pikirlerin aıtady)
Muǵalim: Árıne, baqyty otbasy bul árbir adam ómirindegi eń mańyzdysy. Bul týys jáne týǵan adamdar, olardy biz qurmetteımiz, olarǵa senemiz, qýanysh pen baqyt tileımiz. Árbir bala dúnıege óz mısıasymen keledi. Al biz ne isteımiz? Biz balalarǵa nusqaýlar bere bastaımyz, al keıbireýi ómir jolymen jeteleıdi.
5) Qazir «Tańǵajaıyp ertegi» slaıdyn yqylaspen kórińizder.
Osy ańyzdyń máni nede? Ol bizdi ne nársege úıretedi? Slaıd:
Tárbıeshi: Bir bala, jaryq dúnıege keler aldynda qudaıdan suraıdy Slaıd kórý. tárbıeshi: Sonymen qurmetti ata - analar, jaryq dúnıege kelgen myna bala sizderdiń yqpaldaryńyzda jáne qamqorlyqtaryńyzda bolady. Sizder onyń birinshi tárbıeshisi bolasyzdar.
Árbir ata – ana óz balasynan baqyt kóredi. Ókinishke oraı keıbir ata - ana «baqyt» degen uly sózdiń olarǵa kelgenin baıqamaıdy. Qandaı bolmasyn, bar bolmysyńyzben óz balańyzdy súıińizder, óıtkeni olar sizdi súıedi, óıtkeni sizder olardyń ákesi jáne anasy bolasyz. Bireýler baılyqty - baqyt dep sanaıdy, basqasy qurmet pen dańq, úshinshileri – laýazym men mansapty baqyt deıdi. Naǵyz baqytty adamǵa tek jaqsy, tárbıeli balalar ǵana syılaı alady.
6) «Balalyq shaǵymyzǵa oralamyz»
Tárbıeshi:
a)«Meniń balalyq shaǵymnyń eń baqytty kúnderi» (ata - analar estelikter aıtady)
á) Óz balamyzdy tárbıeleýde ata - anamyzdyń tárbıesin qalaı qoldanamyz?
7) Jaǵdaıattar sheshý.
1) Marat jazalandy. Ol 2 birdeı «2» alǵan bolatyn. Ákesi ulymen qatań sóılesip, úıden shyǵýǵa ruqsat etpeı qoıdy. Biraq dostary kelip Maratty kınoǵa shaqyrdy. Anasy balasyn aıap ákesine ony dostarymen birge jiberýdi suraı bastady. Ata - ana arasynda konflıkt týyndady. (ata - ananyń balaǵa qoıatyn talaptary biryńǵaı bolýy tıis)
2) Aınýr anasyna tosyn syı jasaǵysy keldi. Sóıtip ol mektepten kele salyp ydys - aıaqtardy jýyp, as daıarlady. Anasy kelgende onyń aldyna kóńildenip shyǵyp, qolyndaǵylaryn aldy, sheshinýine kómektesti. Biraq anasy oǵan eshqandaı mán bergen joq, birtúrli kóńilsiz edi. Sonan soń qyzy anasyn dastarhanǵa shaqyrdy. Tamaqtanyp bolǵan soń «rahmet» dedi de óz bólmesine ketip qaldy. (Bala erkeletkendi, maqtaǵandy unatady. Ony jıi maqtap, aıalap, erkeletip turý kerek).
3) Ata - ana aýylǵa ájemizge baryp, saıajaıda jumys isteýdi uıǵardy. Onda Rýslannan basqalardyń bári ózderine jumys tapty. Oǵan júıekterdi aram shópten tazartý, bulaqtan sý ákelý usynyldy. Biraq ol munyń bárinen bas tartty. Baqshada kóbelek qýyp júrdi. Aıqaılap, jurttyń jumysyna kedergi keltirdi. (Bala óz otbasyndaǵy barlyq jumystarǵa qatysýǵa tıis)
8) Baqytty otbasynyń báıteregi. Ata - analar óz otbasylarynyń erekshe qasıetterin jazyp, aǵashqa bekitedi.
9) Qorytyndy: Ata - analarǵa keńester (oqylady) taratylady. tárbıeshisi: Árıne, ómirdiń barlyq jaǵdaıattaryn qamtı alatyn, jurttyń bárine ortaq, biryńǵaı ereje joq. Árbir bala ártúrli. Árqaısysy ózinshe erekshe. Sol sıaqty bizben sizdiń qarym - qatynasymyz da ózindik sıpatta. Bizder: pedagogtar men ata - analar - balalardyń boıyndaǵy bilýge qumarlyq, eńbek etýge, ádemilikke, óz qabilet - qarymy men múmkindikterin júzege asyrýǵa tyrysýshylyq áreketterin jetildirý, damytý, qalyptastyrý baǵytynda birlesip jumys júrgizýimiz qajet. Men bul baǵyttaǵy is - áreketterimizdiń nátıjeli bolaryna senemin. Jınalystyń sońynda sizderge alǵys aıta otyryp, jaýap baılanys paraǵyn toltyrýdy suraımyn.
Jaýap baılanys paraǵy:
1. Ata - analar jınalysynyń mundaı formasy bizge qajet pe?
2. Sizdiń pikirińizshe ne nárse artyq boldy, neni qosý kerek edi?
3. Keleside qandaı taqyrypta áńgimelesýdi usynar edińiz?
Júrekten júrekke: Qurmetti ata - analar! Endi osy balapandarymyzǵa júregimizden shyqqan jyly sózderińizben, tilekterińizdi qaǵazǵa (japyraq) jazyp aǵashty kórkeıteıik.
Júrekten shyqqan tilekterińiz árdaıym jer betindegi balalardy qoldap jelep - jebep júrsin degim keledi.
«Rızamyn» áni.
«Balalar tárbıesinde ata – ana róli»
Maqsaty: Ár otbasynyń bala tárbıesine belsene qatysýynyń mańyzyn arttyrý. Balanyń meıirimdi sypaıy ádetterdi boıyna sińirip ósý joldaryn ata - analarmen birlese qarastyrý Ata - analarmen birlesip otbasylyq tárbıeniń negizgi erejelerin talqylaý, bala tárbıesinde ata - analardyń rólin kórsetý balalarmen ortaq til tabysýǵa úıretý.
Kórnekilik: «Meniń otbasym»(býklet), báıterek sýreti, naqyl sózder, slaıd, kartochkalar.
Jınalys jospary.
1. Uıymdastyrý
2. Kirispe sóz.
3. Ata - analarǵa test «Siz qandaı ata - anasyz?» (ár jaýap úshin 1 bal)
4. Áńgimelesý - Mıǵa shabýyl.
5. Slaıd: «Tańǵajaıyp ertegi»
6. Balalyq shaǵymyzǵa oralamyz.
7. Jaǵdaıattar
8. Baqytty otbasynyń báıteregi.
9. Qorytyndy: Ata - analarǵa keńester oqylady (tapsyrylady)
Jınalys barysy:
1) Uıymdastyrý.
Shattyq sheńberi:
Dóńgelenip turaıyq
Keregeni quraıyq.
Ýyqtar bop ıilip,
Shańyraqqa kıilip
Kıiz úıdi quraıyq.
Ata – analar sheńber boıymen turyp bir birine tilek aıtady
2) Kirispe sóz.
Tárbıeshi: Qurmetti ata - analar men sizderdi kórgenime qýanyshtymyn! Uly Abaı: «Bir ǵana qýanyshym bar ol - meniń balalarym»- degen eken. Árbir ata - ana balasynyń densaýlyǵy myqty, eń jaqsy bolýyn, talapty bolyp ósýin arman etedi. Meniń oıymsha, qurmetti ata - analar, sonymen qatar onyń jaqsy adam bolyp ósýin arman etý kerek, ol adamdarǵa jáne qoǵamǵa paıda keltirip, «Adam» degen joǵary ataqqa ıe bolyp, barlyq ómir tirshiliginiń synaqtarynan súrinbeı ótip, jetistikterge jetedi. «Biz balalarǵa uqsamaımyz, balalar bizge uqsaıdy» deıtin belgili tásil bar. Al balanyń sizge uqsaýy úshin, sizdiń qasıetterińizdi alý úshin ózińiz ne istedińiz? Qane, osy oraıda tájirıbe almasaıyq. Óz otbastaryńyzda qalyptasqan, balanyń ońdy qasıetterin jetildirýge baǵyttalǵan qandaı dástúrler bar? Sol týraly áńgimeleseıik.
3) Negizgi bólim
Ata - analarǵa «Siz qandaı ata - anasyz?» test.
Olar balalarmen qarym - qatynas barysynda neǵurlym jıi sózderdi belgileý qajet.
- Men saǵan qansha ret aıtamyn?
- Maǵan keńes bere qoıshy, aınalaıyn!
- Men sensiz ne ister edim?!
- Bul ne taǵy?
- Biz bárin birge oılasatyn dostarmyz ǵoı?
- Kimge tartqan bálesiń óziń?
- Men sendeı kezimde...
- Sen meniń tiregimsiń, qolqanatymsyń!
- Seniń janyńdaǵy qandaı dostar osy?
- Sen ne oılap otyrsyń?
- Ulym (qyzym), sen qalaı oılaısyń, jurttyń balasy bala sıaqty, al sen bolsań…
- Aqyldymsyń ǵoı sen meniń!
Jaýaptary:
7 - 8 bal
- Siz óz balańyzben júıeli túrde qarym - qatynas jasap otyrmasańyz da, ol sizdi qurmetteıdi. Sizdiń kózqarasyńyz onyń tulǵa bolyp qalyptasýyna kómektesedi.
9 - 10 bal
- Balańyz sizdi qurmet etkenimen árqashan ashyq sóılese bermeıdi. Onyń tulǵalyq damýy kezdeısoq jaǵdaıattar yqpalynan bolmaq.
11 - 12 bal
– Sizdiń bala tárbıesine muqıattylaý bolǵanyńyz jón. Balańyz sizdi qurmetteıdi, biraq ol, ata - ananyń aıaly alaqanyna, jyly sózderine zárý.
13 – 14 bal
- Sizdiń bala tárbıesine baılanysty ustanǵan jolyńyz durys emes ekenin ózińiz de bilesiz. Balańyz ben sizdiń arańyzda senimsizdik bar – oǵan kóbirek kóńil bólýge tyrysyńyz, onyń sózderine qulaq asyńyz.
Muǵalim: Bizdiń testimiz istiń shyn jaǵdaıyna qatysty emeýrin ǵana, sizdiń qandaı ata - ana ekenińizdi ózińizden basqa eshkim jaqsy bilmeıdi.
4) Áńgime: Mı shabýylynyń tásili (ata - anaǵa suraq)
Muǵalim: — Qudaıdan adamdar bala ber dep jalbarynypa suraıdy. Adamǵa nege bala kerek? (ata - analar óz pikirlerin aıtady)
Muǵalim: Árıne, baqyty otbasy bul árbir adam ómirindegi eń mańyzdysy. Bul týys jáne týǵan adamdar, olardy biz qurmetteımiz, olarǵa senemiz, qýanysh pen baqyt tileımiz. Árbir bala dúnıege óz mısıasymen keledi. Al biz ne isteımiz? Biz balalarǵa nusqaýlar bere bastaımyz, al keıbireýi ómir jolymen jeteleıdi.
5) Qazir «Tańǵajaıyp ertegi» slaıdyn yqylaspen kórińizder.
Osy ańyzdyń máni nede? Ol bizdi ne nársege úıretedi? Slaıd:
Tárbıeshi: Bir bala, jaryq dúnıege keler aldynda qudaıdan suraıdy Slaıd kórý. tárbıeshi: Sonymen qurmetti ata - analar, jaryq dúnıege kelgen myna bala sizderdiń yqpaldaryńyzda jáne qamqorlyqtaryńyzda bolady. Sizder onyń birinshi tárbıeshisi bolasyzdar.
Árbir ata – ana óz balasynan baqyt kóredi. Ókinishke oraı keıbir ata - ana «baqyt» degen uly sózdiń olarǵa kelgenin baıqamaıdy. Qandaı bolmasyn, bar bolmysyńyzben óz balańyzdy súıińizder, óıtkeni olar sizdi súıedi, óıtkeni sizder olardyń ákesi jáne anasy bolasyz. Bireýler baılyqty - baqyt dep sanaıdy, basqasy qurmet pen dańq, úshinshileri – laýazym men mansapty baqyt deıdi. Naǵyz baqytty adamǵa tek jaqsy, tárbıeli balalar ǵana syılaı alady.
6) «Balalyq shaǵymyzǵa oralamyz»
Tárbıeshi:
a)«Meniń balalyq shaǵymnyń eń baqytty kúnderi» (ata - analar estelikter aıtady)
á) Óz balamyzdy tárbıeleýde ata - anamyzdyń tárbıesin qalaı qoldanamyz?
7) Jaǵdaıattar sheshý.
1) Marat jazalandy. Ol 2 birdeı «2» alǵan bolatyn. Ákesi ulymen qatań sóılesip, úıden shyǵýǵa ruqsat etpeı qoıdy. Biraq dostary kelip Maratty kınoǵa shaqyrdy. Anasy balasyn aıap ákesine ony dostarymen birge jiberýdi suraı bastady. Ata - ana arasynda konflıkt týyndady. (ata - ananyń balaǵa qoıatyn talaptary biryńǵaı bolýy tıis)
2) Aınýr anasyna tosyn syı jasaǵysy keldi. Sóıtip ol mektepten kele salyp ydys - aıaqtardy jýyp, as daıarlady. Anasy kelgende onyń aldyna kóńildenip shyǵyp, qolyndaǵylaryn aldy, sheshinýine kómektesti. Biraq anasy oǵan eshqandaı mán bergen joq, birtúrli kóńilsiz edi. Sonan soń qyzy anasyn dastarhanǵa shaqyrdy. Tamaqtanyp bolǵan soń «rahmet» dedi de óz bólmesine ketip qaldy. (Bala erkeletkendi, maqtaǵandy unatady. Ony jıi maqtap, aıalap, erkeletip turý kerek).
3) Ata - ana aýylǵa ájemizge baryp, saıajaıda jumys isteýdi uıǵardy. Onda Rýslannan basqalardyń bári ózderine jumys tapty. Oǵan júıekterdi aram shópten tazartý, bulaqtan sý ákelý usynyldy. Biraq ol munyń bárinen bas tartty. Baqshada kóbelek qýyp júrdi. Aıqaılap, jurttyń jumysyna kedergi keltirdi. (Bala óz otbasyndaǵy barlyq jumystarǵa qatysýǵa tıis)
8) Baqytty otbasynyń báıteregi. Ata - analar óz otbasylarynyń erekshe qasıetterin jazyp, aǵashqa bekitedi.
9) Qorytyndy: Ata - analarǵa keńester (oqylady) taratylady. tárbıeshisi: Árıne, ómirdiń barlyq jaǵdaıattaryn qamtı alatyn, jurttyń bárine ortaq, biryńǵaı ereje joq. Árbir bala ártúrli. Árqaısysy ózinshe erekshe. Sol sıaqty bizben sizdiń qarym - qatynasymyz da ózindik sıpatta. Bizder: pedagogtar men ata - analar - balalardyń boıyndaǵy bilýge qumarlyq, eńbek etýge, ádemilikke, óz qabilet - qarymy men múmkindikterin júzege asyrýǵa tyrysýshylyq áreketterin jetildirý, damytý, qalyptastyrý baǵytynda birlesip jumys júrgizýimiz qajet. Men bul baǵyttaǵy is - áreketterimizdiń nátıjeli bolaryna senemin. Jınalystyń sońynda sizderge alǵys aıta otyryp, jaýap baılanys paraǵyn toltyrýdy suraımyn.
Jaýap baılanys paraǵy:
1. Ata - analar jınalysynyń mundaı formasy bizge qajet pe?
2. Sizdiń pikirińizshe ne nárse artyq boldy, neni qosý kerek edi?
3. Keleside qandaı taqyrypta áńgimelesýdi usynar edińiz?
Júrekten júrekke: Qurmetti ata - analar! Endi osy balapandarymyzǵa júregimizden shyqqan jyly sózderińizben, tilekterińizdi qaǵazǵa (japyraq) jazyp aǵashty kórkeıteıik.
Júrekten shyqqan tilekterińiz árdaıym jer betindegi balalardy qoldap jelep - jebep júrsin degim keledi.
«Rızamyn» áni.
You Might Also Like
-
Jańaqorǵan aýdany, № 161 Yntymaq orta mektebi
