- 05 naý. 2024 03:59
- 964
Baýyrjan Momyshuly «Ushqan uıa» povesindegi ulttyq tárbıe, halyq danalyǵy
Taqyryby: «Ushqan uıa» povesi Baýyrjan Momyshuly
Maqsaty:
a) Batyrdyń balalyq shaǵy nemese jalpy «Ushqan uıa» povesin oqyǵandyǵy týraly ne biletinderin eskere otyryp, ulttyq tárbıe, ónege, halyq danalyǵyn taldap shyǵýǵa múmkindik berý.
á) Baýyrjan Momyshulyn tereń seziný, qaıtalanbas azamat tulǵasynan úlgi alý, Baýyrjan shynshyldyǵynyń dárejesiniń adamgershilik kemeldigine toqtalý.
Mindeti: Toppen jumys negizinde oqýshynyń oılaý qabiletin damytý, óz oıyn tujyrymdaýǵa jáne basqalardyń pikirin syılaýǵa úıretý. Povestegi batyr beınesin mátindegi derekterden alynǵan úzindiler, áriptesteriniń estelikteri arqyly tolyqtyrý
Ulttyq tálim - tárbıe, ónege, salt - dástúrdi, otandy súıetin ultjandy, parasatty sezimtal urpaq tárbıeleý.
Synyptan tys is-shara: Pikirtalas
Ádisi: Sholý, breıng - rıng, suraq - jaýap, pikirtalas, «Qaı top jyldam» qanatty sózder saıysy
Kórnekilikteri: B. Momyshulynyń portreti, ınteraktıvti taqta, romannan úzindi sýretter men beıneklıpter, aýdıobasylym.
Keshtiń barysy:
Topqa bolý. 1.«Ádebıetshiler» 2.«Zertteýshiler»
Keshtiń maqsatyn habarlaý
«Eki juldyz, bir tilek» top oqýshylary bir - birine tilek aıtady
Búgingi keshte oqýshylardyń maqsaty
Epıgraf
Men de qazaqpyn jaralǵan súıek - etten,
Mende ar bar, mende oı bar jan tebirentken.
Halqymnyń qarapaıym bir ulymyn
Janymdy arym úshin qurban etken.
(B. Momyshuly)
Beıneklıp. Sholý
«Ádebıetshiler»
«Qaharman batyr – Baýyrjan» (ómir joly). Kóziniń tirisinde - aq aty ańyzǵa aınalǵan Baýyrjan Momyshuly týraly ne bilemiz?
«Batyrdyń tegi, urpaqtary týraly bilemiz be?»
«Zertteýshiler» Jazýshynyń shyǵarmalary, áńgimeleri týraly» Jazýshy týraly estelikter, arnaýlar, óleń joldary.
«Bala Baýyrjannan batyr Baýyrjanǵa deıin» (Soǵys jyldaryndaǵy erlikteri men jetistikteri)
Baýyrjannyń ómir jolyna sholý
1. Baýyrjan Momyshuly kim?
2. Baýyrjan Momyshuly qashan, qaı kezde dúnıege keldi?
3. Kóziniń tirisinde - aq aty ańyzǵa aınalǵan Baýyrjan Momyshuly týraly ne bilemiz?
4. Batyrdyń tegi, urpaqtary týraly bilemiz be?
5. Batyr atamyzdyń alǵan bilimi týraly ne aıtar edińder?
6. Eńbek jolyn qaı mamandyqpen bastady?
7. Jazýshynyń qandaı shyǵarmalary, eńbekteri bar?
8. Jazýshy týraly estelikter, arnaýlar, óleń joldary.
9. Soǵys jyldaryndaǵy erlikteri men jetistikteri
10. B. Momyshulynyń 100 jyldyq mereı toıy qashan atalyp ótti?
11. Jazýshynyń neshe tomdyq shyǵarmasy shyqty, qashan?
İİ. Ómirderek - Hronıkalyq tártip boıynsha «Bala Baýyrjannan – batyr Baýyrjanǵa deıin»
1910 jyldyń 24 jeltoqsanynda Jambyl oblysy, Jýaly aýdany, Myńbulaq aýylynda dúnıege kelgen.
1921 jyly Áýlıeatadaǵy Asa ınternatyna oqýǵa keledi.
1924 jyly úshinshi synypta Shymkenttiń jeti jyldyq mektebine aýystyrylady.
1928 jyly mektepti úzdik bitirip, Orynborǵa keledi. Biraq áleýmettik jaǵdaıyna baılanysty keri qaıtady.
1928 - 1930 jyldary bastaýysh mektepte muǵalim bolady.
1932 jyly Qyzyl armıa qataryna shaqyrtylady. Qyzmetin ótep qaıtqan soń, Shymkent, Almaty ónerkásip bankilerinde jumys isteıdi.
1936 jyly Lenıngrad fınans akademıasy janyndaǵy kýrsty bitiredi, sol jyly Qyzyl armıa qataryna qaıta alynyp, vzvod, rota komandıri, polk shtaby bastyǵynyń kómekshisi bolady.
1939 jyly ákesi Momysh qaıtys bolady.
1941 jyly soǵys bastalǵanda 316 - atqyshtar dıvızıasynyń jasaqtalýyna at salysyp, sol dıvızıa quramynda maıdanǵa attanady. Osy jyly Máskeý túbinde urystar júrgizip erligimen kózge túsedi.
1941 jyly 26 qarashada marshal Rokossovskıı polk komandıri etip taǵaıyndaıdy.
Qazaq tili men ádebıet pán muǵalimi Hodjaev Sabıt Antaevıch
Baýyrjan Momyshuly «Ushqan uıa» povesindegi ulttyq tárbıe, halyq danalyǵy slaıd júkteý
Maqsaty:
a) Batyrdyń balalyq shaǵy nemese jalpy «Ushqan uıa» povesin oqyǵandyǵy týraly ne biletinderin eskere otyryp, ulttyq tárbıe, ónege, halyq danalyǵyn taldap shyǵýǵa múmkindik berý.
á) Baýyrjan Momyshulyn tereń seziný, qaıtalanbas azamat tulǵasynan úlgi alý, Baýyrjan shynshyldyǵynyń dárejesiniń adamgershilik kemeldigine toqtalý.
Mindeti: Toppen jumys negizinde oqýshynyń oılaý qabiletin damytý, óz oıyn tujyrymdaýǵa jáne basqalardyń pikirin syılaýǵa úıretý. Povestegi batyr beınesin mátindegi derekterden alynǵan úzindiler, áriptesteriniń estelikteri arqyly tolyqtyrý
Ulttyq tálim - tárbıe, ónege, salt - dástúrdi, otandy súıetin ultjandy, parasatty sezimtal urpaq tárbıeleý.
Synyptan tys is-shara: Pikirtalas
Ádisi: Sholý, breıng - rıng, suraq - jaýap, pikirtalas, «Qaı top jyldam» qanatty sózder saıysy
Kórnekilikteri: B. Momyshulynyń portreti, ınteraktıvti taqta, romannan úzindi sýretter men beıneklıpter, aýdıobasylym.
Keshtiń barysy:
Topqa bolý. 1.«Ádebıetshiler» 2.«Zertteýshiler»
Keshtiń maqsatyn habarlaý
«Eki juldyz, bir tilek» top oqýshylary bir - birine tilek aıtady
Búgingi keshte oqýshylardyń maqsaty
Epıgraf
Men de qazaqpyn jaralǵan súıek - etten,
Mende ar bar, mende oı bar jan tebirentken.
Halqymnyń qarapaıym bir ulymyn
Janymdy arym úshin qurban etken.
(B. Momyshuly)
Beıneklıp. Sholý
«Ádebıetshiler»
«Qaharman batyr – Baýyrjan» (ómir joly). Kóziniń tirisinde - aq aty ańyzǵa aınalǵan Baýyrjan Momyshuly týraly ne bilemiz?
«Batyrdyń tegi, urpaqtary týraly bilemiz be?»
«Zertteýshiler» Jazýshynyń shyǵarmalary, áńgimeleri týraly» Jazýshy týraly estelikter, arnaýlar, óleń joldary.
«Bala Baýyrjannan batyr Baýyrjanǵa deıin» (Soǵys jyldaryndaǵy erlikteri men jetistikteri)
Baýyrjannyń ómir jolyna sholý
1. Baýyrjan Momyshuly kim?
2. Baýyrjan Momyshuly qashan, qaı kezde dúnıege keldi?
3. Kóziniń tirisinde - aq aty ańyzǵa aınalǵan Baýyrjan Momyshuly týraly ne bilemiz?
4. Batyrdyń tegi, urpaqtary týraly bilemiz be?
5. Batyr atamyzdyń alǵan bilimi týraly ne aıtar edińder?
6. Eńbek jolyn qaı mamandyqpen bastady?
7. Jazýshynyń qandaı shyǵarmalary, eńbekteri bar?
8. Jazýshy týraly estelikter, arnaýlar, óleń joldary.
9. Soǵys jyldaryndaǵy erlikteri men jetistikteri
10. B. Momyshulynyń 100 jyldyq mereı toıy qashan atalyp ótti?
11. Jazýshynyń neshe tomdyq shyǵarmasy shyqty, qashan?
İİ. Ómirderek - Hronıkalyq tártip boıynsha «Bala Baýyrjannan – batyr Baýyrjanǵa deıin»
1910 jyldyń 24 jeltoqsanynda Jambyl oblysy, Jýaly aýdany, Myńbulaq aýylynda dúnıege kelgen.
1921 jyly Áýlıeatadaǵy Asa ınternatyna oqýǵa keledi.
1924 jyly úshinshi synypta Shymkenttiń jeti jyldyq mektebine aýystyrylady.
1928 jyly mektepti úzdik bitirip, Orynborǵa keledi. Biraq áleýmettik jaǵdaıyna baılanysty keri qaıtady.
1928 - 1930 jyldary bastaýysh mektepte muǵalim bolady.
1932 jyly Qyzyl armıa qataryna shaqyrtylady. Qyzmetin ótep qaıtqan soń, Shymkent, Almaty ónerkásip bankilerinde jumys isteıdi.
1936 jyly Lenıngrad fınans akademıasy janyndaǵy kýrsty bitiredi, sol jyly Qyzyl armıa qataryna qaıta alynyp, vzvod, rota komandıri, polk shtaby bastyǵynyń kómekshisi bolady.
1939 jyly ákesi Momysh qaıtys bolady.
1941 jyly soǵys bastalǵanda 316 - atqyshtar dıvızıasynyń jasaqtalýyna at salysyp, sol dıvızıa quramynda maıdanǵa attanady. Osy jyly Máskeý túbinde urystar júrgizip erligimen kózge túsedi.
1941 jyly 26 qarashada marshal Rokossovskıı polk komandıri etip taǵaıyndaıdy.
Qazaq tili men ádebıet pán muǵalimi Hodjaev Sabıt Antaevıch
Baýyrjan Momyshuly «Ushqan uıa» povesindegi ulttyq tárbıe, halyq danalyǵy slaıd júkteý