- 17 jel. 2021 00:00
- 212
Báısheshek
Báısheshek (pervosvet lekarstvennyı, Herbion cowslip syrup) — bıiktigi 35 santımetrge jetetin qońyrqaı tústi, qysqa, tamyr sabaǵy jińishke, qosalqy tamyrlary bar kóp jyldyq, shóp tektes ósimdik. Jer ústindegi bóligi qysqa, gúl sabaǵy men onyń túbinde toptalyp sabaqty aınala ósken tamyr — japyraqtarynan turady. Tamyr japyraqtary jumyrtqa tárizdi, sopaqsha kelgen, qysqa sabaqty. Gúlderi ashyq sary tústi, qolshatyr tárizdenip, gúl sabaǵynyń eń ushynda bir jaǵyna qaraı qısaıyp turady. Gúl tostaǵanshasy 5 tisti, gúl japyraqshalary ózara birikken tútikshe tárizdi. Jemisi — qońyrqaı tústi, sopaqsha kelgen qaýashaq. Mamyr aıynda gúldep, shilde aıynda jemis beredi.
Báısheshek shabyndyqtarda, orman ishinde, butalardyń arasynda, taýly betkeılerde ósedi. Dári ushin ósimdiktiń japyraǵy men tamyr sabaǵy, tamyrlary paıdalanylady. Quramynda S vıtamıni, saponınder, efır maılary, glıkozıdter, prımverın, flavondar bar.
Báısheshekten jasalǵan dárilerdiń ter shyǵaratyn, deneniń qyzýyn tómendetetin, jóteldi basatyn, qurqulaqqa shıpa bolatyn, neseptiń bólinýin kúsheıtetin qasıetteri bar. Halyq medısınasynda ortalyq nerv júıesiniń jumysyn qalpyna keltirý úshin, ókpe jáne bronhtar qabynǵanda qaqyryq túsirý úshin qoldanylady. Revmatızm aýrýyna baılanysty býyndardyń syrqyraǵanyn basý úshin, búırektiń jáne qýyqtyń keıbir aýrýlaryn emdeý úshin paıdalanylady. Sonymen qatar bul ósimdikpen halyq medısınasynda ishtiń júrmeı qalýyn, bas aýrýyn jáne mıgrendi emdeıdi.
Dárini daıyndaý jáne qoldaný tásili
20 gram tamyrdy qaınap turǵan 2 stakan sýǵa salyp, 20 mınýt tundyryp qoıady da, jarty stakannan kúnine 3-4 ret ishedi. Onyń japyraqtarynan tunbany bylaı jasaıdy: untaqtalǵan bir as qasyq japyraqty qaınap turǵan 1 stakan sýǵa salyp 20 mınýt tundyrady da, jarty stakannan ishedi.