Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 apta buryn)
Bilim bırjasy (zıatkerlik oıyn)
Qalymbetova Aıman

Klasy: 7
Saıystyń taqyryby: «Bilim bırjasy» zıatkerlik oıyny
Maqsaty: Oqýshylardyń bilimge degen qushtarlyǵyn arttyrý, qyzyqtyrý arqyly bilimin tereńdetý, zıatkerlik qabiletin damytý.

Oıyn barysy: Oıynǵa 6 adamnan turatyn 2 top qatysady. Oıyn 4 týrdan turady.
İ-týr Bilim aýksıony. Ekonomıkalyq oıynnyń shartymen oqýshylarǵa 6 suraq qoıylady. Durys jaýap berý arqyly top óz aqsha qoryn jınaıdy.

İİ-týr. Erýdıtter saıysy. Toptar shapshań túrde berilgen suraqtardyń jaýabyn aıtýy tıis.

İİİ-týr. Tańdaý-tabys. Árbir top ınformatıka páni boıynsha ártúrli tapsyrmalar oryndaıdy.

İÚ-týr. Syılyqtar aýksıony. Toptar jınaǵan aqsha qoryn syılyqtarǵa aıyrbastaıdy.
Qajetti quraldar: kúmis qobdısha, ártúrli kýpúradaǵy «teńgeler».
Tehnıkalyq qural: kompúter, proektor, mıkrofon, jyljymaly ekran, áýen ortalyǵy.
Baǵdarlamalyq jabdyq: MS PowerPoint-ta jasalǵan slaıdtar.

Qaıyrly kún, qurmetti qonaqtar, ustazdar men bilimge qushtar jas órender!
«Bilim bırjasy» atty zıatkerlik oıynǵa hosh keldińizder! Oıynymyzdyń aldynda bilim saıysynyń ádil ekspert múshelerimen tanys bolyńyzdar. (Ekspert tóraǵasy men múshelerimen tanystyrý).
Aldaryńyzǵa óz bilimimen, aqyl-oıymen, erýdısıalyq erekshelengen ár toptyń bilimdi oqýshylary.
Endeshe kezek oqýshylarda (Ár top óz aty men uranymen tanystyrady).
«Bolashaq» daryndylar toby:
Urany:
Bolashaqtyń urpaǵymyz bilimdi,
Saıysta kórsetpekpiz mektepte alǵan bilimdi.

«Evrıka»- tapqyrlar toby
Urany:
Tapqyrlyq tanytý maqsatymyz,
Bilimmen shyqsyn tek jaqsy atymyz.

«Adam baılyǵynyń ishindegi eń tamashasy - bilim»,- degen eken shyǵys ǵulamasy Ábý-r-Raıhan ál Býrýnı. Endeshe, bilim baılyǵy saýdaǵa túser aýksıonymyzdy bastaıyq.
Aýksıon shartymen tanys bolyńyzdar. Búgin aýksıonymyzda saýda «teńge» atty aqsha birligimen júrgiziledi.

Ázirshe ár toptyń qorynda 5000 teńgeden bar. Bul-bastapqy kapıtal.
Óz kapıtalyńyzdy kóbeıtý - óz qoldaryńyzda.
Aýksıondarda ınformatıka pánderinen alǵan bilimderińdi kórsetesizder.

Informatıka páninen suraqtardyń bastapqy baǵasy - 200 teńge. Top kapıtany baǵany 200 teńgeden joǵarylata alady. Baǵa kórsetkishteri: 200, 500, 1000, 2000, 5000, 10000 teńge. Eń joǵary baǵa usynǵan soń suraq oqylady. Eger durys jaýap aıtylsa - baǵa quny sol topqa beriledi, al qate jaýap aıtylsa, onda top kapıtanynan sol aqshany qaıtarady. Eskertý: eger top qorynda bar barlyq somaǵa suraq satyp alyp qatelesse, onda – bankrot, ókinishke oraı, ol top aýksıonǵa qatysa almaıdy.

Sonymen, «Bilim-biliktilikke jetkizer baspaldaq, al biliktilik - sol bilimdi iske asyra bilý daǵdysy», degen uly ustaz Ahmet Baıtursynovtyń sózderine súıenip, «Bilim aýksıony» atty İ týrdy bastaıyq.
Aýksıonǵa №1 lot- ET damý tarıhy boıynsha suraq qoıylady. Saýdany bastaımyz. Bastapqy baǵa- 200 teńge. Qaı top joǵary baǵa beredi? (ár top ózderi usynǵan baǵalaryn aıtady) eń joǵary baǵaǵa suraq oqylady.

Durys jaýap bergen jaǵdaıda top óz qoryna 200 teńge qosady.
Suraǵy: Bul sanaý qurylǵylaryn grekter men Batys Eýropalyqtar «abak» dep, qytaılyqtar «sýanpan», dep ataǵan, al, japondyqtar ne dep ataǵan? (Serobán).

№2 lot. Informatıkaǵa anyqtama ber. (Aqparattyq prosesterdi zertteıtin ǵylym ınformatıka dep atalady).

№3 lot. Uly tulǵalar galereıasy.
1846 jyly Bebbıdj mashınasyna baǵdarlama jazǵan baǵdarlamashyny tabyńyz? (Ada Lavleıs)
№4 lot. Kompúter degen ne? (Aqparattyq prosesterdi júzege asyratyn negizgi qurylǵy)

№5 lot. Kúmis qobdısha. (saýda júrgiziledi. ) Qobdıshada ne jasyrynǵan?
Janýarǵa uqsas atym bar,
Baǵdar kórseter zatym bar.
Kilemshe ústinde turamyn.
Eń qajetti quralmyn.
Bilseńder, qane aıtyńdar!
Jaýaby: tyshqan (kompúterdiń engizý qurylǵysy)

№6 lot. Suraǵy. Sanaý júıesine baılanysty esep.
Men 1111 jastamyn. Mektep tabaldyryǵyn 111 jasymda attadym. Men. . . 10001 mekteptiń 1001 synybynda oqımyn. Bizdiń synypta barlyǵy 11001 oqýshy. Meniń armanym keleshekte ataqty kompúter mamany bolý.
Durys jaýaby: Men 15 jastamyn. Mektep tabaldyryǵyn 7 jasymda attadym. Men... 71 mekteptiń 9 synybynda oqımyn. Bizdiń synypta barlyǵy 25 oqýshy. Meniń armanym keleshekte ataqty kompúter mamany bolý.
Osymen İ-týr aıaqtaldy. İ- týrdyń qorytyndysyn ekspert múshelerinen suraıyq. Joǵary kapıtal jınaǵan top____________

Bizdiń ekinshi týrymyz «Erýdıtter saıysy» dep atalady. Ár topqa berilgen ýaqyt-3 mınýt.
Árbir durys jaýap quny - 200 teńge. Suraqtyń jaýabyn bilmegen jaǵdaıda «kelesi» dep aıtý suralady. Endeshe, «Til qarýy – sóz, sóz qarýy – oı, aqyldy oı, alǵyr sóz - adamnyń eń joǵarǵy qasıeti», - degen Ǵabıden Mustafınniń sózimen saıysty eń kóp kapıtaly bar toptan bastaımyz. Daıynbyz ba? Ýaqyt.

İİ týr. Erýdıtter saıysy.
№1 topqa arnalǵan suraqtar.
1. Kompúterdiń mıy. (Prosesor).
2. Kompúterdiń ishki jady. (Jedel jad)
3. Kompúterdiń ekranyna aqparat qandaı qurylǵynyń kómegimen shyǵady? (Monıtor)
4. Prınterdiń neshe túri bar? (3 túri)
5. Qaǵazdaǵy keskindi túsirip dıspleı ekranyna shyǵarýǵa arnalǵan qurylǵy. (Skaner)
6. İske qosý - batyrmasyn ata. (Pýsk)
7. Ár túrli grafıkalyq keskinderdi salýǵa, redaksıalaýǵa múmkindik beretin baǵdarlama. (Paint)
8. Baspa quraly. (Prınter)
9. Búkil jer sharyn qamtıtyn kóptegen ár túrli kompúterler jáne kompúterlik jelilerdiń jıyntyǵy. (Internet)
10. Ár túrli qorlardy, mysaly, baǵdarlamalardy, qujattardy jáne prınterlerdi birigip paıdalaný úshin bir-birimen jalǵastyrylǵan kompúterler toby. (kompúterlik jeli)

№2 topqa arnalǵan suraqtar.
1. Bul adam oılaýynyń túrleri men zańdary týraly onyń ishinde dáleldeýge bolatyn pikirlerdiń zańdylyqtary týraly ǵylym. (Logıka).
2. Jalǵan nemese aqıqat bolýy múmkin qandaı da bir paıymdaý. (Pikir)
3. Esepteýish mashınalar neshe túrge bólinedi? (4 túrge)
4. Derbes kompúter neshe topqa bólinedi? (3 topqa)
5. Prosesor qandaı qyzmet atqarady? (Qozǵaltqysh)
6. Kompúter iske qosylǵan kezde júkteletin jáne onyń barlyq qurylǵylarynyń jumysyn basqaratyn arnaıy programma. (Operasıalyq júıe)
7. Kóbeıtilýge jáne basqa kompúterge juǵýǵa qabiletti, ólshemi shaǵyn arnaıy kompúterlik baǵdarlama. (Kompúterlik vırýs)
8. Vırýstardy joıýǵa jáne tabýǵa múmkindik beretin programma. (Antıvırýstyq programma)
9. Kompúterge mátin engizý qurylǵysy. (Pernetaqta)
10. Internetke telefon arqyly shyǵý qurylǵysy. (Modem).
İİ-týrdyń qorytyndysyn ekspert múshelerinen suraıyq. Joǵary kapıtal jınaǵan top_____________
Endi, «Bilekke sengen zamanda – eshkimge ese bermedik,
Bilimge sener zamanda qapy qalyp júrmeıik», - degen Abylaı hannyń oıly sózimen kelesi týrymyzǵa kósheıik. Ár durys jaýap 200 teńgemen esepteledi.

İİİ-týr «Tańdaý-tabys»
ǴALYMDAR
TARIH
INFORMASIA
ÁR TÚRLİ
10 10 10 10
20 20 20 20
30 30 30 30

ǴALYMDAR
10 - Kompúterdiń atasy. (Charlz Bebbıdj)
20 -19 jasynda dúnıe júzinde birinshi ret qosý mashınasyn jasap shyǵarǵan ǵalym (Blez Paskal)
30 -XVII ǵasyrdyń basynda logarıfm túsinigin engizgen shotlandıalyq matematık. (Djon Nepper)
TARIH
10 –Bul sanaý qurylǵylaryn grekter men Batys Eýropalyqtar «abak» dep, qytaılyqtar «sýanpan», dep ataǵan, al, japondyqtar ne dep ataǵan? (Serobán)
20 –Esepteýish tehnıkalarynyń qarqyndy damýy qaı ǵasyrdan bastaldy? (XIX)
30 –Ada Lavleıs Bebbıdj mashınasyna baǵdarlamasyn qaı jyly jazdy? (1846 jyly)

INFORMATIKA
10 –Adam aqparatpen ne isteıdi? (1. saqtaıdy, 2. jetkizedi, 3. óńdeıdi).
20 –Informatıkaǵa anyqtama ber. (Aqparattyq prosesterdi zertteıtin ǵylym ınformatıka dep atalady).
30 –EEM neshe býynǵa bólinedi? (Bes býynǵa)
ÁR TÚRLİ
10 –Kompúter degen ne? (Aqparattyq prosesterdi júzege asyratyn negizgi qurylǵy)
20 –Kompúterdiń negizgi qurylǵylary. (monıtor, júıelik blok, maýs, modem).
30 –Sıgnal degenimiz ne? (Onyń kómegimen adam nemese qurylǵy aqparat qabyldaıtyn proses).

Ekspertterden İİİ-týrdyń qorytyndysyn suraý.
Endi biz eń qyzyqty sońǵy týr «Syılyqtar aýksıonyna» kóshemiz.
Aýksıonǵa syılyqtar qoıylady. Jınaǵan aqsha qoryn syılyqtarǵa aıyrbastaı alasyzdar. Ár lotta jumbaq jasyrylǵan, jumbaqtyń jaýaby durys bolsa- syılyq sizdiki. Bastapqy baǵa -500 teńge. Kim joǵary baǵa usynady.
Lottardaǵy jumbaqtardy oqý.

Elbasy N. Á. Nazarbaevtyń «Qazaqstan-2030 jyly barysqa aparatyn- búgingi mektep partasynda otyrǵan oqýshylar» degen sózin árqashan jadymyzda ustap, Elbasynyń senimin aqtaýda dál búgingideı zıatkerlik saıystarda óz bilimimizben bıikterden kórine bereıik. Endeshe, endigi kezek ekspertterde. (Marapattaý rásimine kezek beriledi).

Elbasy N. Á. Nazarbaevtyń 20 jyl ishinde Qazaqstan Respýblıkasynyń «Básekege barynsha qabiletti, damyǵan 50 eldiń qataryna qosylý» strategıasy bárimizge málim. Osy strategıany júzege asyrýdyń basty sharty bilim ekeni daýsyz. Sondyqtan «Eshqashan da bárin bilemin, endi maǵan budan artyq úırenetin eshteńe joq dep sanaýshy bolma»,- degen N. D. Zılınskııdiń sózimen «Bilim bırjasy» oıynyn aıaqtaımyz. Bilim alýdan kesh qalmańyzdar!

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama