Bolashaq búginnen bastalady
Taqyryby: «Bolashaq búginnen bastalady» (ınterbelsendi sabaq)
Maqsaty: A) Oqýshylardyń ózin - ózi tanı bilýdiń negizgi sharttarymen tanystyrý, ózin baǵalata otyryp, óz boıyndaǵy sapalyq qasıetterdi damytý.
Mindetter:
A) Oqýshylardyń ózine - ózi senimdiligin joǵarylatý jáne kez kelgen jaǵdaıǵa jaqsy beıimdelýge daǵdylandyrý;
Á) UBT - ǵa daıarlyq barysynda oqýshylardyń ishki álemin qalyptastyrýǵa yqpal jasaý, ishki psıhıkalyq kúshin damytý;
B) Óz betinshe sheshim qabyldaı alatyn, básekege qabiletti tolyqqandy damyǵan tulǵa qalyptastyrý.
Qajetti materıaldar: A4 qaǵaz, magnıtofon, konvert, qalam, boıaýlar, qaıshy.
Trenıń barysy:
I. Kirispe:
- Bir kúni Nasredın atty adam úıine kesh kele jatypty. Kele jatyp, úlken qamaldyń janynan ótip bara jatyp, atty adamdardyń daýsyn estıdi de, qaraqshylar dep qasha jóneledi. Qashyp bara jatyp shalynyp qulap, jańa qazylǵan orǵa túsip ketipti. Al shyn máninde atty adamdar qaraqshylar emes, kádimgi dıhanshylar edi. Olar qashqan adamdy kórip:
- Myna adamǵa kómek kerek bolar, baraıyq, - dep Nasreddınniń janyna barady. Baryp «Ne istep jatyrsyz»,- dep suraıdy.
Sol kezde Nasreddın óziniń qateligin túsinip, «Bul kúrdeli fılosofıalyq suraq. Eń bastysy sizder men úshin osyndasyzdar, al men sizder úshin osyndamyn»,- degen eken. Olaı bolsa, sizder men úshin, men sizder úshin osynda jınalyp otyrmyz. Sol úshin jaqsy kóńil - kúıde, jaqsy qarym - qatynasta trenıńimizdi bastaıyq.
II. Sálemdesý: Qatysýshylar ózine unaǵan ult ókiline saı amandasady. Biraq bir - birin qaıtalamaý qajet.
Taldaý: Nelikten osy sálemdesýdi tańdadyńyz? Qandaı áser aldyńyz? Kimniń sálemdesýi unady?
III. Tanysý: «Meniń esimim» (trenıńke katysýshylardy ortaǵa beıimdeý, bir - birimen jaqyn tanystyrý). Qatysýshylar sheńber bolyp otyrady. Saǵat tilimen oń jaqta otyrǵan qatysýshy ózin osy trenıń barysynda unaǵan esimmen, ne unatatyn ataqty adamdardyń atymen tanystyrady. Tanysqanymyzǵa qýanyshtymyz. Rahmet. Jattyǵý aıaqtaldy.
Taldaý: Ne sezindińiz? Ózińizdi basqa atpen ataǵan qıyn boldy ma? Ózińizdiń jaqsy qasıetińiz ataǵan qıyn boldy ma?
Óz jolym bar, sonan soń óz atym bar,
Taǵdyrym bar syr tunǵan sezimimde ár.
Kúndi betke ap jol tartyp bara jatqan
Ómir kóshine ilesken men, jas balapan (B. Úsenov)
İV. Sabaqtyń erejesi: Siz ózińizdi patsha nemese hanshaıym ekendigińizdi elestetińiz. Al myna synyp sizdiń patshalyǵyńyz. Myna erejeler sol patshalyqtyń zańy. Siz, sizdiń patshalyǵyńyz soǵan baǵyný qajet.
Patsha erejelerin qabyldaý:
• "Qazir jáne munda" erejesi
• Sózdi bólmeý erejesi
• Qatynas kóptigi erejesi
• Tyńdap al, sodan keıin aıt erejesi
• Belsendi bolý erejesi
• "Toqta!" erejesi
Óleń sózin oqý:
Myna ómirde, júregińde,
Boıyńda ystyq qan barda.
Bolmysty da, bolmasty da
Bolady dep armanda. (M. Maqataev)
Ár adamnyń óz aldynda belgili bir maqsat bolady. Mundaı maqsat, adamnyń júreginiń túkpirinen oryn alyp, sol maqsatqa jetýge degen joǵary kúsh paıda boldyryp, únemi júrek soǵysy sony qalasa...
Bul qol jetkizýge degen zor maqsat bolady... K. Marks
V. «Meniń jan dúnıemniń jyl mezgili»
A. Qys mezgili adamǵa tynyshtyq beredi. Sol sıaqty sizdiń aldyńyzda kelesi kezeńge qalyp turǵan, ázirshe mańyzy joq maqsatyńyzdy jazyńyz.
Á. Sizdiń ómirińizde áli de qalaýly emes, biraq siz úshin mańyzdy, soǵan qaraı árekettenýge baǵyttalý qajet degen maqsatyńyzda jazyńyz.
B. Jazda tirshilik óziniń tolyq jaıqalǵan, óz jemisin, gúlin beretin kezeńine keledi.
V. Siz óz is - áreketińizdiń nátıjesin kóremin degen maqsatyńyzdy jazyńyz. Kúz – pisken jemisti, egindi jınaıtyn kez. Siz nege qol jetkizdińiz, qandaı maqsatyńyz oryndaldy sony jazyńyz.
VI. «Siz armandaı alasyz ba?» testi
● Qolyńyzǵa gazet, jýrnal alsańyz aldymen qarap shyǵasyz ba, álde dereý oqýǵa kiresiz be?
● Renjigen kezde ádettegiden artyq tamaqtanasyz ba?
● Tamaqtaný barysynda jeke sharýańyz týraly oılanasyz ba?
● Mahabbat, dostyq qatynastar barysyndaǵy hattaryńyzdy saqtaısyz ba?
● Sizdi psıhologıa páni qyzyqtyra ma?
● Kólikpen úlken jyldamdyqpen júrýge qorqasyz ba?
● Ólim týraly oıdan qorqasyz ba?
● Uıyqtar aldynda armandaýdy unatasyz ba?
● Segiz saǵattyq uıqydan keıin de qatty sharshaısyz ba?
Maqsaty: A) Oqýshylardyń ózin - ózi tanı bilýdiń negizgi sharttarymen tanystyrý, ózin baǵalata otyryp, óz boıyndaǵy sapalyq qasıetterdi damytý.
Mindetter:
A) Oqýshylardyń ózine - ózi senimdiligin joǵarylatý jáne kez kelgen jaǵdaıǵa jaqsy beıimdelýge daǵdylandyrý;
Á) UBT - ǵa daıarlyq barysynda oqýshylardyń ishki álemin qalyptastyrýǵa yqpal jasaý, ishki psıhıkalyq kúshin damytý;
B) Óz betinshe sheshim qabyldaı alatyn, básekege qabiletti tolyqqandy damyǵan tulǵa qalyptastyrý.
Qajetti materıaldar: A4 qaǵaz, magnıtofon, konvert, qalam, boıaýlar, qaıshy.
Trenıń barysy:
I. Kirispe:
- Bir kúni Nasredın atty adam úıine kesh kele jatypty. Kele jatyp, úlken qamaldyń janynan ótip bara jatyp, atty adamdardyń daýsyn estıdi de, qaraqshylar dep qasha jóneledi. Qashyp bara jatyp shalynyp qulap, jańa qazylǵan orǵa túsip ketipti. Al shyn máninde atty adamdar qaraqshylar emes, kádimgi dıhanshylar edi. Olar qashqan adamdy kórip:
- Myna adamǵa kómek kerek bolar, baraıyq, - dep Nasreddınniń janyna barady. Baryp «Ne istep jatyrsyz»,- dep suraıdy.
Sol kezde Nasreddın óziniń qateligin túsinip, «Bul kúrdeli fılosofıalyq suraq. Eń bastysy sizder men úshin osyndasyzdar, al men sizder úshin osyndamyn»,- degen eken. Olaı bolsa, sizder men úshin, men sizder úshin osynda jınalyp otyrmyz. Sol úshin jaqsy kóńil - kúıde, jaqsy qarym - qatynasta trenıńimizdi bastaıyq.
II. Sálemdesý: Qatysýshylar ózine unaǵan ult ókiline saı amandasady. Biraq bir - birin qaıtalamaý qajet.
Taldaý: Nelikten osy sálemdesýdi tańdadyńyz? Qandaı áser aldyńyz? Kimniń sálemdesýi unady?
III. Tanysý: «Meniń esimim» (trenıńke katysýshylardy ortaǵa beıimdeý, bir - birimen jaqyn tanystyrý). Qatysýshylar sheńber bolyp otyrady. Saǵat tilimen oń jaqta otyrǵan qatysýshy ózin osy trenıń barysynda unaǵan esimmen, ne unatatyn ataqty adamdardyń atymen tanystyrady. Tanysqanymyzǵa qýanyshtymyz. Rahmet. Jattyǵý aıaqtaldy.
Taldaý: Ne sezindińiz? Ózińizdi basqa atpen ataǵan qıyn boldy ma? Ózińizdiń jaqsy qasıetińiz ataǵan qıyn boldy ma?
Óz jolym bar, sonan soń óz atym bar,
Taǵdyrym bar syr tunǵan sezimimde ár.
Kúndi betke ap jol tartyp bara jatqan
Ómir kóshine ilesken men, jas balapan (B. Úsenov)
İV. Sabaqtyń erejesi: Siz ózińizdi patsha nemese hanshaıym ekendigińizdi elestetińiz. Al myna synyp sizdiń patshalyǵyńyz. Myna erejeler sol patshalyqtyń zańy. Siz, sizdiń patshalyǵyńyz soǵan baǵyný qajet.
Patsha erejelerin qabyldaý:
• "Qazir jáne munda" erejesi
• Sózdi bólmeý erejesi
• Qatynas kóptigi erejesi
• Tyńdap al, sodan keıin aıt erejesi
• Belsendi bolý erejesi
• "Toqta!" erejesi
Óleń sózin oqý:
Myna ómirde, júregińde,
Boıyńda ystyq qan barda.
Bolmysty da, bolmasty da
Bolady dep armanda. (M. Maqataev)
Ár adamnyń óz aldynda belgili bir maqsat bolady. Mundaı maqsat, adamnyń júreginiń túkpirinen oryn alyp, sol maqsatqa jetýge degen joǵary kúsh paıda boldyryp, únemi júrek soǵysy sony qalasa...
Bul qol jetkizýge degen zor maqsat bolady... K. Marks
V. «Meniń jan dúnıemniń jyl mezgili»
A. Qys mezgili adamǵa tynyshtyq beredi. Sol sıaqty sizdiń aldyńyzda kelesi kezeńge qalyp turǵan, ázirshe mańyzy joq maqsatyńyzdy jazyńyz.
Á. Sizdiń ómirińizde áli de qalaýly emes, biraq siz úshin mańyzdy, soǵan qaraı árekettenýge baǵyttalý qajet degen maqsatyńyzda jazyńyz.
B. Jazda tirshilik óziniń tolyq jaıqalǵan, óz jemisin, gúlin beretin kezeńine keledi.
V. Siz óz is - áreketińizdiń nátıjesin kóremin degen maqsatyńyzdy jazyńyz. Kúz – pisken jemisti, egindi jınaıtyn kez. Siz nege qol jetkizdińiz, qandaı maqsatyńyz oryndaldy sony jazyńyz.
VI. «Siz armandaı alasyz ba?» testi
● Qolyńyzǵa gazet, jýrnal alsańyz aldymen qarap shyǵasyz ba, álde dereý oqýǵa kiresiz be?
● Renjigen kezde ádettegiden artyq tamaqtanasyz ba?
● Tamaqtaný barysynda jeke sharýańyz týraly oılanasyz ba?
● Mahabbat, dostyq qatynastar barysyndaǵy hattaryńyzdy saqtaısyz ba?
● Sizdi psıhologıa páni qyzyqtyra ma?
● Kólikpen úlken jyldamdyqpen júrýge qorqasyz ba?
● Ólim týraly oıdan qorqasyz ba?
● Uıyqtar aldynda armandaýdy unatasyz ba?
● Segiz saǵattyq uıqydan keıin de qatty sharshaısyz ba?
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.