InfoHub Logo

Qazaq tili 6 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Bolymdy etistikter jáne bolymsyz etistikter
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik. Qımyl, is - árekettiń bolý - bolý múmkindigine qaraı etistiktiń bolymdy jáne bolymsyz bolyp bólinýin, jasalýyn óz betinshe tujyrym jasaý arqyly meńgertý, olardy salystyra oqytyp, maǵynalyq aıyrmashylyǵyna kóńil bólý;
2. Damytýshylyq. Dúnıetanymyn, qabyldaýyn, este saqtaýyn, kórkem jazýyn damytý;
3. Tárbıelik. Baılanystyra sóıleýge, halyq danalyǵynyń mánin uǵynýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: jańa materıaldy meńgertý
Sabaqtyń túri: oqyta úıretý
Sabaqtyń ádis - tásili: toppen jumys, oıyn, problemaly izdenis, taldaý, suraq - jaýap, baıqaý.
Kórnekiligi: dıdaktıkalyq materıaldar, taratpalar, baǵalaý paraqshasy, slaıdtar.
Pánaralyq baılanys: orys tili, aǵylshyn tili

Sabaqtyń barysy.
1. Uıymdastyrý.
Oqýshylarmen amandasyp, kezekshi arqyly túgendeý. Oqý jabdyqtarynyń daıyndyǵyn tekserý, sabaqqa nazar aýdartý.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
3. Ótken taqyrypty pysyqtaý.
1. Oqýshylardyń ózderine qarsy topqa 2 suraqtan qoıǵyzý;
2. «Oljaly bestik» oıyny. 5 sóz daıyndap, olardyń artyna suraq jasyrý jáne bir sózdiń artyna tek qana «5» baǵasyn qoıý.
1. «Myqty bolsań, taýyp kór»- Únemi kómekshi etistik bolatyn etistikterdi ata.
2. «Júırik bolsań, shaýyp kór» - Kómekshi etistik degenimiz ne? Mysal keltir.
3. «Oıly bolsań, ozyp kór»- Etistik quramyna qaraı neshege bólinedi?
4. «Alǵyr bolsań, alyp kór»- Quttyqtaımyn, sen «bestik» baǵasyn aldyń!
5. «Zerek bolsań, aıtyp kór» - Etistik tulǵasyna qaraı neshege bólinedi? Mysal keltir.
4. Sabaqtyń maqsatyn qoıý.
Kún retin, sabaq taqyrybyn habarlaý.
5. Jańa sabaq.
a) Muǵalimniń sózi.
á) Taqtamen jumys.
Abaı Bójeıdiń pishinin jańa jaqsylap kórdi. Jan - janýarlardyń azyǵy qardyń astynda qaldy.
Oı tastaý.
Balalar, bul sóılemderde ózderiń baıqaǵandaı is - áreket júzege asty ma? Berilgen sóılemderde ne aıtylady?
Al endi bul sóılemderdegi is - áreket júzege aspasa, sóılemdi qalaı qurar edińder?
Tyıym sózdermen jumys. Balar, qazaqtyń yrym, tyıym sózderi - kez kelgen adamdy jamandyq jasamaýǵa, ádepti bolýǵa úıretetin tálimi mol sózder. Endeshe, tyıym sózder aıtyp kóreıik.
Bos besikti terbetpe.
Maldy teppe.
Úı ishinde ysqyrma.
Kópke topyraq shashpa.

b) Tujyrym jasaý.
Demek, is - árekettiń júzege asý - aspaýyna qaraı etistik bolymdy jáne bolymsyz etistik bolyp ekige bólinedi.
Bolymdy etistik qımyl, is - árekettiń júzege asýyn bildiredi. Mysaly, keldi, júrdi, sóıledi t. b.
Bolymsyz etistik qımyl, is - árekettiń júzege aspaýyn bildiredi.
Bolymsyz etistiktiń jasalýyna nazar aýdaraıyq.
1. Bolymsyz etistik negizgi nemese týyndy túbir etistikterge – ma, - me, - ba, - be, - pa, - pe jurnaqtarynyń jalǵanýy arqyly jasalady. Mysaly, aıt+pa, qal+ma, oına+ma, sýar+ma, azsyn+ba t. b.
2. Etistiktiń esimshe tulǵasy men «joq», «emes» sózderiniń tirkesýi arqyly jasalady. Mysaly, óshirgen joq, óshirgen emes t. b.
Bolymdy, bolymsyz etistikti orys tilinde myna túrde kezdestirýge bolady: skazal - ne govorıl, pısal – ne pısal, spala - ne spala. Bular orys tilinde polojıtelnaıa forma glagola jáne forma otrısanıe glagola bolyp keledi de, «ne» predlog arqyly jasalady.
Sondaı - aq, aǵylshyn tilinde de sáıkes keledi. Mysaly, Do you speak English?
No. I do not speak English. Mundaǵy is - árekettiń júzege aspaýyn «not» sózi arqyly bilemiz.
Sondaı - aq bolymsyz etistik jurnaqtary zat esim týdyrýshy jurnaqtarmen omonımdes bolyp keledi. Olardy qalaı ajyratýǵa bolady? Bolymsyz etistik jurnaǵyna ekpin túspeıdi, al zat esim týdyrýshy jurnaqqa ekpin túsedi. Mysaly, kór - me, kór+me, shal+ma,

v) Oqýlyqpen jumys.
220 - jattyǵý. Aýyzsha oryndalady.
221 - jattyǵý. Jazbasha oryndalady.
225 - jattyǵý. Bolymsyz etistik jasańdar. 1 etistikke morfologıalyq taldaý jasaý.

g) Jeke oqýshymen jumys.
Taratpamen jumys.
№1 taratpa.
1. Etistik degenimiz ne?
2. Dara etistik qalaı jasalady?
3. Berilgen sóılemderden kúrdeli etistikti taýyp, qaısysy negizgi, qaısysy kómekshi etistik ekenin ajyrat.
Aman qus úninen oıanyp ketti. Osy keshte Erbol Bókenshi jaqqa qaıtpaq edi.
№2 taratpa
1. Kúrdeli etistik degenimiz ne? Mysal keltir.
2. Bolymsyz etistik qalaı jasalady?
3. Negizgi etistikke 5 sóz, týyndy etistikke 5 sóz jaz.

ǵ) Shyǵarmashylyq jumys.
1 - top. Tyıym sózder jazý.
2 - top. Bataly sózder jazý.
3 - top. Paıdaly keńes jazý.
4 - top. Ádeptilik erejesin jazý tapsyrylady.
6. Bilimdi bekitý kezeńi.
Suraqtar:
1. Bolymdy etistik neni bildiredi?
2. Bolymsyz etistik degenimiz ne?
3. Bolymsyz etistik qalaı jasalady?
4. Bolymsyz etistik zat esimmen omonımdes bolǵanda qalaı ajyratamyz?
7. Baǵalaý kezeńi.
Baǵalaý belgisheleri arqyly
8. Úı tapsyrmasy.