Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 16 saǵat buryn)
Bıologıa páninen oqý baǵdarlamasy 9 synyp
Bıologıa páninen oqý baǵdarlamasy 9 synyp
Bıologıa 9-synyp
(barlyǵy 68 saǵ, aptasyna 2 saǵ)

№ Taqyryptyń ataýy
Bıologıaǵa kirispe (1 saǵat).
1. «Jalpy bıologıa negizderi» pániniń jaratylystaný - ǵylymı pánder júıesindegi orny, maqsaty men mindetteri. Jalpy bıologıa - bıologıalyq zańdylyqtardy, tirshilik áleminiń kóptúrliligin, tiri materıanyń qurylym deńgeılerin zertteıtin pán.
Topserýen.
Tirshilik áleminiń kóptúrliligimen tanysý úshin tabıǵatqa topserýen jasaý.
I bólim. Jasýsha — tirshiliktiń birligi (14 saǵat ).
I taraý. Jasýshanyń hımıalyq quramy (5 saǵat).
2. Sıtologıa páni jáne mindetteri. Zertteý ádisteri jáne olardyń basqa bıologıalyq ǵylym salalary men medısına jáne aýyl sharýashylyǵy óndirisi úshin mańyzy.
3. Jasýshanyń ashylý tarıhy.
4. Jasýshalyq teorıa — HİH ǵasyrdyń eń úlken jańalyǵy. Jasýshalyq teorıanyń negizgi qaǵıdalary. Jasýsha tiri organızm qurylysynyń, damýynyń jáne qyzmetiniń negizgi birligi.
5. Tiri materıanyń hımıalyq quramynyń birligi. Ósimdikter, janýarlar, sańyraýqulaqtar men bakterıa jasýshalarynyń hımıalyq quramy. Hımıalyq elementter, sý jáne basqa beıorganıkalyq qosylystar, olardyń jasýsha tirshilik áreketterindegi róli.
6. Organıkalyq zattar: kómirsýlar, nárýyzdar, nýkleın qyshqyldary, ATF, lıpıdter, olardyń elementarlyq qurylysy, jasýshadaǵy róli. Fermentter, olardyń tirshilik prosesterin retteýdegi róli.
№1 zerthanalyq jumys.
Tiri ulpalarda fermentterdiń katalızdik belsendiligi.
İI taraý. Jasýshanyń qurylymy men qyzmeti (3 saǵat).
7. Jasýshalyq qurylymdar: plazmalyq membrana, sıtoplazma, endoplazmalyq tor, Goldjı jıyntyǵy jáne lızosomalar, mıtohondrıalar, plasıdter, qozǵalys organoıdteri, olardyń qurylysy men atqaratyn qyzmetteri; jasýshalyq qosyndylar.
№2 zerthanalyq jumys.
Pıaz qabyqshasynyń jasýshasyndaǵy plazmolız jáne deplazmolız.
8. Iadro, onyń qurylysy jáne qyzmeti. Iadronyń jetekshi róli.
9. Prokarıottyq jáne eýkarıottyq jasýshalar, olardyń qurylysyndaǵy erekshelikter.
№3 zerthanalyq jumys.
Ósimdik, janýar jáne bakterıa jasýshalarynyń qurylysy. Olardyń qurylysyndaǵy aıyrmashylyqtardy tabý.
İİI taraý. Jasýshanyń energıamen qamtamasyz etilýi (2 saǵat).
10. Bıologıalyq júıelerdegi zat almasý jáne ózdiginen rettelýi. Fotosıntez — kún energıasynyń organıkalyq zattyń energıasyna ózgerýi. Bıologıalyq «akýmýlátorlarda» jaryq energıasynyń qorlanýy. Fotosıntezdiń jaryq jáne qarańǵy satylary, sýdyń fotolızi.
11. Organıkalyq zattardyń totyǵýy esebinen jasýshanyń energıasymen qamtamasyz etilýi. Bıologıalyq totyǵý jáne janý. Anaerobtyq jáne aerobtyq glıkolız. Mıtohondrıalar — jasýshanyń energıalyq stansasy.
İV taraý. Tuqym qýalaý aqparaty jáne onyń jasýshada júzege asyrylýy (4 saǵat).
12. Genetıkalyq aqparat. N. K. Kolsov. DNQ — nárýyz sıntezdelý úshin matrısa (qalyp) bolyp tabylady. DNQ - nyń eki eselenýi (redýplıkasıasy). DNQ matrısasyna sáıkes aqparattyń RNQ - nyń túzilýi.
13. Genetıkalyq kod. Genetıkalyq kodtyń qasıetteri. Nárýyzdyń bıosıntezi. Transkrıpsıanyń rettelýi.
14. Gendik jáne jasýshalyq ınjenerıa.
15. Transkrıpsıa men translásıanyń bakterıalarda rettelýi. Bul prosesterdiń joǵary satydaǵy organızmderde rettelýi.
II bólim. Organızmderdiń kóbeıýi jáne jeke damýy (6 saǵat).
V taraý. Ózin - ózi udaıy óndirý — tirige tán jalpylama qasıet (4 saǵat).
16. Mıtoz jynyssyz kóbeıýdiń negizi ekendigi, onyń fazalary. Mıtozdyń bıologıalyq máni.
17. Organızmderdiń kóbeıý formalary. Jynyssyz kóbeıýdiń túrleri. Jynysty kóbeıý.
18. Meıoz jáne onyń bıologıalyq máni. Meıozdyń fazalary. Spermatogenez. Ovogenez.
19. Janýarlar men gúldi ósimdikterdegi uryqtaný. Uryqtanýdyń bıologıalyq mańyzy.
Vİ taraý. Organızmderdiń jeke damýy (2 saǵat).
20. Organızmderdiń jeke damýynyń elementarlyq túsinigi. Jasýshalardyń bólinýi, ósýi, jiktelýi, organogenez, damý, qartaıý, daralardyń ólýi. Uryqtardyń uqsastyǵy.
21. Organızmniń birtutas ekendigi. Ózgergish jaǵdaılarǵa organızmniń beıimdelý deńgeıleri. Ózindik rettelý. Organızmniń bastapqy damý kezeńderine syrtqy orta jaǵdaılarynyń áseri. Bıologıalyq saǵat. Anabıoz.
IİI bólim. Genetıka jáne seleksıa negizderi (13 caǵat ).
Vİİ taraý. Tuqym qýalaýshylyqtyń negizgi zańdylyqtary (5 saǵat).
22. Genetıkanyń qysqasha damý tarıhy. Belgilerdiń G. M. Mendel ashqan tuqym qýalaý zańdylyqtary. Tuqymqýalaýshylyqty zertteýdiń gıbrıodologıalyq ádisi. Monogıbrıdtik shaǵylystyrý. Birinshi urpaqtyń birkelkiligi.
№4 praktıkalyq jumys.
Qarapaıym genetıkalyq esepter shyǵarý.
23. Domınanttylyq zańy. Ekinshi urpaqta belgilerdiń ajyraýy. Ajyraý zańy. Gomozıgotaly jáne geterozıgotaly daralar.
24. Genotıp jáne fenotıp. Alleldi gender. Taldaýshy shaǵylystyrý. Tolyq jáne tolyq emes domınattylyq. Táýelsiz tuqym qýalaý. Genderdiń tirkesip tuqym qýalaýy.
25. Sandyq jáne sapalyq belgilerdiń tuqym qýalaýyna orta jaǵdaılarynyń áseri. Reaksıa normasy.
26. Jynystyń genetıkalyq anyqtalýy. Jynyspen tirkes tuqym qýalaý. Genderdiń ózara árekettesýi. Sıtoplazmalyq tuqym qýalaýshylyq. Adamnyń genetıkalyq ártúrliligi. Adamnyń genetıkalyq densaýlyǵyna ortanyń áseri. Adamnyń genetıkalyq aýrýlary.
Vİİİ taraý. Ózgergishtiktiń zańdylyqtary (4 saǵat).
27. Modıfıkasıalyq jáne tuqym qýalaıtyn ózgergishtik. Tuqym qýalaıtyn ózgergishtiktiń tıpteri. Gendik, hromosomalyq, genomdyq mýtasıalar. Tuqym qýalaıtyn ózgergishtiktiń gomologtik qatarlar zańy.
№5zerthanalyq jumys.
Modıfıkasıalyq ózgergishtiktiń varıasıalyq qataryn jáne varıasıalyq qısyq syzyǵyn qurastyrý.
№6 zerthanalyq jumys.
Organızmderdiń ózgergishtigi.
28. Mýtasıalardy eksperımentaldyq jolmen alý. Adamnyń tuqym qýalaıtyn ózgergishtigi.
29. Genetıka jáne medısına. Adamnyń tuqym qýalaýshylyǵyn zertteý ádisteri. Adamnyń keıbir tuqym qýalaıtyn aýrýlarynyń aldyn alý jáne emdeý. Rezýs - faktor.
№ 7praktıkalyq jumys.
Ózińe shejire qurastyr.
30. Týystyq nekeniń jaǵymsyzdyǵy. Medısınalyq - genetıkalyq keńes berý.
IX taraý. Genetıka jáne seleksıa (4 saǵat).
31. Janýarlardy qolǵa úıretý seleksıanyń bastapqy kezeńi ekendigi. Mádenı ósimdikterdiń shyǵý ortalyqtary. Janýarlardy qolǵa úıretý aımaqtary. Úı janýarlarynyń shyǵý tegi.
32. Zamanaýı seleksıanyń ádisteri. Suryptaý úshin ózgergishtiktiń mańyzy. Suryptaý jáne onyń shyǵarmashylyq róli. Tuqymqýalaıtyn sapany baǵalaý.
33. Týystyq shaǵylystyrý jáne onyń seleksıadaǵy mańyzy. Geterozıs, ony aýyl sharýashylyǵynda qoldaný.
34. Polıploıdıa. Áriden býdandastyrý. Jasandy mýtagenez. Olardyń seleksıadaǵy mańyzy. Seleksıa jetistikteri.
№8 zerthanalyq jumys.
Jergilikti ósimdik iriktemeleriniń fenotıpteri.
IV bólim. Evolúsıa ( 23 saǵat).
H taraý. Evolúsıalyq ıdeıalardyń damýy. Evolúsıanyń dáleldemeleri (4 saǵat).
35. Evolúsıalyq túsinikterdiń shyǵýy jáne damýy. Evolúsıonızmniń alǵy sharttary. Lamarktyń evolúsıalyq teorıasy.
36. Ch. Darvın jáne onyń túrlerdiń paıda bolý teorıasy. Ch. Darvınniń evolúsıalyq teorıasynyń negizgi ustanymdary. Evolúsıanyń sıntetıkalyq teorıasynyń shyǵýy.
37. Evolúsıanyń dáleldemeleri. Embrıologıalyq dáleldemeler. Morfologıalyq dáleldemeler. Paleontologıalyq dáleldemeler. Evolúsıanyń bıogeografıalyq dáleldemeleri.
38. Túr. Túrdiń krıterııleri. Popýlasıa.
№9 zerthanalyq jumys.
Ár túrge jatatyn ósimdikterdiń morfologıalyq erekshelikteri.
HI taraý. Evolúsıalyq prosestiń mehanızmderi (7 saǵat).
39. Ózgergishtiktiń evolúsıalyq prosestegi róli. Mýtasıalyq ózgergishtik. Úılesimdik ózgergishtik.
40. Tabıǵı suryptalý - evolúsıanyń baǵyttaýshy faktory.
41. Tirshilik úshin kúres. Túrishilik kúres. Túraralyq kúres. Suryptaýdyń tıimdiligi.
42. Popýlásıalar ishindegi tabıǵı suryptalýdyń formalary. Qozǵaýshy suryptaý.
43. Turaqtandyrýshy suryptaý. Gender dreıfi. Popýlásıalyq tolqyndar. Oqshaýlaný.
44. Beıimdilik. Qorǵaýshy reń. Jasyrýshy reń. Mımıkrıa (elikteýshi reń). Saqtandyrýshy reń. Beıimdiliktiń jetildirilýi jáne onyń salystyrmaly sıpaty.
№10 zerthanalyq jumys.
Organızmderdiń beıimdelgishtigi.
45. Túrtúzilý. Evolúsıalyq prosestiń negizgi baǵyttary. Evolúsıa baǵyttarynyń araqatynasy.
№11 zerthanalyq jumys.
Ósimdikterdegi aromorfozdar jáne býnaqdenelilerdegi ıdıoadaptasıalar.
HII taraý. Jerde tirshiliktiń paıda bolýy (2 saǵat).
46. Tirshiliktiń paıda bolýy týraly kózqarastardyń damýy. Jerde tirshiliktiń paıda bolýy týraly teorıalar. L. Pasterdiń tájirıbesi.
47. Organıkalyq molekýlalardyń abıogendik sıntezi. Tirshiliktiń paıda bolýy týraly qazirgi kózqarastar. Qazirgi kezde Jerde tirshiliktiń paıda bolýy múmkin be?
HIII taraý. Jerde tirshiliktiń damýy (6 saǵat).
48. Krıptozoıda tirshiliktiń damýy. Arheı. Proterozoı. Janýarlardyń alýantúrliliginiń kúrt joǵarylaýy. Paleozoı zamanynda tirshiliktiń damýy. Kembrıı, Ordovık, Sılýr, Devon, Tas kómir, Perm.
49. Mezozoı zamanynda tirshiliktiń damýy. Trıas. Iýra. Bor. Kaınozoı zamanynda tirshiliktiń damýy. Paleogen. Neogen. Antropogen.
50. Organıkalyq dúnıeniń alýantúrliligi.
51. Júıeleýdiń ustanymdary. Júıeleýdiń shyǵýy. Jasandy jáne tabıǵı júıeler. Organızmderdi jikteý.
52. Tirshiliktiń jasýshalyq emes formalary — vırýstar, fagtar.
53. Tirshiliktiń jasýshalyq formalary, olardyń ıadrosyzdarǵa jáne ıadrolylarǵa bólinýi. Prokarıottar. Eýkarıottar.
HIV taraý. Adamnyń shyǵý tegi (4 saǵat).
54. Adam shyǵý teginiń dáleldemeleri. Adam men adam tárizdi maımyldardyń uqsastyǵy jáne aıyrmashylyqtary.
55. Eńbek jáne adamnyń paıda bolýy. Antropogenezdiń alǵysharttary.
56. Alǵashqy adamdar. Ejelgi adamdar. Ertedegi adamdar. Qazbadan tabylǵan osy zamanǵy tıptes adamdar.
57. Adam násilderi. Násilshildiktiń dármensizdigi. Násilshildiktiń kertartpalyq máni.
V bólim. Ekologıa negizderi (11 saǵat).
XV taraý. Ekojúıeler (7 saǵat ).
58. Ekologıa páni. Ortanyń ekologıalyq faktorlary.
59. Bıotıkalyq optımým. Organızmderdiń tirshilik ortasyna beıimdelýi.
60. Ártúrli túr popýlásıalarynyń, ekojúıelerdiń ózara árekettesýleri.
61. Birlestikter. Ekojúıeler. Birlestikterdegi organızmderdiń qyzmet atqaratyn toptary. Ekojúıelerdiń mysaldary.
62. Energıa aǵymy jáne qorektik tizbekter. Ekologıalyq pıramıda. Ekojúıelerdiń ónimderi. Ekojúıelerdiń qasıetteri. Ózdiginen rettelý.
63. Ekojúıelerdiń aýysýy. Adamnyń áreketine baılanysty ekojúıelerdiń aýysýy. Agrosenozdar.
64. Ekologıalyq bilimdi adamnyń praktıkalyq áreketine paıdalaný.
XVI taraý. Bıosfera. Adam áreketiniń bıosferaǵa áseri. Bıosferany qorǵaý (4 saǵat).
65. Bıosfera týraly V. I. Vernadskııdiń ilimi. Bıosferanyń quramy: tiri zat, túrlik quramy. Tabıǵatta kómirtek pen azot aınalymy. Tiri organızmderdiń shógindi jynystardy jáne topyraqty túzýdegi róli.
66. Adamnyń bıosferadaǵy róli. Aýqymdy ekologıalyq problemalar.
67. Qoǵam jáne qorshaǵan orta. Halyq sanynyń artýy. Indýstrıalyq tutynýshylar qoǵamy. Halyqaralyq yntymaqtastyq jáne kedeılikpen kúres. Ekologıalyq qaýipsizdiktiń konsepsıalary.
68. Qazaqstan Respýblıkasynyń ekologıalyq problemalary. Turaqty damý.

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama