Densaýlyqtyń basty dushpany – tuz
50 memleketten 210 medısına kásipkeri Dúnıejúzilik Densaýlyq Saqtaý Uıymynyń (DDSU) qoldaýymen “Tuzǵa qarsy kúres” atty uranmen, shamadan tys qoldanylǵan tuz densaýlyqtyń eń aldyńǵy qatarly dushpany dep jarıalady.
Tuzdyń shamadan tys qoldanylýy júrek aýrýy, paralıch, qan qysymynyń kóterilýi, astma jáne búırekte tas jınalýynyń eń basty sebepteri ekendigin anyqtaǵan mamandar, ári tutynýshylarǵa, ári azyq shyǵaratyn ónerkásipterge “tuzdy azaıtyńdar” degen joldamany tarata bastady.
Mamandardyń jasaǵan zertteýleri boıynsha adamnyń bir kúndik tuz qajettiligi 4 gr. Eń kóp alýy kerek bolǵan mólsher 6 gr. Alaıda damyǵan elderde, ásirese daıyn azyq tutyný sebebimen adamdardyń kúndik tuz alý mólsheri 12-18 gr deıin jetken. Egerde bul shama 3 gramǵa deıin túsetin bolsa, dúnıe júzindegi paralıch kólemi 22%, al ınfarktan ólim mólsheri 16%-ǵa tómendeıtini kózdelip otyr.
Bul zertteýler 40 jastan keıin tuzdyń zıandyǵy odan da arta túsetinin kórsetken.
You Might Also Like
-
65 jastaǵy bul kompúter Harwell Dekatron, basqa ataýy “CADi” áli kúnge deıin istep tur. Oksford atom energıasy zertteý ortalyǵynda qoldaný úshin jasalǵan bul kompúter 1949 jyly jasala ...
-
Janýarlardyń ishindegi eń aqyldy qus. Dene turqy 9,5 sm – 1 m. Qaýyrsyndary ashyq qanyq (jasyl, onyń qyzyl jáne kók tústermen úılesimi, keıde qara nemese sur) tústi bolady. Moıny qysqa, basy úl...
