- 05 shil. 2021 00:00
- 325
Dombyra - qazaqtyń kıesi, qasıeti men qazynasy
2018-jyly 13-maýsymda Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev qoǵamda ulttyq mádenıet pen tarıhty qaıta jańǵyrtý ıdeıasynyń tóńireginde shilde aıynyń birinshi jeksenbisin «Ulttyq dombyra kúni» dep jarıalady. Bul merekeniń ulttyq rýhanıatymyzǵa qosar úlesi mol. Ulttyq dombyra meıramy kúntizbege qyzyl bolyp engizilennen bastap, túrli is-sharalar uıymdastyrylyp, jyl saıyn dástúrli túrde toılanýda. Aıta ketsek, 2018-jyly Shymkent qalasynda myńǵa jýyq ónerpaz bir mezette kúı oryndap, bı bıledi. Ulttyq mýzykalyq aspaptar kórmesi uıymdastyrylyp, kórermenderge kádesyılar usynyldy. Mereke qalalyq kitaphanalarda jalǵasyn tapty.
2019-jyly Shymkent qalasynda bıiktigi 7metrdi quraıtyn túrli oıýlarmen kómkerilgen alyp dombyranyń eskertkishi qoıyldy. Ulttyq aspabymyzdyń ashylý saltanatynda qala ákimi: Ǵabıdolla Ábdirahymov pen aıtysker aqyn Birjan Baıtýov boı kórsetip, dombyranyń tarıhtaǵy róli men búgingi qoǵamdaǵy mańyzy jaıynda túrli oılarymen bólisti.
Aıtýly mereke bul jyly da óz deńgeıinde atap ótilip jatyr. Ońtústik óńirindegi Keles aýdany kúıshilerge kende emes ekenin dáleldedi. Sebebi Keles aýdany jastar resýrstyq ortalyǵy KMMniń uıymdastyrýymen «Qazaǵymnyń únisiń sen dombyra» atty is-shara bolyp ótti. Táýelsizdiktiń 30 jyldyq mereıtoıy, shildeniń alǵashqy jeksenbisi ulttyq dombyra kúni sonymen qatar Keles aýdanyna 3 jyl tolýyna oraı 12 aýyldyq okrýgtiń daryndy jastary atalmysh is-sharada bas qosty. Otyz kúıshi óz ónerin ortaǵa saldy. Kúı atasy Qurmanǵazy Saǵyrbaıulynyń: «Balbyraýyn», «Adaı» taǵy da tarıhı tulǵalardyń kóptegen týyndylary oryndaldy. Jalpy sany otyzdan astam kúı tartylyp, tyńdarmanǵa erekshe kóńil-kúı syılady. Aıtýly kúni tarıhı better qaıta ashylyp, elimizde kúıler qaıta jańǵyrdy. Ulttyq aspapty ulyqtaý jas urpaq úshin paryz. Uly dalamyzdy sózben emes sazben terbegen dombyra máńgi jasap, máńgi jańǵyra bermek.
Ábdijappar Mereı Musaqyzy