Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 saǵat buryn)
Dóńgelektiń aýdany
Sabaqtyń taqyryby: Dóńgelektiń aýdany
Geometrıa 9 synyby
Sabaqtyń maqsaty: Dóńgelektiń aýdanymen tanystyryp, esepter shyǵarǵanda qoldana bilýge úıretý.
Oqytý nátıjeleri: Dóńgelektiń aýdanymen tanysyp, esepter shyǵarýǵa daǵdylanady.
Túıindi ıdeıa: Matematıkanyń tili - ol formýla.

"Men sizdi teńeımin..." trenıńi arqyly yntymaqtastyq atmosferasyn ornatý.
«Qaıtalaý - oqý anasy»
Shattyq sheńberine turyp, kórshilerine teńeý aıtady.
Sheńber – barlyq núktesi berilgen núkteden (sheńber sentrinen) birdeı qashyqtyqta jatatyn tuıyq qısyq syzyq. Sheńber sentrin onyń kez kelgen núktesimen qosatyn R kesindisi (nemese osy kesindiniń uzyndyǵy) sheńber radıýsy dep atalady. Sheńber uzyndyǵynyń onyń dıametrine qatynasy turaqty san (barlyq sheńber úshin birdeı) bolady. Bul qatynas grektiń π=3, 14159… (q. Pı sany) árpimen belgilenedi. π sany transendent sanǵa jatady. Sheńber uzyndyǵy L=2πR formýlasymen anyqtalady. Jazyqtyqtyń sheńbermen shektelgen jáne sentri bar bóligi dóńgelek atalady;
Jańa taqyrypty meńgertý úshin mynadaı tapsyrma beremin:
1. Túrli – tústi qaǵazǵa kez kelgen radıýspen sheńber syzyńdar;
2. Dóńgelekti 6 sektorlarǵa bólip, olardy qıyńdar.
3. Bir sektorda radıýs júrgizý arqyly taǵy teń ekige bólińder, bulardy shetki dep ataıyq..
4. Karton qaǵazǵa túzý júrgizińder de, onyń boıyna sýrettegideı sektorlardy japsyryńdar. Shetki sektorlardy shetine japsyryńdar.
Shyqqan fıgýra tik tórtburyshqa uqsaıdy. Endeshe onyń aýdanyn tik tórtburyshtyń aýdany formýlasymen tabýǵa bolady. Bizdiń tik tórtburyshymyzdyń eni dóńgelek radıýsyna teń, al uzyndyǵy sheńberdiń uzyndyǵynyń jartysyna teń. Tik tórtburyshtyń aýdany eni men uzyndyǵynyń kóbeıtindisine teń, endeshe Tik tórtburysh dóńgelek bólikterinen quralǵandyqtan olardyń aýdandary teń.
Endeshe dóńgelektiń aýdany V=πR²- qa teń.
Oqýlyqtaǵy esepterdi topta otyryp shyǵarady.
Sheńberdiń uzyndyǵy, pı sany, dóńgelektiń aýdany formýlalaryn jasyryp oınaıdy. Bir oqýshy basyn aıtady, ekinshi oqýshy jalǵastyrady.
«blob aǵashyn» belgileý arqyly búgingi sabaqtan alǵan áserlerin baıqaımyn.

Dóńgelektiń aýdany. júkteý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama