InfoHub Logo

Dostyq týraly qazaq maqal-mátelderi óz ara senim, berik dos bolý, birlik pen tatýlyqtyń mańyzyn ashyp kórsetedi. Mine, osy taqyrypqa baılanysty birneshe maqal-mátelder:

Dosyńa syr aıtsań, aldymen onyń syryńdy saqtaı alatynyna kóz jetkiz.

Dostyqta adaldyq – basty qazyna.

Aqyldy dos altynnan da qymbat.

Jaqsy dos – janǵa daýa.

Dosyńdy synaý úshin qıyndyqqa tús.

Dosyń joq bolsa, jalǵyzsyń; bir dosyń bolsa, jartysyń; kóp dosyń bolsa, bútinsiń.

Shynaıy dostyq ómirden kúshti.

Dostyń qadirin alysta júrip bilersiń.

Dos kóptik emes, sapa mańyzdy.

Birlikte – kúsh, dostyqta – yntymaq.

Naǵyz dos qıyn kezde tanylady.

Dos jylatyp aıtady, dýshpan kúldirtip aıtady.

Jaman dostan myń saqtan.

Jaman joldastan jaqsy dushpan artyq.

Dos basqa, dushpan aıaqqa qaraıdy.

Dos ta dos, dushpan da dos mal barynda.

Aǵash tamyrymen myqty, Adam dos-jarymen myqty.

Dos egiz, dushpan segiz.

Dos emes dostyń sózin bóten dese,
Dostyqtan bir ókpemen ketem dese

(Seráli).

Dos emes dosty syrttan jamandasa,
Kisi emes bir qateni jaba almasa

(Aqmolda).

Dos jylatyp aıtady,
Dushpan kúldirip aıtady.

Dos kóbeıse dushpan aıaq astynda.

Dos kóńilińdi sýytyp aıtady,
Qasyń oıyńdy jylytyp aıtady.

Dos kórgennen túńilme.

Dos kóterer kóńildi,
Mal kóterer ólimdi.

Dosqa at berme,
at berseń «jaı júr» deme.

Dosqa aýyrlyǵyńdy salma,
Dostan qaryz alma.

Dosqa kelseń bosqa kelme.

Dos qushaǵy — jaz.

Dospen dos bolǵansha shattan,
Dushpanmen dos bolǵannan saqtan.

Kúlme dosyńa, keler basyńa.

Dosyńmen kóp sóılespe,
Jolynan qaltyrasyń.
Dushpanyńmen kóp sólespe,
Syryńdy aldyrarsyń.

Dos syrtyńnan maqtar,
Dushpan kózińe maqtar.

Deniń saý bolsa,
Jarlymyn deme.
Joldasyń kóp bolsa,
Jalǵyzbyn deme.

Az qaıǵyny as basady,
Kóp qaıǵyny dos basady.

Jaman joldastan,
Jaqsy dushpan artyq.

Ákesi qurdastyń balasy da qurdas.

Dosyńa ótirik aıtpa,
Dushpanyńa syryńdy aıtpa.

Dos jylatyp aıtar,
Dushpan kúldirip aıtar.

Qajymaly myń joldas, joqpen teń,
Janyn qıǵan bir joldas, kóppen teń.

Dosy kópti jaý almaıdy,
Aqyly kópti daý almaıdy.

Jaman týǵanyń bolǵansha,
Jaqsy joldasyń bolsyn.

Qurdastardyń qudaıy bir.

Tektimen dostas, teksiz dospen qoshtas.

Dosyńnyń dosyn, dosyń et.

Dosy kópti jaý almas.

Jaqsy dosqa jaqsy mal ber.

Dosyń ursa ańqylda.

Dosyńnyń pyshaǵymen múıiz kes.

Naǵyz dos dushpan bolmas.

Dos aıyrǵan boq jeıdi.

Esepti dos aırylmas.

Dosyńnyń atyn alma, taıyn al.

As bar kúnde dos jalyqpas.
Dos súıgenniń túsine qarama.

Dos tabylsa as tabylmaıdy,
As tabylsa dos tabylmaıdy.

Aıtýly dostyń maly bir.

Dos bolyp, qatasqannan saqta qudaı.

Qasqyrda joldasyna jat qas qylmaıdy.

Aı kórmeseń týysyń jat,
Jyl kórmeseń joldasyń jat.

Tóbeleske bergisiz arasha bar,
Aǵaıynǵa bergisiz janasa bar.

Dos ta dos, dushpan da dos mal barynda.

Jalǵan joldas kózine maqtar,
Syrt aınalyp, soıylyn baptar.

Aıyrylmas dosyńa qaıyrylmas sóz aıtpa.

Tistem nannyń qadirin taryqqanda bilersiń,
Anyq dostyń qadirin zaryqqanda bilersiń.

Jaqsy kórshi tapqanyń,
Mol oljaǵa batqanyń.

Atalastan aýyldas jaqyn.

Jalǵan dostan jaý artyq.

Óz basyńdy daýǵa berseń de,
Joldasyńdy jaýǵa berme.

Dos tutqandy qadirle.

Jaqsynyń kúnde bir úıi keńıdi.
Jamannyń kúnde bir úıi kemıdi.

Dosy kóptiń jany semiredi,
Asy kóptiń táni semiredi.

Jaqsymen júrseń,
Jaqsy bolarsyń.
Jamanmen júrseń
Jyn uryp, baqsy bolarsyń.

Shoshqaǵa ergen balshyqqa aýnar.

Paıdanyń zory – dos úshin shekken zıan.

Joldasyn tastaǵan jolda qalar.

Bireý janyńa joldas,
Bireý malyńa joldas.

Zattyń jańasy jaqsy,
Dostyń eskisi jaqsy.

Jartyny jaryp jegen –
Tatýlyqtyń belgisi.

Jańa dos kelgende,
Eski dostyń kózinen jas shyǵady.

Dostyń orny — tór,
Dushpannyń orny – kór.

Jaman dos jaýyńmen birge shabady.

Dosy joq adam —
Tuzy joq taǵam.

Dosyńa at berme,
At berseń, aqyryn júr deme.

Joldasyń soqyr bolsa,
Sen de bir kózińdi qysyp qoı.

Tar jerde tabysqan,
Keń jerde kelisedi.

Elsizde ıt te joldas.

Qadirińdi bilgiń kelse,
Kórshińnen qaryz sura.

Joldasyń jaqsy bolsa,
Jolym uzyn deme.
Joldasyń jaman bolsa,
Qolym uzyn deme.

Kórshiń qolaıly bolsa, qorań keń.

Dos tappaı kóńil tynym tappas.

Eki jaqsy qosylsa,
Ólgeninshe dos bolady.
Eki jaman qosylsa,
Ólgeninshe qas bolady.

Dosy kóppen syılas,
Dosy azben syrlas.

Eregesken el bolmaıdy,
Eseptesken dos bolmaıdy.

Aýyl ıtiniń dostyǵy
Súıek tastaǵansha.

Qasyń menen dosyńdy
Qas-qabaǵyń tanytar.

Joldasty jol aıyrady.

Jaman joldastan myqty taıaq.

Urystyń mereıi – erlik,
Yrystyń mereıi – birlik.

Aǵash tamyrymen,
Adam dosymen myqty.

Dosyńdy maqtaǵanyń — ózińdi jaqtaǵanyń.

Tatýlyq tabylmas baqyt.

Aıyrylar dos erdiń aldyńǵy qasyn suraıdy.

Jaman dos – kóleńke: basyńda kún barda qashyp qutyla almaısyń, bult tónse, izdep taba almaısyń.

Dostyq pen joldastyq
Tatý úıdiń baqyty tasyr,
Urys-keris úıdiń yrysy qashar.

Joldasy kóptiń – oljasy kóp.

Qımas dosyń surasa qımasyńdy beresiń.

 

Dos — ajaryń, joldas — bazaryń.
Azamatpen dos bol, qadirińdi biledi.

Aırylǵysy kelgen dos aıaýlyńdy suraıdy.
Aırylar dos erdiń artqy qasyn suraıdy.

Aırylmastaı dosyńa qaırylmastaı sóz aıtpa.

Aıtýly dostyń maly bir,
kemedeginiń jany bir.

Alystaǵy dosyńa
at berseń de jarasar —
úıine minip barsyn dep.
Jaqyndaǵy dosyńa
hat berseń de jarasar —
umytsa esine alsyn dep.

Aýyr sóz aıtqan dos emes.

Bosqa bergenshe dosqa ber.

Bir paıdadan keshken myń kisimen dos bolady.

Dámdi bolsa — dostyq qymbat,
Mándi bolsa — jastyq qymbat.

Dos — ajaryń, joldas — bazaryń.

Dos basqa qaraıdy, dushpan aıaqqa qaraıdy.

Dos bergenniń túsine qarama.

Dos bolmas syrtta júrip maqtamasa, birin-biri jamańdyqtan saqtamasa
(Ábýbákir).

Dos bolsań berik bol, dosyńa serik bol.

«Dos» dep synamaı syr aıtpa, dostyń da dosy bar.

Dos dosqa jalynsa, dostyń kóńili alynady.

Dos dosqa zıanker emes, zıanker bolsa dos emes.

 Dos týraly maqal - mátelder

- Dos - ajaryń, joldas - bazaryń.

- Alystaǵy dosyńa at berseń de jarasar - úıine minip barsyn dep.
Jaqyndaǵy dosyńa hat berseń de jarasar - umytsa esine alsyn dep.

- Joldasyń kóp bolsa, Jalǵyzbyn deme

- Dos syrtyńnan maqtar, dushpan kózińe maqtar

- Jańa dosyń janyńda bolsa, eski dosyń esińde bolsyn.
Ol árqashanda senimdi.

- Dosyń dos bolǵanǵa shattan, Dushpanmen dos bolýdan saqtan

- Dos y kópti jaý almaıdy, aqyly kópti daý almaıdy

- Jaman joldastan taıaǵym artyq

- Kúlme dosyńa – keler basyńa

- Dosy kóppen syılas,
Dosy azben syrlas.

- Zattyń jańasy jaqsy,
Dostyń eskisi jaqsy.

- Jaqsymen joldas bolsań – jetersiń muratqa.
Jamanmen joldas bolsań - qalarsyń uıatqa.

Jaman dos - kóleńke: basyńdy kún shalsa - qashyp qutyla almaısyń, basyńdy bult alsa - izdep taba almaısyń.

Dosy joqpen - syrlas, dosy kóppen - syılas.

Kóp kisi dosym jetilse eken demeıdi, egerde biri jetilse baǵanaǵy dosyna bitimi joq dushpany sol bolatuǵyny qalaı?

Keı qurby búgin - tatý, erteń - qatý,

Tileýi, jaqyndyǵy - bári satý.

Birińdi, qazaq, biriń dos,

Kórmeseń - istiń bári bos.

Jas kúnde kimdi kórseń - bári dos.

Jaqsy dos - bilgen syryn syrtqa jaımas.

Jaý qojandap burtıyp,

Dos qubylyp áýre eter.

Jaýǵa - myltyq, dosqa - yntyq.

Dosqa - jaz, jaýǵa - aıaz.

Jaýǵa - jalynba, dosqa - tarylma.

Dos tappaǵan er azar - basshy baqpaǵan el azar.

Adamzatta ne tátti: asta - tuz tátti, adamda - dos tátti.

Eki jaqsy dos bolmas - sirne ústinde haty bar,

Ejelgi dushpan el bolmas - kóńilinde kir, daty bar.

Kúnińde ózim boldym dep - keń peıilge talaspa,

Artyq úshin aıtysyp - dostaryńmen sanaspa.

Jaqsy joldas syr shashpas.

Qandastyqtan - joldastyqty joǵary qoıýdy qashan úırener ekenbiz?!

Dos kóńili bir atym nasybaıdan qalady.

Aıyrylysar dos erdiń artqy qasyn suraıdy.

Dostyqqa dostyq - qaryz is.

Dos - jylatyp aıtady, dushpan - kúldirip aıtady.

Kúlme dosqa - keler basqa.

Dos - basqa, dushpan - aıaqqa qaraıdy.

Dos esebi - kóńilden.

Aǵaıyn jat ta bolsa kózge táýir,

Ókpem joq, keýdemdegi bári - baýyr.

Jaýymnyń dáldep salǵan naızasynan,

Dosymnyń saýsaǵymen shertkeni aýyr.

Jaqsymenen dos bolsań - kúnde bazar,

Jamanmenen dos bolsań - kóńiliń azar.

Áıelińmen dos bol - úıińe bereke kiredi,

Azamatpen dos bol - adamshylyǵyńdy biledi,

Bilimdimen dos bol - sasqanynda aqyl beredi.

Aqylsyz dostan - aqymaq dushpan artyq.

Kúle kirip, kúńirenip shyqqan dostan saqtasyn.

Jaman dostan jaqsy dushpan artyq.

Jeńilse dushpan - dostyq qyl.

Alystaǵy dushpannan, ańdyp júrgen dos jaman.

Qıyndyqta qol bergennen asqan berik dostyq joq.

Dostyq týraly kóp sózden dostyq peıildi bir is artyq.

Skıfter úshin dostyqqa adal adamdarǵa qurmet kórsetýden asqan abyroı joq.

Qıyndyqta qol bergennen asqan berik dostyq joq.

Dosyn satqan - qasyn satqanmen birdeı.

Qudalyq ta - dostyqtyń dánekeri.

Dos kóp bolmaıdy.

Dúnıede dostyq zańynan asqan zań joq.

Dosqa adaldyq - rýhqa adaldyqpen birdeı.

Qanmen bekitilgen dostyqty jannan bezgen jaman buzady.

Kózińdi oıyp berseń de - dos kóńilin qaldyrma.

Baılyqtan artyq dostyq bar, dostyqtan artyq baılyq joq.

Tabyn - tabyn malyńmen emes, qatar - qatar qosyńmen emes - aq adal dosyńmen maqtan.

Dosyńnyń aryna tıgeni - ózińniń aryńa tıgeni.

Jaman joldas belgisi - kókqutandaı kekıip shekesinen qaraıdy.

Aldynda tursań - jýas qoıdaı: seni «dos» dep biledi,

Artynda tursań - ash bórideı terińdi tiledi.

Amaly taýsylǵan dushpan shyn dostyqqa kóshedi.

Qıyn kúnde qol ushyn bergen - naǵyz dos,

Jaıshylyqta dospyn degen - jaı sóz.

Dos - zyndanda jatqanda kerek,

Dastarhan ústinde - dushpan da dos.

Dos emes dos syrtynan jamandaǵan.

Dos adam mańaıyndy jumaq eter.

Órge júzgen ónegeli isimen,

Tańda adal dos óz teńińniń ishinen.

Dos tabý ońaı - saqtaýy qıyn, jaýlasý ońaı - toqtaýy qıyn.

Kóńilińe qaraı - dos tańda, kúshińe qaraı - júk tańda.

Dos dostyń kemshiligin keshire biler

 

dos týraly makal matel kazaksha, dostyk týraly makal matel kazaksha, dos týraly maqal mátelder, dostyq týraly maqal-mátelder, dostyk týraly makal