Elbasynyń «Oı bólistim halqymmen» atty kitabyna arnalǵan oqyrmandar konferensıasynyń senarıi
Qyzylorda oblysy, Jalaǵash aýdany,
Temirbek Júrgenov atyndaǵy
№123 mektep - lıseıdiń kitaphana meńgerýshisi
Abısheva Saýle Nýrgazıevna
Elbasynyń «Oı bólistim halqymmen» atty kitabyna arnalǵan oqyrmandar konferensıasynyń senarıi
Konferensıanyń maqsaty: Atalǵan kitaptyń mazmundyq ıdeıasyn, tárbıelik qundylyǵyn kórsetý.
Kórnekilikter: «Elbasy kúni – eldikke qurmet» atty taqyryptyq kórme. «Ǵasyrdyń ǵajap azamaty», «Eńsesi bıik Elorda», «Aman bol, Azattyqtyń astanasy», «Táýelsiz elim Qazaqstan» atty vıdeorolık
Júrgizýshi: Qosh keldińizder, qurmetti oqyrman, ustazdar, qonaqtar! 1 - jeltoqsan – Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti kúni barshańyzǵa qutty bolsyn! Elimizdiń Táýelsizdiginiń 20 jyldyq merekesi qarsańynda Qazaqstan Respýblıkasy Parlamentiniń Senaty 1 - jeltoqsandy memlekettik mereke retinde atalýy jóninde zań qabyldady. Jastardyń «Máńgilik el» ıdeıasynyń júzege asýyna tulǵalyq úlesin qosý jáne Elbasynyń pýblısısıkalyq shyǵarmalaryn nasıhattaý maqsatynda Elbasynyń «Oı bólistim halqymmen» atty kitaby boıynsha oqyrmandar konferensıasy ataýly merekemen tuspa tus kelip otyr.
Halqymyzdyń baqytty ómiri úshin aıanbaı eńbek etken qaıratkerdiń taǵdyry men taǵylymynan sabaq ala bilý – órkenıettilik belgisi, kemel keleshek kepili. Endeshe Elbasymyzdyń eńbekteri «Máńgilik El» irgetasyn qalaýǵa kirisken Qazaqstanda irgeli nátıjelermen kómkeriletini sózsiz.
(Osy kezde ekrannan «Táýelsiz elim Qazaqstan» atty vıdeo rolık qosylady)
Júrgizýshi: Elbasymyzdyń eńbekteri bolashaqqa qadam bastar, el senimin aqtar sanaly táýelsiz memleketimizdiń – ul qyzdary úshin taptyrmas baılyq.
Memleket basqarý óneri kúndelikti el taǵdyryna qatysy bar úlkendi – kishili sheshimder qabyldaýmen ǵana shektelmeıdi. Ol sondaı – aq halqyńmen kúnbe-kún júzdesip otyrýdy, óz oıyńdy kórkem tilmen kesteli etip jetkize bilýdi, maqsat – mindetterdi aıqyn uǵyndyrý arqyly óz jurtyn uly isterge umsyndyryp, sony oryndaýǵa jumyldyra bilýdi qajet etedi. Sondyqtan da halqynyń kóńilinen shyǵatyn Elbasynyń oıǵa tereń, sózge sheshen bolyp kelýi, eń aldymen, eldiń baǵy deýimiz kerek.
(Bir top oqýshylar Elbasyna arnap óleńderin oqıdy)
Júrgizýshi: El basqarý tizginin qolyna ustaǵan tuńǵysh Elbasymyz, eki tilde sheshen de kósem sóılep, kósilte jaza biletin Nursultan Ábishuly Nazarbaevty sondaı aıtýly tulǵalardyń qatarynan kóremiz. Onyń osy jyldarda túrli minbelerden sóılegen sózderi men halyq ókilderimen ótkizgen kezdesýlerinde aǵynan jarylyp aıtqan pikirleriniń arasynda oqyrmany men tyńdarmanyn eleń etkizip qana qoımaı, jan – júregin baýrap alatyn óristi oılar men tolǵamdy pikirler az emes. Elbasymyzdyń: «Biz búgingi beıbit tirligimiz úshin, Qazaqstan dep atalatyn Respýblıkanyń jer betinde barlyǵy úshin tarıhtyń ár tusynda osy eldi, osy jerdi qorǵaǵan qaısar jandardyń arýaǵynyń aldynda qashanda qaryzdarmyz» degen qanatty sózinde úlken mán jatyr.
Án: Táýelsiz Qazaqstan
Júrgizýshi: Búgingi tańda Prezıdent – álemdik kóshbasshylardyń biri.
Nursultan Nazarbaev álemge tanylǵan basqarýshy ǵana emes, ol sheshen, aqyn, dana tulǵalardyń biri. Elbasy eńbekteriniń qandaı da bolmasyn taqyryptaryn oqysańyz el ekonomıkasyn, el tarıhyn, el rýhyn, halyqtyń jaǵdaıyn, salt – sanasyn oıatar oılar. Sondyqtan da biz búgingi kúnniń sanaly azamattary retinde Elbasymen birge úndesip, bolashaǵymyzǵa jol taýyp otyrýymyz qajet.
Sý túbinde jatqan tas
Jel tolqytsa shyǵady.
Oı túbinde jatqan sóz
Sher tolqytsa shyǵady, - dep dala danyshpany Asan qaıǵy babamyz kezinde tap basyp aıtyp ketkendeı, munda elbasymyzdyń halqyna kerekti sózdi der kezinde ári áserli aıta bilgen suńǵylalyǵynyń da ózindik orny bolǵany. Búgingi konferensıamyzdyń maǵynasyn ashyp, Elbasymyzdyń ulaǵatty sózderin nasıhattaıtyn oqyrmandarymyzben tanys bolaıyq.
1 – oqýshy. 6 klass oqýshysy –
2 – oqýshy. 10 klass oqýshysy –
3 – oqýshy. 10 klass oqýshysy –
4 – oqýshy. 5 klass oqýshysy –
5 – oqýshy. 5 klass oqýshysy –
6 – oqýshy. 7 klass oqýshysy –
7 – oqýshy. 7 klass oqýshysy –
8 – oqýshy. 5 klass oqýshysy –
9 – oqýshy. 8 klass oqýshysy –
10 – oqýshy. 9 klass oqýshysy –
11 – oqýshy. 9 klass oqýshysy –
12 – oqýshy. 9 klass oqýshysy –
Júrgizýshi: Búgingi taqyrybymyzǵa oralsaq, «Oı bólistim halqymmen» atty jınaqqa QR Tuńǵysh Prezıdenti N. Á. Nazarbaevtyń kitaptaryndaǵy baıandamalarymen basqa da eńbekterindegi, alqaly jıyndar men el aýmaǵynyń alýan aımaqtaryndaǵy ár túrli kezdesýlerde sóılegen sózderindegi qanatty qaǵıdalary qamtylyp, tereń oı tolǵamdary men tapsyrmalary toptastyrylǵan. Sonymen qatar bul kitap buryndary jaryq kórgen «Týǵan elim – tiregim» jáne «Ózekjardy oılar» jınaqtarynyń zańdy jalǵasy. Basylym Elbasynyń ómirdiń san – salasyn qamtıtyn jańa oı oramdarymen tolyqtyrylǵan. Kitap 2006 jyly Almaty qalasynda, Mektep baspasynda, 248 bet bolyp jaryqqa shyqqan.
Kitap mazmuny 12 taraýdan turady:
1 - taraý: Jalǵyz Otan – Táýelsiz Qazaqstan
2 - taraý: Jer taǵdyry – El taǵdyry
3 - taraý: Sadaǵań keteıin aınalaıyn halqym!
4 - taraý: Táýelsizdik – táýekeli turatyndardyń enshisi
5 - taraý: Ana tili ultymyzdyń aınasy
6 - taraý: Tarıhtan taǵlym ala alsaq
7 - taraý: El birligi – asyl qasıet
8 - taraý: Ulttyq namys – uly uǵym
9 - taraý: Demokratıa jarlyqpen ornatylmaıdy
10 - taraý: Sengeniń ıgilikti eńbegiń bolsyn
11 - taraý: Dástúrińdi baqqanyń – úmitińdi jaqqanyń
12 - taraý: Óreli rýhsyz órkenıet joq
Búgingi konferensıamyzǵa osy 12 taraý boıynsha sóılep, óz pikirlerin ortaǵa salatyn ár synyp boıynsha 12 oqyrmanymyz qatysqaly otyr. Osy el tarıhy, jer tarıhy, til tarıhy, halyqtyń bolashaqtaǵy men jarqyn ómirin saralap beretin qanatty sózderi týraly eńbekterin aıta otyryp oı bólisip, pikir almasyp otyraıyq. Endeshe 1 - taraý boıynsha sóıleıtin oqýshymyzǵa sóz beremiz.
1 - oqýshy: Armysyzdar azat eldiń janashyrlary!«Bodan eldiń bostan bolýy ońaı emes. Al ony ustap turý, bekemdeý, baıandy etý odan da qıyn. Adamzat tarıhynda basy buǵaýǵa túspegen elder sırek, kóbi bodandyqta bolyp, azattyq alǵan elder. Azattyq alǵanymen, bodandyq qamytyn moınynan birjola sypyryp tastaı almaı júrgen elder de kezdesedi. Bulardyń qaı – qaısysyn alsaq ta, úırenerimiz de úlgi alar tustarymyz da jeterlik. Talaıǵy tarıhynda irgeli qaǵanattar qurǵan, jeke handyq kóterip, derbes memleketke ıe bolǵan, tarıhtyń taǵy bir alasapyran sátterinde eriksiz bodandyqqa bas ıgen halqymyzdyń óz Táýelsizdigin jarıalap, ózindik damý arnasyna túskenine shırek ǵasyrǵa jýyq qana ýaqyt ótti. Alaıda osynaý az ǵana ýaqyttyń ishinde elimiz ǵasyrǵa tatıtyn jol júrgendeı kúı keshtik desek, artyq aıtqandyq bolmaıdy. Iá, Táýelsizdik bizge ońaılyqpen kelgen joq Bilektiń kúshimen, naızanyń ushymen kelgen sonaý Uly Otan soǵysynan bergi Jeltoqsan oqıǵasynyń nátıjesimen kelgen Táýelsizdik uǵymy qashanda tátti. Bizdiń Otanymyz – Qazaqstan. Bul sózime osy kitaptyń osy taraýynda aıtylǵan Elbasymyzdyń: «Biz búgingi beıbit tirligimiz úshin, Qazaqstan dep atalatyn Respýblıkanyń jer betinde barlyǵy úshin tarıhtyń ár tusynda osy eldi, osy jerdi qorǵaǵan qaısar jandardyń arýaǵynyń aldynda qashanda qaryzdarmyz»dep aıtqan sózi dálel jáne taǵy bir qanatty sózi (11 bet) «Elimizge boıyna ata – babamyzdyń el men jerge degen súıispenshilik qasıeti daryǵan, egemendi elimizge aıanbaı qyzmet etetin, oı - órisi keń, alǵyr da júrekti, saýatty da salaýatty azamattar qajet.»(15 bet) dep biz sıaqty jas urpaqtyń bar ekenin jáne bizderge senim artyp nyq aıtqan. Saýatty da salaýatty bolyp ósý úshin aıanbaı bilim alýdamyz. Biz qashanda Elbasymyzdyń bizge artqan seniminen shyǵatyn saýatty da, salaýatty urpaq bolamyz dep senim bildiremiz. Nazarlaryńyzǵa rahmet!
Júrgizýshi: Kelesi 2 - taraý: «Jer taǵdyry – El taǵdyry» boıynsha óz pikirin aıtýǵa 2 - shi oqýshymyzdy tyńdaıyq.
2 - oqýshy: Ǵajap azamat retinde bizge qaldyrǵan osy bir týyndysy «Oı bólistim halqymmen» atty kitabynyń 2 taraýynda Elbasy aýyldyń amandyǵyn, qalanyń taǵdyryn, altyn besik – Almatynyń, Astananyń kelbetin qanatty sózderine arqaý etken. «Mineziniń ashyq – jarqyndyǵy, shynshyldyǵy, adamǵa súıispenshiligi – munyń bári de Nursultan Ábishulynyń tabıǵatyna tán qasıetter. Qazaq jurtynyń, eliniń kóp ultty halqynyń aldyndaǵy tarıhtyń aldyndaǵy joǵary jaýapkershilik sezimi onyń boıynan ámanda ajyraǵan emes. Ol uly uıymdastyrýshy retinde Qazaqstandy Keńesten keıingi keńistiktiń damyǵan memleketteriniń birine aınaldyrdy. Naǵyz basshy ǵana osyndaı nátıjelerge jete alady, bul jaǵynan alǵanda, Nursúltan Ábishuly - óz halqynyń daýsyz basshysy.» - dep Tájikstan Prezıdenti Emomalı Rahmon nyq senimmen aıtqandaı, osyndaı memleket quryp, Qazaqstandy álemge pash etken Elbasymyzǵa dostastyq elderiniń azamattary da óz pikirleri men baǵalaryn berip jatyr. biz de ıaǵnı Qazaq elinde turatyn árbir azamat Nursultan Ábishuly Nazarbaevty «Ǵasyrdyń ǵajap azamaty» dep bilemiz. Osy taraýdaǵy myna bir qanatty sózge zer salsaq: (27 bet) «Tórtkúl dúnıeniń tórt qubylysynan turaqty dos, aınymas áriptes, saparlas seriktes, dostyǵy buzylmas kórshi tapqan Qazaqstan jańa myńjyldyqtyń uly kóshinde kerýen tartyp keledi» - degen sózinde úlken mán jatyr. Qazaqstan – qazaq halqynyń tól memleketi, tól jeri, tól murasy bolǵanymen, baıtaq jerimizde tarıhtyń qalaýy taǵdyrdyń jazýymen bir ǵasyrdan astam kezeńnen beri túrli ult ókilderiniń de mekendep jatqan jeri, kıeli mekeni – Qazaqstan Respýblıkasy.
Elbasymyzdyń sarabdal saıasatynyń arqasynda el ekonomıkasy jaqsaryp, tórt qubylamyzdaǵy memlekettermen tatý tátti ómir súrip jatqan jaıymyz bar. Kelesi: «Qazaqtyń qasıetti jeriniń asty da – baılyq, ústi de - baılyq» (39 bet) dep, jerdiń ústindegi baılyǵy biz, ıaǵnı halqy bolsaq, astyndaǵy baılyǵy dep Qazaqstan jer asty kenderine baı ekenin maqtanyshpen aıta alady. Taǵy bir myna sózinen: «Kóptegen elderdi araladym. Tabıǵaty ǵajaıyp talaı ólkeniń sulýlyǵyna kóz qumarymdy sýardym. Biraq bári de ózim týyp - ósken qazaǵymnyń jerine, Alataýdyń bir bókterine jambastaı jyǵylǵan úsh qońyr tóbege jetpedi. Balalyǵymnyń, saǵynyshymnyń altyn qazyǵy sonda eken...»(40 bet) - dep týǵan jerge degen, Otanǵa degen súıispenshilik sezimin jetkizip, bizdiń patrıottyq sezimimizdi oıata tústi. Osyndaı taqyryptaǵy basylymdar áli de kóptep shyǵyp halyqqa nasıhattalsa nur ústine nur bolar edi. Tyńdaǵandaryńyzǵa rahmet!
Júrgizýshi: Kelesi 3 - taraý: «Sadaǵań keteıin aınalaıyn halqym!» atty taraý boıynsha shyǵyp sóıleýshi oqýshymyzdy tyńdaıyq.
3 – oqýshy: «Sadaǵań keteıin aınalaıyn halqym! Seniń múddeń jolynda boıdaǵy qýat, oıdaǵy nárdiń bárin sarp etýge beıilmin» - degen sertpen tegeýrindi tirkester aıtyp halqyna sert bergen kóshbasshymyzǵa alǵysymyzdy bildiremiz. «Memleketimizdiń dińgegi – Qazaq halqy. El de, jer de – qazaqtiki. El bolýdyń uıaty da bizdiń jurttyń moınynda»(45 bet) - dep senim bildirgen halqy Elbasyn jerge qaratpaıdy. Oǵan bir ǵana mysal keshe ǵana Qazaqstandy álemge taǵyda moıyndatqan Ilá Ilınniń 4shi ret rekord jańartyp jetistikke jetkeni. Elimizdiń osyndaı uldary turǵanda bizdiń baıraǵymyz máńgi jelbireıtin bolady. «Qazaq halqy jıyrmasynshy ǵasyrdyń búkil ón boıynda ózge halyqtar kóse shoshyp oıanardaı qasiretti oqıǵalardy bastan keshirdi. Men óz halqymnyń kónbeske kónip, shydamasqa shydaı alatyn qaıratyna qaıran qalamyn» (53 bet) dep halyqty qaıratty, myqty, jigerli bolýǵa shaqyrady. Sonymen qatar «Biz keshegi tuldyr, bolashaǵy buldyr halyq emespiz»(47 bet) dep qazaq halqynyń jyǵylǵan taýynyń qaıta bas kóterip, úlken memlekettiń biri bolǵanyn aıtady. Sózimdi aıaqtaı kele: «Bizdiń halyq nebir zulmat zamandardy basynan keshirse de, ejelden qut – bereke daryǵan halqymyzdyń darhan kóńili eshqashan ortaıǵan emes» ekenin aıtqym keledi. Rahmet!
Júrgizýshi: Kelesi 4 - taraý: «Táýelsizdik – táýekeli turatyndardyń enshisi» atty taraý boıynsha sóz kezegin 4 shi oqýshyǵa beremiz.
4 – oqýshy: Armysyzdar Táýelsiz eldiń turǵyndary! «Táýekeli turatyndardyń ǵana qoly jetpese, Táýelsizdik bola ma? Azappen, arpalyspen kelmese, Azattyq bola ma? Ońaılyqpen kelse, onyń qadiri bola ma? Qadiri joq nárse qolda uzaq tura ma?» dep osy bólimniń 62 shi betinde jazylǵandaı, arpalyspen kelmese Táýelsizdik bizdiń qolymyzda turar ma edi? Biz táýelsizdiktiń qalaı kelgenin, onyń qadir – qasıetin baǵalaı biletin urpaqpyz. Bilem azattyqtyń aq tańy bizge ońaılyqpen atpady.
Táýelsizdik – rýhy kúshti ǵajap kún,
Bizge ońaı kelgen joq qoı azat kún.
Erkindiktiń jelbireter kók týyn
Biz jastarmyz, bolashaǵy qazaqtyń. – deı kele Elbasynyń myna bir sózin sózge tıek etkim keledi: «Azattyq joly uzaq ta taýqymetti. Ony baıandy ete bilý de ońaı sharýa emes.»(78 bet) Bizdiń Otanymyz – egemendi, táýelsiz qazaq memleketi. Osynaý qasıetti mekende, asqaqtaǵan ólkede, keńshiligi keremet darhan dalada, egini teńizdeı tolqyǵan, tórt túligi mańyraǵan, óndirisi órkendegen mekende ómir súrýshi árbir adam óz Otanyn janyndaı súıip, onyń kók baıraǵyn kókke kóterip, eńseli eltańbasyn aıqyndatyp, ánuranyn asqaqtata shyrqaýdy maqtanysh tutamyz. Kelesi bir sózinde: «Búgingi bizdiń táýelsizdigimizdiń qaınar kózi – qazaq halqynyń san ǵasyrlar boıǵy kúresinde, azattyqqa umtylǵan qaısarlyǵynda jatyr.»(76 bet) degen bolatyn. Azattyq qazaq halqynyń ejelgi armany edi, at ústinde ótken kezeńder kóp boldy. Azattyq úshin kúreste aıryqsha qylysh sermedi, talaı qıyndyqty bastan keshirdi. Keshegi Baýyrjan, Táıimbet, Talǵat, Baýbek, Raqymjan, Qasym Qaısenov, Qaırat Rysqulbekov jáne jergilikti jerimizdegi Boltaı, Daýylbaı syndy aǵalarymyz ben Álıa men Mánshúk, Lázzat pen Sábıra, Hıýa apalarymyz sekildi halqymyzdyń táýelsizdigi, egemendigi jolynda óz ómirin qısa da eshqashan da moıymady, kúrese bildi, azattyq tańy týatynyna kámil sendi. Sol qurbandardyń rýhyna qurmet kórsetý bizdiń azamattyq boryshymyz. Árqashan da Táýelsiz Qazaqstannyń tańy nurly bolyp, egemen eldiń urpaǵynyń eńsesi bıik bolsyn! Nazarlaryńyzǵa rahmet!
Tolyq nusqasyn júkteý
Temirbek Júrgenov atyndaǵy
№123 mektep - lıseıdiń kitaphana meńgerýshisi
Abısheva Saýle Nýrgazıevna
Elbasynyń «Oı bólistim halqymmen» atty kitabyna arnalǵan oqyrmandar konferensıasynyń senarıi
Konferensıanyń maqsaty: Atalǵan kitaptyń mazmundyq ıdeıasyn, tárbıelik qundylyǵyn kórsetý.
Kórnekilikter: «Elbasy kúni – eldikke qurmet» atty taqyryptyq kórme. «Ǵasyrdyń ǵajap azamaty», «Eńsesi bıik Elorda», «Aman bol, Azattyqtyń astanasy», «Táýelsiz elim Qazaqstan» atty vıdeorolık
Júrgizýshi: Qosh keldińizder, qurmetti oqyrman, ustazdar, qonaqtar! 1 - jeltoqsan – Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti kúni barshańyzǵa qutty bolsyn! Elimizdiń Táýelsizdiginiń 20 jyldyq merekesi qarsańynda Qazaqstan Respýblıkasy Parlamentiniń Senaty 1 - jeltoqsandy memlekettik mereke retinde atalýy jóninde zań qabyldady. Jastardyń «Máńgilik el» ıdeıasynyń júzege asýyna tulǵalyq úlesin qosý jáne Elbasynyń pýblısısıkalyq shyǵarmalaryn nasıhattaý maqsatynda Elbasynyń «Oı bólistim halqymmen» atty kitaby boıynsha oqyrmandar konferensıasy ataýly merekemen tuspa tus kelip otyr.
Halqymyzdyń baqytty ómiri úshin aıanbaı eńbek etken qaıratkerdiń taǵdyry men taǵylymynan sabaq ala bilý – órkenıettilik belgisi, kemel keleshek kepili. Endeshe Elbasymyzdyń eńbekteri «Máńgilik El» irgetasyn qalaýǵa kirisken Qazaqstanda irgeli nátıjelermen kómkeriletini sózsiz.
(Osy kezde ekrannan «Táýelsiz elim Qazaqstan» atty vıdeo rolık qosylady)
Júrgizýshi: Elbasymyzdyń eńbekteri bolashaqqa qadam bastar, el senimin aqtar sanaly táýelsiz memleketimizdiń – ul qyzdary úshin taptyrmas baılyq.
Memleket basqarý óneri kúndelikti el taǵdyryna qatysy bar úlkendi – kishili sheshimder qabyldaýmen ǵana shektelmeıdi. Ol sondaı – aq halqyńmen kúnbe-kún júzdesip otyrýdy, óz oıyńdy kórkem tilmen kesteli etip jetkize bilýdi, maqsat – mindetterdi aıqyn uǵyndyrý arqyly óz jurtyn uly isterge umsyndyryp, sony oryndaýǵa jumyldyra bilýdi qajet etedi. Sondyqtan da halqynyń kóńilinen shyǵatyn Elbasynyń oıǵa tereń, sózge sheshen bolyp kelýi, eń aldymen, eldiń baǵy deýimiz kerek.
(Bir top oqýshylar Elbasyna arnap óleńderin oqıdy)
Júrgizýshi: El basqarý tizginin qolyna ustaǵan tuńǵysh Elbasymyz, eki tilde sheshen de kósem sóılep, kósilte jaza biletin Nursultan Ábishuly Nazarbaevty sondaı aıtýly tulǵalardyń qatarynan kóremiz. Onyń osy jyldarda túrli minbelerden sóılegen sózderi men halyq ókilderimen ótkizgen kezdesýlerinde aǵynan jarylyp aıtqan pikirleriniń arasynda oqyrmany men tyńdarmanyn eleń etkizip qana qoımaı, jan – júregin baýrap alatyn óristi oılar men tolǵamdy pikirler az emes. Elbasymyzdyń: «Biz búgingi beıbit tirligimiz úshin, Qazaqstan dep atalatyn Respýblıkanyń jer betinde barlyǵy úshin tarıhtyń ár tusynda osy eldi, osy jerdi qorǵaǵan qaısar jandardyń arýaǵynyń aldynda qashanda qaryzdarmyz» degen qanatty sózinde úlken mán jatyr.
Án: Táýelsiz Qazaqstan
Júrgizýshi: Búgingi tańda Prezıdent – álemdik kóshbasshylardyń biri.
Nursultan Nazarbaev álemge tanylǵan basqarýshy ǵana emes, ol sheshen, aqyn, dana tulǵalardyń biri. Elbasy eńbekteriniń qandaı da bolmasyn taqyryptaryn oqysańyz el ekonomıkasyn, el tarıhyn, el rýhyn, halyqtyń jaǵdaıyn, salt – sanasyn oıatar oılar. Sondyqtan da biz búgingi kúnniń sanaly azamattary retinde Elbasymen birge úndesip, bolashaǵymyzǵa jol taýyp otyrýymyz qajet.
Sý túbinde jatqan tas
Jel tolqytsa shyǵady.
Oı túbinde jatqan sóz
Sher tolqytsa shyǵady, - dep dala danyshpany Asan qaıǵy babamyz kezinde tap basyp aıtyp ketkendeı, munda elbasymyzdyń halqyna kerekti sózdi der kezinde ári áserli aıta bilgen suńǵylalyǵynyń da ózindik orny bolǵany. Búgingi konferensıamyzdyń maǵynasyn ashyp, Elbasymyzdyń ulaǵatty sózderin nasıhattaıtyn oqyrmandarymyzben tanys bolaıyq.
1 – oqýshy. 6 klass oqýshysy –
2 – oqýshy. 10 klass oqýshysy –
3 – oqýshy. 10 klass oqýshysy –
4 – oqýshy. 5 klass oqýshysy –
5 – oqýshy. 5 klass oqýshysy –
6 – oqýshy. 7 klass oqýshysy –
7 – oqýshy. 7 klass oqýshysy –
8 – oqýshy. 5 klass oqýshysy –
9 – oqýshy. 8 klass oqýshysy –
10 – oqýshy. 9 klass oqýshysy –
11 – oqýshy. 9 klass oqýshysy –
12 – oqýshy. 9 klass oqýshysy –
Júrgizýshi: Búgingi taqyrybymyzǵa oralsaq, «Oı bólistim halqymmen» atty jınaqqa QR Tuńǵysh Prezıdenti N. Á. Nazarbaevtyń kitaptaryndaǵy baıandamalarymen basqa da eńbekterindegi, alqaly jıyndar men el aýmaǵynyń alýan aımaqtaryndaǵy ár túrli kezdesýlerde sóılegen sózderindegi qanatty qaǵıdalary qamtylyp, tereń oı tolǵamdary men tapsyrmalary toptastyrylǵan. Sonymen qatar bul kitap buryndary jaryq kórgen «Týǵan elim – tiregim» jáne «Ózekjardy oılar» jınaqtarynyń zańdy jalǵasy. Basylym Elbasynyń ómirdiń san – salasyn qamtıtyn jańa oı oramdarymen tolyqtyrylǵan. Kitap 2006 jyly Almaty qalasynda, Mektep baspasynda, 248 bet bolyp jaryqqa shyqqan.
Kitap mazmuny 12 taraýdan turady:
1 - taraý: Jalǵyz Otan – Táýelsiz Qazaqstan
2 - taraý: Jer taǵdyry – El taǵdyry
3 - taraý: Sadaǵań keteıin aınalaıyn halqym!
4 - taraý: Táýelsizdik – táýekeli turatyndardyń enshisi
5 - taraý: Ana tili ultymyzdyń aınasy
6 - taraý: Tarıhtan taǵlym ala alsaq
7 - taraý: El birligi – asyl qasıet
8 - taraý: Ulttyq namys – uly uǵym
9 - taraý: Demokratıa jarlyqpen ornatylmaıdy
10 - taraý: Sengeniń ıgilikti eńbegiń bolsyn
11 - taraý: Dástúrińdi baqqanyń – úmitińdi jaqqanyń
12 - taraý: Óreli rýhsyz órkenıet joq
Búgingi konferensıamyzǵa osy 12 taraý boıynsha sóılep, óz pikirlerin ortaǵa salatyn ár synyp boıynsha 12 oqyrmanymyz qatysqaly otyr. Osy el tarıhy, jer tarıhy, til tarıhy, halyqtyń bolashaqtaǵy men jarqyn ómirin saralap beretin qanatty sózderi týraly eńbekterin aıta otyryp oı bólisip, pikir almasyp otyraıyq. Endeshe 1 - taraý boıynsha sóıleıtin oqýshymyzǵa sóz beremiz.
1 - oqýshy: Armysyzdar azat eldiń janashyrlary!«Bodan eldiń bostan bolýy ońaı emes. Al ony ustap turý, bekemdeý, baıandy etý odan da qıyn. Adamzat tarıhynda basy buǵaýǵa túspegen elder sırek, kóbi bodandyqta bolyp, azattyq alǵan elder. Azattyq alǵanymen, bodandyq qamytyn moınynan birjola sypyryp tastaı almaı júrgen elder de kezdesedi. Bulardyń qaı – qaısysyn alsaq ta, úırenerimiz de úlgi alar tustarymyz da jeterlik. Talaıǵy tarıhynda irgeli qaǵanattar qurǵan, jeke handyq kóterip, derbes memleketke ıe bolǵan, tarıhtyń taǵy bir alasapyran sátterinde eriksiz bodandyqqa bas ıgen halqymyzdyń óz Táýelsizdigin jarıalap, ózindik damý arnasyna túskenine shırek ǵasyrǵa jýyq qana ýaqyt ótti. Alaıda osynaý az ǵana ýaqyttyń ishinde elimiz ǵasyrǵa tatıtyn jol júrgendeı kúı keshtik desek, artyq aıtqandyq bolmaıdy. Iá, Táýelsizdik bizge ońaılyqpen kelgen joq Bilektiń kúshimen, naızanyń ushymen kelgen sonaý Uly Otan soǵysynan bergi Jeltoqsan oqıǵasynyń nátıjesimen kelgen Táýelsizdik uǵymy qashanda tátti. Bizdiń Otanymyz – Qazaqstan. Bul sózime osy kitaptyń osy taraýynda aıtylǵan Elbasymyzdyń: «Biz búgingi beıbit tirligimiz úshin, Qazaqstan dep atalatyn Respýblıkanyń jer betinde barlyǵy úshin tarıhtyń ár tusynda osy eldi, osy jerdi qorǵaǵan qaısar jandardyń arýaǵynyń aldynda qashanda qaryzdarmyz»dep aıtqan sózi dálel jáne taǵy bir qanatty sózi (11 bet) «Elimizge boıyna ata – babamyzdyń el men jerge degen súıispenshilik qasıeti daryǵan, egemendi elimizge aıanbaı qyzmet etetin, oı - órisi keń, alǵyr da júrekti, saýatty da salaýatty azamattar qajet.»(15 bet) dep biz sıaqty jas urpaqtyń bar ekenin jáne bizderge senim artyp nyq aıtqan. Saýatty da salaýatty bolyp ósý úshin aıanbaı bilim alýdamyz. Biz qashanda Elbasymyzdyń bizge artqan seniminen shyǵatyn saýatty da, salaýatty urpaq bolamyz dep senim bildiremiz. Nazarlaryńyzǵa rahmet!
Júrgizýshi: Kelesi 2 - taraý: «Jer taǵdyry – El taǵdyry» boıynsha óz pikirin aıtýǵa 2 - shi oqýshymyzdy tyńdaıyq.
2 - oqýshy: Ǵajap azamat retinde bizge qaldyrǵan osy bir týyndysy «Oı bólistim halqymmen» atty kitabynyń 2 taraýynda Elbasy aýyldyń amandyǵyn, qalanyń taǵdyryn, altyn besik – Almatynyń, Astananyń kelbetin qanatty sózderine arqaý etken. «Mineziniń ashyq – jarqyndyǵy, shynshyldyǵy, adamǵa súıispenshiligi – munyń bári de Nursultan Ábishulynyń tabıǵatyna tán qasıetter. Qazaq jurtynyń, eliniń kóp ultty halqynyń aldyndaǵy tarıhtyń aldyndaǵy joǵary jaýapkershilik sezimi onyń boıynan ámanda ajyraǵan emes. Ol uly uıymdastyrýshy retinde Qazaqstandy Keńesten keıingi keńistiktiń damyǵan memleketteriniń birine aınaldyrdy. Naǵyz basshy ǵana osyndaı nátıjelerge jete alady, bul jaǵynan alǵanda, Nursúltan Ábishuly - óz halqynyń daýsyz basshysy.» - dep Tájikstan Prezıdenti Emomalı Rahmon nyq senimmen aıtqandaı, osyndaı memleket quryp, Qazaqstandy álemge pash etken Elbasymyzǵa dostastyq elderiniń azamattary da óz pikirleri men baǵalaryn berip jatyr. biz de ıaǵnı Qazaq elinde turatyn árbir azamat Nursultan Ábishuly Nazarbaevty «Ǵasyrdyń ǵajap azamaty» dep bilemiz. Osy taraýdaǵy myna bir qanatty sózge zer salsaq: (27 bet) «Tórtkúl dúnıeniń tórt qubylysynan turaqty dos, aınymas áriptes, saparlas seriktes, dostyǵy buzylmas kórshi tapqan Qazaqstan jańa myńjyldyqtyń uly kóshinde kerýen tartyp keledi» - degen sózinde úlken mán jatyr. Qazaqstan – qazaq halqynyń tól memleketi, tól jeri, tól murasy bolǵanymen, baıtaq jerimizde tarıhtyń qalaýy taǵdyrdyń jazýymen bir ǵasyrdan astam kezeńnen beri túrli ult ókilderiniń de mekendep jatqan jeri, kıeli mekeni – Qazaqstan Respýblıkasy.
Elbasymyzdyń sarabdal saıasatynyń arqasynda el ekonomıkasy jaqsaryp, tórt qubylamyzdaǵy memlekettermen tatý tátti ómir súrip jatqan jaıymyz bar. Kelesi: «Qazaqtyń qasıetti jeriniń asty da – baılyq, ústi de - baılyq» (39 bet) dep, jerdiń ústindegi baılyǵy biz, ıaǵnı halqy bolsaq, astyndaǵy baılyǵy dep Qazaqstan jer asty kenderine baı ekenin maqtanyshpen aıta alady. Taǵy bir myna sózinen: «Kóptegen elderdi araladym. Tabıǵaty ǵajaıyp talaı ólkeniń sulýlyǵyna kóz qumarymdy sýardym. Biraq bári de ózim týyp - ósken qazaǵymnyń jerine, Alataýdyń bir bókterine jambastaı jyǵylǵan úsh qońyr tóbege jetpedi. Balalyǵymnyń, saǵynyshymnyń altyn qazyǵy sonda eken...»(40 bet) - dep týǵan jerge degen, Otanǵa degen súıispenshilik sezimin jetkizip, bizdiń patrıottyq sezimimizdi oıata tústi. Osyndaı taqyryptaǵy basylymdar áli de kóptep shyǵyp halyqqa nasıhattalsa nur ústine nur bolar edi. Tyńdaǵandaryńyzǵa rahmet!
Júrgizýshi: Kelesi 3 - taraý: «Sadaǵań keteıin aınalaıyn halqym!» atty taraý boıynsha shyǵyp sóıleýshi oqýshymyzdy tyńdaıyq.
3 – oqýshy: «Sadaǵań keteıin aınalaıyn halqym! Seniń múddeń jolynda boıdaǵy qýat, oıdaǵy nárdiń bárin sarp etýge beıilmin» - degen sertpen tegeýrindi tirkester aıtyp halqyna sert bergen kóshbasshymyzǵa alǵysymyzdy bildiremiz. «Memleketimizdiń dińgegi – Qazaq halqy. El de, jer de – qazaqtiki. El bolýdyń uıaty da bizdiń jurttyń moınynda»(45 bet) - dep senim bildirgen halqy Elbasyn jerge qaratpaıdy. Oǵan bir ǵana mysal keshe ǵana Qazaqstandy álemge taǵyda moıyndatqan Ilá Ilınniń 4shi ret rekord jańartyp jetistikke jetkeni. Elimizdiń osyndaı uldary turǵanda bizdiń baıraǵymyz máńgi jelbireıtin bolady. «Qazaq halqy jıyrmasynshy ǵasyrdyń búkil ón boıynda ózge halyqtar kóse shoshyp oıanardaı qasiretti oqıǵalardy bastan keshirdi. Men óz halqymnyń kónbeske kónip, shydamasqa shydaı alatyn qaıratyna qaıran qalamyn» (53 bet) dep halyqty qaıratty, myqty, jigerli bolýǵa shaqyrady. Sonymen qatar «Biz keshegi tuldyr, bolashaǵy buldyr halyq emespiz»(47 bet) dep qazaq halqynyń jyǵylǵan taýynyń qaıta bas kóterip, úlken memlekettiń biri bolǵanyn aıtady. Sózimdi aıaqtaı kele: «Bizdiń halyq nebir zulmat zamandardy basynan keshirse de, ejelden qut – bereke daryǵan halqymyzdyń darhan kóńili eshqashan ortaıǵan emes» ekenin aıtqym keledi. Rahmet!
Júrgizýshi: Kelesi 4 - taraý: «Táýelsizdik – táýekeli turatyndardyń enshisi» atty taraý boıynsha sóz kezegin 4 shi oqýshyǵa beremiz.
4 – oqýshy: Armysyzdar Táýelsiz eldiń turǵyndary! «Táýekeli turatyndardyń ǵana qoly jetpese, Táýelsizdik bola ma? Azappen, arpalyspen kelmese, Azattyq bola ma? Ońaılyqpen kelse, onyń qadiri bola ma? Qadiri joq nárse qolda uzaq tura ma?» dep osy bólimniń 62 shi betinde jazylǵandaı, arpalyspen kelmese Táýelsizdik bizdiń qolymyzda turar ma edi? Biz táýelsizdiktiń qalaı kelgenin, onyń qadir – qasıetin baǵalaı biletin urpaqpyz. Bilem azattyqtyń aq tańy bizge ońaılyqpen atpady.
Táýelsizdik – rýhy kúshti ǵajap kún,
Bizge ońaı kelgen joq qoı azat kún.
Erkindiktiń jelbireter kók týyn
Biz jastarmyz, bolashaǵy qazaqtyń. – deı kele Elbasynyń myna bir sózin sózge tıek etkim keledi: «Azattyq joly uzaq ta taýqymetti. Ony baıandy ete bilý de ońaı sharýa emes.»(78 bet) Bizdiń Otanymyz – egemendi, táýelsiz qazaq memleketi. Osynaý qasıetti mekende, asqaqtaǵan ólkede, keńshiligi keremet darhan dalada, egini teńizdeı tolqyǵan, tórt túligi mańyraǵan, óndirisi órkendegen mekende ómir súrýshi árbir adam óz Otanyn janyndaı súıip, onyń kók baıraǵyn kókke kóterip, eńseli eltańbasyn aıqyndatyp, ánuranyn asqaqtata shyrqaýdy maqtanysh tutamyz. Kelesi bir sózinde: «Búgingi bizdiń táýelsizdigimizdiń qaınar kózi – qazaq halqynyń san ǵasyrlar boıǵy kúresinde, azattyqqa umtylǵan qaısarlyǵynda jatyr.»(76 bet) degen bolatyn. Azattyq qazaq halqynyń ejelgi armany edi, at ústinde ótken kezeńder kóp boldy. Azattyq úshin kúreste aıryqsha qylysh sermedi, talaı qıyndyqty bastan keshirdi. Keshegi Baýyrjan, Táıimbet, Talǵat, Baýbek, Raqymjan, Qasym Qaısenov, Qaırat Rysqulbekov jáne jergilikti jerimizdegi Boltaı, Daýylbaı syndy aǵalarymyz ben Álıa men Mánshúk, Lázzat pen Sábıra, Hıýa apalarymyz sekildi halqymyzdyń táýelsizdigi, egemendigi jolynda óz ómirin qısa da eshqashan da moıymady, kúrese bildi, azattyq tańy týatynyna kámil sendi. Sol qurbandardyń rýhyna qurmet kórsetý bizdiń azamattyq boryshymyz. Árqashan da Táýelsiz Qazaqstannyń tańy nurly bolyp, egemen eldiń urpaǵynyń eńsesi bıik bolsyn! Nazarlaryńyzǵa rahmet!
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
