InfoHub Logo

Eger emtıhan aldyndaǵy túnde barlyq bıletterdi oqyp shyǵý sizge qol emes bolsa, onda bul maqala sizge arnalǵan dep bilińiz. Munda biz sizge alyptyń kúshin, aryqtyń tisin jumsamaı-aq, materıaldardy este saqtaýdyń jáne emtıhandardy úzdik baǵaǵa tapsyrýdyń amaldaryn taýyp qoıdyq.

Ózińizdiń oqyp-zerdeleý stılińizdi anyqtap alyńyz

Biz bir-birimizge uqsaı bermeımiz jáne bizdiń emtıhanǵa daıyndalý strategıamyz da bir-birimizdikinen ózgeshe bolady. Ózińizdiń jeke basyńyzdyń erekshelikterin anyqtap alýdan bastańyz. Eger aýdıal bolsańyz, oqýlyqtar men konspektilerdi daýystap oqyńyz, kınestetık bolsańyz — konspektilerińizden shpargalka jazyp, jaýap berý josparyn jasańyz.  

Taǵy bir utymdy ádis — oı kartasy. Bul uzaq ýaqyt ótkennen keıin de aqparatty qurylymdaýdyń, bilgenińdi eske túsirýdiń jáne taqyryptyń mánine úńilýdiń keremet tásili.  

Áýeli qandaı suraqtarǵa daıyndalǵan jón? Oqý barysynda pándi táp-táýir túsinip júrgen bolsańyz, ózińizdiń habaryńyz bar suraqtarǵa kirisińiz.  

Sondaı-aq, qyıyn suraqtardan, olardy oqyp-zerdeleýge jetkilikti ýaqyt bóle otyryp, bastaǵan abzal. Sharshap, jalyǵyp ketpeı turǵanda solardy qyp túsinip alǵan durys. Ońaı suraqtardy keıinge ysyrýǵa bolady.

Jáne júıelilikten tanbańyz. Emtıhan ýaqyty jaqyndaǵan kezde úreıge boı aldyra bastasańyz da, tańdap alǵan strategıańyzdan aýytqymańyz.  

Jattap alýǵa emes, túsinip alýǵa tyrysyńyz  

Bılettiń mánine úńilińiz, jattaı berýge talpynbańyz. Qur jattaý — kóp ýaqytyńyzdy alyp qana qoımaı, áýel bastan-aq abyroı ápermeıtini belgili strategıa. Suraqtardyń logıkalyq baılanystaryn izdep, assosıasıalar oılap tabyńyz.

Álbette, ár pánde datalar, formýlalar, anyqtamalar taqylettes jatqa bilý kerek aqparat bolady. Alaıda, logıkasyn túsinip alsańyz, olardyń ózin este saqtaý ońaı bolady.   

Jaýabyńyz tolyq, kólemdi bolýy úshin emtıhan kezinde materıaldy óz sózińizben aıtyp, óz oıyńyzben tolyqtyryńyz.

«3–4–5» ádistemesi

Az ýaqyt aralyǵynda emtıhanǵa daıyndalý qajet bolǵan kezde qoldanýǵa bolatyn jaqsy ádis. Nebári úsh kún ketedi, biraq atqaratyn jumysyńyz kóp bolady. Ár kúni búkil materıaldy qarap shyǵyńyz, biraq birtindep shomyp, ár túrli deńgeıge oqyp otyryńyz.   

Alǵashqy kúni pán boıynsha bar biletinińizdi eske túsirip, bylaısha aıtqanda kirisý úshin, konspektińizdi nemese ádisteme quralyn oqyp shyǵasyz. Shartty túrde siz qazirdiń ózinde emtıhandy «úshke» tapsyra alasyz dep esepteımiz.

Ekinshi kúni anyǵyraq, tolyǵyraq bilý úshin dál sol suraqtardy oqýlyq boıynsha saralaısyz. Tyrysyp daıyndalsańyz, endi «tórt» alýdan úmittene berseńiz bolady.   

Sońǵy kúni beretin jaýaptaryńyzdy múltiksiz etesiz: qaıtalaısyz, áli de bolsa túsiniksizdeý tustardy pysyqtaısyz, eske saqtaısyz. Úshinshi kúngi daıyndyqtan soń emtıhandy «úzdik» baǵaǵa tapsyrýǵa ázirsiz.

Eki kún oqyp, bir kún qaıtalaý

Bul óte qarapaıym júıe: búkil materıaldy birdeı eki bólikke bólip, ony eki kúnde oqyp shyǵý. Úshinshi kún basy bútin qaıtalaýǵa arnalady.

Daıyndalý ýaqytyn shekteńiz

Ár taqyrypty tolyǵyraq bile túsýdiń túbi joq, sondyqtan barlyq qyry men syryn este saqtaýǵa tyryspańyz. Oqýlyqtaǵy úlken taraýdyń negizgi-negizgi degen túıinderin túsinip alyńyz: kólemi az qurylymdalǵan materıaldy uǵyp alý ońaı.   

Barlyq bıletti toptaǵy stýdentter arasynda bólip alyp, árkim alǵany boıynsha qysqasha konspekt jasaýǵa bolady. Siz oqıtyn topta ózara kómektesý degen joq bolsa, joǵary kýrs stýdentteriniń materıaldary men shpargalkalaryn surap alyńyz.

Bir orynda qatyp qalmańyz

Eger bir suraqqa daıyndalýyńyz uzaqqa ketip bara jatsa, kelesisine kóshińiz. Daıyndyq kezindegi eń jaqsy motıvator — taımer. Bir bılet boıynsha daıyndalý ýaqytyn belgileńiz de, mysaly 30 mınýt, sol ýaqyt bitken soń, kelesi bıletke kóshińiz. Qalyp ketken suraqtarǵa bir kóz salyp ótý úshin emtıhan aldynda birneshe saǵatyńyzdy arnańyz.

Bıletke jaýap berý josparyn jasańyz

Kez kelgen, tipti sheti-shegi kórinbeıtin máseleniń ózin birneshe sózben-aq sıpattap berýge bolady. Bul rette árbir tezıs basqalarmen baılanysyp otyrýy tıis.

Bundaı josparǵa emtıhan aldynda tez kóz júgirtip shyǵyp, kerekti kúıge túsýge bolady. «Úsh sóılem» ádisi bar: ár suraq boıynsha problemasyn, eń basty oıyn jáne sheshimin jazyp alyp otyryńyz.

Qalaı oqý keregi pánge baılanysty

Jeke-dara erekshelikter sizde ǵana emes, oqylyp jatqan pánde de bar. Mysaly, naqty ǵylymdar — matematıka, fızıka — praktıkany talap etedi. Gýmanıtarlyq ǵylymdarda aqparattyń úlken kólemderin óńdeı alý, datalar men adam aty-jónderin, anyqtamalardy este saqtaı bilý mańyzdy. 

Emtıhannyń formaty da mańyzǵa ıe. Eger aýyzsha emtıhanǵa daıyndalyp jatsańyz, beretin jaýaptaryńyzdy daýystap aıtyńyz. Taǵy bir jaqsy taktıka — materıaldardy úıdegilerdiń birine, olar qulshynys tanytpasa, aınanyń aldynda turyp alyp, ózińe aıtý. Bireý tyńdap qana qoımaı, túsiniksiz nárse bolsa, suraqtaryn qoıyp tursa, tipti jaqsy. 

Eger testileýge daıyndalyp jatsańyz, ondaǵan úlgilik testten ótip, qatelerińizdi jazyp alyp, nashar biletin taqyryptardy qaıtalap, bárin taǵy tapsyrǵan jón.

Eger emtıhan jazbasha bolsa, beriletin jaýaptyń qurylymyn aldyn ala oılastyryp qoıyńyz.

Ekeý nemese úsheý bolyp daıyndalyńyz

Ózderińizge eń qıyn bolǵan taqyryptardy jazyp shyǵyńyz — ujymdyq sana olardy tezirek túsinip alýǵa járdemdesedi. Eń durysy — oqýǵa yntasy bar toptastaryńyzben birigý, áıtpese, emtıhanǵa daıyndyq kúnde bolyp turatyn janǵa jaıly ázil-qaljyńdy otyrysqa aınalyp ketýi múmkin.

Iá, bul qaljyńdasyp, tynyǵýǵa bolmaıdy degen sóz emes. Áıteýir jınalystyń negizgi maqsatyn umytyp ketpeseńiz boldy.

Emtıhanǵa daıyndalý jónindegi taǵy birneshe keńes

1. Úzilis jasap turyńyz. Bunyń boıyńyzdy erkin ustap, jańa aqparatty uǵyp alýyńyzǵa kómegi tıedi. 

2. Telefonyńyzdy óshirip qoıyńyz, áleýmettik jelilerge kirmeı, tv-ǵa jolaýshy bolmańyz.

3. Uıqyńyzdy qandyryńyz.

4. Tamaq týraly da umytyp ketpeńiz: bul sizdiń organızimińizge qosymsha kúsh-qýat beredi. Artyq jeýge de bolmaıdy. Ádettegi jaǵdaıda toıyp tamaq ishken soń uıqy kelip, oqýǵa zaýqyń soqpaı qalady. 

5. Kúızeliske túsiretin jaǵdaılar men basqa adamdardyń negatıvti kóńil-kúıinen aýlaq júrińiz. Oqyp daıyndalý kezinde ahýal meılinshe jaıly bolýy tıis. 

6. Shpargalkalar men kóshirip alý múmkindigine kóp úmit artpaı-aq qoıyńyz. Eger kóshirip alýdy jaqsy bilmeseńiz (buǵan da eptilik kerek ekenine kelisetin shyǵarsyz), bastamaı-aq qoıǵanyńyz jón. 

7. Daıyndyq ornyn jaılastyryńyz: jaryq, yńǵaıly, qajetti materıaldardyń bári bar bolatyn bolsyn. Tósek eń qolaıly jer emes: qyzyq emes taqyrypty oqyp jatyp uıyqtap qalý yqtımaldyǵy joǵary.

8. Markermen belgilengen tizimderdi jasańyz: olardy eske saqtap qoıý ońaı.

9. Basqa nárselerge kóńil aýdaryp, uzaq otyryp oqý kezinde uıyp qalǵan bulshyq etke qan júgirtýge sportpen aınalysý kómektesedi. Onyń ústine, júgiris, velosıped tebý nemese solar sıaqty basqa fızıkalyq turǵydaǵy belsendilik kezinde asyqpaı qyıyn suraqtar jaıynda oılanyp kórýge bolady.

10. Eger oqýǵa zaýqyńyz soqpaı turǵanyn sezseńiz, sizdi eń kóp qyzyqtyrýy múmkin taqyryptan bastańyz. Bul sizge yntańyzdy oıatýǵa kómektesedi. 

11. Keshki ýaqytta serýendeńiz. Daıyndyq kezinde, ádette júıke juqaryp turady, sondyqtan bir sát arqany keńge salyp turý kerek.

12. Naqty daıyndyq josparyn jasap alyńyz.  

Oqýǵa keńes beremiz: Emtıhanǵa daıyndyq: ata-analarǵa keńester

---