InfoHub Logo

Qytaıdyń Han dınastıasynyń altynshy ımperatorynyń qabirinen tabylǵan shaıdy álemdegi eń ejelgi shaı dep sanaýǵa bolady. Japyraqtarynyń jasy shamamen 2150 jyldy quraıdy.

Bul jańalyqty b.z.d. 156-141 jyldary ómir súrgen Szın-dı ımperatorynyń qabirin zertteý barysynda Qytaı ǵylym akademıasynyń ǵalymdary ashqan. Qytaı tarıhynda ol derbes eldi basqaryp otyrǵan knázderdiń quqyǵyn shekteý arqyly ortalyq bılikti nyǵaıtqan myqty qolbasshy retinde este qalǵan. Oǵan qosa Szın-dı salyqtardy qysqartyp, qylmystyq isterge taǵylatyn aıyptardy jeńildetken. Han dınastıasynyń altynshy ımperatorynyń joly saıası shytyrmandar men satqyndyqqa toly bolǵanymen – ol bılik júrgizgen jyldar qytaı tarıhynyń altyn kezeńi bolyp sanalady.

Ańyzǵa aınalǵan ımperatordyń qabiri 1990 jyldary Shensı provınsıasynyń Ianlın óńirinde tabyldy, alaıda ǵalymdar qabirdi áli kúnge deıin zerttep jatyr. Qabirde tabylǵan organıkalyq zattardyń qaldyqtarynan jasalǵan analızder onda joǵary surypty shaı japyraqtarynyń bolǵanyn anyqtady. Buǵan deıin álemniń eshbir qabirinde shaı tabylmaǵan.

Súıikti sýsynymen qatar, ımperator o dúnıege tary men saýmaldyqtyń dánderin ala ketken. Budan ózge, qabir kesheni kóptegen túrli zattardan turdy: shynaıy mólsherdegi eki aıaqty kúıme arba men sarbazardyń kishkentaı sulbalaryna deıin. Olardyń keıbiri qazir mýzeıge qoıyldy. 

---