InfoHub Logo

FLEX — Amerıkalyq mektepte tegin bir jyl bilim alýǵa múmkindik beretin baǵdarlama. Qazirgi ýaqytta osy baǵdarlamanyń irikteý kezeńi ótip jatyr. Búgingi keıipkerimiz baǵdarlamanyń ótken jylǵy fınalısti Nurdana Rahymova. Mańǵystaý oblysynyń Aqtaý qalasynda dúnıege kelgen. 18 jasta. Aqtaý qalasyndaǵy hımıa-bıologıa baǵytyndaǵy Nazarbaev Zıatkerlik Mektebiniń 12-synyp oqýshysy. 2018-2019 oqý jyldary FLEX baǵdarlamasymen Hindsale Public School-da bir jyl oqyp kelgen. Keıipkerimiz FLEX baǵdarlamasy, Amerıkanyń bilim berý júıesi, oqyǵan mektebi jaıly aıtyp berdi.

Qalaı fınalıst atanǵandyǵy jaıly

Men FLEX baǵdarlamasy jaıly «VKontakte» áleýmettik jelisinen bildim. Sosyn konkýrstaryna qatystym. Sol ýaqytta konkýrstyq irikteý burynǵy №4 Gımnazıa mektebinde (qazirgi IT-lıseı, meniń burynǵy mektebim) ótti. Konkýrstyq irikteý úsh kezeńnen turdy. Birinshi, aǵylshyn tili deńgeıin anyqtaýǵa arnalǵan 15 mınýttyq test. Ekinshi kezeń — úsh esse jazý. Testileýdiń sońǵy ıaǵnı úshinshi kezeńinde SLEP testi, eki esse, suhbat, toptyq oıyn jáne saýalnamany toltyrdyq. SLEP — TOEFL testine uqsaıdy, biraq oǵan qaraǵanda jeńil túri. Al esseni mynadaı taqyryptarda jazdyq: «3 jyl ishinde sizde qandaı úlken ózgerister boldy?» «Dostaryńyzben nemese otbasyńyzben túsinispeýshilik bolǵan jaǵdaıdy sıpattańyz, siz ne istedińiz?» «Qandaı ómirlik qıyndyqtarǵa tap boldyńyz jáne olardy qalaı jeńdińiz?» «Ózińizdi qandaı úsh sózben sıpattaı alasyz, nege?». FLEX (Future learders Program) baǵdarlama atyn qazaqshaǵa aýdarǵanda bolashaq kóshbasshylarmen almasý ıaǵnı olar oqýshynyń boıyndaǵy jetekshilik, kóshbasshylyq qasıetterge nazar aýdarady. Men ózimniń jaýapkershilik pen kóshbasshylyq qasıetterimniń arqasynda baǵdarlamanyń fınalısti atandym dep oılaımyn.

Amerıkadaǵy ómiri

Men Montana shtatynda, Hınsdeıl qalasynda qabyldaýshy otbasymmen turdym. (Hinsdale, Montana). Qabyldaýshy otbasyndaǵy maǵan áke bolǵan kisi 39 jasta, mamandyǵy — ınjener. Al ana retindegi áıel adam 40 jasta, úı sharýasynda. Olardyń bir qyzdary bar, 9 jasta, mektepte oqıdy. Qabyldaýshy otbasymnyń úıinde ıti boldy. Olar ıtterin qatty jaqsy kóredi. Onymen birge birneshe saǵat boıy oınap, jańa komandalaryn úıretedi. Jalpy Amerıkandyqtar janýarlardy eshqashan tómendetpeıdi. Sondaı-aq  janýarlardy árdaıym otbasynyń bir múshesi retinde qabyldaıdy. Bul Amerıkada turǵanda ózime áser etken erekshe jaǵdaı boldy. Amerıkandyq ómirge 3-4 aıdan soń úırendim. Biraq, árıne, búkil Amerıkamen tanysý úshin tipti bir jyl da jetkiliksiz ǵoı. Alǵash kelgende amerıkalyqtar meni jyly qabyldady. Óıtkeni olarǵa jyl saıyn kem degende bir Flex oqýshysy keledi.

Qarjy jaǵynan

FLEX baǵdarlamasynyń demeýshisi — Amerıka Qurama Shtattary Memlekettik departamenti. Baǵdarlama barlyq reısterdiń qunyn, medısınalyq saqtandyrýdy, qabyldaýshy januıaǵa ornalastyrýdy jáne amerıkandyq mektepte bir jyl oqýǵa múmkindik berip, oǵan qosa shákirtaqyny usynady. Sondaı-aq, baǵdarlama jeke shyǵyndar úshin aı saıynǵy qosymsha járdemaqy da beredi. Bul aqsha maǵan Amerıkada ómir-súrýime jetkilikti boldy.

Hindsale Public School

Mektebim Hindsale Public School dep atalady. Mektepte barlyq sanattaǵy (balabaqsha, bastaýysh, orta jáne joǵary synyp) oqýshylarmen oqydym. Amerıkada 11-synyp oqýshysy boldym. Qalamda adam sany az qonystanǵandyqtan (halyq sany — 300 adam)  meniń synybymda 4 oqýshy ǵana boldy. Amerıkalyq mektepte siz ózińizdiń jeke sabaq kesteńizdi jasaı alasyz ıaǵnı ár oqýshy sabaq kestesin ózine-ózi jasaıdy. Men ózimdi qyzyqtyrǵan pánderden aýylsharýashylyq, aýyr atletıka jáne hordy tańdadym, osy sabaqtardy oqydym. Al matematıka, tarıh sekildi pánder mindetti sabaqtar. Mektebim kishkentaı bolǵandyqtan basqa qyzyqty (grafık dızaın sıaqty) pánder tandaý múmkindigim shekteýli boldy.

Bir kúndik oqý kúnimdi qysqasha sıpattasam... Tańerteń úıden shyǵyp mekteptiń avtobýsyna otyramyn. Sabaq 8:30 bastalady. Kúnine 7-8 sabaq bolady. Sabaq kestesi kún saıyn birdeı. Saǵat 11:30 túski astyń ýaqyty. Túski as — men úshin kúnniń eń súıikti bóligi. Tústen keıin saǵat 3:30 sabaq aıaqtalady. Sabaq bitken soń birden basketbolǵa nemese jeńil atletıkaǵa baramyn. Ol saǵat 4:00 basketbol/jeńil atletıka bastalady da 6:30 bitedi. Keshke meni mektepten otbasym alyp ketti. Úıde keshki 7-ge taman bolatynmyn. Jalpy, Amerıkalyq mekteptegi ómirim kún saıyn qyzyqty ótti.

Amerıkalyq bilim berý júıesi jaıly

Amerıkandyq bilim berý júıesi oqýshylarǵa qalaǵan salalarynda damýǵa múmkindik beredi, bul úlken artyqshylyq! Tańdaý erkindigi bar. Muǵalimder tek sabaq berýge ǵana nazar aýdaryp qoımaı, onymen qosa eriktilerdiń (volonter) jumysy men sportqa da kóńil bóledi. Al muǵalim men oqýshy qarym-qatynasy basqasha. Ol jaqtaǵy muǵalimder stressten ada jáne sondaı meıirimdi. Alaıda, Azıa elderimen salystyrǵanda bilim deńgeıi aıtarlyqtaı tómen. Kóptegen Amerıkandyqtar Reseıdiń, álemdegi jer kólemi boıynsha birinshi eldiń, qaı jerde ornalasqanyn bilmeıdi. Qazaqstan týraly aıtýdyń maǵynasy da joq. Biz bir oqý jylynda birneshe jyl qatarynan fızıka, hımıa jáne bıologıany oqıtyn bolsaq, olar bir oqý jylynda tek bir ǵana tehnıkalyq pándi oqıdy.

Men búgingi kúnge deıin ómirge tek oń kózqaraspen qaraımyn. Ómirdiń qıyndyqtary qazir maǵan qorqynyshty bolyp kórinbeıdi. Amerıkaǵa barǵanda janymdaǵy dostarym men otbasymdy baǵalaı bilýdi úırendim. Sondaı-aq batyl ári óz pikirimdi senimdi túrde aıta alatyndaı boldym. Flex baǵdarlamasyna tapsyrýǵa nıetti oqýshylarǵa aıtarym, batyl ári senimdi bolyńyz! Jaqsyǵa umtylyńyz. Álemde kóptegen múmkindikter bar — ony tek izdep, jasaý kerek! Eshqashan eshteńeden qoryqpańyz!

Ata-anam baǵdarlamaǵa qatysýyma, shetelge shyǵýyma tyıym salmady. Sebebi olar FLEX — álemdi kórip, ózge eldiń mádenıetimen tanysýǵa múmkindik beredi dep sendi. Osylaısha, men Amerıkaǵa 2018 jyldyń 7- qyrkúıeginde ushyp, 2019 jyly 25-mamyrda Otanyma oraldym.

Qanıa Tabys

---