Fızıka pánin oqytýda ınteraktıvti tehnologıany paıdalaný bilim sapasyn arttyrý quraly
Qyzylorda qalasy, I.Ábdikárámov atyndaǵy
Qyzylorda agrarlyq tehnıkalyq kolejiniń
fızıka pániniń oqytýshysy
Býrambaeva Aınýr Shamshadınqyzy
«Fızıka pánin oqytýda ınteraktıvti tehnologıany paıdalaný - bilim sapasyn arttyrý quraly»
«Adam baılyǵynyń eń tamashasy – bilim.
Barlyǵy soǵan umtylady, biraq ol ózi kelmeıdi»
Ábý – Raıhan ál – Bırýnı
Búgingini kúni oqytýdy aqparattandyrý úrdisine erekshe kóńil bólýde. Oqytý úrdisin aqparattandyrý – qazirgi qoǵamdy aqparattandyrý úrdisiniń baǵyty bolyp tabylady. Mundaı damý barysy, sóz joq, barlyq salalardyń da oǵan ilesýin qajet etedi. Bul prosesten árıne, fızıkany oqytý isi de artta qalmaýy tıis. Fızıkany oqytýdyń dástúrli ádistemesindegi tehnıkalyq quraldardy qoldaný qataryna kompúterdi qoldaný máselesi endi. Onyń úılesimdi joldary bolatyny sózsiz. Mindetimiz de osy aıtqanymen baılanysy, ıaǵnı sol úılesimdi joldardy taýyp, fızıkany oqytý ádistemesine olardy engizip, sabaqtyń neǵurlym sapaly ótýin, oqýshylardyń sabaqty oqýǵa degen yntasyn arttyrý bolyp tabylady.
Aqparattandyrýdyń baǵyty XXI ǵasyrdyń talaptaryna sáıkes qoǵamdy damytýdyń joǵary tıimdilikti tehnologıalaryna súıengen jańa bilim strategıasyna kóshý bolyp tabylady. Qazirgi bilim júıesiniń erekshelikterine: onyń irgeliginiń aldyn alý sıpaty jáne osylarǵa qol jetkizý múmkindikteri jatady. Aqparattyq tehnologıalardyń negizgi mindetteri:
• Sabaqta aqparattyq tehnologıalar quraldaryn qoldaný;
• Praktıkalyq sharalardy anyqtap, júzege asyrý;
• Ǵylymı – izdenýshilik jáne oqý - ádistemelik jumystar júrgizý.
• Aqparattyq tehnologıalardyń qaǵıdalar:
- Jeke tulǵanyń ıntellektýaldyq jeke shyǵarmashylyq qabiletterin damytý;
- Tehnologıalyq qural arqyly alynatyn bilimder men málimetterdiń túsiniktiligi;
- Bilim men tárbıeniń birizdiligi;
- Jalpy kompúterlik saýattyq.
Jańa aqparattyq tehnologıa quraldary oqytý quraly qyzmetin atqarady. Olarǵa mynalar jatady.
Jańa aqparattyq tehnologıa quraldar.
Tehnologıalyq jetistikterdiń biri –ınteraktıvti taqta oqýshylardyń oqytý baǵdarlamasyndaǵy kómekshi qural. Interaktıvti taqtanyń mańyzdylyǵy:
- Interaktıvti taqtada jazba quraldary, markerler, qural-saımandar paneli qarastyrylǵan.
- Internetke qosylý múmkindikteri bar.
- Jumys materıaldaryn, aqparatty oqýshylarǵa tıimdi jetkizýge múmkindik beredi.
- Oqýshylardyń zeıinin aýdarýǵa bolady.
- Anımasıalyq rolıkter, koleksıalyq sýretterdi oqýshylar nazaryna usyna alamyz.
- Arnaıy baǵdarlamalar ázirlep, veb saıttar men kez-kelgen qosymshalardan aqparat alyp, óńdeý jumystaryn júrgizýge bolady.
Interaktıvti taqtanyń artyqshylyqtary:
Oqý aqparatynyń usyný múmkindigin eleýli túrde keńeıtedi
Tústerdi, grafıkalardy, dybysty, tehnıkanyń quraldaryn qoldaný qyzmetiniń is júzindegi jaǵdaıatyn jasaýǵa múmkindik beredi.
Interaktıvti taqta oqý sapasyn kúsheıtýge múmkindik beredi jáne oqý esepteriniń usynystaryn retteıdi.
Oqý materıaldaryn usynýmen birge jaýaptardy tirkep, oqýshy jaýaptary men suranystaryn taldaý múmkindigi
Jumys barysynda oqýshylar tarapynan jasalatyn qatelerge dıagnostıka júrgizý múmkindigi.
Interaktıvti taqtamen jumys isteý - ol zattar men qubylystardyń ózine tán bitimin, syr sıpatyn, sezim músheleri arqyly kózben kórip, qolmen ustap, qulaqpen estip qabyldaýǵa baýlıtyn dıdaktıkalyq úrdis.
Interaktıvti taqta barlyq jastaǵy balalardy oqytý baǵdarlamasymen úılesip oqytýdyń ártúrli stılderin qoldanýǵa múmkindik beredi.
Oqýshylar vızýaldy materıaldardy jaqsy qabyldaıdy, sonymen qatar sabaqtyń jańa syrlaryn, týyndaǵan máselelerdi birigip sheshýge, talqylaýǵa múmkindik alady.
Oqýshylar bilim alý prosesinde bir ýaqytta oqyp tyńdap tapsyrmalar alady.
Muǵalim qajetti aqparattardy belgileýge jáne zeıinderin aýdarýǵa barlyq ıdealdardy baılanystyryp nemese olardyń aıyrmashylyqtaryn oılastyryp talqylaýda ártúrli túster ınteraktıvti taqtada qolaıly oryndalady.
Mundaı málimetterdi fızıkalyq, hımıalyq, matematıkalyq formýlalar, shamalardyń ólshem birlikteri, grafıkter, sqemalar, ılústrasıalar, fızıkalyq jáne hımıalyq qubylystardyń dınamıkalyq beınesi, tájirıbege arnalǵan qurylǵylardyń tizimi, aspaptardyń sıpattamalary jáne t.b. jatqyzýǵa boldy. Muǵalim aralaspaı – aq, stýdentter ózderi meńgerýge tıisti aqparattar beriledi. Qajetti aqparattardy jınaqtaýda elektrondyq tehnıkalardy engizý ýaqyt únemdeıdi, qarastyryp otyrǵan júıe quramynda elektrondyq qurylǵylarmen jumys daǵdysyn qalyptastyrýǵa múmkindik týǵyzady.
Fızıka – oqýshylardyń oılaý qabiletin qalyptastyratyn jáne damytatyn negizgi býyn. Ol oqýshylardyń ıntellektin, logıkalyq oılaýyn jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytýǵa, tabıǵat zańdylyqtaryn tolyǵymen túsinýge yqpal jasaıdy.
Fızıka páninde aqparattyq tehnologıalardy qoldaný pándi oqytýda oqýshyǵa dúnıeniń zańdaryn tereń meńgertip qoımaı, oqýshynyń oıyn damytyp, emosıasyna, sezimine qozǵaý salady. Ózine qajetti mazmuny men málimetti aqparat kózinen tańdap óz betinshe oılanyp, sheshim qabyldaýǵa daǵdylanady. Sondaı-aq sabaq ótýde ınteraktıvti taqtany qoldanýda sabaq tıimdiligin arttyrady. Kompúterdegi ınternet júıesindegi aqparattyq málimetterdi sabaq taqyrybyna baılanysty qajettisin tańdap tikeleı qoldanýǵa bolady.
Sonymen qatar oqýshyda ınternetten materıal izdep qana qoımaıdy, álemdik baılanys torabyna kirýdi de úırenedi. Ár sabaǵymda jańa aqparattyq tehnologıalardy paıdalana otyryp, oqýshylar boıynan tómendegi qabiletterdi damytýdy maqsat etip qoıdym:
1. Bilim, bilik daǵdylaryn damytýǵa qyzyǵýshylyǵyn arttyrý;
2. Jaýapkershilik pen mindetterin qalyptastyrý;
3. Esep pen taldaý jasaý daǵdylaryn úıretý;
4. Logıkalyq jáne aqparattyq oılaý qabiletterin damytý;
5. Óz betinshe izdenýge úıretý jáne kompúterlik saýattylyqqa tárbıeleý;
6. Alǵan bilimderin ómirde qoldana bilýge tárbıeleý;
Fızıka sabaǵynda aqparattyq tehnologıany tıimdi paıdalaný - bilim sapasynyń artýyna ákeledi.
Jańa aqparattyq tehnologıany fızıka sabaqtarynda paıdalana otyryp, oqýshylardyń bilim, bilik daǵdylaryn qalyptastyrýǵa qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, túrli deńgeıdegi esepterdi shyǵaryp, ony taldaı bilýge úırettim. Logıkalyq oılaý qabiletterin damytyp, ınternet jelisinen sabaqqa qajetti derekterdi óz betimen izdenýge, kompúterlik saýattylyqtaryna jol ashtym. Sabaqta alǵan bilimderin ómirde qoldana bilýge tárbıelep kelemin. Sanaly da sapaly bilim alǵan oqýshy ult keleshegi.
Paıdalanǵan ádebıetter:
1. Nazarbaev N.Á. Qazaqstan halqyna Joldaýy. Egemen Qazaqstan. 2008 j. 7 aqpan.
2. Joldasova B.B. Inovasıalyq tehnologıalardy bilim berýde qoldaný. Bilim, №5, 2007j.
3. «Fızıka jáne astronomıa» respýblıkalyq ǵylymı - ádistemelik pedagogıkalyq jýrnaly. 2007j. №4.
Qyzylorda agrarlyq tehnıkalyq kolejiniń
fızıka pániniń oqytýshysy
Býrambaeva Aınýr Shamshadınqyzy
«Fızıka pánin oqytýda ınteraktıvti tehnologıany paıdalaný - bilim sapasyn arttyrý quraly»
«Adam baılyǵynyń eń tamashasy – bilim.
Barlyǵy soǵan umtylady, biraq ol ózi kelmeıdi»
Ábý – Raıhan ál – Bırýnı
Búgingini kúni oqytýdy aqparattandyrý úrdisine erekshe kóńil bólýde. Oqytý úrdisin aqparattandyrý – qazirgi qoǵamdy aqparattandyrý úrdisiniń baǵyty bolyp tabylady. Mundaı damý barysy, sóz joq, barlyq salalardyń da oǵan ilesýin qajet etedi. Bul prosesten árıne, fızıkany oqytý isi de artta qalmaýy tıis. Fızıkany oqytýdyń dástúrli ádistemesindegi tehnıkalyq quraldardy qoldaný qataryna kompúterdi qoldaný máselesi endi. Onyń úılesimdi joldary bolatyny sózsiz. Mindetimiz de osy aıtqanymen baılanysy, ıaǵnı sol úılesimdi joldardy taýyp, fızıkany oqytý ádistemesine olardy engizip, sabaqtyń neǵurlym sapaly ótýin, oqýshylardyń sabaqty oqýǵa degen yntasyn arttyrý bolyp tabylady.
Aqparattandyrýdyń baǵyty XXI ǵasyrdyń talaptaryna sáıkes qoǵamdy damytýdyń joǵary tıimdilikti tehnologıalaryna súıengen jańa bilim strategıasyna kóshý bolyp tabylady. Qazirgi bilim júıesiniń erekshelikterine: onyń irgeliginiń aldyn alý sıpaty jáne osylarǵa qol jetkizý múmkindikteri jatady. Aqparattyq tehnologıalardyń negizgi mindetteri:
• Sabaqta aqparattyq tehnologıalar quraldaryn qoldaný;
• Praktıkalyq sharalardy anyqtap, júzege asyrý;
• Ǵylymı – izdenýshilik jáne oqý - ádistemelik jumystar júrgizý.
• Aqparattyq tehnologıalardyń qaǵıdalar:
- Jeke tulǵanyń ıntellektýaldyq jeke shyǵarmashylyq qabiletterin damytý;
- Tehnologıalyq qural arqyly alynatyn bilimder men málimetterdiń túsiniktiligi;
- Bilim men tárbıeniń birizdiligi;
- Jalpy kompúterlik saýattyq.
Jańa aqparattyq tehnologıa quraldary oqytý quraly qyzmetin atqarady. Olarǵa mynalar jatady.
Jańa aqparattyq tehnologıa quraldar.
Tehnologıalyq jetistikterdiń biri –ınteraktıvti taqta oqýshylardyń oqytý baǵdarlamasyndaǵy kómekshi qural. Interaktıvti taqtanyń mańyzdylyǵy:
- Interaktıvti taqtada jazba quraldary, markerler, qural-saımandar paneli qarastyrylǵan.
- Internetke qosylý múmkindikteri bar.
- Jumys materıaldaryn, aqparatty oqýshylarǵa tıimdi jetkizýge múmkindik beredi.
- Oqýshylardyń zeıinin aýdarýǵa bolady.
- Anımasıalyq rolıkter, koleksıalyq sýretterdi oqýshylar nazaryna usyna alamyz.
- Arnaıy baǵdarlamalar ázirlep, veb saıttar men kez-kelgen qosymshalardan aqparat alyp, óńdeý jumystaryn júrgizýge bolady.
Interaktıvti taqtanyń artyqshylyqtary:
Oqý aqparatynyń usyný múmkindigin eleýli túrde keńeıtedi
Tústerdi, grafıkalardy, dybysty, tehnıkanyń quraldaryn qoldaný qyzmetiniń is júzindegi jaǵdaıatyn jasaýǵa múmkindik beredi.
Interaktıvti taqta oqý sapasyn kúsheıtýge múmkindik beredi jáne oqý esepteriniń usynystaryn retteıdi.
Oqý materıaldaryn usynýmen birge jaýaptardy tirkep, oqýshy jaýaptary men suranystaryn taldaý múmkindigi
Jumys barysynda oqýshylar tarapynan jasalatyn qatelerge dıagnostıka júrgizý múmkindigi.
Interaktıvti taqtamen jumys isteý - ol zattar men qubylystardyń ózine tán bitimin, syr sıpatyn, sezim músheleri arqyly kózben kórip, qolmen ustap, qulaqpen estip qabyldaýǵa baýlıtyn dıdaktıkalyq úrdis.
Interaktıvti taqta barlyq jastaǵy balalardy oqytý baǵdarlamasymen úılesip oqytýdyń ártúrli stılderin qoldanýǵa múmkindik beredi.
Oqýshylar vızýaldy materıaldardy jaqsy qabyldaıdy, sonymen qatar sabaqtyń jańa syrlaryn, týyndaǵan máselelerdi birigip sheshýge, talqylaýǵa múmkindik alady.
Oqýshylar bilim alý prosesinde bir ýaqytta oqyp tyńdap tapsyrmalar alady.
Muǵalim qajetti aqparattardy belgileýge jáne zeıinderin aýdarýǵa barlyq ıdealdardy baılanystyryp nemese olardyń aıyrmashylyqtaryn oılastyryp talqylaýda ártúrli túster ınteraktıvti taqtada qolaıly oryndalady.
Mundaı málimetterdi fızıkalyq, hımıalyq, matematıkalyq formýlalar, shamalardyń ólshem birlikteri, grafıkter, sqemalar, ılústrasıalar, fızıkalyq jáne hımıalyq qubylystardyń dınamıkalyq beınesi, tájirıbege arnalǵan qurylǵylardyń tizimi, aspaptardyń sıpattamalary jáne t.b. jatqyzýǵa boldy. Muǵalim aralaspaı – aq, stýdentter ózderi meńgerýge tıisti aqparattar beriledi. Qajetti aqparattardy jınaqtaýda elektrondyq tehnıkalardy engizý ýaqyt únemdeıdi, qarastyryp otyrǵan júıe quramynda elektrondyq qurylǵylarmen jumys daǵdysyn qalyptastyrýǵa múmkindik týǵyzady.
Fızıka – oqýshylardyń oılaý qabiletin qalyptastyratyn jáne damytatyn negizgi býyn. Ol oqýshylardyń ıntellektin, logıkalyq oılaýyn jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytýǵa, tabıǵat zańdylyqtaryn tolyǵymen túsinýge yqpal jasaıdy.
Fızıka páninde aqparattyq tehnologıalardy qoldaný pándi oqytýda oqýshyǵa dúnıeniń zańdaryn tereń meńgertip qoımaı, oqýshynyń oıyn damytyp, emosıasyna, sezimine qozǵaý salady. Ózine qajetti mazmuny men málimetti aqparat kózinen tańdap óz betinshe oılanyp, sheshim qabyldaýǵa daǵdylanady. Sondaı-aq sabaq ótýde ınteraktıvti taqtany qoldanýda sabaq tıimdiligin arttyrady. Kompúterdegi ınternet júıesindegi aqparattyq málimetterdi sabaq taqyrybyna baılanysty qajettisin tańdap tikeleı qoldanýǵa bolady.
Sonymen qatar oqýshyda ınternetten materıal izdep qana qoımaıdy, álemdik baılanys torabyna kirýdi de úırenedi. Ár sabaǵymda jańa aqparattyq tehnologıalardy paıdalana otyryp, oqýshylar boıynan tómendegi qabiletterdi damytýdy maqsat etip qoıdym:
1. Bilim, bilik daǵdylaryn damytýǵa qyzyǵýshylyǵyn arttyrý;
2. Jaýapkershilik pen mindetterin qalyptastyrý;
3. Esep pen taldaý jasaý daǵdylaryn úıretý;
4. Logıkalyq jáne aqparattyq oılaý qabiletterin damytý;
5. Óz betinshe izdenýge úıretý jáne kompúterlik saýattylyqqa tárbıeleý;
6. Alǵan bilimderin ómirde qoldana bilýge tárbıeleý;
Fızıka sabaǵynda aqparattyq tehnologıany tıimdi paıdalaný - bilim sapasynyń artýyna ákeledi.
Jańa aqparattyq tehnologıany fızıka sabaqtarynda paıdalana otyryp, oqýshylardyń bilim, bilik daǵdylaryn qalyptastyrýǵa qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, túrli deńgeıdegi esepterdi shyǵaryp, ony taldaı bilýge úırettim. Logıkalyq oılaý qabiletterin damytyp, ınternet jelisinen sabaqqa qajetti derekterdi óz betimen izdenýge, kompúterlik saýattylyqtaryna jol ashtym. Sabaqta alǵan bilimderin ómirde qoldana bilýge tárbıelep kelemin. Sanaly da sapaly bilim alǵan oqýshy ult keleshegi.
Paıdalanǵan ádebıetter:
1. Nazarbaev N.Á. Qazaqstan halqyna Joldaýy. Egemen Qazaqstan. 2008 j. 7 aqpan.
2. Joldasova B.B. Inovasıalyq tehnologıalardy bilim berýde qoldaný. Bilim, №5, 2007j.
3. «Fızıka jáne astronomıa» respýblıkalyq ǵylymı - ádistemelik pedagogıkalyq jýrnaly. 2007j. №4.
You Might Also Like
-
Maqsaty: «Otan», «súıispenshilik», «týǵan jer» qundylyqtarynyń mańyzdylyǵyn túsindirý.
