InfoHub Logo

Taldyqorǵan qalasynda ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti, Almaty oblysy İshki saıasat basqarmasy, Almaty oblysynyń óńirlik komýnıkasıalar qyzmeti, İlıas Jansúgirov atyndaǵy Jetisý memlekettik ýnıversıtetiniń uıymdastyrýymen «Turaqty damý maqsatyndaǵy komýnıkasıa jáne medıa» atty İV Halyqaralyq RR Kóktemgi mektebi ótkizildi. 

Kóktemgi mektep qazaqstandyqtardyń sandyq júıeni qoldanýdaǵy saýattylyǵyn arttyrýǵa jáne bilim berý, medıa aqparattyq saýattylyq júıesin damytýǵa arnaldy. 

Adamzattyń jahandyq daǵdarystan shyǵýdyń joldaryn izdestirýi zańdy. Jalpy álemdik qaýymdastyq moıyndaǵan daǵdarystan shyǵýdyń negizgi joly – turaqty damý. Onyń basty ıdeıasy – ysyrapqa jol bermeý, resýrstardy ádiletti ári teń bólý, qaýipsizdikti qamtamasyz etý. Osy úderisterdiń barlyǵynda mańyzdy ról oınaıtyn, damýdyń negizgi faktory - ǵylym jáne bilim berý ekendigi daý týǵyzbaıdy. Turaqty damý tek ekonomıkalyq ósý, ınovasıa jáne ónimdilik qana emes, áleýmettik damý men turaqtylyqtyń irgeli mindetterin de qarastyrady. Turaqty damýdyń 17 maqsaty bar. Sonyń 4-shi maqsaty – sapaly bilimge qoljetimdilik jáne ómir boıy oqýǵa (úzdiksiz) múmkindik berý. Óńirlerde turaqty ınfraqurylym qalyptastyrý qajet. Sol sebepti aımaqtarda turaqty damý maqsatyndaǵy semınar-trenıngterdiń ótkizilýi qajettilik.

Turaqty damý teorıa men praktıkany ushtastyrýdy, ıaǵnı dýaldy oqytýdy talap etedi. Ýnıversıtetter endi tek oqý baǵdarlamalarymen ǵana aınalyspaıdy, qala, óńir, el deńgeıindegi ózekti máselelerdi sheshýge de belsene qatysady. Iaǵnı, ýnıversıtetterdiń qyzmeti óńirlerdegi turaqtylyqty nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan ulttyq jáne halyqaralyq baǵdarlamalarmen tyǵyz baılanysty bolýy tıis. Osy oraıda, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń BUU-nyń «Akademıalyq yqpal» Jahandyq habyna jetekshilik etý merzimi 2020 jylǵa deıin uzartylýy oqý ornyna zor jaýapkershilikter júkteıdi. Qazirgi tańda Qazaqstannyń 25 joǵary oqý oryndary BUU-nyń «Akademıalyq yqpal» baǵdarlamasyna qosylǵan.  

Kóktemgi mektepte «Ádil sóz» sóz bostandyǵyn qorǵaý halyqaralyq qorynyń sarapshysy Ǵ. Ájenova, belgili PR mamany Q. Dombaı, «Minber» jýrnalıserdi qoldaý ortalyǵy qoǵamdyq qorynyń prezıdenti E. Kápqyzy, Qazaqstan Jýrnalıser Odaǵynyń múshesi, aqyn B. Áshirbaev, Factcheck.kz redaktory D. Smaqov, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ Teleradıokesheniniń dırektory D. Muhamedjanov, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ dosenti, f.ǵ.k. A. Rojkov, «Medianet» Halyqaralyq jýrnalısıka Ortalyǵy, Factcheck.kz saıtynyń jýrnalısi J. Tleýhan sheberlik synyptaryn ótkizdi. Qazirgi tańdaǵy medıakeńistik pen RR naryǵyndaǵy ózekti máseleler ortaǵa salynyp, sheshilý joldary kórsetildi. 

Kóktemgi mekteptegi alǵashqy sheberlik synypty «Rýhanı jańǵyrý jáne ulttyq jýrnalısıka» taqyrybymen B. Áshirbaev júrgizdi. Ol zamanǵa saı jańǵyrýdaǵy otandyq mádenıettiń alatyn erekshe ornyna toqtalyp, Qazaqstannyń biregeı tarıhı jáne mádenıeti bar el retindegi álemdik dıdaryn aıqyndaý, ulttyq brend qalyptastyrýdaǵy qajettilikti jáne ulttyq jýrnalısıkaǵa júkteletin mindetterdi, Rýhanı jańǵyrý baǵdarlamasy aıasyndaǵy ulttyq jýrnalısıka kóteretin taqyryptardy saraptady. 

Bedel – materıaldyq bolmaǵanymen, jeke adam úshin de, bútindeı ujym úshin de asa mańyzdy aktıv. Qazirgi zamanda bedeldi basqarýǵa bolady. Bul uzaq merzimdi strategıa – bedel menedjmenti dep atalady. Belgili PR mamany Q. Dombaı abyroı-bedel menedjmenti taqyrybyna toqtalyp, kompanıa bedelin qalyptastyrýdyń joldaryn baıandady. Kompanıanyń naryqtaǵy durys pozısıalanýy, aqparattyq keńistiktegi tıimdi is-áreketi dáristiń negizgi ózegin qurady. PR salasynda uzaq jyldyq tájirıbesi bar mamannyń: «Kompanıanyń qunyna bedeli de kiredi. Bedeldi kompanıanyń baǵasy da joǵary. Olaı bolsa, bedel qarjymen ólshenedi. Kóp jaǵdaıda  kompanıanyń bedelin basshysy emes, qyzmetkeri qalyptastyrady», - deýi kóńilge qonymdy. Q. Dombaı sheberlik synyby tyńdaýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn týǵyzyp, aýdıtorıa tarapynan qoıylǵan saýaldar kóp boldy.

D. Muhamedjanov qazirgi tańdaǵy zamanaýı tehnologıalarǵa toqtalyp, mektep qatysýshylaryn habar jasaýdyń qyr-syrlaryna qanyqtyrdy.  Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ teleradıokesheniniń mysalynda stýdenttik televıdenıeniń aqparat berýdegi erekshelikterin sıpattady. 

Factcheck.kz redaktory D. Smaqov pen osy saıttyń jýrnalısi J. Tleýhan jalǵan aqparatty anyqtaý, tekserý, naqty derekkózderin bilý, faktilermen jumys isteý tásilderin kórsetip, aqparatty tekserýdiń teorıalyq jáne praktıkalyq ádisteri týraly óz tájirıbelerimen bólisti.  Tyńdaýshylarǵa: «Árbir adamnyń shyndyqqa talasy bar. Sizder aqparattaǵy naqty faktilerge nazar aýdaryp, qanshalyqty tekserilgenin, qandaı derekkózderge júgingendigin, aqparattyń áleýmettik mańyzdylyǵyn anyqtaı bilýlerińiz kerek. Árbir maqalany tekserýden qoryqpaý kerek. Aıtylǵan pikirdi resmı, ashyq resýrstar arqyly tekserýge bolady», - degen keńester aıtty.  

Kóktemgi mekteptiń ekinshi kúni mazmundy dáristermen jalǵasty.

Ǵ. Ájenova medıamátinderdegi qorlaý men jala jabýǵa toqtalyp, beınesújetterdi mysalǵa keltire otyryp, tyńdaýshylarǵa mol aqparat berdi. 

E. Kápqyzynyń jasyryn kamerany paıdalaný týraly utymdy keısteri aýdıtorıaǵa óte qyzyqty boldy. Aqparatty derekkózden, ashyq resýrstardan alý ádisteri, senimdiligine kóz jetkizý, aqparatty zańsyz jáne aldaý arqyly almaý, jasyryn kamerany paıdalanýǵa májbúrleıtin jaǵdaılar, qoǵam bilýi tıis aqparatty taratý jáne aqparattyń qaınar kózin kórsetý qajettiligi, aqparattyń jeke adamdarǵa zıanyn tıgizbeý máseleleri jan-jaqty talqylandy. E. Kápqyzy óziniń sheberlik synybyn: «Jasyryn kameraǵa barý úshin, ol aqparattyń qoǵamǵa qanshalyqty paıdaly ekendigin ekshep alýymyz kerek. Iaǵnı, aqparat alý bizdiń shyndyq prınsıpimizben sáıkesýi tıis», - degen pikirmen aıaqtady. 

A. Rojkov tyńdaýshylarǵa jańa medıaǵa arnalǵan kommýnıkatıvtik formattar týraly aqparat berdi. BAQ-tyń qoǵamǵa yqpal etý ádisteri, aqparatty qabyldaýdyń jańa formalary, storıtellıng, PR-dyń dástúrli jáne ınovasıalyq quraldary týraly sheberlik synyby da qyzyqtylyǵymen erekshelendi. 

Interaktıvti formatta ótken Kóktemgi mektep qatysýshylarǵa mol aqparattar berýimen, praktıkalyq trenıńter ótkizýimen qundy boldy.

Qoǵamdy aqparatty aq-qarasyn aıyryp, durys qabyldaýǵa, suryptaýǵa daǵdylandyrýdy maqsat etken Kóktemgi mektep sońynda qatysýshylarǵa sertıfıkattar tapsyryldy.  

Ál-Farabı at. QazUÝ

fılologıa ǵylymdarynyń doktory 

Nazgúl Shyńǵysova 

---