J dybysy men árpi
Páni: saýat ashý
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: J dybysy men árpin tanytý. J dybysyn sóz ishinen bólip, durys aıtqyza bilý, j árpi bar sózderdi tutas oqý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń til baılyǵyn, oı – órisin damytý.
Tárbıeligi: Uqyptylyqqa, dostyq qarys – qatynasqa tárbıeleý.
Sabaqtyń ádisi: Túsindirý, suraq – jaýap, STO
Sabaqtyń kórnekiligi: Slaıdtar, paraqsha, sýretter, býyndar
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
Shattyq sheńberi
Qaıyrly kún, dosym,
Qaıyrly kún bolsyn!
Sársenbiniń kúni
Sáttilikke tolsyn.
Bizdiń alar baǵamyz
Kil bestikter bolsyn!
Án: Biz baqytty balamyz!
İİ. Ótkendi qaıtalaý
Báıge oıyny arqyly suraqtarǵa jaýap alý
- Dybys degenimiz ne? (estımiz, aıtamyz)
- Árip degenimiz ne? ( kóremiz, jazamyz)
- Dybystar neshe túrge bólinedi? ( daýysty jáne daýyssyz dybystar)
- Daýysty dybys degenimiz ne?
Aıtylý kezinde aýa ókpeden kedergisiz shyǵyp, únnen ǵana turatyn dybystardy daýysty dybystar deımiz.
- Daýyssyz dybystar degenimiz ne?
Aıtylý kezinde aýanyń erkin shyqpaı, kedergige ushyrap shyǵýynan jasalǵan dybystardy daýyssyz dybystar deımiz.
- Qazaq ǵaryshkerlerin ata.
T. Áýbákirov, T. Musabaev, A. Aıymbetov
- Túıe órkeshine qaraıyq,
Uqsaıdy oǵan qaı árip? (M)
- Sóılem nelerden quralady?
- Sóılem sózderden quralady
- Sóılem degenimiz ne?
Sóılem - birshama aıaqtalǵan oıdy bildiretin sózder,
Oıyn: «Qaı úıge barady?»
Osy berilgen áripterden sóz quraıyq
İİİ. Jańa sabaq
Oqýshylardy topqa bólý
- Sender qandaı jemisti tańdadyńyzdar?
Alma, almurt, qulpynaı
- Bular nege jatady?
- Jemis - jıdekterge jatady.
- Jemis – jıdekter sóziniń basynda qandaı dybystar estiledi?
- J dybysy
- Ol qandaı dybys?
- J daýyssyz dybys
- Nelikten daýyssyz dybys?
- sozylmaıdy, kedergige ushyraıdy.
Jumbaq sheshý
Ústim jolaq
Tisim – oraq
Kúshim mol – aq,
Baryp turǵan qaısarmyn.
Óziń aıtshy, qaısy ańmyn.
(jolbarys)
- Joldarys sózinde basynda qandaı dybys estımiz?
- J dybysyn
- Olaı bolsa búgingi sabaǵymyzda J dybysy men tanysamyz.
(Muǵalim J dybysy týraly málimet berý)
J dybysy til aldynyń tańdaıǵa jýyqtaýynan jasalatyn uıań daýyssyz dybysyn belgileıtin árip.
Oıyn: «Sóz oıla, tez oıla» J dybysynan bastalatyn sózder aıtý.
J dybysy sózdiń basynda, ortasynda, qazaq tiliniń baıyrǵy sózderiniń aıaǵynda óte sırek kezdesedi, laj, muqtaj
J dybysynan bastalatyn sózder
Eń ystyq mezgil (jaz)
Tórt túliktiń biri (jylqy)
Kúzde sarǵaıyp túsetin ne? (japyraq)
Jazda japyraqtyń túsi qandaı bolady?
Adamnyń aty (Janar)
Oqýlyqpen jumys
Sýret boıynsha áńgime quraý
Býyndardy oqytý
Býyndardan sóz quraıyq
Ja – ǵa, ryq, laý, lyn, ýyn
Jo – ǵa,, ryq, mart, ba
Jý - as, a, san
Sózderdi oqytý
Jaǵa jalaý jota jantaq jýan
Jasa jasaý jýa jýsan jýas
Sózderdiń maǵynasyn túsindirý
Jaǵa – kóılektiń jaǵasy, kóldiń jaǵasy
Jasa – tilek, alǵa
Jalaý - óz áskerin jaý áskerinen ajyratý úshin jaýyngerlerdiń naızasyna, dýlyǵasyna matadan qıyp taqqan arnaıy belgisi.
Jasaý – qyz jasaýy
Jota – kóterińki jer bederiniń ataýy. Jotalar taýly jer bederiniń basty quramdas bólikteriniń biri.
Jýa – taǵamǵa paıdalynatyn kókónis
Jantaq - burshaqtuqymdasyna jatatyn kóp jyldyq ósimdik.
Jýsan – gúldi ósimdikterdiń kúrdeligúldiler tuqymdasyna jatatyn kóp jyldyq shóptesin ósimdik.
Jýan – bir zatty sıpattaý maqsatynda
Jýas – momyn, momaqan, tynysh
Jýsan mátinimen tanystyrý, oqytý.
Sergitý sáti: Kóńildi kún
Dáptermen jumys
Árip elementerimen tanystyrý.
«J» árpiniń jazylýyn kórsetý.
Birinshi elementi - úlken joldyń ortasynan sál tómen qalamymyzdy qoıyp, soldan ońǵa qaraı doǵa syzyqty úlken jol ortasynan aınaldyryp, tómen tartamyzda, jazý jolynyń tómengi syzyǵyna tıgize doǵa syzyqty sál kóteremiz.
Ekinshi elementi – jazý jolynyń joǵary syzyǵynyń doǵa syzyqpen qıylysqan tusyna qalamymyzdy qoıyp, ońǵa qaraı úlken jol ortasyna deıin kólbeý syzyq túsiremiz de, burysh jasaı otyryp, syzyqty tómen qaraı jazý jolynyń syzyǵyna deıin jalǵastyryp, ońǵa qaraı buryshtap kólbeý syzyqty jazý jolynyń ústińgi syzyǵyna deıin kóteremiz.
Úshinshi elementi – bastapqy núkteniń tusynan ekinshi doǵa syzyqty ońnan solǵa qaraı júrgizemiz.
Kishi árpiniń jazylýy.
Birinshi elementi – jazý jolynyń ortasynan qalamyńdy qoı. Soldan ońǵa qaraı joǵarǵy syzyqqa tıgize doǵa syza otyryp, tómen tartamyz da syzyqty astyńǵy syzyqqa tıgize solǵa qaraı ıemiz.
Ekinshi elementi – doǵa syzyqtyń ortasyna qalamyńdy qoıyp, joǵary syzyqqa deıin kólbeý syzyq júrgizemiz. Syzyqty tómen astyńǵy syzyqqa jetkizemiz de ońǵa qaraı buryshtap kólbeý syzyqty jazý jolynyń ortasyna deıin kóteremiz.
Úshinshi elementi – endi osy syzyqqa qosylatyndaı etip, soldan ońǵa qaraı joldy toltyra taǵy da doǵa syzyq syzamyz.
Aýada jazý.
Shyǵarmashylyq tapsyrma:
Kógershinniń tapsyrmasy
1. Berilgen sózderge dybystyq taldaý jasa.
2. Jumbaqtar sheshý
3. Sýretti tabý.
Bes joldy óleń qurastyrý
1. Jolbarys
2. Kúshti, ala
3. Júgiredi, sekiredi, aýlaıdy
4. Ormanda tirshilik etetin jyrtqysh
5. Ań
Jańa sabaqty qorytyndylaý.
1. J qandaı dybys?
2. Sózdiń qaı jerinde kezdesedi?
Baǵalaý: Baǵdarsham (túsingenderin bilý)
Madaqtaý
Úıge tapsyrma.
Atyraý qalasy,
Jambyl atyndaǵy orta mekteptiń
bastaýysh synyp muǵalimi: Altynaı Oryspaıqyzy
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: J dybysy men árpin tanytý. J dybysyn sóz ishinen bólip, durys aıtqyza bilý, j árpi bar sózderdi tutas oqý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń til baılyǵyn, oı – órisin damytý.
Tárbıeligi: Uqyptylyqqa, dostyq qarys – qatynasqa tárbıeleý.
Sabaqtyń ádisi: Túsindirý, suraq – jaýap, STO
Sabaqtyń kórnekiligi: Slaıdtar, paraqsha, sýretter, býyndar
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
Shattyq sheńberi
Qaıyrly kún, dosym,
Qaıyrly kún bolsyn!
Sársenbiniń kúni
Sáttilikke tolsyn.
Bizdiń alar baǵamyz
Kil bestikter bolsyn!
Án: Biz baqytty balamyz!
İİ. Ótkendi qaıtalaý
Báıge oıyny arqyly suraqtarǵa jaýap alý
- Dybys degenimiz ne? (estımiz, aıtamyz)
- Árip degenimiz ne? ( kóremiz, jazamyz)
- Dybystar neshe túrge bólinedi? ( daýysty jáne daýyssyz dybystar)
- Daýysty dybys degenimiz ne?
Aıtylý kezinde aýa ókpeden kedergisiz shyǵyp, únnen ǵana turatyn dybystardy daýysty dybystar deımiz.
- Daýyssyz dybystar degenimiz ne?
Aıtylý kezinde aýanyń erkin shyqpaı, kedergige ushyrap shyǵýynan jasalǵan dybystardy daýyssyz dybystar deımiz.
- Qazaq ǵaryshkerlerin ata.
T. Áýbákirov, T. Musabaev, A. Aıymbetov
- Túıe órkeshine qaraıyq,
Uqsaıdy oǵan qaı árip? (M)
- Sóılem nelerden quralady?
- Sóılem sózderden quralady
- Sóılem degenimiz ne?
Sóılem - birshama aıaqtalǵan oıdy bildiretin sózder,
Oıyn: «Qaı úıge barady?»
Osy berilgen áripterden sóz quraıyq
İİİ. Jańa sabaq
Oqýshylardy topqa bólý
- Sender qandaı jemisti tańdadyńyzdar?
Alma, almurt, qulpynaı
- Bular nege jatady?
- Jemis - jıdekterge jatady.
- Jemis – jıdekter sóziniń basynda qandaı dybystar estiledi?
- J dybysy
- Ol qandaı dybys?
- J daýyssyz dybys
- Nelikten daýyssyz dybys?
- sozylmaıdy, kedergige ushyraıdy.
Jumbaq sheshý
Ústim jolaq
Tisim – oraq
Kúshim mol – aq,
Baryp turǵan qaısarmyn.
Óziń aıtshy, qaısy ańmyn.
(jolbarys)
- Joldarys sózinde basynda qandaı dybys estımiz?
- J dybysyn
- Olaı bolsa búgingi sabaǵymyzda J dybysy men tanysamyz.
(Muǵalim J dybysy týraly málimet berý)
J dybysy til aldynyń tańdaıǵa jýyqtaýynan jasalatyn uıań daýyssyz dybysyn belgileıtin árip.
Oıyn: «Sóz oıla, tez oıla» J dybysynan bastalatyn sózder aıtý.
J dybysy sózdiń basynda, ortasynda, qazaq tiliniń baıyrǵy sózderiniń aıaǵynda óte sırek kezdesedi, laj, muqtaj
J dybysynan bastalatyn sózder
Eń ystyq mezgil (jaz)
Tórt túliktiń biri (jylqy)
Kúzde sarǵaıyp túsetin ne? (japyraq)
Jazda japyraqtyń túsi qandaı bolady?
Adamnyń aty (Janar)
Oqýlyqpen jumys
Sýret boıynsha áńgime quraý
Býyndardy oqytý
Býyndardan sóz quraıyq
Ja – ǵa, ryq, laý, lyn, ýyn
Jo – ǵa,, ryq, mart, ba
Jý - as, a, san
Sózderdi oqytý
Jaǵa jalaý jota jantaq jýan
Jasa jasaý jýa jýsan jýas
Sózderdiń maǵynasyn túsindirý
Jaǵa – kóılektiń jaǵasy, kóldiń jaǵasy
Jasa – tilek, alǵa
Jalaý - óz áskerin jaý áskerinen ajyratý úshin jaýyngerlerdiń naızasyna, dýlyǵasyna matadan qıyp taqqan arnaıy belgisi.
Jasaý – qyz jasaýy
Jota – kóterińki jer bederiniń ataýy. Jotalar taýly jer bederiniń basty quramdas bólikteriniń biri.
Jýa – taǵamǵa paıdalynatyn kókónis
Jantaq - burshaqtuqymdasyna jatatyn kóp jyldyq ósimdik.
Jýsan – gúldi ósimdikterdiń kúrdeligúldiler tuqymdasyna jatatyn kóp jyldyq shóptesin ósimdik.
Jýan – bir zatty sıpattaý maqsatynda
Jýas – momyn, momaqan, tynysh
Jýsan mátinimen tanystyrý, oqytý.
Sergitý sáti: Kóńildi kún
Dáptermen jumys
Árip elementerimen tanystyrý.
«J» árpiniń jazylýyn kórsetý.
Birinshi elementi - úlken joldyń ortasynan sál tómen qalamymyzdy qoıyp, soldan ońǵa qaraı doǵa syzyqty úlken jol ortasynan aınaldyryp, tómen tartamyzda, jazý jolynyń tómengi syzyǵyna tıgize doǵa syzyqty sál kóteremiz.
Ekinshi elementi – jazý jolynyń joǵary syzyǵynyń doǵa syzyqpen qıylysqan tusyna qalamymyzdy qoıyp, ońǵa qaraı úlken jol ortasyna deıin kólbeý syzyq túsiremiz de, burysh jasaı otyryp, syzyqty tómen qaraı jazý jolynyń syzyǵyna deıin jalǵastyryp, ońǵa qaraı buryshtap kólbeý syzyqty jazý jolynyń ústińgi syzyǵyna deıin kóteremiz.
Úshinshi elementi – bastapqy núkteniń tusynan ekinshi doǵa syzyqty ońnan solǵa qaraı júrgizemiz.
Kishi árpiniń jazylýy.
Birinshi elementi – jazý jolynyń ortasynan qalamyńdy qoı. Soldan ońǵa qaraı joǵarǵy syzyqqa tıgize doǵa syza otyryp, tómen tartamyz da syzyqty astyńǵy syzyqqa tıgize solǵa qaraı ıemiz.
Ekinshi elementi – doǵa syzyqtyń ortasyna qalamyńdy qoıyp, joǵary syzyqqa deıin kólbeý syzyq júrgizemiz. Syzyqty tómen astyńǵy syzyqqa jetkizemiz de ońǵa qaraı buryshtap kólbeý syzyqty jazý jolynyń ortasyna deıin kóteremiz.
Úshinshi elementi – endi osy syzyqqa qosylatyndaı etip, soldan ońǵa qaraı joldy toltyra taǵy da doǵa syzyq syzamyz.
Aýada jazý.
Shyǵarmashylyq tapsyrma:
Kógershinniń tapsyrmasy
1. Berilgen sózderge dybystyq taldaý jasa.
2. Jumbaqtar sheshý
3. Sýretti tabý.
Bes joldy óleń qurastyrý
1. Jolbarys
2. Kúshti, ala
3. Júgiredi, sekiredi, aýlaıdy
4. Ormanda tirshilik etetin jyrtqysh
5. Ań
Jańa sabaqty qorytyndylaý.
1. J qandaı dybys?
2. Sózdiń qaı jerinde kezdesedi?
Baǵalaý: Baǵdarsham (túsingenderin bilý)
Madaqtaý
Úıge tapsyrma.
Atyraý qalasy,
Jambyl atyndaǵy orta mekteptiń
bastaýysh synyp muǵalimi: Altynaı Oryspaıqyzy