Jalpy orta bilim beretin mektepterde fızıka pánin oqytýda aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy paıdalaný
Jalpy orta bilim beretin mektepterde fızıka pánin oqytýda aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy paıdalaný.
Aqtóbe oblysy, Qandyaǵash qalalyq
№2 orta mektebiniń fızıka jáne ınformatıka páni muǵalimi
Sagynova Ibash Týrganbaevna.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N.Á.Nazarbaev «Ulttyń básekelestik qabileti birinshi kezekte onyń bilimdik deńgeıimen anyqtalatynyn» 2006 jyldyń 18 qańtaryndaǵy Parlament palatalarynyń birlesken otyrysyndaǵy «Qazaqstandy taıaýdaǵy on jyl ishinde álemdegi básekege qabiletti 50 eldiń qataryna qosý strategıasynda» basa nazar aýdaryp aıtty. Kez-kelgen memlekettiń rýhanı, áleýmettik-ekonomıkalyq dárejesi sonda ómir súretin halyqtyń bilim deńgeıine baılanysty.
Qazaqstan Respýblıkasynyń bilim berýdi 2010 jylǵa deıin damytýdyń Memlekettik baǵdarlamasynda aqparattyq tehnologıalardy bilim berý júıesine jedeldetip damytýǵa qoldaný negizgi mindetterdiń biri retinde anyqtalady. Qazirgi zaman talabyna saı adamdardyń málimet almasýy, qarym-qatynasyna aqparattyq tehnologıalardyń keńinen qoldanysqa enip jyldam damyp kele jatqan kezinde aqparattyq qoǵamdyq qalyptastyrý qajetti shartqa aınalyp otyr. Keleshek qoǵamymyzdyń músheleri – jastardyń boıynda aqparattyq mádenıetti qalyptastyrý qoǵamnyń aldynda turǵan eń basty mindet.
Osy oraıda el Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń halyqqa joldaýyndaǵy oqý úrdisinde aqparattyq tehnologıalardy bilim berý salasyn jaqsartýda qoldanys aıasyn keńeıtý kerek degen sózin basshylyqqa ala otyryp, sabaqta jańa aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy paıdalanýǵa jappaı kóshýimiz kerek.
Aqparattyq tehnologıalardy sabaqta paıdalanýdyń negizgi maqsaty: Qazaqstan Respýblıkasynda birtutas bilimdik aqparattyq ortany qurý, jańa aqparattyq tehnologıany paıdalaný Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy aqparattyq keńistikti álemdik bilim berý keńistigimen sabaqtastyrý.
Aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardyń negizgi mindetteri:
1. Sabaqta aqparattyq tehnologıalar quraldaryn qoldaný;
2. Praktıkalyq sharalardy anyqtap, júzege asyrý;
3. Ǵylymı izdenýshilik jáne oqý-ádistemelik jumystar júrgizý.
Aqparattyq tehnologıalardyń qaǵıdalary:
- jeke tulǵanyń ıntellektýaldyq jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý;
- tehnologıalyq qural arqyly alynatyn bilimder men málimetterdiń túsiniktiligi;
- bilim men tárbıeniń birizdiligi;
- jalpy kompúterlik saýattylyq;
- oqytý men tárbıeleýdiń jyldamdyǵy.
Jańa aqparattyq tehnologıalyq quraldary oqytý quraly qyzmetin atqarady.
Jańa zaman aǵymyna saı bilim salasynda jańa aqparattyq tehnologıalardy qoldanýdyń mańyzy zor. Qazaqstan Respýblıkasynyń bilim berý júıesine 2015 jylǵa deıin damytý tujyrymdamasynda orta bilim berýdiń maqsaty – jyldam ózgerip otyratyn dúnıe jaǵdaıynda alynǵan tereń bilimniń, kásibı daǵdylardyń negizinde erkin baǵdarlaı bilýge, ózin-ózi damytýǵa jáne óz betinshe adamgershilik turǵysynan jaýapty sheshimder qabyldaýǵa qabiletti jeke tulǵany qalyptastyrý dep naqty kórsetilgen.
Búgingi kúni mekteptegi oqý pánderi ishindegi eń kúrdelisi ári qıyndyǵy mol dep sanalatyn pánderdiń biri – fızıka. Ol oqýshylardyń ıntellektik, logıkalyq oılaýyn jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytýǵa tolyǵymen yqpal jasaıdy.
Zaman talabyna saı bilim berý - bul oqýshylardy adamgershilik ıntellektýaldyq, mádenı damýdyń joǵary deńgeıi men bilimin qamtamasyz etýge baǵyttalǵan tárbıe berý men oqytýdyń úzdiksiz úrdisi desek, onyń tıimdiligi men sapasyn arttyrý muǵalimnen oqý prosesiniń ǵylymı teorıaǵa negizdelgen jáne oqýshynyń qabileti men beıimine negizdelgen oqytýdyń tańdamaly, belsendi, qarqyndy ádisterine kóshýdi talap etedi. Ondaǵy negizgi maqsat oqýshynyń barylyǵyn jáne árqaısysyn jaqsy oqytý bolyp tabylady.
Bilim berý júıesiniń negizgi bólshegi – oqýshy, oqýshylar toly synyp, mektep bolsa bilim sapasy osy baspaldaqtardyń árbir býynyna baılanysty bilim berý sapasyn jaqsartýdyń joldaryn anyqtaýǵa tyrysamyz.
Qazirgi zaman – fızıka ǵylymynyń óte jan-jaqty taraǵan kezeńi. Matematıkany oqytýdyń mazmunyn júzege asyrý úshin jańa bilim berý tehnologıalary aýadaı qajet. Qazirgi aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıanyń ozyq jetistikterin fızıka sabaǵynda qoldaný arqyly tanymdyq is-áreketterin uıymdastyra otyryp, oqýshylardyń quzyrettiligin damytýǵa bolady.
Jańa aqparattyq tehnologıa muǵalimniń júıeli jumys isteýine múmkindik beredi. Búgingi kúnde osy tehnologıany qoldanýda ınteraktıvti taqta erekshe oryn alady. Oqýshy ınteraktıvti taqtamen jańa materıaldardy arnaýly baǵdarlamamen múmkindiginshe paıdalana alady. Ondaǵy maqsat – oqýshynyń ózinshe oılaý qabiletin arttyrý jáne qazirgi zamanǵy ınteraktıvti taqtamen jumys isteýge úıretý. Matematıkany oqytýdaǵy negizgi talap – oqýshyǵa esepter shyǵara bilý joldary men tásilderin úıretý. Interaktıvti taqtamen sabaq bergen kezde muǵalim, shákirt jáne ınteraktıvti taqtamen qarym-qatynas júrgiziledi.
Matematıka sabaǵynda aqparattyq tehnologıany tıimdi paıdalaný bilim sapasynyń artýyna ákeledi, oqýshynyń logıkalyq oılaý qabiletterin damytyp, ınternet jelisinen sabaqqa qajetti derekterdi óz betimen izdeýine kompúterlik saýattylyqtaryna jol ashady.
Bilim – teńiz, onyń tereńine sıpatyn jetik biletin, syryn meńgergen, qupıasyn asha alatyndar ǵana boılaı almaq, mundaı adamdardy muǵalimder ǵana tárbıelep, daıyndaıdy. Muǵalim bilimdi oqýshy sanasyna sabaq arqyly jetkizedi. Al sabaq sapasyn arttyrý – barlyq muǵalimderdi tolǵandyratyn mańyzdy másele. Kúndelikti biryńǵaı ótetin sabaqtar oqýshylardy jalyqtyryp, bilimge yntasyn tómendeteri sózsiz. Sondyqtan sabaqty jandandyrýdyń ádis-tásilderin izdestirip, buǵan oqýshylardy tartyp, olardyń shyǵarmashylyqpen jumys isteýin uıymdastyrýdy aldyma mindet etip qoıdym.
Bilim týraly Zańnyń 41-babynda muǵalimniń mindetteri kórsetilgen normaǵa sáıkes oqytý nátıjesinde oqýshynyń alatyn bilimi memlekettik bilim standarty talaptarynan tómen bolmaýy kórsetilgen. Tájirıbe kórsetkendeı dástúrli oqytý ádisteri mundaı nátıjege qol jetkizýge kepildik bermeıdi. Sol sebepti qazirgi bilim júıelerinde jańa tehnologıalardy paıdalaný pedagogıkalyq praktıkanyń jańa bolashaǵyna negizgi baǵyt dep eseptelip otyr.
Fızıka sabaǵynda jańa aqparattyq tehnologıalardy qoldana otyryp óz betinshe jumys isteý faktory – esepterdi shyǵara bilý, shapshańdylyq, sheberlik daǵdylaryn uıymdastyra otyryp, sabaqtar ótkizýdi qolǵa aldym.
9 synypta ótkizilgen fızıka sabaǵynda teorıalyq bilimderin ınteraktıvti taqta arqyly bekitýdi usynamyn. Sabaqty bulaısha túrlendirý úshin oqýshynyń aldymen ınformatıka sabaǵynda alǵan múmkindikterin qoldana bilý daǵdylaryn qalyptastyrý jáne berilgen esepterdi ınteraktıvti taqtada jazyp saýatty oryndaı bilý kerek. Sabaqty úsh kezeńge bóldim. İ kezeńde oqýshylar óz betimen taqyrypty eske túsiredi, ony jańa sabaqpen baılanystyrady. İİ kezeńde ınteraktıvti taqta arqyly jańa aqparatpen tanysyp, taqyryp boıynsha jumys isteıdi. İİİ kezeńde oqýshylar óz úırengenderin saralap, oı eleginen ótkizedi. Kompúter arqyly bir jobaǵa salady.
Oqýshylar bilimin bekitý kezinde satylaı keshendi taldaý tehnologıasyn paıdalanýǵa bolady.
«Armansyz adam qanatsyz quspen teń» demekshi, meniń ustaz retinde de, elimizdiń ultjandy azamatshasy retinde de armanym elimizdiń árbir azamaty tereń bilimdi, ıntellektýaldy, zamanaýı tehnıkalardy erkin meńgere alatyn, árqaısysy elimizdiń damýyna óz úlesin qosa alatyn bolsa deımin. Ol úshin olarǵa bilim beretin ustazdar óz pánin jetik meńgergen, teorıa men praktıkany oqýshylar boıyna sińire alatyn shyǵarmashyl, izdenimpaz, eń bastysy eńbekqor bolýy qajet. Meniń oqýshylarymnyń arasynan osyndaı ustazdar shyqsa onda meniń eńbegimniń janǵany dep oılaımyn. Sondyqtan, óz shákirtterime bilimimdi odan ári jetildire otyryp berý, talantty da talapty oqýshylar oqytyp tárbıeleý - negizgi maqsatym.
Aqtóbe oblysy, Qandyaǵash qalalyq
№2 orta mektebiniń fızıka jáne ınformatıka páni muǵalimi
Sagynova Ibash Týrganbaevna.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N.Á.Nazarbaev «Ulttyń básekelestik qabileti birinshi kezekte onyń bilimdik deńgeıimen anyqtalatynyn» 2006 jyldyń 18 qańtaryndaǵy Parlament palatalarynyń birlesken otyrysyndaǵy «Qazaqstandy taıaýdaǵy on jyl ishinde álemdegi básekege qabiletti 50 eldiń qataryna qosý strategıasynda» basa nazar aýdaryp aıtty. Kez-kelgen memlekettiń rýhanı, áleýmettik-ekonomıkalyq dárejesi sonda ómir súretin halyqtyń bilim deńgeıine baılanysty.
Qazaqstan Respýblıkasynyń bilim berýdi 2010 jylǵa deıin damytýdyń Memlekettik baǵdarlamasynda aqparattyq tehnologıalardy bilim berý júıesine jedeldetip damytýǵa qoldaný negizgi mindetterdiń biri retinde anyqtalady. Qazirgi zaman talabyna saı adamdardyń málimet almasýy, qarym-qatynasyna aqparattyq tehnologıalardyń keńinen qoldanysqa enip jyldam damyp kele jatqan kezinde aqparattyq qoǵamdyq qalyptastyrý qajetti shartqa aınalyp otyr. Keleshek qoǵamymyzdyń músheleri – jastardyń boıynda aqparattyq mádenıetti qalyptastyrý qoǵamnyń aldynda turǵan eń basty mindet.
Osy oraıda el Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń halyqqa joldaýyndaǵy oqý úrdisinde aqparattyq tehnologıalardy bilim berý salasyn jaqsartýda qoldanys aıasyn keńeıtý kerek degen sózin basshylyqqa ala otyryp, sabaqta jańa aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy paıdalanýǵa jappaı kóshýimiz kerek.
Aqparattyq tehnologıalardy sabaqta paıdalanýdyń negizgi maqsaty: Qazaqstan Respýblıkasynda birtutas bilimdik aqparattyq ortany qurý, jańa aqparattyq tehnologıany paıdalaný Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy aqparattyq keńistikti álemdik bilim berý keńistigimen sabaqtastyrý.
Aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardyń negizgi mindetteri:
1. Sabaqta aqparattyq tehnologıalar quraldaryn qoldaný;
2. Praktıkalyq sharalardy anyqtap, júzege asyrý;
3. Ǵylymı izdenýshilik jáne oqý-ádistemelik jumystar júrgizý.
Aqparattyq tehnologıalardyń qaǵıdalary:
- jeke tulǵanyń ıntellektýaldyq jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý;
- tehnologıalyq qural arqyly alynatyn bilimder men málimetterdiń túsiniktiligi;
- bilim men tárbıeniń birizdiligi;
- jalpy kompúterlik saýattylyq;
- oqytý men tárbıeleýdiń jyldamdyǵy.
Jańa aqparattyq tehnologıalyq quraldary oqytý quraly qyzmetin atqarady.
Jańa zaman aǵymyna saı bilim salasynda jańa aqparattyq tehnologıalardy qoldanýdyń mańyzy zor. Qazaqstan Respýblıkasynyń bilim berý júıesine 2015 jylǵa deıin damytý tujyrymdamasynda orta bilim berýdiń maqsaty – jyldam ózgerip otyratyn dúnıe jaǵdaıynda alynǵan tereń bilimniń, kásibı daǵdylardyń negizinde erkin baǵdarlaı bilýge, ózin-ózi damytýǵa jáne óz betinshe adamgershilik turǵysynan jaýapty sheshimder qabyldaýǵa qabiletti jeke tulǵany qalyptastyrý dep naqty kórsetilgen.
Búgingi kúni mekteptegi oqý pánderi ishindegi eń kúrdelisi ári qıyndyǵy mol dep sanalatyn pánderdiń biri – fızıka. Ol oqýshylardyń ıntellektik, logıkalyq oılaýyn jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytýǵa tolyǵymen yqpal jasaıdy.
Zaman talabyna saı bilim berý - bul oqýshylardy adamgershilik ıntellektýaldyq, mádenı damýdyń joǵary deńgeıi men bilimin qamtamasyz etýge baǵyttalǵan tárbıe berý men oqytýdyń úzdiksiz úrdisi desek, onyń tıimdiligi men sapasyn arttyrý muǵalimnen oqý prosesiniń ǵylymı teorıaǵa negizdelgen jáne oqýshynyń qabileti men beıimine negizdelgen oqytýdyń tańdamaly, belsendi, qarqyndy ádisterine kóshýdi talap etedi. Ondaǵy negizgi maqsat oqýshynyń barylyǵyn jáne árqaısysyn jaqsy oqytý bolyp tabylady.
Bilim berý júıesiniń negizgi bólshegi – oqýshy, oqýshylar toly synyp, mektep bolsa bilim sapasy osy baspaldaqtardyń árbir býynyna baılanysty bilim berý sapasyn jaqsartýdyń joldaryn anyqtaýǵa tyrysamyz.
Qazirgi zaman – fızıka ǵylymynyń óte jan-jaqty taraǵan kezeńi. Matematıkany oqytýdyń mazmunyn júzege asyrý úshin jańa bilim berý tehnologıalary aýadaı qajet. Qazirgi aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıanyń ozyq jetistikterin fızıka sabaǵynda qoldaný arqyly tanymdyq is-áreketterin uıymdastyra otyryp, oqýshylardyń quzyrettiligin damytýǵa bolady.
Jańa aqparattyq tehnologıa muǵalimniń júıeli jumys isteýine múmkindik beredi. Búgingi kúnde osy tehnologıany qoldanýda ınteraktıvti taqta erekshe oryn alady. Oqýshy ınteraktıvti taqtamen jańa materıaldardy arnaýly baǵdarlamamen múmkindiginshe paıdalana alady. Ondaǵy maqsat – oqýshynyń ózinshe oılaý qabiletin arttyrý jáne qazirgi zamanǵy ınteraktıvti taqtamen jumys isteýge úıretý. Matematıkany oqytýdaǵy negizgi talap – oqýshyǵa esepter shyǵara bilý joldary men tásilderin úıretý. Interaktıvti taqtamen sabaq bergen kezde muǵalim, shákirt jáne ınteraktıvti taqtamen qarym-qatynas júrgiziledi.
Matematıka sabaǵynda aqparattyq tehnologıany tıimdi paıdalaný bilim sapasynyń artýyna ákeledi, oqýshynyń logıkalyq oılaý qabiletterin damytyp, ınternet jelisinen sabaqqa qajetti derekterdi óz betimen izdeýine kompúterlik saýattylyqtaryna jol ashady.
Bilim – teńiz, onyń tereńine sıpatyn jetik biletin, syryn meńgergen, qupıasyn asha alatyndar ǵana boılaı almaq, mundaı adamdardy muǵalimder ǵana tárbıelep, daıyndaıdy. Muǵalim bilimdi oqýshy sanasyna sabaq arqyly jetkizedi. Al sabaq sapasyn arttyrý – barlyq muǵalimderdi tolǵandyratyn mańyzdy másele. Kúndelikti biryńǵaı ótetin sabaqtar oqýshylardy jalyqtyryp, bilimge yntasyn tómendeteri sózsiz. Sondyqtan sabaqty jandandyrýdyń ádis-tásilderin izdestirip, buǵan oqýshylardy tartyp, olardyń shyǵarmashylyqpen jumys isteýin uıymdastyrýdy aldyma mindet etip qoıdym.
Bilim týraly Zańnyń 41-babynda muǵalimniń mindetteri kórsetilgen normaǵa sáıkes oqytý nátıjesinde oqýshynyń alatyn bilimi memlekettik bilim standarty talaptarynan tómen bolmaýy kórsetilgen. Tájirıbe kórsetkendeı dástúrli oqytý ádisteri mundaı nátıjege qol jetkizýge kepildik bermeıdi. Sol sebepti qazirgi bilim júıelerinde jańa tehnologıalardy paıdalaný pedagogıkalyq praktıkanyń jańa bolashaǵyna negizgi baǵyt dep eseptelip otyr.
Fızıka sabaǵynda jańa aqparattyq tehnologıalardy qoldana otyryp óz betinshe jumys isteý faktory – esepterdi shyǵara bilý, shapshańdylyq, sheberlik daǵdylaryn uıymdastyra otyryp, sabaqtar ótkizýdi qolǵa aldym.
9 synypta ótkizilgen fızıka sabaǵynda teorıalyq bilimderin ınteraktıvti taqta arqyly bekitýdi usynamyn. Sabaqty bulaısha túrlendirý úshin oqýshynyń aldymen ınformatıka sabaǵynda alǵan múmkindikterin qoldana bilý daǵdylaryn qalyptastyrý jáne berilgen esepterdi ınteraktıvti taqtada jazyp saýatty oryndaı bilý kerek. Sabaqty úsh kezeńge bóldim. İ kezeńde oqýshylar óz betimen taqyrypty eske túsiredi, ony jańa sabaqpen baılanystyrady. İİ kezeńde ınteraktıvti taqta arqyly jańa aqparatpen tanysyp, taqyryp boıynsha jumys isteıdi. İİİ kezeńde oqýshylar óz úırengenderin saralap, oı eleginen ótkizedi. Kompúter arqyly bir jobaǵa salady.
Oqýshylar bilimin bekitý kezinde satylaı keshendi taldaý tehnologıasyn paıdalanýǵa bolady.
«Armansyz adam qanatsyz quspen teń» demekshi, meniń ustaz retinde de, elimizdiń ultjandy azamatshasy retinde de armanym elimizdiń árbir azamaty tereń bilimdi, ıntellektýaldy, zamanaýı tehnıkalardy erkin meńgere alatyn, árqaısysy elimizdiń damýyna óz úlesin qosa alatyn bolsa deımin. Ol úshin olarǵa bilim beretin ustazdar óz pánin jetik meńgergen, teorıa men praktıkany oqýshylar boıyna sińire alatyn shyǵarmashyl, izdenimpaz, eń bastysy eńbekqor bolýy qajet. Meniń oqýshylarymnyń arasynan osyndaı ustazdar shyqsa onda meniń eńbegimniń janǵany dep oılaımyn. Sondyqtan, óz shákirtterime bilimimdi odan ári jetildire otyryp berý, talantty da talapty oqýshylar oqytyp tárbıeleý - negizgi maqsatym.
You Might Also Like
-
Qyzylorda oblysy,Qazaly aýdany, Áıteke bı kenti, №7 "Baldyrǵan" balabaqshasyKýshıkbaeva Gúlbaný
