InfoHub Logo

Dúnıetaný 2 - synyp
Taqyryby: Janýarlar qysta qalaı jylynady?
Maqsaty: a) Bilimdilik: Janýarlardyń qysqy tabıǵat ózgerisine beıimdelýi jaıly túsinik berý;
á) Tárbıelik: Oqýshylardy tabıǵatty qorǵaýǵa, qysta janýarlarǵa qamqorlyq jasaýǵa tárbıeleý.
b) Damytýshylyq: Oqýshylarǵa janýarlardyń qysta qalaı jylynatyny jaıly maǵlumat bere otyryp, dúnıetanymyn, tanymdyq qabiletterin damytý;
Sabaqtyń tıpi: jańa materıaldy meńgertý
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, túsindirý, test
Sabaqtyń kórnekiligi: oqýlyq, janýarlardyń sýretteri, ınteraktıvti taqta
Pánaralyq baılanys: ana tili, beıneleý óneri, eńbekke baýlý

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
A) Oqýshylardy túgeldeý.
Á) Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý.
B) Oqýshylardyń oqý quraldaryn tekserý.

İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý:
Jylý – janýarlar tirshiligine qajetti jaǵdaı. Taqyrypty oqytý.
Test
1. Japalaq jemin qashan aýlaıdy?
a) kúndiz
á) túnde
b) túste
2. Soqyr tyshqan jemin qalaı taýyp jeıdi?
a) tumsyǵyndaǵy maıda sezimtal qylshyqtarymen
á) kózimen
b) aıaǵymen
3. Janýarlar tirshiligine ne qajet?
A) aýa, sý, jaryq, jylý, qorek
á) úı
b) temir
4. Topyraqta aýa bola ma?
A) bolady
á) bolmaıdy
b) múldem bolmaıdy
5. Janýarlarǵa jaryq kerek pe?
A) ıa
á) joq
b) kerek emes

İİİ. Ótkendi pysyqtaý.
Kim zerek?(oıyn)
1. Aýanyń negizgi qasıetin ata?
2. Aınaladaǵy dúnıede neshe tus bar?
3. Topyraq degenimiz ne?
4. Kúzde japyraqtar nege sarǵaıady?
5. Tuqym neshege bólinedi?
6. Jyldyń neshe mezgili bar?
7. Janýarlar neshe topqa bólinedi?

V. Jańa sabaq.
A/ Qys túsisimen kóp janýarlar ózderiniń inderine tyǵylady. Óziń aýyl mańyn aralaǵanda, keıbir inderdi kórgen shyǵarsyń. Bul inder tyshqan, sýyr, borsyq sıaqty janýarlardyń baspanasy. Aıýdyń apany, borsyqtyń ini, t. b. bolatynyn bilseń. Aýa raıy salqyn sýyq kezderde olar soǵan kirip jylynyp jatady. Qoıan túlki, tıin, qasqyrdyń qysqa qaraı juqa júni túsip, ornyna qalyń jún ósedi. Qysta aıýdyń apany, borsyqtyń ini jylýdy saqtap turady.
Bul qyzyq!

Jorǵalaýshylar men qosmekendiler, býnaqdeneliler sıaqty janýarlar da jylýsyz tirshilik ete almaıdy. Kúzgi sýyq túsken soń aq olar esh nársege shamasy kelmeı, qımylsyz qatyp qalady. Kún jylynǵanda olar qaıta tiriledi.
Shubar tyshqan, sýyr, sarshunaq ta qystap, qysqy uıqyǵa jatady. Kirpi tipti jyldyń jartysyn uıqymen ótkizedi.
Aıý da qysqy uıqyǵa tońǵandyqtan emes, jeıtin qoregi taýsylǵannan soń jatady. Sol sıaqty jyl qustary da jyly jaqqa azyq jetkiliksiz bolǵandyqtan ushyp ketedi.
Shubartyshqan, sýyr, sarshunaq ta qysta uıqyǵa jatady.
á/ taqyrypty oqý: ishteı oqý, tizbekteı oqý, jeke - jeke oqý
Dáptermen jumys. Janýarlar - uıa, in, apan - mamyq, jún

Vİ. Jańa sabaqty meńgergenin tekserý.
Sergitý sáti....
Sýret boıynsha jumys; janýarlardy taný jáne olar jaıynda áńgimeleý.
Janýarlardy óz uıalaryna qondyr: (oıyn) tıin, aıý, bulan, túlki, sýyr, qoıan, borsyq, alaman, kamshat.
1) qysqa azyq daıyndaıtyn ańdar:
2) qysqy uıqyǵa jatatyn ańdar:
3) qysta azyǵyn tabıǵattan izdeıtin ańdar:

Vİİ. Jańa sabaqty bekitý.
Kim zerek?(oıyn)
1. Tıin, toqyldaq uıasyn qaıda salady?
2. Qandaı ańdardyń qysqa qaraı juqa júni túsip, ornyna qalyń jún shyǵady?
3. Qandaı janýarlar esh nársege shamasy kelmeı qatyp qalady?
4. Jyldyń jartysyn uıqymen ótkizetin janýardy ata.
5. Qysta uıqyǵa jatatyn ańdardy ata.
6. Janýarlar tirshiligine ne qajet?

Vİİİ. Úıge tapsyrma: Janýarlar qysta qalaı jylynady?(Esse)
İH. Baǵalaý.