InfoHub Logo

Ońtústik Qazaqstan oblysy
Arys aýdany
M. Shahanov atyndaǵy jalpy orta mektebi
Qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi Polatova Aınur Múslimbekqyzy

Sabaqtyń taqyryby: Jattyǵýmen jumys
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: oqýshylardyń daýysty dybystardan alǵan bilimderin qorytý.
2. Tárbıelik: oqýshylardy adamgershilikke, izgilikke tárbıeleý.
3. Damytýshylyq: oqýshylardyń keshendi taldaý jasaý daǵdylaryn damytý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Sabaqtyń tıpi: qaıtalaý
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń ádis-tásili: suraq-jaýap, taldaý,
Sabaqtyń kórnekiligi: deńgeılik tapsyrmalar.
Pánaralyq baılanys: qazaq ádebıeti

Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylarmen sálemdesý
2. Oqýshylardyń sabaqqa qatysyn tekserý
3. Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdarý
II. Deńgeılik tapsyrmalarmen jumys
17. Daýysty dybystar

1-nusqa
İ deńgeı
1. Daýysty dybystar qalaı jasalady?
2. Daýysty dybystardy jazyp shyq
3. Mátindegi daýysty dybystardyń astyn syz.
Uzaq joldy qysqartý úshin, aıdalada jortqan Aqan Móńkege neshe túrli qyzyqty ertegi, dastandar aıtyp, ara-tura án salyp, kishipeıil aqyn balamen teń qurbysyndaı syr shertken. Aqtoqty, Urqıa, Jamaldardyń qaıǵysyn aıtyp, ara-tura kúrsinip, japannyń sary dalasynda uzaq muńdy kúıge túsken.
(S. Júnisov)

İİ deńgeı
1. Mátindegi jýan daýystylardyń astyn bir, jińishke daýystylardyń astyn eki syzyqpen syzyp shyq.
Aǵaıdyń bıyl otyz jeti músheline tolyp, kemeline kelgen kezi. Altyn zerli aıyr qalpaq pen eki óńirine, jaǵa-jeńine zer tutqan jibek shapan tal boıyna qup jarasyp, taq ústinde aıbyndap otyr.
(Q. Jumadilov)
2. Maqal-mátelder jazyp, maǵynasyn túsindir jáne ashyq pen qysań daýystylardy jazyp shyq.
3. Mátinde ne týraly aıtylǵan? Mátinge óz oıyńdy jalǵastyryp jaz.
Týǵan jerdiń qadirin týǵaly túzge shyqpaǵan kisi qaıdan bilsin?
Týǵan jerdiń qadirin alys jerge uzatqan, uzatqanyna álde talaı jyl ótken qyz bilmese, kim bilsin?

İİİ deńgeı
1. Eki shýmaq óleń jazyp, ishindegi erindik daýystylardyń astyn bir, ezýlik daýystylardyń astyn eki syz.
2. Daýysty dybystarǵa jumbaq shyǵar.
Úlgi: kókte bar,
Jerde joq.
Kózde bar
Qolda joq (Ó)
3. «Jeti jarǵy» erejesi týraly ne bilesińder.

2-nusqa
İ deńgeı
1. Daýysty dybystar degen ne?
2. Jýan jáne jińishke daýystylardy jaz.
3. Mátindegi sózderdi jaqtyń qatysyna qaraı jáne erinniń, ezýdiń qatysyna qaraı toptap jaz.
İsińizge, eńbegińizge, oqýyńyzǵa naǵyz adamgershilikpen kirisseń, sóz joq jeńiske jetesizder. Sizdiń mine - qasıetińizde adamgershilik birinshi bolyp oryn alsa, shynshyl, batyl, tıanaqty, jigerli jáne kishipeıil adam bolǵan bolar edińiz.
(Q. Sátbaev)

İİ deńgeı
1. Ashyq, qysań, ezýlik, erindik, daýystylardy jazyp shyq.
2. (Ý) dybysynyń ereksheligin aıt jáne mysal keltir.
3. Myna adamdar qaı shyǵarmanyń keıipkerleri? Osy shyǵarma týraly bilgenińdi jaz.
Uljan...
Zere...
Barlas...
Baıkókshe...

İİİ deńgeı
1. Daýysty dybystardyń basty ereksheligin túsindir jáne mysalmen dálelde.
2. Til týraly aıtylǵan ulaǵatty oılardy jaz jáne osy sózderdegi dybystardy daýysty dybystyń túrlerine qaraı toptap jaz.
Úlgi: Til joq jerde ult joq (Sh. Aıtmatov)
jýan –o,u
jińishke – i, e
ashyq – o, e
qysań –i, u
ezýlik – i, e
erindik – u, o.

V. Úıge tapsyrma berý:
Óleńniń avtory kim? « Otyrardyń kúıreýi» degen taqyrypta áńgime jaz.
Alty aı boıy erlik saltqa oryn bergen Otyrar,
Alty aı boıy alapatta jeńilmegen Otyrar
Alty-aq kúnde jermen-jeksen qırady.
Aqyl-oıyn jalyndatqan,
Óner, ǵylym shamyn jaqqan
Uly qala Azıanyń mańdaıyna syımady.
V İ. Oqýshylardyń jaýaptaryn baǵalaý.
Úİİ. Úıge tapsyrma: Fonetıkadan ótkendi qaıtalaý.