Jeńis kúnine arnalǵan tilekter
Týǵan eldiń táýelsizdigi men bostandyǵy úshin janyn qıǵan bozdaqtarymyzdy máńgi este saqtaımyz! Otan úshin otqa túsip, qan maıdannan aman oralǵan qandastarymyzdyń aldynda bas ıemiz! Qurmetti Uly Otan soǵysynyń qatysýshylary men tyl eńbekkerleri! Aýyr kúnderdegi adal eńbekterińiz ben belsendi azamattyq ustanymdaryńyz úshin bas ıip alǵys bildiremiz! Sizderge myqty densaýlyq, baqyt, uzaq ǵumyr tilemiz!
***** ***** ***** ***** ****** ******
Ardaqty ardagerler: aqsaqaldar, analar!
Sizderdi Uly Otan Soǵysyndaǵy Jeńistiń ... jyldyq mereıtoıymen shyn júrekten quttyqtaımyn. Jeńis kúni – tarıh tórinen oryn alatyn uly mereke.
Sizderdiń erlikterińizdiń arqasynda biz búgin beıbit ómir, baqytty turmys keshýdemiz. Men Sizderge urpaqtaryńyz atynan sheksiz alǵys bildiremin.
Bárińizge baqyt pen qýanysh, densaýlyq tileımin!
***** ***** ***** ***** ****** ******
Uly jeńis kúni qutty bolsyn!
Tarıhymyzda qalǵan bul surapyl soǵystyń keselinen ótken ata-apalarymyz aman bolsyn! Keleshek elimizdiń darhan dalasy keń, aspany ashyq bolsyn! Judyryqtaı jumylǵan, bilekteı birikken keńpeıil Qazaq eli jasasyn.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Adamzat tarıhyndaǵy eń aýyr qantógis soǵys aıaqtalǵanyna .... jyl ótipti. Zaryqtyryp jetken Jeńis kúniniń qadiri bárimiz úshin tym qymbat. Surapyl soǵys adamzattyń júregine óshpes jara saldy. Aýylda qalǵan kempir-shal, bala-shaǵa zýyldaǵan oq pen lapyldaǵan ot-jalynnyń arasynda júrgen baýyryna, ákesine, aǵasyna sep bolsyn dep, bar kúsh qaıratyn jumsady. Tyldaǵy árbir kún soǵysqa teń edi. Ardager kórgen zulmatty sen kórgen joqsyń zamandas, sol úshin ony qurmette!
***** ***** ***** ***** ****** ******
Búgingi mamyrajaı tynysh ómir atalarymyz qalyptastyrǵan berik birlik nátıjesinde keldi. Áýede ushqysh, jerde tankıst, teńizde – teńizshi, okopta ásker, blındajda baılanysshy jáne tylda eńbekker – bári de Uly Jeńis úshin qaranıet aram pıǵyldy fashıs oǵyna óz keýdesin tosty. «Otan» atty ystyq uǵym, tátti sóz qarsy kelgen dushpanǵa qaımyqpaı qaraýǵa jiger berdi. Er jigittiń qul bolmaı, arý qyzdyń kúń atanbaı, halyqtyń birlikte ómir súrýi naq solardyń arqasynda!
***** ***** ***** ***** ****** ******
Búgingi merekeniń elimizdiń ómirinde alatyn orny ózgeshe. Osydan .... jyl buryn búkil álemge qaıǵy men qýanysh jasyn qosa jutqyzǵan erekshe kún edi bul. İzgi nıetpen adamzat balasy merekeleıtin osy kúnniń týýyna elimizdiń aıtýly úles qosqanyn biz árqashanda maqtan tutamyz.
Uly Jeńisti jaqyndatýǵa abzal arystandarymyzdyń maıdan dalasynda, otandastarymyzdyń tylda qosqan eńbegi ólsheýsiz. Aǵalardyń ardaqty isin búgingi kúni keıingi urpaq laıyqty tabystarmen jalǵastyryp keledi.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Ýaqyt ótken saıyn keshegi kúndeı kúrkirep ótken surapyl soǵystyń dúrbeleń oqıǵalary da arasyn aýlaq salyp, alystap barady. Biraq qanshalyqty alystaǵanmen ol kóńilden ketip, júrekterden óshpek emes. Óıtkeni ol soǵys qanshama urpaqty qaıǵy-qasiretke dýshar etip, ómirin óksitip ketti. Sol soǵysty maıdannyń aldyńǵy shebinde júrip basynan ótkergender de, solardyń tileýin tilep, tyldaǵy bar aýyrtpalyqty ıyǵymen kótergen ardagerler de, soǵysta ata-anasynan aıyrylyp, jetimdik taýqymetin tartyp óskender de búginde aramyzda júr.
Sondyqtan da jyl saıyn mamyr aıynyń 9 juldyzynda sol surapyl soǵystaǵy Jeńis kúni aıryqsha atap ótiledi. Jáne ol jalpyǵa birdeı halyqtyq mereke bolǵanymen, bul kúni ásirese, keshegi soǵysta Jeńis úshin qoldaryna qarý alyp, maıdannyń aldyńǵy shebinde qanquıly jaýmen shaıqasqa túsken soǵys ardagerlerine kórsetiler qurmet aıryqsha.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Sizderdiń bizdiń Otanymyzdyń bostandyǵy men táýelsizdigi úshin shaıqastardaǵy teńdessiz erlikterińiz ben tabandylyqtaryńyz ǵasyrlar boıy jasaı beredi. Óıtkeni Sizder keıingi urpaqtyń jarqyn bolashaǵyn qorǵap qalý arqyly ózderińizdiń azamattyq jáne patrıottyq paryzdaryńyzdy abyroımen oryndap shyqtyńyzdar.Sizderdiń qaıyspas qaısarlyqtaryńyz ben Otanǵa shynaıy berilgendikterińiz qazaqstandyqtardyń jas urpaqtary úshin ónegesi mol tamasha úlgi.
Búgingideı aıtýly mereke kúni ózderińizge zor densaýlyq, jarasty kóńil-kúı, baıandy baqyt, otbasylaryńyzǵa bereke-birlik tileımiz!
***** ***** ***** ***** ****** ******
Jer-dúnıeni dir silkintken soǵys órtiniń sóngenine bıyl ... jyl tolyp otyr. Elimizge zor aýyrtpalyqtar ákelgen Uly Otan soǵysynyń zardaby tımegen shańyraq joq dese de bolady.
Bul soǵystaǵy jeńiste qazaq halqy talaı bozdaqtarynan aıyryldy. Ákelerimiz ben aǵalarymyz qan maıdanda tolarsaqtan saz keship, jankeshti qaharmandylyǵymen basqa ulttar aldynda ózderiniń erligin kórsete bildi.
Soǵystyń alǵashqy sátterinen-aq, qazaqstandyq jaýyngerler Bógenbaı men Qabanbaıdyń, Naýryzbaı men Raıymbektiń, Mahambet pen Isataıdyń urpaqtaryna laıyq urys saldy. Ajalda qasqaıyp qarsy turǵan qaharmandardy basqalar eriksiz moıyndaýǵa májbúr boldy. Baýyrjan men Tólegen, Núrken men Talǵat, Raqymjan men Qasym, shyǵystyń qos juldyzdary Álıa men Mánshúk syndy erler halqynyń batyr ekendigin dáleldedi.
Soǵys zardaby týraly sóz etsek, órimdeı on segiz ben qylshyldaǵan qyryqtyń arasyndaǵy azamattardyń Otan úshin arpalysqany túskeni eske túskende, janyńdy qoıarǵa jer taba almaısyń. Úıli-barandy bolyp, bala súıetin shaqtarynda armanda ketken bozdaqtar kóp bolǵandyǵy ókinishti-aq.
Jyl ótken saıyn soǵys ardagerleriniń sany azaıǵanmen olardyń jasaǵan erligi búgingi urpaq sanasynda máńgi qalmaq.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Jeńis! Osynaý jalǵyz aýyz sózde qanshama tereń maǵyna jatyr. Kez kelgen istiń, qandaı kúrestiń de basty maqsaty jeńiske jetý bolǵanymen, keshegi Uly Otan soǵysyndaǵy úlken Jeńistiń orny aıryqsha bólek. Oǵan jetý úshin qanshama halyq jan alyp, jan berisken shaıqastarǵa toly uzaq ta aýyr joldan ótip keldi. Zaryqtyryp, saǵyntyp jetken ol Jeńisti jaqyndata túsýge maıdannyń aldyńǵy shebinde ot pen oqtyń ortasynda bolǵan maıdangerlermen birge tyl eńbekkerleri de, maıdan dalasynan shalǵaıdaǵy qarttar men áıelder de, býyny bekip, buǵanasy qatpaǵan balalar da úles qosqan. Ol sonysymen de qasterli, qasıetti sanalady. Bıyl mine, sol Jeńis kúni elimizde alpys altynshy ret atap ótilgeli otyr.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Jer álemdi silkintken soǵys órtiniń jeńispen tunshyqtyrylǵanyna da mine, ... jyl boldy. Elimizge orasan zor aýyrtpalyqtar ákelgen Uly Otan soǵysynyń ot sharpýy tımegen shańyraq joq shyǵar. Bul soǵystaǵy jeńis qazaq halqy úshin tórt júz myńǵa jýyq qurbandyqqa tústi. Ol soǵysta qazaqstandyq maıdangerler jankeshti qaharmandyqtarymen basqa evropalyq ulttardyń aldynda ózderiniń eshkimnen kem emes, qandaı iste de, kimmen bolsa da terezesi teń ekenin dáleldep shyqty.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Surapyl soǵystyń qıamet-qaıym aýyrtpalyqtary oq pen ottyń ortasynda júrgen maıdangerlerdiń ǵana emes, alys tyldaǵy barsha halyqtyń qabyrǵasyna batqan sol jyldar sanadan áli umytylǵan joq. Elde qalǵan qarttar men áıelder de, tipti býyny qatyp, buǵanasy bekimegen jas balalar da kóp beınet kórdi. Eńiregen etegi jasqa tolǵan eldi, ásirese oıyn balalarynyń naǵyz bula ósetin shaǵynda bárinen jurdaı bolyp, jumysqa jegildi.
El tilegi aqtaldy, aq túıeniń qaryny jarylǵan kúnde jetti.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Bul mereke ár kezde de batyldyq pen erliktiń, qaharmandyqtyń sımvoly, Otanǵa degen súıispenshilik pen adaldyqtyń ólshemi, al Sizderdiń ózderińiz, qurmetti ardagerler, bolashaq urpaqtar úshin, egemen elimizdiń táýelsizdigin qoǵaýshylardyń bári úshin jarqyn úlgi bolyp qala beresizder.
Sizderdiń qan maıdannyń aldyńǵy shebindegi erlikterińizdiń, tyldaǵy eren eńbekterińizdiń arqasynda qazaqstandyqtardyń búgingi urpaǵy kelisimmen beıbit ómir súrýde.
Sizderdiń eren erlikterińiz, qajyrly eńbekterińiz ben tabandylyqtaryńyz úshin, qurmetti ardagerler, Sizderdiń aldaryńyzda bas ıemiz.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Jeńis kúni bárimiz úshin aıryqsha qymbat, qasıetti mereke. Bul tek, sol soǵysta jeńiske jetkenimizdi atap ótetin kún ǵana emes. Ol – sol soǵysta Jeńisti jaqyndatý úshin jan aıamaı shaıqasyp, qan maıdannan oralmaı, elimizdiń berik qorǵanyndaı bolyp qalǵan arystarymyzdy eske alatyn kún.
***** ***** ***** ***** ****** ******
9 Mamyr – Uly Jeńis kúni dep toılasaq ta, onyń salmaǵynyń aýyr bolǵanyn búgingi urpaq eshqashan da umytpaýy tıis. Omyraýlarynda jarqyraǵan orden-medaldaryn taǵyp anadaıdan kózge ottaı basylatyn ardager aǵalarymyz bul kúndi asyǵa kútedi. Bul kún – Jeńis kúni bolýymen qatar soǵystan oralmaǵan úzeńgiles qatarlaryn eske alyp, janarlarynan tamǵan jas tamshylary ótken kúnnen belgi berip turǵandaı. Júzderińdi muń shalmasyn, kóńilderińe kirbiń túspesin, qatarlaryń azaımasyn, ardager aǵalar!
***** ***** ***** ***** ****** ******
El basyna kún týǵan keshegi soǵys kezinde er-azamattar qoldaryna qarý alyp, el qorǵaýǵa attanǵan. Talaı qandy qyrǵyndy bastarynan keshirip, jeńisti jaqyndatqan maıdanger batyr atalarymyz.
«Eldiń kórki erimen, Otan kórki jerimen» degendeı, el basyna qater tóngen jyldary keýdedegi shybyn jany shyqqansha jaýmen jaǵa jyrtysqan batyr atalarymyz az emes. Olar eń aldymen ulty úshin, halyq úshin janyn qurban etken jandar. Jyl ótken saıyn qatary azaıyp bara jatqan maıdanger atalarymyzdyń esimderi umytylmaı, keler urpaqtyń esimderi umytylmaı, keler urpaqtyń esinde jattalyp qalýy kerek.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Sen qurmette ony,
Túsindiń be, qaraǵym,
Ol aqshaǵa satqan joq,
Tizeden kesip aıaǵyn,
Keshe elge qater tóngende,
Ol jaýǵa qarsy shapty,
Jalmamaq bolǵan bizderdi
Ór keýdesimen japty....
***** ***** ***** ***** ****** ******
Jastyq shaqtyń jalyndaǵan shaǵyn tolarsaqtan saz keshe júrip, Otan degen uly sezim úshin keýdelerin oqqa tósep, Jeńis kúnin jaqyndatýǵa jumsaǵan Uly Otan soǵysynyń jaýyngerleri úshin mamyrdyń 9-y ólip-tirilgen kúnmen birdeı. Qanshama bozdaq buǵan jete almaı, qyrshynynan qıyldy. Jetkenderiniń aldy búgin toqsannan asqan, sońy seksenniń seńgirine shyqqan aq jaýlyqty ájeler men atalar.
Jas urpaq sizderdiń aldaryńyzda boryshty. Olar sizder qasyq qandaryńyz qalǵansha kúresip, jaýdan aman-esen qalǵan beıbitshilik qunynyń baǵa jetkizgisiz qymbat ekendigin bilip, onyń ómir boıy aıalap ótedi.
***** ***** ***** ***** ****** ******
Jeńisten soń qanshama arman men úmit urys dalasynda jer baýyrlap qaldy. Ár jeńisten soń ananyń kózinen aqqan gaýhar tamshy omyraýda qaq bolyp qatty. Jeńis osylaı kelgendigi, qyrmanǵa sýyrylǵan ár dán atalardyń jaýǵa qarsy kezengen qarýyna oq bolyp engeni, bári de qymbat. Keıingi urpaqqa qolmen nusqap, «áne, Otan úshin ot keshken atalar, soǵan uqsap baq!» dep aıta alatyn kezeńdemiz. Sol úshin de baqyttymyz!