Jer qurylysynyń jalpy sıpaty
Páni: Jaratylystaný
Taqyryby: Jer qurylysynyń jalpy sıpaty
Sabaqtyń maqsattary men mindetteri:
Maqsaty: Kartadan materıkterdi, muhıttardy, teńizderdi, kórsete bilý jáne sıpattaı alý. Taqyryptaǵy ózekti másele jerdiń árbir qabyǵy ózine tán zattardan turatyndyǵy. Olardyń únemi qozǵalysta bolýy, ondaǵy bolatyn qubylystardyń ereksheligi týraly uǵym qalyptastyrý.
Bilimdiligi: Oqýshylarǵa «Pangeıa», «Pantalassa», «Gondvana», «Lavrazıa» uǵymdary týraly maǵlumat berý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń logıkalyq oılaý qabiletin, shapshańdylyǵyn, oqýshylardyń geografıalyq oı-órisin damytý. Jalpy oqý iskerlikterin úırený, jalpy tabıǵat týraly oqýshylardyń kózqarastaryn damytý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn damytý, geografıalyq oılaýyn qalyptastyrý.
Tárbıeliligi: Oqýshylardy qorshaǵan ortany qorǵaýǵa baýlý, dúnıetanymdyq kózqaras qalyptastyrý, óz betimen oqyp-úırenýge tárbıeleý.
Qural-jabdyqtar, kórneki quraldar: ınteraktıvti taqta, posterler, Dúnıejúziniń fızıkalyq kartasy, globýs.
Sabaq túri: Aralas sabaq.
Ádis-tásilder: STO, baıandaý, suraq-jaýap, daryndy jáne talantty oqýshylarmen jumys, geografıalyq dıktant, sabaqta AKT-ny paıdalaný, semantıkalyq karta.
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý sáti: (sálemdesý, synyp tazalyǵyn jáne oqýshylardyń sabaqqa qatysyn, daıyndyǵyn tekserý.
İİ. Úıge berilgen tapsyrma. §13 Aı-Jerdiń serigi
Aspan deneleriniń arasyndaǵy Jerge eń jaqyny ne?
Jer men Aıdyń ara qashyqtyǵy neshe?
Aıdyń dıametri Jerden neshe esedeı az?
Aı Jerdi qansha táýlikte aınalyp ótedi?
Kún júıesindegi qaı ǵalamsharlardyń serigi joq?
Aı betindegi ǵaryshkerlerdiń izderi ne sebepti ǵasyrlar boıyna saqtalǵan?
Tolysý degenimiz ne?
İİİ. Jańa sabaqty túsindirý kezeńi.
Bizdiń ǵalamsharymyz ortasyndaǵy ıadrosynan bastap atmosferanyń joǵarǵy bóligine deıin birneshe qabattardan turady (atlas 1-bet) Lıtosferanyń joǵarǵy qabaty (jer qurtysy) jer betindegi barlyq sýlar-gıdrosfera, jerden 20 shaqyrym bıiktikke deıingi atmosferanyń tómengi qabatyn jáne búkil tiri aǵzalardyń ómir súrý aımaǵyn qosyp-bul aralyqtardy geografıalyq qabyq dep ataımyz.
Geografıalyq qabyqtyń paıda bolýynan iri tabıǵat keshenderi-materıkter men muhıttar qalyptasty. Dúnıe júzinde alty materık nemese alty qurlyq bar. Eýrazıa, Afrıka, soltústik Amerıka, Ońtústik Amerıka, Aýstralıa jáne Antarktıda. Al, muhıttardyń sany tórteý. Tynyq, Atlant, Úndi jáne Soltústik muzdy muhıt. Jerdiń damý tarıhynda materıkter men muhıttardyń sany men pishini birneshe ret ózgergen. Jalǵyz qalǵan Pangeıa degen qurlyqtan jáne Pantalassa degen muhıttan turǵan ýaqytta bolǵan. Keıinnen Pangeıa Lavrazıa jáne Gondvana degen eki materıkke ajyraǵan. Olardyń arasynda Tetıs teńizi (muhıty) paıda bolǵan. Keıinnen iri materıkterdiń odan ári bólinýinen Atlant, Úndi, jáne Soltústik muzdy muhıt paıda boldy. Al Tynyq muhıt ejelgi Pantalassanyń qaldyǵy. Qazirgi tańda materıkter birtindep Tynyq muhıtqa qaraı jyljýda.
Taqyryby: Jer qurylysynyń jalpy sıpaty
Sabaqtyń maqsattary men mindetteri:
Maqsaty: Kartadan materıkterdi, muhıttardy, teńizderdi, kórsete bilý jáne sıpattaı alý. Taqyryptaǵy ózekti másele jerdiń árbir qabyǵy ózine tán zattardan turatyndyǵy. Olardyń únemi qozǵalysta bolýy, ondaǵy bolatyn qubylystardyń ereksheligi týraly uǵym qalyptastyrý.
Bilimdiligi: Oqýshylarǵa «Pangeıa», «Pantalassa», «Gondvana», «Lavrazıa» uǵymdary týraly maǵlumat berý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń logıkalyq oılaý qabiletin, shapshańdylyǵyn, oqýshylardyń geografıalyq oı-órisin damytý. Jalpy oqý iskerlikterin úırený, jalpy tabıǵat týraly oqýshylardyń kózqarastaryn damytý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn damytý, geografıalyq oılaýyn qalyptastyrý.
Tárbıeliligi: Oqýshylardy qorshaǵan ortany qorǵaýǵa baýlý, dúnıetanymdyq kózqaras qalyptastyrý, óz betimen oqyp-úırenýge tárbıeleý.
Qural-jabdyqtar, kórneki quraldar: ınteraktıvti taqta, posterler, Dúnıejúziniń fızıkalyq kartasy, globýs.
Sabaq túri: Aralas sabaq.
Ádis-tásilder: STO, baıandaý, suraq-jaýap, daryndy jáne talantty oqýshylarmen jumys, geografıalyq dıktant, sabaqta AKT-ny paıdalaný, semantıkalyq karta.
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý sáti: (sálemdesý, synyp tazalyǵyn jáne oqýshylardyń sabaqqa qatysyn, daıyndyǵyn tekserý.
İİ. Úıge berilgen tapsyrma. §13 Aı-Jerdiń serigi
Aspan deneleriniń arasyndaǵy Jerge eń jaqyny ne?
Jer men Aıdyń ara qashyqtyǵy neshe?
Aıdyń dıametri Jerden neshe esedeı az?
Aı Jerdi qansha táýlikte aınalyp ótedi?
Kún júıesindegi qaı ǵalamsharlardyń serigi joq?
Aı betindegi ǵaryshkerlerdiń izderi ne sebepti ǵasyrlar boıyna saqtalǵan?
Tolysý degenimiz ne?
İİİ. Jańa sabaqty túsindirý kezeńi.
Bizdiń ǵalamsharymyz ortasyndaǵy ıadrosynan bastap atmosferanyń joǵarǵy bóligine deıin birneshe qabattardan turady (atlas 1-bet) Lıtosferanyń joǵarǵy qabaty (jer qurtysy) jer betindegi barlyq sýlar-gıdrosfera, jerden 20 shaqyrym bıiktikke deıingi atmosferanyń tómengi qabatyn jáne búkil tiri aǵzalardyń ómir súrý aımaǵyn qosyp-bul aralyqtardy geografıalyq qabyq dep ataımyz.
Geografıalyq qabyqtyń paıda bolýynan iri tabıǵat keshenderi-materıkter men muhıttar qalyptasty. Dúnıe júzinde alty materık nemese alty qurlyq bar. Eýrazıa, Afrıka, soltústik Amerıka, Ońtústik Amerıka, Aýstralıa jáne Antarktıda. Al, muhıttardyń sany tórteý. Tynyq, Atlant, Úndi jáne Soltústik muzdy muhıt. Jerdiń damý tarıhynda materıkter men muhıttardyń sany men pishini birneshe ret ózgergen. Jalǵyz qalǵan Pangeıa degen qurlyqtan jáne Pantalassa degen muhıttan turǵan ýaqytta bolǵan. Keıinnen Pangeıa Lavrazıa jáne Gondvana degen eki materıkke ajyraǵan. Olardyń arasynda Tetıs teńizi (muhıty) paıda bolǵan. Keıinnen iri materıkterdiń odan ári bólinýinen Atlant, Úndi, jáne Soltústik muzdy muhıt paıda boldy. Al Tynyq muhıt ejelgi Pantalassanyń qaldyǵy. Qazirgi tańda materıkter birtindep Tynyq muhıtqa qaraı jyljýda.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Ana - árbir adamnyń jaryq dúnıedegi eń jaqyny, janashary, qadirlisi, qamqorshysy. Aq sútin berip aıalaıtyn, balasy úshin janyn da aıamaıtyn ardaqty da abzal - ana! Kez kelgen adamnyń ádeptiligi men sulý...
